به گزارش ایرنا، نبود نظام برنامه ریزی منسجم و یكپارچه، نداشتن مهارت لازم برای برنامه ریزی واحد، ضعف مكانی، یكدست نبودن برنامه زمانی نهادها، خلاء سیاستگذاری ، مدیریت ضعیف، ناهماهنگی بین بخشی و جزیره ای عمل كردن از مهمترین چالش های نبود مدیریت یكپارچه واحد شهری در ایران از سوی كارشناسان در میزگرد ایرنا اصفهان مطرح شده است.
امروز با رشد شهرنشینی، همه شهرها به ویژه كلانشهرهای كشور دچار چالش هایی به ویژه در حوزه مدیریت شهری هستند به طوری كه به سبب نداشتن این راهبرد مهم، سالانه خسارتهای میلیاردی به اقتصاد ملی و شهروندان وارد می شود و نهادی هم پاسخگو نیست.
امروزه واژه مدیریت شهری در شهرها مفهوم ویژه ای ندارد كه براساس آن جایگاه و نظام خاص اداره شهر را در ذهن تداعی كند به عبارت دیگر، سامانه های مدیریتی شهرها از حداقل ساختارهای نظام مند و متناسب با نیازهای امروزی شهرها برخوردارند.
نیازهای گسترده شهروندان در همه زمینه ها از یك سو و سیاست های متفاوت و گاه متضاد دستگاه های خدمات رسان شهری برای پاسخگویی به این نیازها از سوی دیگر، فضایی را فراهم آورده كه به دلیل ناهماهنگی دستگاه ها و چرخه نیمه كامل اداره شهر، اثربخشی سیاست ها را به حداقل ممكن كاهش داده است.
صاحبنظران امور شهری می گویند مدیریت یكپارچه واحد شهری یكی از ضروریات كلانشهرها به شمار می رود كه تحقق آن بخش قابل توجهی از مشكلات فعلی این مناطق پرجمعیت و پهناور را مرتفع خواهد كرد.
تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امور شهری از مسائل اساسی در حوزه مدیریت شهری است كه به تاكید كارشناسان، اداره مطلوب شهرها، بدون مدیریت یكپارچه شهری امكان پذیر نیست.
یكی از نمونه های آشكار این ناهماهنگی ها، تداخل دو طرح عملیاتی از سوی دو نهاد متفاوت در شهرهاست كه این امر به اتلاف مقدار زیادی از منابع ملی و محلی منجر می شود.
مدیریت شهری باید بتواند طرح های اجرایی از سوی هر سازمانی را به نفع شهروندان سوق دهد و بدین لحاظ باید با مفاهیم كلی فنی و جاری تمامی دستگاه های خدماتی آشنایی حاصل كند، نهاد‌هایی نظیر آب و فاضلاب، برق و مخابرات و گاز تماس متقابل كمتری با یكدیگر دارند و مدیریت شهری می تواند هماهنگ‌كننده و جهت دهنده مناسبی برای این استفاده تلقی شود.
تحقق مدیریت یكپارچه واحد شهری از مهم ترین عوامل كنترل و هدایت نظام های شهری به سمت توسعه است و اعمال مدیریت جزیره ای در دهه های گذشته بر شهرهای كشور موجب بروز مشكلات فراوانی در بخش های بودجه، ایمن سازی، حمل و نقل، بازسازی و حقوق شهروندی شده است.
مدیریت یكپارچه شهری در پیگیری و اداره امور شهری بسیار تأثیرگذار به نظر می رسد و در این مدیریت، تمامی نهادها موظفند در چارچوب یك ساماندهی اصولی و مدون به سامانه مدیریتی شهری پاسخگو باشند.
از سوی دیگر با تحقق مدیریت واحد شهری به تحرك شورای اسلامی شهر و روستا و چابكی و قوام بیشتری بخشیده می شود.
خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) استان اصفهان در همین ارتباط میزگردی با عنوان 'چالش های نبود مدیریت یكپارچه شهری در ایران' با حضور علیرضا نصراصفهانی نایب رییس شورای اسلامی شهر اصفهان، علی زنگی آبادی دانشیار برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان و بهروز نصرآزادانی مدیر هماهنگی و نظارت امور مناطق و سازمان های شهرداری این شهر برگزار كرد.
به اعتقاد این كارشناسان، وجود چشم انداز واحد برای توسعه شهری، وفاق و هم آرایی، شفافیت، مسوولیت پذیری، مشاركت دستگاه های مرتبط با مدیریت شهری با یكدیگر، داشتن برنامه تخصصی و اجرای آن توسط متخصصان، عزم ملی، دگردیسی دولت، پایش مستمر برنامه های شهری، داشتن اهداف واحد و مبنا قرار دادن داده ها در برنامه ریزی می تواند شهرهای كشور را در زمینه تحقق مدیریت یكپارچه شهری یاری كند.
همچنین همفكری نهادها با یكدیگر، سیاستگذاری دولت، همراهی مجلس، افزایش پتانسیل مدیریت شهری، حركت دانش محور و ایجاد اهداف تحقق پذیر شهرها در زمره دیگر مولفه های بسترساز تحصیل مدیریت یكپارچه شهری است كه كارشناسان حاضر در میزگرد ایرنا بر آن تاكید ورزیدند.
* تعامل مهمترین موضوع در تحقق مدیریت یكپارچه شهری است
نایب رییس شورای اسلامی شهر اصفهان در این میزگرد ایرنا گفت: ایجاد شوراهای اسلامی شهرها در سال 1377 با هدف ایجاد مدیریت یكپارچه شهری بوده است و به همین دلیل با عنوان 'شورای شهر' نامگذاری شد اما امروز به 'شورای شهرداری' و حیطه كاری آن تنها نظارت بر امور شهرداری شده است.
علیرضا نصراصفهانی با بیان اینكه خوشبختانه تصور و برداشت ذهنی مردم از شورای شهر خلاف آن چیزی است كه امروز رخ داد، افزود: مردم حیطه وظایف شوراهای شهر را مدیریت بر تمامی امور مرتبط با شهر می دانند و این بسیار خوب است.
وی شورا را یار وفادار مجلس دانست و ادامه داد: این امر موجب می شود تا بسیاری از بارها از دوش نمایندگان مجلس برداشته شده و مردم مستقیم با اعضای شورا در ارتباط برای رفع مشكلات شهری باشند.
نایب رییس شورای اسلامی شهر اصفهان تصریح كرد: شورای شهر برای ارتقای مدیریت یكپارچه شهری باید درآمدها و هزینه ها را به خوبی مدیریت و از منابع موجود و نیروها استفاده بهینه كنند كه این خود نیازمند اراده ای جدی و مصمم است.
وی تحقق مدیریت یكپارچه شهری را در افزایش و روانسازی منابع موجود در شهر موثر برشمرد و گفت: در حركتی جمعی و با خردورزی و توجه به منافع شهرها و روستاها ایجاد مدیریت واحد شهری امری شدنی است.
نصر اصفهانی با اشاره به اینكه در زمان حاضر هیچ سازمان و نهادی حاضر به كم كردن میزان تسلط خود بر مدیریت امور شهری نیست اضافه كرد: نهادهای مرتبط با شهر هریك كار خود را بدون توجه و هماهنگی با شهرداری ها انجام می دهند كه این امر خود موجب بروز موازی كاری و دوباره كاری هایی در سطح شهر خواهد بود.
وی مهمترین موضوع در تحقق مدیریت یكپارچه شهری را تعامل شهری ذكر و اضافه كرد: امور شهری را در سایه یك پارلمان محلی می توان به پیش برد كه لازمه آن ابتدا فراهم ساختن زیرساخت های لازم و سپس ورود جسورانه مجلش شورای اسلامی و افزایش اختیارات با شیبی ملایم و به دنبال آن افزایش پذیرش در جامعه و میان مردم خواهد بود.
وی تاكید كرد: مجلس باید كمك كند تا قانونی برای شورای شهر و شهرداری و میزان اختیارات آن ها در مدیریت شهری وضع شود تا گامی به سوی مدیریت یكپارچه شهری برداشته شود.
نایب رییس شورای اسلامی شهر اصفهان افزود: اگر ما در كشور شعار تمركززدایی می دهیم باید به سمت انتقال مدیریت به استان، شهرستان و سپس شهرها برویم تا جایی كه یارانه ها به شهرها و استان ها تفویض شود و مجلس اختیاراتی را به شهرها و استان ها بدهد كه برای آن ها امتیاز داشته باشد.
نصر اصفهانی تصریح كرد: در قرن بیست و یكم باید شهر را بر مبنای تفكر دانایی محور به پیش برد و خرد جمعی را مورد توجه قرار داد و در تصمیم گیری ها از نخبگان و خبرگان شهر بهره برد.
وی با اشاره به برنامه اصفهان 1400 و انتقادات وارده به دوره چهارم شورای شهر اصفهان ادامه داد: تیمی با حضور 40 نفر از استادان دانشگاه در رشته های مختلف و دستگاه های اجرایی مرتبط با شهر تشكیل و این برنامه بررسی و اشكال های آن مطرح و در نهایت مقرر شد در زمانی مناسب به روزرسانی شود.
نایب رییس شورای اسلامی شهر اصفهان ادامه داد : شاید در بازه ای از زمان كه سرعت تكنولوژی زیاد است برنامه های بلند مدت جوابگو نباشد و به ناچار باید برنامه هایی كوتاه مدت برنامه ریزی شود.
وی تاكید كرد: من معتقدم برای مدیریت شهری آن میزان كه برنامه میان مدت جواب می دهد برنامه های بلندمدت كاربردی نیستند.
وی بیان كرد: شهرداری ها 320 وظیفه دارند كه هیچ فرد دانشگاهی بر تمامی این وظایف مسلط و متخصص نیست و ما پیش از اینكه به دنبال تخصص شهردار باشیم باید به دنبال مدیری توانمند باشیم.
نصر اصفهانی رمز موفقیت شهرها در ایجاد مدیریت یكپارچه شهری را استفاده از همه ظرفیت های شهری دانست و در ادامه گفت: ایجاد عدالت اجتماعی در توزیع خدمات از جمله اهداف مدیریت شهری است كه در این زمینه به مناطق محروم و كم برخوردار نیز توجه شده است.
وی سیاستگذاری دولت، همراهی مجلس در تصویب قوانین مورد نیاز در تحقق مدیریت واحد شهری و افزایش ظرفیت های مدیریت شهری را زمینه ساز ایجاد مدیریتی یكپارچه در شهرهای كشور بیان كرد.
این عضو شورای اسلامی شهر افزود: انجام مطالعات در طرح های شهری به منظور سلامت آن طرح ها یك نیاز مبرم است و هرگونه هزینه در این زمینه به منزله خرج نیست بلكه نوعی سرمایه گذاری است.
* شهرها به دست افراد متخصص غیرمربوط اداره نشود
دانشیار برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان در میزگرد 'چالش های نبود مدیریت یكپارچه شهری در ایران' گفت: اگر می خواهیم به مدیریت واحدی برای شهر دست یابیم لازمه آن تهیه و تدوین برنامه ای خوب و بومی سازس شده است و این امر زمانی رخ می دهد كه یك اتاق فكر با تیمی متخصص در حوزه شهرداری ایجاد شود.
علی زنگی آبادی افزود: برنامه ای تخصصی بر مبنای فكر متخصصان برای مدیریت یكپارچه شهر برنامه ریزی شود و اجرای آن نیز توسط افراد متخصص انجام پذیرد.
** حداقل 40 دستگاه اجرایی در امر مدیریت شهر دخیل هستند
وی خاطرنشان كرد: حداقل 40 دستگاه اجرایی در امر مدیریت شهری دخیل هستند و نمی توان به صورت مطلق شهرداری را رهبر همه این دستگاه ها قرار داد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: انتقاد وارده به مدیریت شهری این است كه انتخاب ها براساس تخصص نیست و رفتارها سلیقه ای و حزب و گروه است.
زنگی آبادی تاكیدكرد: بایستی برای تصدی شهرداری شهرها نیروسازی شود و شهرها نباید به دست افراد با تخصص های غیرمربوط اداره شود.
وی همچنین عزم ملی را لازمه تحصص مدیریت واحد شهری دانست و افزود: باید فرآیندی ایجاد شود كه همه شهرداری های كشور براساس یك رویه و روش عمل كرده و برنامه ای واحد را دنبال كنند.
** قوانین شهرداریها نیاز به بازنگری و به روز رسانی دارد
زنگی آبادی اظهارداشت : متاسفانه قانون شهرداری ها در سال 46 وضع شده و هنوز پش از پنجاه سال از هیچ تیم متخصصی برای به روز رسانی این قوانین استفاده نشده است.
به گفته وی فقدان دانایی محوری از مهمترین چالش های نبود مدیریت یكپارچه شهری است.
دانشیار برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان بیان كرد: ضعف مكانی یكی از چالش های نبود مدیریت واحد شهری است و مطالعه علمی برای منطقه بندی ها در دستگاه های اجرایی مرتبط با مدیریت شهری صورت نگرفته است.
وی گفت: برای مثال باید گفت آموزش و پرورش سه منطقه، بهداشت دو منطقه و شهرداری اصفهان 15 منطقه شهری دارند كه گاهی نمی توان برای ارائه خدمات شهری این مناطق را با هم همپوشانی داد.
این استاد دانشگاه تصریح كرد: یكدست و هماهنگ شدن برنامه های زمانی دستگاه های مرتبط در امر خدمات شهری می تواند در تحقق مدیریت واحد شهری موثر باشد كه باید در بازه های زمانی مورد پایش قرار بگیرد.
وی همچنین داشتن اهداف واحد در دستگاه های مرتبط با مدیریت شهری، برنامه میزی بر مبنای داده ها و اطلاعات و همفكری و هم نظر شدن دستگاه های مربوطه را دیگر عوامل تاثیرگذار بر ایجاد مدیریت یكپارچه شهری در شهرهای كشور برشمرد.
زنگی آبادی بر بهره مندی از قابلیت های الكترونیكی و دیجیتالی برای مدیریت خلاق شهر تاكید ورزید و اضافه كرد: سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری باید سرشار از داده و اطلاعات برای یك شهر باشد تا بتواند نقش مركزیت برای كل شهر را بازی كند.
وی افزود: من خود به سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری نقد دارم زیرا این سازمان می توانست با عملكردی شایسته تر زمینه های تحقق مدیریت یكپارچه شهری را در اصفهان فراهم سازد.
دانشیار برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان همچنین تاكید كرد: برخی موضوعات شهری مانند گردشگری شهری اگر یك ضرورت قرار بگیرد می تواند زمینه ساز تحقق مدیریت واحد شهری باشد.
زنگی آبادی به نقش دانشگاه ها برای كمك به شهرداری و شورای شهر برای ایجاد زمینه های مدیریت یكپارچه شهری اشاره و خاطر نشان كرد: شهر اصفهان پیش از این در مدیریت شهری الگو بوده است و نباید از این الگو بودن خارج شود.
وی با تاكید بر ترسیم اهداف تحقق پذیر برای شهر یادآور شد: حركت دانش بنیان و دانش محور یكی دیگر از مولفه های مورد نیاز برای تحقق مدیریت یكپارچه شهری است.
* مهارت مدیریت مبتنی بر برنامه، در مدیریت شهری وجود ندارد
مدیر هماهنگی و نظارت امور مناطق و سازمان های شهرداری اصفهان در میزگرد ایرنا با تاكید بر نبود مهارت های لازم برای مدیریت یكپارچه در مدیریت شهر گفت: در خصوص موضوع نبود مدیریت یكپارچه شهری ناتوانی های سستم شهری را نباید در نبود زیرساخت ها و مهارت ها محو كرد.
بهروز نصرآزادانی افزود: طبق بند 32 ماده 80 قانون شوراهای اسلامی واحدهای شهرستانی تمامی سازمان ها و موسسات دولتی و و عمومی غیردولتی كه در زمینه ارائه خدمات شهری وظایفی را برعهده دارند، موظفند برنامه سالانه خود در خصوص خدمات شهری را كه در چارچوب اعتبارات و بودجه سالانه خود تنظیم شده به شورا ارائه دهند.
وی با اشاره به اینكه تحقق این بند قانونی می تواند در تحقق مدیریت واحد شهری موثر باشد ،ادامه داد: علاوه بر این مورد قانونی باید به دنبال مولفه های كمكی برای تحقق مدیریت یكپارچه شهری بود.
وی با بیان اینكه شهرداری گاهی متكبرانه رفتار می كند، خاطرنشان كرد: داشتن چشم انداز واحد برای توسعه شهری از مهمترین این مولفه های كمكی است و علاوه بر آن وفاق و هم رایی، شفافیت، پاسخگویی، مشاركت و مسوولیت پذیری از دیگر موارد كمك كننده در ایجاد مدیریت واحد شهری هستند.
مدیر هماهنگی و نظارت امور مناطق و سازمان های شهرداری اصفهان بیان كرد: متاسفانه در نظام برنامه ریزی، همه دستگاه های مسوول در امور و خدمات شهری به یك روش برنامه ریزی نمی كنند و این روش ها نزدیك به یكدیگر نیست و دستگاه ها دیدگاه های یكسانی در امور شهری ندارند.
وی اضافه كرد : این تفاوت ها تنها در مباحث مالی و برنامه ریزی نیست و سازمان ها از لحاظ فرهنگ سازمانی با یكدیگر افتراق دارند.
نصرآزادانی در خصوص ایجاد شوراهای اسلامی به منظور تحقق مدیریت واحد هری ادامه داد : بیشتر شهرهای كشور آمادگی پذیرش شورای شهر را نداشتند و اكنون پس از حدود 19 سال از تشكیل شوراها هنوز این شوراها برنامه ندارند و برای آن ها برنامه ریزی خوبی صورت نگرفته است.
وی اضافه كرد: با توجه به این خلاء موجود در نبود برنامه برای شوراهای شهر، من امیدی به تحقق مدیریت یكپارچه شهری در شهرهای كشور ندارم.
وی همچنین ایجاد مدیریت یكپارچه شهری را در گرو دگردیسی دولت برشمرد و افزود : تا هنگامی كه دولت در خود تغییراتی را اعمال نكند نمی توان در شهرها مدیریت یكپارچه شهری ایجاد كرد.
مدیر هماهنگی و نظارت امور مناطق و سازمان های شهرداری اصفهان تاكید كرد: ما در امور شهری مهارت های لازم برای برنامه ریزی متحد و یكپارچه سازی و در مجموع مهارت مدیریت مبتنی بر برنامه نداریم.
وی اشاره كرد : هیچ برنامه توسعه شهری و راهبردی شهری وجود ندارد كه استان و شهر اصفهان روی آن كار و بررسی كند و ناتوانایی خود را با خلاء های قانونی توجیه می كنیم.
نصرآزادانی بیان كرد : سیاستگذاری و خطی مشی گذاری عمومی از وظایف اصلی شوراهاست اما تاكنون یك كارشناس سیاست گذاری عمومی هم در شورای اسلامی شهر نداشته ایم و این یك خلاء برای شوراست.
وی اضافه كرد: در مقوله سیاستگذاری ضعیف ترین كارنامه را در شهر داریم و این امر یكی از دلایل نبود مدیریت یكپارچه شهری است.
مدیر هماهنگی و نظارت امور مناطق و سازمان های شهرداری اصفهان افزود: در سیستم شهری بایستی ضعیف ترین حلقه های ارتباط مانند نهاد كتابخانه ها و تربیت بدنی را واگذار كرد تا حركتی دوسویه اتفاق افتد و بسیاری از مسائل امور شهری به پیش رود.
7135/6026/
تاریخ انتشار: ۲۶ آذر ۱۳۹۷ - ۰۷:۲۲
اصفهان - ایرنا - نبود مدیریت یكپارچه شهری با وجود تحمیل خسارتهای كلان بر اقتصاد ملی هنوز برای رفع آن تدبیری اندیشیده نشده است، موضوعی كه كارشناسان در میزگرد ایرنا بر ضرورت توجه به این اولویت مهم از سوی برنامه ریزان تاكید كردند.