سناريوي وحشت

گروه اطلاع رساني ايرنا در راستاي ايفاي رسالت آگاهي بخشي به انعكاس برجسته ترين گزارش هاي روزنامه هاي مختلف با عناويني چون سناريوي وحشت، آينده سياسي ايران دراختيار «ميانه‌روها»ست، حساب‌كشي روحاني، استعفاي دسته‌جمعي مديران هلال احمر، ريزش مرز رواني در بازار دلا‌ر، دردسرهاي بي‌پايان مناره‌هاي لرزان، وقتي اقتصاد چابهار تحريم ها را متوقف مي كند، سبد خالي بازنشستگان، جدل غيرمسقيم مطهري و صادقي در مورد افزايش قيمت بنزين و تحقير سعودي به روش آمريكايي» پرداخته است، در ادامه به بازتاب گزيده اي از اين مطالب مي پردازيم:

** سناريوي وحشـت
روزنامه قانون با انتشار عنوان «سناريوي وحشـت» نوشت: حواشي مربوط به FATF ادامه دارد و برخي براي آنكه جلوي به نتيجه رسيدن اين موضوع را بگيرند، هر اقدامي را در دستور كار قرار مي‌دهند. در همين حال و بعد از اينكه افكار عمومي منتظر تعيين تكليف لوايح مربوط به شرايط گروه ويژه ملي هستند، برخي با به زبان آوردن مسائلي كه مبنا ندارد سعي مي‌كنند با تشويش اذهان، اقدامات دولت را خطرناك جلوه دهند.

همگان مي‌دانند كه در اين كشور به حدي نهادهاي موازي فراوان هستند كه اجازه تك‌نوازي داده نمي‌شود ولي مشخص نيست كه برخي افراد و جريان‌هاي وابسته به جريان خاص چگونه ادعا مي‌كنند كه اقدامات دولت در راستاي بهبود وضعيت كشور مي‌تواند دست برخي نهادها را ببندد. اينكه عده‌اي اين روزها با بهانه‌هاي مختلف اعم از تهديد، زور و فشار سعي مي‌كنند كه نمايندگان را از اين موضوع بترسانند و افكار عمومي با آن‌ها همراهي نمي‌كند، به معضلي براي جريان‌هاي اقتدارگرا مبدل شده است و براي آنكه اين هياهو به نتيجه برسد، ادعاهايي را مطرح مي‌كنند كه مي‌تواند خطرناك باشد و گراهاي خاصي به دشمن بدهد.

اينكه برخي مسائل ايدئولوژيكي و ارزشي مردم ايران را دستاويزي براي رسيدن به اهداف سياسي مي‌كنند، سال‌هاست كه پاسخگو نيست و اين طيف بايد برنامه اي ديگر براي دستيابي به منافع خود تدوين كنند؛ هرچند كه راه رفته و به بن‌بست رسيدن براي آن‌ها عادت شده است.

**آينده سياسي ايران دراختيار «ميانه‌روها»ست
روزنامه آرمان در گزارشي تحت عنوان «آينده سياسي ايران دراختيار «ميانه‌روها»ست» آورد: شرايط سياسي و اقتصادي كشور به سمتي حركت مي‌كند كه به نظر مي‌رسد پس از پايان دولت حسن روحاني انتخاب رويكرد آينده مديريت كشور بسيار مبهم و پيچيده خواهد بود. از يك طرف مردم نسبت به عملكرد اصلاح‌طلبان در سه حوزه دولت، مجلس و شوراي شهر رضايت كامل ندارند و از سوي ديگر اميد مردم نسبت به جريان اصولگرا نيز مدت هاست از بين رفته است.

در نتيجه فضاي سياسي ايران با چالش چشم انداز آينده مواجه شده كه مشكلات معيشتي مردم نيز اين چالش را روزبه روز عميق‌تر مي‌كند. اگر اصلاح‌طلبان قصد داشته باشند حضور خود را در ساخت قدرت استمرار ببخشند بايد براي ناكامي‌هاي خود در فضاي انتخابات توجيه مناسب داشته باشند و از سوي ديگر در فرصت باقي مانده تا آنجا كه امكان دارد مطالبات محقق نشده مردم را جامه عمل بپوشانند.

**حساب‌كشي روحاني
روزنامه ايران در گزارشي عنوان «حساب‌كشي روحاني» را برجسته كرد و نوشت: «استيضاح دولت، به نمايندگي از ملت.» اين توصيف حسام‌الدين آشنا، مشاور رئيس جمهوري از جلسه روز گذشته روحاني با وزير و مديران ارشد وزارت راه و شهرسازي بود. استيضاح رئيس دولت از بخشي از دولتش، سياسي نبود، سياستي بود. از هياهوهاي معمول جلسات استيضاح هم خبري نبود. تنها همان طور كه آشنا نوشت، «وزير و معاونان با طوفاني آرام ولي قدرتمند با سؤالات سياستگذارانه مواجه شده‌اند.»

سؤالات سياستگذارانه برخلاف سؤالات سياسي، اهداف جناحي ندارد و در آن از بند و بست‌ها و بده بستان‌هاي سياسي خبري نيست. در اين دست سؤالات، پرسشگر به دنبال بهبود رويكردها، فرآيندها و بهينه سازي كاركردهاي دستگاه مدنظر است. پرسشي اگر طرح مي‌شود يا مؤاخذه‌اي اگر صورت مي‌گيرد، براي افزايش كارآيي، روشن شدن ميزان توانايي، رفع ابهام از دلايل ناكامي، روشن كردن نقاط ضعف و پررنگ كردن نقاط قوت است؛ يا به طور خلاصه؛ چه بايد كرد تا چرخ دولت بهتر بچرخد، كشور بهتر اداره شود و زندگي مردم، روان‌تر بگذرد.

به همين دليل بود كه به قول حسام‌الدين آشنا، وزير راه و شهرسازي هم در جلسه ديروز با تسلط بر خود، احاطه بر مسائل پيش روي بخش مسكن و شهرسازي و سازمان وزارتخانه، در حضور رئيس جمهوري، از مديران و معاونان خود گزارش خواست و به روحاني گزارش داد. نكته اينجا است كه جلسه گزارش‌دهي وزير و گزارش خواهي رئيس‌جمهوري، در منظر و پيشگاه ملت برگزار شد. صبح ديروز، مردم از طريق شبكه خبر يا از طريق شبكه‌هاي اجتماعي ديدند كه رئيس‌جمهوري به وزير و مديرانش چه گفت و چه شنيد.

اين ميزان از شفافيت در كمتر نهاد حاكميتي نمونه دارد. شايد برخي به راديو مجلس استناد كنند كه مذاكرات جلسات علني را به صورت مستقيم پخش مي‌كند. اما كسي به اين واقعيت اشاره نمي‌كند كه مذاكرات جلسات كميسيون تلفيق، به عنوان نقطه عطف شكل گيري قالب و ساختار بودجه، عموماً بدون قابليت انتشار براي عموم برگزار مي‌شود و مردم تنها از تصميمات نهايي باخبر مي‌شوند، بدون آنكه بدانند اين تصميمات بر بستر كدام مذاكرات و استدلال‌هاي موافق و مخالف شكل گرفته‌اند .به همين دليل رسانه‌اي شدن گفت‌وگوي صريح رئيس قوه مجريه با يكي از مهم‌ترين دستگاه‌هاي اجرايي را مي‌توان آغازي بر پايان محرمانگي‌ها و تصميم‌گيري‌ها پشت درهاي بسته دانست.

**استعفاي دسته‌جمعي مديران هلال احمر
روزنامه آرمان در گزارشي با عنوان «استعفاي دسته‌جمعي مديران هلال احمر» نوشت: جمعيت هلال احمر اين بار خود با زلزله دروني مواجه شده است. پس از بركناري بحث برانگيز دبيركل اين جمعيت، خبر رسيد كه در يك استعفاي دسته جمعي هادي مازوچي، مشاور اقتصادي و رئيس كميسيون اقتصادي شركت‌ها كاظم شريفي، معاون آموزش، پژوهش و فناوري هلال احمر و همچنين داود باقري معاون امور بين‌الملل و حقوق بشردوستانه و دبير هيات مركزي گزينش هلال احمر به علامت اعتراض به بركناري دبيركل در نامه‌هاي جداگانه‌اي از سمت خود استعفا دادند. گرچه مشخص نيست كه پشت پرده بركناري محمدي دبيركل جمعيت هلال احمر چه بوده، اما شايد پيوندي رئيس اين جمعيت بتواند گره از سر اين بركناري زودهنگام بگشايد.

جمعيت هلال احمر از آن دستگاه‌هايي است كه موقع بلاياي طبيعي مثل سيل، زلزله و... نقش موثري در امداد و كمك رساني دارد و خود را از اين جهت به مردم شناسانده است. تغييرات اخير دستگاه‌هاي دولتي به موجب قانون منع به‌كارگيري بازنشستگان باعث شد تا هر روز شاهد استعفاي يا كناره‌گيري يك مدير از پست خود باشيم. اين تغييرات به دستگاه‌هاي خدمات پزشكي، بهداشتي و آموزشي نيز كشيده شده كه يكي از اين مجموعه‌ها نيز جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي است

**ريزش مرز رواني در بازار دلا‌ر
روزنامه دنياي اقتصاد در گزارشي با عنوان «ريزش مرز رواني در بازار دلا‌ر» آورد: روز گذشته قيمت دلار از مرز 11 هزار توماني نزول كرد. در سومين روز هفته، دلار 300 تومان از ارزش خود را از دست داد و به قيمت 10 هزار و 900 تومان رسيد. آخرين بار دلار 102 روز پيش در كانال 10 هزار توماني قرار گرفته بود.

ثبت ركورد جديد كاهشي در بازار ارز، برخي از معامله‌گران ارزي را نسبت به افت بيشتر قيمت اميدوار كرد. اين عده باور دارند، از يكسو تقاضاي زيادي در بازار وجود ندارد و از سوي ديگر، گشايش‌هاي جديد كه در حال رخ دادن است، مي‌تواند به افت بيشتر قيمت‌ها كمك كند. به گفته آنها، همكاري دوباره بانك كونلون چين با ايران يكي از متغيرهاي انتظاري بود كه ميزان فروش‌ها را در بازار ارز افزايش داد.

يكي ديگر از عواملي كه كاهشي‌ها را به افت بيشتر قيمت اميدوار كرده است، آزاد شدن ورود ارز به كشور بوده است، امري كه اين دسته باور دارند، سطح عرضه را تقويت بيشتري خواهد كرد. اخيرا گمرك ايران به كليه زيرمجموعه‌هاي خود اعلام كرد كه حق ممانعت از ورود ارز به كشور به هر ميزان را ندارند و در صورت جلوگيري از ورود ارز، اقدام آنها تخلف محسوب مي‌شود.

عامل سومي كه اميد كاهشي‌ها را براي افت بيشتر قيمت بالاتر برده است، محدوديت بر تراكنش‌هاي بانكي است. برخي فعالان در بازار عنوان مي‌كردند براي هر كارت ملي محدوديت تراكنش مالي روزانه 100 ميليون توماني در نظر گرفته شده است.

**دردسرهاي بي‌پايان مناره‌هاي لرزان
روزنامه ابتكار در گزارشي با اشاره به ريزش تكه‌هايي از مناره سمت راست منارجنبان اصفهان، عنوان «دردسرهاي بي‌پايان مناره‌هاي لرزان» را منتشر كرد و آورد: روز گذشته فيلمي در فضاي مجازي و رسانه‌ها منتشر شد كه حكايت از ريزش تكه‌هايي از مناره سمت راست منارجنبان اصفهان در هنگام تكان خوردن داشت. فيلمي كه اما مسئول نگهداري اين بناي تاريخي و همچنين مديركل ميراث استان اصفهان صحتش را تاييد نمي‌كنند و تكه‌هاي مصالح ريخته شده روي زمين را باقي‌مانده بندكشي چند روز گذشته مرمتگران اين بنا مي‌دانند. گرچه قرار است تيم كارشناسان ميراث در اسرع وقت براي بازديد و بررسي مناره‌ها عازم منارجنبان شوند اما مديركل ميراث اصفهان مي‌گويند كه منارجنبان در صحت و سلامت كامل است و با مديريت تكان‌ها از آسيب به اين بنا جلوگيري به عمل آمده است.

مرتضي بيگي مسئول منارجنبان اصفهان در گفت‌وگو با «ابتكار» درباره صحت گفته‌هايي كه به دنبال انتشار فيلمي از ريزش مناره‌هاي منارجنبان در فضاي مجازي مطرح شده، مي‌گويد: «در برخي رسانه‌ها با اشاره به آنچه در فيلم ديده شده عنوان كرده‌اند كه آجرهاي مناره به پايين ريخته است. اما ماجرا از اين قرار است كه چند روز پيش تيم مرمت بندكشي‌هاي ديواره‌هاي پايين منارجنبان را تمام كردند و مقداري از گچ‌هاي آن پاي ديوار باقي مانده است.»

اين موضوع را فريدون اله‌ياري، مدير كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري اصفهان نيز تاييد مي‌كند و درباره ويدئويي منتشر شده از ريزش مصالح و آجرهاي منارجنبان اصفهان در فضاي مجازي به «ابتكار» مي‌گويد: «در اين ويدئو نشان داده مي‌شود كه منارها تكان داده مي‌شوند و بعد در پايين ساختمان نشان داده مي‌شود كه مقداري نخاله‌‌هاي كچ ريخته شده است.» مدير كل ميراث فرهنگي استان اصفهان مي‌گويد كه منارجنبان اصفهان در صحت و سلامت كامل است و نياز به مرمت ندارد.»

**وقتي اقتصاد چابهار تحريم ها را متوقف مي كند
روزنامه اطلاعات در گزارشي با عنوان «وقتي اقتصاد چابهار تحريم ها را متوقف مي كند» نوشت: براي نخستين بار در طول 40 سال اخير امضاي توافقنامه بين كشورهاي ايران، هند و افغانستان بهترين موقعيت را براي بندر چابهار ايجاد كرده و هند بدون نياز به عبور از پاكستان براحتي مي تواند كالاهايش را از طريق بندرچابهار به افغانستان منتقل كند. چنانكه نخستين محموله ترانزيتي گندم اهدايي كشور هند به افغانستان در نيمه اول آبان سال گذشته (1396) از بندر “كاندلاي” هند وارد بندر چابهار شد. اين محموله ترانزيتي گندم اهدايي هند شامل 640 دستگاه كانتينر به ميزان 15هزار تن بود كه پس از ورود از طريق جاده چابهار- ميلك هيرمند به افغانستان انتقال يافت.

از آن زمان تاكنون هشت فروند كشتي حامل كالاهاي افغانستان وارد بندر چابهار شده است كه نشان مي دهد تجار و سرمايه گذاران امكان جديدي را براي صادرات و واردات كالا انتخاب كرده اند. علاقه مندي و استقبال دولت و مردم كشور دوست و همسايه افغانستان براي استفاده حداكثري از امكانات و فرصت هاي تجاري فراهم شده در بندر چابهار مي تواند به توسعه روابط تجاري و اقتصادي با ايران منجر شود و در اين ميان ترانزيت گندم از بندر چابهار به خاك افغانستان يكي از مشوق هاي ارائه شده در بندر چابهار براي فعالان تجاري بود كه بخوبي در حال انجام است.

هم اينك بندر چابهار حدود هزار كيلومتر راه ارتباطي دارد كه بايد همه مسيرهاي منتهي به آن به بزرگراه و آزادراه ارتقا پيدا كنند تا ترانزيت و حمل ونقل به داخل شهرهاي كشور و كشور افغانستان توسعه پيدا كند.

**اشاره‌هاي «آشنا» به رانت‌هاي نا‌آشنا
روزنامه همدلي در گزارشي با عنوان «اشاره‌هاي «آشنا» به رانت‌هاي نا‌آشنا» آورد: «حسام‌الدين آشنا» شايد يكي از كليدي‌ترين اشخاص در كابينه حسن روحاني است. اشراف اطلاعاتي او به بسياري نكات به‌دليل پيشينه حضورش در وزارت اطلاعات و همچنين پيشينه سال‌ها ملبس بودن به رداي روحانيت او را به يكي از مطلع‌ترين افراد در دولت‌هاي يازدهم و دوازدهم تبديل كرده و شايد به همين دليل حسن روحاني كه خود سوابق بسياري در نهادهاي امنيتي داشته او را به جاي حضور در هيات وزيران به سمت رئيس مركز بررسي‌هاي استراتژيك رياست جمهوري گمارده است.

آشنا در نشست دانشجويي به مناسبت روز دانشجو در دانشگاه تهران به موضوعاتي كليدي اشاره و به پرسش‌هاي كليدي برخي دانشجويان، پاسخ‌هاي بعضا كليدي داده اما از ميان سطور پاسخ‌هايش، پرسش‌هاي ديگري مطرح مي‌شود كه اميد است معاون رئيس جمهور با اين ادعا كه دولت و بدنه‌اش موظف به پاسخگويي است، در زمان مقتضي به آن‌ها نيز پاسخ دهد.

شايد كليدي‌ترين نكته سخنان آشنا اين بود كه «پشت هر رديف بودجه، قبيله‌ها و پدر و مادرهايي قرار دارند»! پس چرا ايشان و يا شخص رئيس جمهور اين «قبيله‌ها» و «پدر و مادرها» را به مردم معرفي نمي‌كنند؟ وقت آن نرسيده كه مردم بدانند بودجه كشور در كجاها هزينه مي‌شود و آيا همين قبيله‌ها و ...منشاء رانت، اختلاس و اوضاع اسفبار اقتصادي ـ معيشتي نيستند؟ آيا وقت آن نرسيده تا زعماي دولت تدبير و اميد از اشاره، ابهام و ايهام در سخنان‌شان دست بردارند و با شفافيت و جسارت اعلام كنند كه اين «قبيله‌ها» دقيقا چه كساني هستند يا چه كساني بودجه كشور را براي پرداخت يك رديف آن، به گروگان مي‌گيرند؟ بدون تعارف بايد گفت اين شيوه، همان شيوه‌ي «بگم‌بگم» معجزه هزاره سوم است و دولت تدبير و اميد بايد با ترك چنين گفتمان نادرستي، فرقي بين خود و دولت قبلي قائل شود.

** با بچه چي ببينيم چي نبينيم؟
روزنامه خراسان در صفحه نخست خود تيتر «با بچه چي ببينيم چي نبينيم؟» را برجسته كرد و آورد: چند سالي مي‌شود تلويزيون به يكي از نيازهاي اوليه و اساسي هر خانواده‌اي تبديل شده است و اگر نباشد يا خداي ناكرده خاموش باشد، فقدانش با تمام وجود احساس مي‌شود. تلويزيون كاربردهاي فراواني دارد و به عنوان اولين تفريح شناخته شده در دسترس كودكان به شمار مي‌آيد. به‎ويژه حالا كه ديگر از حياط‎‏ بزرگ خانه‌هاي ويلايي و بازي‌هاي گروهي بچه‎ها خبري نيست، تلويزيون و برنامه‌هاي متنوع‌اش به‎عنوان دوست هميشگي كودكان اهميت زيادي دارد.

اين محبوبِ خانواده‎هاي ايراني، نقش مهم و تعيين‎كننده‌اي در تربيت، رشد ذهني و اجتماعي، نوع برخورد و تصوير آينده كودكان دارد بنابراين براي همين بايد به نيازهاي كودك مثل افزايش آگاهي در زمينه‎هاي گوناگون، تشويق به كارهاي خوب با نمايش دادن مهرباني، سخاوت، ترويج و آموزش ارزش‎هاي اجتماعي، معرفي روش‎‏هاي دوست‎يابي و حفظ دوستي، ايجاد حس مسئوليت در كودكان و جلوگيري از رفتار خودخواهانه آن ها پاسخ مناسب بدهد اما آيا واقعا همه برنامه‌هاي تلويزيون در كشورمان به اين نيازها پاسخ مي‌دهند؟

**سبد خالي بازنشستگان
روزنامه همشهري در گزارشي با عنوان «سبد خالي بازنشستگان» نوشت: تورم افسار گسيخته و روزهاي سخت اقتصادي موجب شده شرايط زندگي براي قشر ضعيف و حتي متوسط جامعه دشوارتر از گذشته شود. بازنشسته ها، كارگران، مددجويان و جمعيت چند ده ميليوني حداقلي بگير در كشور به لحاظ معيشتي دوره پرمشقتي را سپري مي كنند.

از اين رو چندي پيش براي تعديل و تحليل يافتن اين بحران معيشتي كه گريبانگير جمعيت بزرگي شده، هيات دولت در جلساتي تصميم گرفت كه آستين بالا بزند و در قالب بسته هاي حمايتي به كمك اقشار كم درآمد بيايد و بخشي از تورم و فشارها را جبران كند.

**جدل غيرمسقيم مطهري و صادقي در مورد افزايش قيمت بنزين
روزنامه آفتاب يزد در صفحه نخست خود را به عنوان «جدل غيرمسقيم مطهري و صادقي در مورد افزايش قيمت بنزين» اختصاص داد و نوشت: در حال كه وضعيت اقتصادي كشور به خاطر تحريم ها و مديريت اشتباه اقتصادي تا حدودي آشفته است و فشار به مردم به خاطر موج گراني ها هر روز بيشتر مي شود، علي مطهري نماينده تهران در مجلس مي گويد اگر قيمت بنزين افزايش هم يابد، مردم مخالفتي با اين موضوع نخواهند داشت. اما در كنار اين اظهار عقيده، ديگر نماينده تهران يعني محمود صادقي كه صراحت لهجه اين روزهايش خيلي ها را عصباني كرده است، مي گويد مردم ظرفيت تحمل بار گراني هاي زنجيره اي ناشي از افزايش قيمت حامل هاي انرژي را ندارند.

سوال اساسي اين است كه چرا برخي موافق افزايش قيمت سوخت هستند؟ بررسي ها نشان مي دهد موضوع قاچاق سوخت و ناتواني مديريتي در كنترل آن از سوي دولت موجب شده كه برخي ساده ترين راه حل ها را كه همان سرشكن كردن فشار بر مردم است پيشنهاد دهند.

محمود صادقي در همين راستا پيشنهاد داده دولت و نهادها خرج هاي جاري خود را كاهش دهند ضمن آنكه كارشناسان هم مي گويند اتاق فكر دولت، راه حلي براي حل معضل قاچاق پيدا كند كه به مردم فشار كمتري وارد شود.

**تحقير سعودي به روش آمريكايي
روزنامه همدلي در گزارشي با انتشار عنوان «تحقير سعودي به روش آمريكايي» نوشت: هرچند بعد از مرگ خاشقجي ترامپ تلاش كرد تا حمايتش از عربستان را ادامه دهد و براي اين منظور از استدلال تجارت چند صد ميليارد دلاري دولتش با خاندان آل سعود سخن به ميان آورد اما به نظر مي‌رسد قرار نيست شبح اين روزنامه‌نگار مقتول دست از سر محمد بن سلمان بر دارد. علي‌رغم پيوند بسيار قوي ميان محمد بن سلمان و جرد كوشنر، داماد ترامپ، در آمريكا اما اتحادي كم‌سابقه بين دموكرات‌ها و برخي جمهوري‌خواهان صاحب نفوذ عليه عربستان شكل گرفت. اتحادي كه به گفته صاحبنظران هر‌چند متاثر از قتل خاشقجي بود اما ريشه در احساسات قديمي «ضد-سعودي» جامعه آمريكايي دارد و قتل اين روزنامه‌نگار باعث شد تا بار ديگر اين رجوع و بازگشت براي آمريكا صورت گيرد.

در روزهاي گذشته يك سناتور جمهوريخواه با بيان اين‌كه: «اگر آمريكا نبود؛ ظرف يك هفته همه در عربستان فارسي حرف مي‌زدند.» اظهار داشت: «نياز ما به آن‌ها (سعودي ها) به مراتب كمتر از نياز آنها به ما است.» در دوماه گذشته بعد از قتل خاشقجي برخي مقامات آمريكايي به تندي و به شكلي كم‌سابقه از وليعهد جوان عربستان، انتقاد كرده‌اند.

پژوهشم**2059**9131