ساماندهي پديده دستفروشي/بازارهاي جديد در راه است

به گزارش روز شنبه خبرنگار ايرنا، پهن كردن بساط دستفروشي از پوشاك و لوازم التحرير گرفته تا لوازم خُرد خانگي در معابر و خيابان هاي پرتردد يكي از معضلاتي است كه امروزه اكثر شهرهاي كشور با آن دست به گريبان هستند.
نبود شغل و مشكلات اقتصادي موجب شده افراد زيادي از دختر و پسر خردسال يا جوان تا پيرمردي با كمري خميده به شغل كاذب دستفروشي و پهن كردن بساط در خيابان در سوز سرماي زمستان و گرماي شديد تابستان ورود كنند.
هر چند امروزه رشد فضاهاي مجازي و شبكه هاي اجتماعي بر نوع خريد مردم نيز تاثير گذاشته و افراد زيادي هستند كه خريدهاي خود را اينترنتي انجام مي دهند، اما در اين ميان و با شرايط اقتصادي موجود، پديده دستفروشي به دليل پايين بودن قيمت اجناس نسبت به داخل مغازه ها و پاساژها همچنان براي برخي خانواده ها حرف اول در خريد را مي زند.
وجود دستفروشان و بساط گستري در معابر و خيابان ها علاوه بر اينكه چهره نازيبايي به شهرها بخشيده، در تردد و عبور و مرور مردم نيز اخلال ايجاد مي كند. با اين اوصاف هر روز بر تعداد آنان افزوده مي شود و به رغم تلاش هاي فراوان هنوز راهكاري براي ساماندهي اين صنوف پيدا نشده است.
شهر سنندج مركز استان كردستان نيز همانند اكثر شهرهاي كشور از اين قاعده مسثتني نبوده و روز به روز بر تعداد افراد دستفروش در معابر و خيابان هاي پرتردد آن افزوده مي شود.
اين پديده در سال هاي اخير در اين شهر با افزايش چشمگيري روبه رو شده به گونه اي كه هم اكنون و براساس آخرين آمارها دو هزار و 500 نفر با پهن كردن بساط خود در معابر از اين راه ارتزاق مي كنند.
مديريت شهري سنندج نيز همانند شهرهاي ديگر كشور بارها براي ساماندهي اين افراد برنامه ريزي كرده و در چند سال اخير نيز جدي تر به قضيه ورود و با روش هاي مختلف در صدد ساماندهي اين دستفروشان است اما هر بار تيرش به سنگ خورده و اين پديده نه تنها سامان نيافته بلكه پر رونق تر از گذشته نيز شده است.
فعاليت جدي در زمينه ساماندهي دستفروشان در شهر سنندج از سال 91 آغاز شد اما به دلايل مختلفي از جمله نبود برنامه ريزي مناسب و ناهماهنگي بين دستگاه هاي ذيربط به نتيجه نرسيده است.
و اما از اول امسال زمزمه هايي مبني بر ساماندهي جدي اين پديده در بين مديران شهري و اعضاي شوراي شهر در جلسات و محافل در قالب ايجاد روز بازار و شب بازار به گوش رسيد تا اينكه يك هفته پيش شهردار سنندج اعلام كرد كه اول دي ماه فاز اول ساماندهي دستفروشان اين شهر اجرايي خواهد شد.
حشمت الله صيدي گفت: فاز نخست طرح ساماندهي دستفروشان سنندجي اول دي امسال و از خيابان فردوسي (حدفاصل ميدان آزادي تا ميدان انقلاب) و در قالب روز بازار و شب بازار آغاز و اجرايي مي شود.
وي اجراي موفق اين طرح را در گرو مشاركت شهروندان و دستفروشان دانست و گفت: بايد دستگاه هاي ذيربط در راستاي اجراي بهتر اين طرح همكاري لازم را با شهرداري داشته باشند.
اما آيا مردم سنندج و دستفروشان، مديران شهرداري و متوليان امر را در اين زمينه ياري مي كنند، يا شهرداري مي تواند با اجراي اين طرح اين معضل را درمان كند بدون اينكه به معيشت اين قشر آسيبي وارد شود.
شهردار سنندج در اين باره گفت: در راستاي اجراي طرح، جلسات متعددي با دستفروشان برگزار شد ضمن اينكه تمام سعي مجموعه شهرداري بر اجراي طرح ساماندهي با حفظ شان و كرامت آنها است.
صيدي يادآور شد: با اجراي موفق فاز نخست ساماندهي دستفروشان خيابان فردوسي، ساماندهي ديگر دستفروشان خيابان هاي اصلي شهر نيز اجرا مي شود و كسب و كار اين قشر سامان يافته و پر رونق تر از گذشته خواهد شد.

** ساماندهي دستفروشان لطمه اي به معيشت آنان نمي زند
رئيس شوراي اسلامي شهر سنندج نيز معتقد است: براي ساماندهي دستفروشان در قالب روز بازار و شب بازار برنامه ريزي هاي جدي و اصولي انجام شده و نه تنها به معيشت اين افراد لطمه نمي زند بلكه كسب و كارشان نيز سر و سامان مي گيرد.
غريب سجادي اظهار داشت: در يـكسـال گذشته ساماندهـي دستفروشان به صورت جدي در دستور كار شهرداري و شورا قرار گرفت و بابررسي هاي ميداني، استفاده از تجربه ساير شهرها، برگزاري جلسه با دستفروشان و نمايندگان آنها، استفاده از ظرفيت بخش خصوصي و تكنولوژي تصميم گرفته شد.
وي با بيان اينكه اجراي موفق اين طرح علاوه بر داشتن برنامه و نظارت دقيق نيازمند همراهي مردم و دستفروشان است، ابراز اميدواري كرد با كمك شهروندان و حمايت مسئولان شاهد موفقيت اين طرح باشيم.

** بساط گستري پديده اي ناشي از افزايش حجم اقتصاد غيررسمي
رئيس سازمان ساماندهي مشاغل شهري و فرآورده هاي كشاورزي شهرداري سنندج گفت: پديده بساط گستري و دستفروشي در واقع ناشي از افزايش حجم اقتصاد غيررسمي و اقتصادي است كه ضبط و ثبت كامل نمي شود.
تورج سلطنت پوري افزود: فعاليت دستفروشان در خيابان ها و معابر در ميان جغرافياي اقتصادي كشور اصلا وجود ندارد و در هر جايي كه حجم اقتصاد غير رسمي بيشتر باشد، نشان دهنده ناكارآمدي اقتصاد آن منطقه است.
وي با بيان اينكه در چند سال اخير اين پديده در منطقه غرب كشور و شهرهاي مختلف استان هايي همانند همدان، كرمانشاه و كردستان افزايش يافته است، گفت: براي سر و سامان دادن به اين ناهنجار اقتصادي بايد آن را به گونه اي مديريت كرد كه صورت مساله پاك نشود.

** ساماندهي در قالب ايجاد بازار
رئيس سازمان ساماندهي مشاغل شهري و فرآورده هاي كشاورزي شهرداري سنندج افزود: در زمينه ساماندهي دستفروشي از سال 91 اقداماتي انجام شد كه به صورت ناقص بود و به دليل عدم همكاري دستگاه هاي مختلف خروجي مناسبي نداشت.
وي با بيان اينكه امسال قرار است اين ساماندهي در قالب روز بازار و شب بازار انجام شود، گفت: اين ساماندهي همكاري تمامي ارگان هاي ذيربط و دستگاه هاي اجرايي گرفته تا ضابطين قضايي و انتظامي را مي خواهد و شهرداري نيز به عنوان جبهه اول اين برخورد با اين پديده اعمال نقش مي كند.
سلطنت پوري افزود: در حال حاضر يك بازار با عنوان بازار رسمي داريم كه ماليات و عوارض پرداخت كرده و بابت خريد يا اجاره اماكن تجاري كه در اختيار دارند، مبلغي را پرداخت كرده اند كه حوزه اقتصادي اين ها بايد ايمن نگه داشته شود.
وي با بيان اينكه افرادي نيز وجود دارند كه به عنوان دستفروش و در بازار غيررسمي فعاليت دارند، گفت: اين دو بازار بايد از هم جدا شده و فعاليت دستفروشان از لحاظ زماني و مكاني از بازار رسمي جدا شود.
رئيس سازمان ساماندهي مشاغل شهري و فرآورده هاي كشاورزي شهرداري سنندج اظهار داشت: ساماندهي از لحاظ مكاني به اين معني كه آنها را به جاي ديگري خارج از هسته اقتصادي شهر منتقل كنيم كه كسب و كار اقتصادي خود را در قالب روز بازار انجام دهند.
وي افزود: ساماندهي از لحاظ زماني نيز به اين معني است كه خارج از ساعات بازار رسمي يك شهر بساط آنها داير شود به عنوان مثال اگر از ساعت هشت صبح تا هشت شب بازار رسمي ما فعاليت دارد از ساعت هشت شب به بعد بازار دستفروشان (شب بازار) شروع شود.

** چرا روز بازار و شب بازار؟
رئيس سازمان ساماندهي مشاغل شهري و فرآورده هاي كشاورزي شهرداري سنندج گفت: در حال حاضر در ميان دستفروشان افرادي هستند كه بيش از 15 سال سابقه فعاليت دارند. از اين افراد نمي توان به عنوان دستفروش نام برد چرا كه اين روش اقتصادي را انتخاب كرده و بايد آنان را هدايت و راهنمايي كنيم.
وي با بيان اينكه ساماندهي اين افراد در قالب روز بازار و شب بازار مي تواند تلنگر مثبتي به عملكرد اقتصادي آنان باشد، افزود: اين افراد وقتي وارد بازار شده و فعاليت اقتصادي شان رسميت مي يابد، در قبال جنسي كه به مردم مي دهند و پولي كه دريافت مي كنند بايد جوابگو باشند.
سلطنت پوري با اشاره به اينكه هرگونه فعاليت اقتصادي تاوان آن اعطاي بخشي از درآمدهاي فرد به جامعه است كه به نفع خودشان انجام مي شود، تاكيد كرد: در قالب ايجاد اين بازارها براي دستفروشان يك سري عوارض نيز تعريف شده است.
وي يادآور شد: اين افراد وقتي كه رد و بدل هاي مالي بر روي شان انجام گيرد، با ساز و كار مالي آشنا شده و پس از چندين سال بنا به هدايتي كه خود اين بازار انجام مي دهد مجبورند جذب بازار رسمي شده و شغل دستفروشي را به عنوان شغل دائم خود نبينند.
رئيس سازمان ساماندهي مشاغل شهري و فرآورده هاي كشاورزي شهرداري سنندج اضافه كرد: همچنين ايجاد اين بازار و اجبار و محدوديت فعاليت اقتصادي موجب مي شود فرد در نوع برخورد با مشتري و نوع برخورد فعاليت اقتصادي كه در بازار وجود دارد، متعهد شود.

** شب بازار و شاخص گردشگري
سلطنت پوري در ادامه به مزاياي شب بازار اشاره كرد و گفت: افزايش طول عمر يك بازار به تبادلات اقتصادي يك شهر كمك كرده و شهر پويا مي شود چرا كه در ساعاتي كه معابر در حالت خفتگي قرار مي گيرد دوباره فعال شده و از بسياري ناهنجاري هاي اجتماعي جلوگيري مي شود.
وي با بيان اينكه از شب بازار مي توان به عنوان شاخص هاي گردشگري يك شهر نيز نام برد، افزود: در كشورهاي ديگر يكي از شاخص هايي كه به توريست ها و گردشگران معرفي مي شود شب بازارها است.

** طراحي يك اپليكشن براي نخستين بار در كشور
رئيس سازمان ساماندهي مشاغل شهري و فرآورده هاي كشاورزي شهرداري سنندج در ادامه اظهار داشت: براي اينكه بازار بدرستي مديريت و كنترل شود براي نخستين بار در كشور اپليكيشني را طراحي كرديم كه كل اطلاعات دستفروشان را ثبت مي كند و در سامانه پشتيباني وارد مي كند.
وي افزود: در اين اپليكشن براي اين افراد پروفايل تعريف شده كه فرد مي تواند با وارد كردن رمز و پسورد مخصوص وارد سامانه شده و از ميان بازارهاي تعريف شده روز و شب يكي را انتخاب و عوارض را پرداخت كند.
سلطنت پوري اضافه كرد: پس از انتخاب و پرداخت عوارض، به صورت اتفاقي جايي در اختيار فرد قرار مي گيرد و نيروي انساني در انتخاب جايگاه هيچ نقش و دخالتي ندارد و خود سيستم انجام مي هد.
وي گفت: شهروندان نيزمي توانند با نصب اين اپليكيشن انتقادات و پيشنهادات خود را در زمينه نحوه مديريت اين بازار ارائه دهن و در كنترل خود بازار نيز تاثير مستقيم دارد.
رئيس سازمان ساماندهي مشاغل شهري و فرآورده هاي كشاورزي شهرداري سنندج يادآور شد: در صورتيكه تخلفي محرز باشد دفعه اول اخطارگرفته، دفعه دوم وارد ليست خاكستري شده و دفعه سوم درصورت تكرار وارد ليست سياه شده و اجازه فعاليت در آن بازار را ندارد.

** ايجاد روز بازار در سه نقطه از شهر
وي افزود: در فاز نخست براي ايجاد روز بازار سه نقطه از سطح شهر شامل پارك ديدگاه، پارك كودك و فضاي پاركي روبروي مسجد قباي شهرك بهاران تعيين شده است.
سلطنت پوري با بيان اينكه روز بازار هر روز در يكي از اين سه نقطه برپا مي شود، گفت: خاصيت و ماهيت بازار روز اين است كه مكاني خاص براي فعاليت اقتصادي تعريف نمي شود اما قبل از برپايي در هر نقطه به مردم اطلاع رساتني شده و اتوبوس هاي خط واحد نيز براي اين نقاط تعريف شده است.
وي يادآور شد: روز بازار از ساعت 9 صبح شروع شده و تا ساعت 17 تا 18 داير است ضمن اينكه ساعات برپايي اين بازارها در نيمه اول و دوم سال با هم متفاوت است.
رئيس سازمان ساماندهي مشاغل شهري و فرآورده هاي كشاورزي شهرداري با بيان اينكه شب بازار نيز در هسته مركزي شهر برپا مي شود، گفت: براي ايجاد بازار شب، از ساعت حدود 18 و 19 شب و پس از تعطيلي بازار رسمي در خيابان فردوسي حدفاصل ميدان آزادي تا سه راه نمكي داير مي شود.
وي افزود: بازار شب تا ساعت 24 و يك بامداد داير خواهد بود لذا در اين فاصله معبر بسته مي شود و فقط يك فاصله شش متري براي خودرو هاي امدادي باقي مي ماند و شهروندان مي توانند براي تردد از پياده رو و سواره رو استفاده كنند.
سلطنت پوري با بيان اينكه بازارهاي دستفروشي در واقع معني كامل بازارهاي تفريحي و تفرجي است، تاكيد كرد: اين بازارها در اكثر شهرها در پارك ها، شهرك ها و يا حاشيه تفرجگاه قرار داده مي شود تا مردم در كنار تفريح از بازار هم بازديد مي كنند و خريد خود را نيز انجام مي دهند.

** دستفروشان واقعي موافق اجراي طرح هستند
وي افزود: در جلساتي كه در راستاي اجراي طرح با دستفروشان برگزار كرديم، افرادي كه شغل واقعي شان دستفروشي است موافق طرح بوده و اتاق اصناف و مغازه داران نيز به جد پيگير اجراي سريع آن هستند.
رئيس سازمان ساماندهي مشاغل شهري و فرآورده هاي كشاورزي شهرداري با بيان اينكه تعدادي از اين دستفروشان كه هم اكنون در كنار معابر شهر بساط پهن كرده با گردش هاي مالي فوق العاده در آنجا كار مي كنند و در واقع از اين موقعيت سوء استفاده مي كنند بنابراين موافق اجراي طرح و ساماندهي اين پديده نيستند.
وي اظهار داشت: با اجراي اين طرح، بازار اقتصادي راه انداخته ايم كه بُرد بُرد بوده وهم به نفع كل شهروندان و شهرو هم به نفع آن جامعه قليل اقتصادي باشد.
سلطنت پوري تاكيد كرد: در ميان دستفروشان افرادي هستند كه با وجود مدرك بالاي تحصيلي و نبود شغل و درآمد به اين پديده روي آورده اند و از اينكه قرار است در قالب بازار ساماندهي شده و رسميت پيدا كنند راضي اند.
وي با بيان اينكه با اجراي اين طرح اوضاع اقتصادي ما به حد نرمال رسيده و دستفروشان نيزحذف نمي شوند، افزود: قرار نيست با اجراي اين طرح صورت مساله پاك شود بلكه اين افراد به عنوان واقعيت اجتماعي و اقتصادي ما وجود دارند و فقط در قالب اين بازارها ساماندهي مي شوند.
رئيس سازمان ساماندهي مشاغل شهري و فرآورده هاي كشاورزي شهرداري گفت: اين بازار حتما با استقبال شهروندان سنندجي نيز مواجه مي شود و اميدواريم با اجراي موفق آن به فازهاي بعدي ورود پيدا كنيم.
حال بايد ديد آيا در واقع دستفروشي را ساماني هست و فاز اول اين طرح اجرايي و يا موفق خواهد شد و به فازهاي بعدي مي رسد يا اينكه اين طرح نيز همانند گذشته در همان اول راه به بن بست خورده و به قول معروف باز همان آش و همان كاسه.
به هر حال اميد مي رود با حمايت مردم و مسئولان و همراهي دستفروشان، اين طرح همانگونه كه از آن تعريف شد اجرايي شده و زندگي اين افراد نيز كه بد روزگار آنان را مجبور به روي آوردن به اين شغل كرده سر و ساماني به خود بگيرد.
گزارش: افسانه گلباغي
7348/9102