بیماری سالك، نبود برنامه و سهل انگاری

به گزارش ایرنا، شیوع بیماری سالك در ایران 20 تا 30 نفر در 100 هزار نفر است كه این تعداد از میانگین دنیا بالاتر است،طبق گزارش های موجود سالانه حدود 20 هزار مورد جدید گزارش شده اما تخمین زده می شود آمار مبتلایان فعلی بیشتر از این تعداد باشد.
كارشناسان امر تعداد سالانه مورد جدید سالك در دنیا را بین 700 هزار تا یك میلیون و 300 هزار نفر اعلام كردند و بر پایه آمار ارایه شده هر ساله 20 تا 30 هزار نفر در دنیا بر اثر این بیماری جان خود را از دست می دهند.
ایران یكی از كشورهای منطقه خاورمیانه است كه شیوع بیماری سالك در آن بالاست و این بیماری طبق گزارش های موجود در 9 كشور دنیا از جمله كشورهای منطقه مانند عربستان، افغانستان، پاكستان، سوریه و عراق شیوع بالایی دارد.
سالَك یك نوع بیماری پوستی است كه بر اثر گزش نوعی پشه خاكی به انسان منتقل می‌شود و در ایران دو نوع سالك شهری(نوع خشك) و روستایی(نوع مرطوب) وجود دارد، در سالك روستایی، موش‌ های صحرایی مخزن بیماری هستند و پشه خاكی ماده پس از خونخواری از موش صحرایی مبتلا، آلوده شده و در خونخواری مجدد در فرد سالم باعث انتقال بیماری می ‌شود.
در سالك شهری، مخزن بیماری، بیشتر بیماران مبتلا و به طور تصادفی سگ‌ ها هستند، به این ترتیب پشه خاكی ماده پس از خونخواری از اطراف زخم سالك، آلوده شده و در خونخواری مجدد در فرد سالم باعث انتقال بیماری می‌ شود.
18 استان كشورمان سالك خیز و 9 استان دیگر بطور موردی با این بیماری مواجه هستند و استان های سردسیری مانند اردبیل، كردستان و آذربایجان شرقی و غربی این بیماری را ندارند.
اصفهان یكی از استان های سالك خیز كشور است كه حدود هشت شهرستان آن با این بیماری بویژه سالك روستایی مواجه هستند.
شهرستان های آلوده به سالك در استان اصفهان شامل اردستان، نطنز، برخوار، شاهین شهر و میمه، اصفهان(مناطق روستایی جنوب و جنوب شرق)، نایین، كاشان و آران و بیدگل با جمعیت حدود 700 هزار نفر است.
میزان ابتلا به این بیماری در استان اصفهان سال گذشته 920 و امسال حدود 2 هزار و یكصد مورد بوده است كه روند صعودی داشته است.
امسال این بیماری در 2 نقطه سالك خیز استان اصفهان یعنی ورزنه در شرق شهرستان اصفهان و خالدآباد در شهرستان نطنز با افزایش جهشی مواجه شد و نگرانی هایی را برای مردم منطقه و مسوولان به وجود آورده است.
با توجه به اهمیت این موضوع و ضرورت ریشه یابی عوامل دخیل در شیوع و افزایش سالك، خبرگزاری ایرنا استان اصفهان میزگردی را با عنوان 'راهكارهای رفع بیماری سالك در ایران و اصفهان' با حضور كمال حیدری معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی و رییس مركز بهداشت اصفهان، رضا فدایی مسوول بیماری های واگیر مركز بهداشت اصفهان، حسینعلی نریمانی رییس اداره بیابان اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان، مجتبی محمدی عضو شورای اسلامی شهر ورزنه و محمود گنجی پور بخشدار كویرات از توابع شهرستان آران و بیدگل برگزار كرد.
این كارشناسان با اشاره به آخرین آمار و وضعیت سالك در استان و مناطق سالك خیز از جمله ورزنه و آران و بیدگل، مهمترین مشكلات موجود برای مبارزه با این بیماری را كمبود منابع مالی، نبود انسجام و هماهنگی بین نهادهای مرتبط و تنها بودن مركز بهداشت در این بخش ذكر كردند.
آنها با بیان اینكه مواردی بسیاری مانند مسائل بهداشت فردی و جمعی، تجمیع نخاله ها و زباله ها، پساب ها و نزدیك بودن منازل مسكونی به تاغزارها در شیوع این بیمای تاثیرگذار است، بر پیشگیری از شیوع این بیماری تاكید و راهكارهای آن را تامین منابع مالی مورد نیاز برای از بین بردن منابع انتقال سالك، انجام پژوهش برای شناسایی عوامل ابتلا در هر منطقه و وجود پیوست سلامت برای اجرای طرح های مختلف عمرانی عنوان كردند.

** مركز بهداشت اصفهان در مبارزه با سالك، تنهاست
رییس مركز بهداشت و معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی اصفهان در این میزگرد گفت: 11 سال گذشته وقتی طرح كنترل بیماری سالك در اصفهان را مطرح كردیم به ما گفتند كه شما خیالباف و نادان هستید و با این طرح، آبرویتان می رود.
كمال حیدری با تاكید بر اینكه در سال های گذشته هیچكس ما را همراهی نكرد، افزود: مسوولان دانشگاه علوم پزشكی و مركز بهداشت اصفهان به دلیل دغدغه ای كه برای سلامتی مردم داشتند، پای كار ایستادند و آن را با همه محدودیت ها و سختی ها انجام دادند.
وی تصریح كرد: آیا وظیفه مركز بهداشت این است كه كار منابع طبیعی و جهاد كشاورزی را انجام دهد، آیا وظیفه ما این است كه لانه كوبی كنیم، نخاله ها را جمع آوری یا تاغزارها را سم پاشی كنیم.
حیدری با بیان اینكه به غیر از 2 بار كمك مدیریت بحران استانداری اصفهان، هیچ نهاد دیگری از ما در این كار حمایت نكرد، ادامه داد: مهمترین دغدغه ما این است كه سالك در این استان از نوع روستایی به شهری تبدیل شود اما آیا سایر نهادها چنین دغدغه ای دارند.
رییس مركز بهداشت اصفهان ادامه داد: وزارتخانه بهداشت، درمان و آموزش پزشكی با تاكید بر اینكه دانشگاه علوم پزشكی باید در كار تشخیص و درمان باشد از ما سوال كرده است كه چرا در عملیات صحرایی و لانه كوبی دخالت می كنیم و یا چرا به اداره های دیگر برای این كار پول می دهیم.
وی اضافه كرد: از طرفی امروز، مردم، نهادها و رسانه ها از ما می پرسند كه چرا در این كار كوتاهی كرده اید.
وی با اشاره به وجود 200 كانون سالك در استان اصفهان، خاطرنشان كرد: از میان آنها در زمان حاضر 80 كانون فعال است كه از میان كانون های فعال، 50 كانون در شرق اصفهان می باشد.
حیدری با بیان اینكه امسال فقط در 2 كانون یعنی ورزنه از توابع شهرستان اصفهان و خالد آباد از توابع شهرستان نطنز با افزایش جهشی موارد ابتلا به سالك مواجه شدیم، تصریح كرد: در سال های دور، شهرستان برخوار، پایتخت سالك ایران و جهان بود اما با اقدام های پیشگیرانه و آموزش های خوبی كه انجام شد آمار این منطقه بسیار كاهش یافته است.
رییس مركز بهداشت اصفهان با اشاره به طرح توسعه سلامت شرق اصفهان كه 6 سال پیش توسط این مركز ارائه شد، گفت: با توجه به مشكلاتی كه این منطقه بدلیل خشكسالی با آن مواجه است تصمیم گرفتیم كه مسائل بهداشتی آن به طور جداگانه و ویژه مورد بررسی قرار گیرد.
وی با این پرسش كه آیا سایر نهادها چنین كاری كردند یا نه، افزود: بسیاری از آنها زیر بار چنین چیزی نرفتند.
حیدری اعتبار مورد نیاز برای طرح جامع سلامت شرق اصفهان را 250 میلیارد ریال برآورد و خاطرنشان كرد: دانشگاه علوم پزشكی اصفهان با توجه به محدودیت های موجود اعلام كرد كه بودجه كافی برای این كار ندارد بهمین دلیل ما از نمایندگان مجلس و مسوولان سازمان برنامه و بودجه خواستیم تا با بازدید از شرق اصفهان اقدامی در این زمینه داشته باشند.
وی به مساعدت های صورت گرفته از سوی مجلس و سازمان برنامه و بودجه در این زمینه اشاره و اضافه كرد : از اعتبار در نظر گرفته شده برای این طرح جامع حدود 20 میلیارد آن برای مبارزه با سالك خواهد بود و ما از مسوولان خواستیم تا این موضوع را در قانون بودجه، ردیف دار كنند.
وی با بیان اینكه زنجیره بین منبع و ناقل ویروس سالك باید گسسته شود، تصریح كرد: تاغزارها از عوامل شیوع سالك هستند و گیاهانی مانند تنباكو برای كشت جایگزین آن در كار بیابان زدایی پیشنهاد شده اند اما اطلاع ندارم كه آیا جهاد كشاورزی و منابع طبیعی این مسائل را بررسی كرده اند یا نه.

**بیماری سالك یك چالش عمومی است
حیدری با تاكید بر اینكه هنوز مشخص نیست كه تامین اعتبار برای مبارزه با سالك وظیفه چه نهادی است، اضافه كرد: مركز بهداشت در 11 سال اخیر به تنهایی بار این كار را به دوش كشید اما این موضوع یك چالش عمومی است و همه باید در مبارزه با سالك مشاركت كنند.
وی ادامه داد: زمانیكه بودجه محدود است باید نهادهای بیشتری وارد این عرصه شوند تا با مساعدت و یاری همه، مشكلات حل شود.
رییس مركز بهداشت اصفهان همچنین با اشاره به اینكه عده ای موضوع سالك را سیاسی كردند، اظهار داشت: امسال وزارت بهداشت فقط 500 میلیون ریال برای مبارزه با سالك به ما اختصاص داد و ما ناچار به استفاده از منابع مالی سایر بخش ها برای این كار شدیم.
وی با بیان اینكه وظیفه مركز بهداشت رسیدگی به مسائل درمانی و سلامت مردم است نه جلوگیری از زاد و ولد موش یا سمپاشی، تصریح كرد: از مردم و رسانه ها می خواهیم كه منصفانه در این باره قضاوت كنند.

** 700 هزار نفر در مناطق سالك خیز اصفهان زندگی می كنند
مسوول بیماری های واگیر مركز بهداشت اصفهان در میزگرد ایرنا گفت: در اصفهان غیر از مناطق سرد سیر، بقیه استان در معرض سالك قرار دارند و حدود 700 هزار نفر از جمعیت پنج میلیون نفری استان در مناطق سالك خیز زندگی می كنند.
رضا فدایی افزود: از بین این افراد 500 هزار نفر زیر پوشش بیمارستان علوم پزشكی اصفهان و 200 هزار نفر زیر پوشش بیمارستان علوم پزشكی كاشان قرار دارند.
وی خاطرنشان كرد: مناطق شرقی اصفهان از جمله ورزنه و هرند حدود 300 هزار نفر از جمعیت در معرض سالك را در بر می گیرند
این پزشك با اشاره به اینكه در سال 87 مركز بهداشت اصفهان تصمیم به كنترل این بیماری با اجرایی طرح های پیشگیرانه از جمله لانه كوبی و جونده كشی گرفت، گفت: تعدادی از مسوولان در آن سال اعلام كردند كه نیازی به این كار نیست و آبرو و پولتان هدر می رود.
فدایی با بیان اینكه به ما گفتند كسی حریف موش صحرایی نمی شود، افزود: وقتی ما پرسیدیم كه تكلیف مردم چه می شود به ما گفتند كه اگر همه مردم این بیماری را بگیرند در برابر آن مقاوم می شوند.
وی با تاكید بر اینكه ما با وجود همه مخالفت ها وارد اجرای این طرح شدیم، تصریح كرد: سالك یك بیماری چند عاملی است و برای مبارزه با آن باید در همه جبهه ها وارد شد.
این پزشك با بیان اینكه ما پایه برنامه های خود را روی واقع بینی قرار دادیم، خاطرنشان كرد: ما این نكته را مد نظر داشتیم كه هر جا از این موضوع دوری كنیم، بیشتر ضرر می كنیم.
فدایی، دومین نكته مهم در این طرح را كار هر نهاد در محدوده تخصص و وظیفه خود عنوان و اضافه كرد: موش، مخزن سالك است و دست كم تا شعاع 500 متری باید از آخرین خانه در مناطق شهری و روستایی دور باشد.
وی، مشاركت مردمی را سومین نكته قابل اهمیت در این طرح برشمرد و خاطرنشان كرد: هیچ مشكل بهداشتی بدون مشاركت مردم حل نمی شود.
وی به تجربه سایر كشورها در مبارزه با این بیماری اشاره و تصریح كرد: عربستان مدعی است كه مشكل این بیماری را با جا به جایی مردم از نقاط سالك خیز حل كرده است ولی ما كه به عنوان مثال نمی توانیم شهری تاریخی مانند ورزنه را خالی از سكنه كنیم.
فدایی با بیان اینكه سال گذشته كار جونده كشی توسط 120 هزار نفر ساعت نیروی انسانی در حدود 400 هزار هكتار انجام شد، گفت: با وجود این همه اقدامات، اگر جایی نخاله یا زباله ریخته و جمع شود همه زحمات به هدر می رود زیرا این مكان ها تبدیل به جایگاه موش ها و پشه ها می شوند.

** ورزشگاه نقش جهان روی اراضی سالك خیز احداث شد
به گفته وی مكان هایی مانند پایگاه هشتم شكاری و ورزشگاه نقش جهان بر روی اراضی سالك خیز ساخته شده است و ما درباره آن به مسوولان هشدار دادیم.
وی با بیان اینكه منازل مسكونی در حال پیشروی به سمت مناطق سالك خیز هستند، افزود: ساخت و سازها جلو رفته به طوری كه در بسیاری از مناطق به تاغزارها رسیده است.
فدایی به شهر شیخ بهایی اشاره و خاطرنشان كرد: چند سال گذشته وقتی طرح اولیه این شهر در نزدیكی كمشچه ( از توابع شهرستان برخوار) مطرح شد ما هشدار دادیم كه آنجا یكی از مخازن بیماری سالك است.
به گزارش ایرنا، طرح اولیه شهر جدید شیخ بهایی در شمال شرق اصفهان چهار سال گذشته از سوی مسوولان وزارت راه و شهرسازی مطرح و اعلام شد كه در مراحل تحقیقاتی و مطالعاتی قرار دارد.
مسوول بیماری های واگیر مركز بهداشت اصفهان با بیان اینكه پزشكان آموزش دیده درباره سالك در 40 نقطه از استان اصفهان مستقر هستند، اظهارداشت: مطالعات علمی زیادی درباره این بیماری بویژه توسط مركز تحقیقات پوست و سالك اصفهان انجام شداز جمله درباره انواع سم استفاده شده برای لانه كوبی و جونده كشی.
فدایی با تاكید بر اینكه تاغزارها، شرط لازم و كافی برای ظهور سالك نیستند، گفت: اما نزدیك شدن انسان و مخزن به هم یكی از عوامل زمینه ساز آن است كه تاغزارها یكی از مخازن موش های صحرایی ناقل سالك می باشد.
وی با طرح این پرسش كه آیا گیاه جایگزینی برای تاغ ها بمنظور جلوگیری از پیشروی كویر وجود دارد، افزود : باید كارهای تحقیقاتی در این زمینه صورت گیرد.
این پزشك با اشاره به برنامه های گسترده مركز بهداشت اصفهان برای آموزش مردم این منطقه ها، ادامه داد: حتی چند سال گذشته داروخانه های این منطقه ملزم به ارائه محصولات مبارزه با پشه سالك از جمله قلم دافع حشرات شدند.
فدایی مسائلی مانند جنس خاك و پوشش گیاهی را در شیوع این بیماری موثر دانست و گفت: نایین با وجودی كه از مناطق گرمسیر استان بشمار می آید اما چندان گرفتار سالك نیست زیرا جنس پشه های آن منطقه با موش های مخزن، سازگار نیست.

** سال آینده، ابتلا به سالك كاهش می یابد
مسوول بیماری های واگیر مركز بهداشت اصفهان با بیان اینكه میزان ابتلا به سالك در كشور سالانه بین 12 تا 25 هزار مورد نوسان دارد، خاطرنشان كرد: میزان ابتلا به این بیماری در سال های اخیر 12 تا 13 هزار مورد بوده است.
این پزشك بیشترین میزان ابتلا در ورزنه در سال های گذشته را مربوط به سال 88 دانست و افزود: پس از 9 سال، این اوج افزایش را در سال 97 داشتیم.
فدایی با بیان اینكه سالانه بین 2 تا سه هزار مورد ابتلا به سالك در استان گزارش می شود، گفت: امسال تاكنون 2 هزار و یكصد مورد گزارش شده است.
وی با تاكید بر اینكه این رقم سال گذشته 920 مورد بود، اضافه كرد: ما سال گذشته كمترین مورد ابتلا را در سال های اخیر داشتیم.
فدایی ادامه داد: افرادی كه برای بیماران مبتلا به سالك اشك ریختند، سال گذشته كه ما كمترین آمار را داشتیم كجا بودند تا اعتبارات مورد نیاز برای ادامه این طرح در سال های آتی را تامین كنند.
به گفته وی ممكن است برخی عوامل موثر در جهش تعداد ابتلا به سالك در سالجاری برای ما نا شناخته باشد اما بدون شك میزان ابتلا به این بیماری سال آتی كاهش می یابد.
وی با بیان اینكه امسال برای مبارزه با این بیماری در همه عرصه ها، 50 درصد نسبت به سال گذشته بیشتر كار كردیم، تصریح كرد: پیش بینی ما این است كه موارد ابتلا به این بیماری در سال آینده، كم خواهد شد.
وی به طرح آزمایشی واكسیناسیون علیه بیماری سالك اشاره و خاطرنشان كرد: این طرح در برخی از نقاط كشور انجام شده و اگر نتایج آن موفقیت آمیز باشد بطور سراسری اجرا می شود.
فدایی با بیان اینكه حدود 300 نفر از ورزنه اصفهان در این طرح بصورت داوطلبانه شركت كردند، اضافه كرد: پس از اجرای واكسیناسیون سالك در سرخس در استان خراسان رضوی، میزان ابتلا از 60 به چهار تَن رسید.

** خانه ها به سمت تاغزارها پیش رفته اند
مسوول بیماری های واگیر مركز بهداشت اصفهان به طرح ساخت سینمای رو باز در ورزنه و در حاشیه رودخانه خشك زاینده رود اشاره و خاطرنشان كرد: در این محل امكان گزش توسط پشه های سالك وجود دارد و ما نسبت به آن اخطار داده ایم.
این پزشك، داشتن پیوست سلامت برای همه طرح های عمرانی را ضروری خواند و با نمایش تصاویری از ساخت و ساز در ورزنه تاكید كرد كه این خانه ها هستند كه به سمت تاغزارها در حال پیشروی هستند.
به گفته وی برخی خانه های قدیمی مخروبه در ورزنه وجود دارد كه محل تجمع زباله و نخاله شده اما به دلیل اینكه اداره كل میراث فرهنگی بدلیل آنچه تاریخی بودن آنها عنوان می كند، بر روی آن دست گذاشته است نمی توان كاری برای تخریبشان انجام داد.

** حل معضل سالك نیاز به عزم ملی دارد
مسوول بیماری های واگیر مركز بهداشت اصفهان با تاكید بر این كه حل معضل سالك نیاز به عزم ملی دارد، تصریح كرد: مركز بهداشت در كار آموزش مردم همواره فعال است و با وجودی كه برخی از مردم نسبت به چنین مراكزی، بدبین هستند اما ما خسته نمی شویم.
فدایی بیان كرد : دی و بهمن امسال برای ادامه طرح مبارزه با سالك در سال 98 به برنامه ریزی خواهیم پرداخت و پیگیر تامین منابع مالی مورد نیاز خواهیم بود.
وی با بیان اینكه ما به همه نهادها از جمله سازمان برنامه و بودجه، استانداری و مدیریت بحران اصفهان برای همكاری در این زمینه نامه نوشته ایم، افزود: كار تشخیص بیماری و زخم سالك و درمان آن با قوت ادامه دارد.
این پزشك، كمبود داروهای سالك را یك مساله كشوری خواند و اظهارداشت: لازم است مسوولان، ایجاد خط تولید این داروها در كشورمان را به جد پیگیری كنند.
فدایی همچنین از ورود 2 هزار آمپول درمان سالك به اصفهان در روزهای اخیر خبر داد و تاكید كرد: سالك، بیماری بومی اصفهان است و ما از رسانه ها می خواهیم تا همیشه درباره آن و رعایت بهداشت فردی اطلاع رسانی كنند.

** كنترل نكردن سالك باعث سرایت آن به شهرهای بزرگ می شود
همچنین عضو شورای اسلامی شهر ورزنه از توابع شهرستان اصفهان گفت : در كنار سونامی بی آبی، اهالی ورزنه با سونامی سالك مواجه شده اند.
مجتبی محمدی در میزگرد ایرنا افزود: آمار 200 مبتلا به سالك در سال گذشته به 893 مورد در سالجاری رسیده است كه حدود 50 درصد آنها كودكان و دانش آموزان و 50 درصد دیگر بزرگسالان هستند.
وی با تاكید بر اینكه كم كاری نهادهای مربوطه در افزایش این آمار نقش داشته است، گفت: برنامه های پیشگیرانه كه مقرر بود از اسفند 97 تا تیر امسال در این منطقه انجام شود، آنطور كه باید اجرا نشد و لانه كوبی كمتری در ورزنه صورت گرفت.
وی نخستین نهاد مرتبط با این موضوع را مركز بهداشت اصفهان ذكر و تصریح كرد: شورای شهر، شهرداری و بخشداری با این موضوع درگیر هستند.
محمدی با بیان اینكه مركز بهداشت اصفهان امسال كم كاری كرده است، تصریح كرد: ما نباید صورت مساله را پاك و تقصیر را به گردن هم بیندازیم.
وی با اشاره به اینكه حرف های زیبایی درباره پیشگیری از سالك زده می شود، ادامه داد اما باید دید آیا عملی نیز در پسِ آن به چشم می خورد.
این عضو شورای اسلامی شهر ورزنه، تامین داروها و آمپول های مخصوص سالك را برای دولت هزینه بر خواند و اضافه كرد: وقتی دولت می تواند با هزینه های كمتر از آن به پیشگیری بپردازد چرا این كار انجام نمی شود.
محمدی تاكید كرد: اگر اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از شیوع این بیماری در شرق اصفهان به موقع انجام نشود، ممكن است در آینده نزدیك تبعات آن دامنگیر مناطق و شهرهای اطراف از جمله كلانشهر اصفهان كه در شعاع 120 كیلومتری ورزنه قرار دارد، شود.
وی با اشاره به ورود پساب فاضلاب سگزی به منطقه ورزنه و خطرآفرین بودن آن برای سلامت مردم، تصریح كرد: این موضوع به اداره های حفاظت محیط زیست و آب و فاضلاب روستایی مربوط است اما باید دید آنها چقدر در این زمینه كار كرده اند.
وی همچنین با اشاره به كمبود آمپول سالك در این منطقه گفت: 60 تا 70 درصد مبتلایان این بیماری هزینه مراجعه به مراكز درمانی را ندارند.
این عضو شورای اسلامی شهر ورزنه از نهادهایی مانند فرمانداری اصفهان خواست تا برای تخصیص یك میلیارد و 500 میلیون ریال هزینه مبارزه با سالك در این شهرستان كمك كنند.
وی به برخی ساخت و سازها اشاره و خاطرنشان كرد: تعدادی از آنها مانند بیمارستان ورزنه و مسكن مهر بدون رعایت فاصله استاندارد تا تاغزارها، جا نمایی شده اند.
محمدی با اشاره به پیگیری هایی كه شورای اسلامی شهر ورزنه سال گذشته برای اجرای برنامه های پیشگیرانه و مبارزه با سالك داشت، تصریح كرد: اگر مسوولان بهداشت اعلام می كردند كه با مشكلات مالی مواجه هستند ما به دنبال راه هایی برای جذب منابع مالی مورد نیاز آنها می رفتیم.
وی، تلاش بیشتر برای جمع كردن نخاله های ساختمانی را از اقدام های امسال شهرداری و شورای شهر ورزنه اصفهان ذكر و اضافه كرد: لازم است برنامه هایی كه برای كنترل سالك در سال آینده در نظر گرفته شده است از دی امسال اجرایی شود.
وی از آمادگی شورای اسلامی شهر ورزنه برای اجرای هر گونه برنامه اعلام شده از سوی دستگاه های اجرایی برای پیشگیری و مبارزه با بیماری سالك خبر داد.

** تاغزارها، تنها عامل شیوع سالك نیستند
رییس اداره بیابان اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان در میزگرد ایرنا با بیان اینكه اصفهان رتبه نخست كشوری در مبارزه با بیابان زایی را دارد، گفت موش های صحرایی كه به عنوان مخزن ویروس سالك هستند علاقه زیادی به ریشه های درخت تاغ دارند به همین دلیل تاغزارها یكی از مكان های زندگی این حیوانات بشمار می آید.
تاغ‌ (Haloxylon) گیاهی به صورت درختچه با مقاومت زیاد در برابر خشكی و گرماست كه برای جلوگیری از گسترش كویر از آن استفاده می‌شود.
حسینعلی نریمانی افزود : اما مساله مهم این است كه تاغزارها تنها عامل بیماری سالك نیستند بلكه مسائل دیگری مانند بهداشت فردی، محیط خانه، محله زندگی، ساختمان های متروكه، مزرعه ها و نخاله های ساختمانی در آن تاثیر دارد.
به گفته وی اگر همه این مسائل حل شده باشد، آنگاه می توان گفت كه تنها عامل شیوع سالك، تاغزارها هستند در حالی كه این طور نیست.
این كارشناس با بیان اینكه تاغزارها در شعاع یك كیلومتری شهرها و منازل مسكونی ایجاد شده اند، تصریح كرد: اینكه در هر برنامه یا جلسه درباره سالك، نخستین انگشت اتهام به سمت تاغزارها بیاید، درست و علمی نیست.
وی با بیان اینكه برای هر هكتار تاغزار در مناطقی مانند سگزی و انارك در شرق اصفهان به طور متوسط 64 میلیون ریال هزینه شده است، تصریح كرد: در مجموع، با احتساب هزینه های نگهداری برای هر هكتار تاغزار با عمر 30 ساله در مناطقی مانند ورزنه حدود 150 میلیون ریال صرف شده است.
نریمانی، متوسط هزینه برای مبارزه با موش مخزن بیماری سالك در هر هكتار را 2 میلیون و 370 هزار ریال اعلام و اضافه كرد: اداره كل منابع طبیعی سال های گذشته همواره برای این كار همكاری كرده و امسال نیز در صورت تامین اعتبارات لازم آماده همكاری است.
به گفته وی تاغزارهای نزدیك به مناطق مسكونی توسط این اداره كل شناسایی شده و برای مبارزه با موش مخزن سالك در این محدوده به مساحت 14 هزار و 400 هكتار نیاز به 34 میلیارد ریال اعتبار در سال های 97 و 98 است.
رییس اداره بیابان اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان، استفاده از جغرافیای پزشكی و كارهای تحقیقاتی را برای شناسایی عوامل اصلی شیوع سالك در شرق اصفهان، ضروری خواند و افزود: با توجه به آمار سالك می توان منبع های اصلی را در هر نقطه شناسایی و بر اساس آن تصمیم گیری و برنامه ریزی كرد.
وی با اشاره به اینكه امسال بیشترین تاغزارها در شهرستان های آران و بیدگل، اردستان، خورو بیابانك، نطنز، نایین و اصفهان كاشته شد، گفت: برخی شهرستان هایی كه تاغزار زیادی دارند مانند خور و بیابانك، آمار چندانی در سالك ندارند.
این كارشناس با بیان اینكه زمین های كشاورزی نیز در شیوع سالك بی تاثیر نیست، اضافه كرد: عده ای در حل مشكلات به سراغ ساده ترین راه ها می روند اما مجدد تاكید می كنم كه با از بین بردن تاغزارها مشكل سالك حل نمی شود.
نریمانی با اشاره به اینكه اداره كل منابع طبیعی اصفهان كشت برخی گیاهان جایگزین برای بیابان زدایی همچون ' قره داغ' را در پیش گرفته است، گفت: ما نیز برنامه هایی برای مبارزه با آفت درخت ها و موش ها را در دستور كار داریم اما اعتبارات مالی در این بخش محدود است.
وی نیز با بیان اینكه اداره منابع طبیعی در انجام این كار تنهاست، افزود: این موضوع به هشت دستگاه اجرایی ارتباط دارد اما فقط یك دستگاه یعنی منابع طبیعی باید پاسخگوی آن باشد.
وی، خواهان مشخص شدن تعهدات و وظایف هریك از این نهادها شد و با اعلام آمادگی اداره كل منابع طبیعی استان اصفهان برای مبارزه با موش های سالك در تاغزارها، خاطرنشان كرد كه این كار امسال و سال آتی با حساسیت بیشتری انجام می شود.

*** كمبود منابع مالی با مشاركت سایر نهادها، قابل جبران است
بخشدار كویرات از توابع آران و بیدگل در این میزگرد ایرنا با بیان اینكه منطقه ابوزیدآباد در این شهرستان هر سال درگیر بیماری سالك است، گفت: اما امسال آمار ابتلا به این بیماری بطور عجیبی افزایش یافت.
محمود گنجی پور با اشاره به اینكه هر سال جلسه ها و برنامه هایی به صورت روال عادی درباره مبارزه با سالك در این منطقه و بخش كویرات برگزار می شود، افزود: امسال اداره هایی مانند مركز بهداشت و منابع طبیعی اعلام كردند كه بودجه ای برای این كار ندادند و ما، دهیاری ها و شهرداری های این منطقه را موظف كردیم كه بودجه ای را برای این كار تخصیص دهند.
وی با بیان اینكه هر سال عملیات لانه كوبی جوندگان به شعاع 700 متر از آخرین منزل مسكونی در حومه شهرها و روستاها انجام می شود، خاطرنشان كرد: هرچه بتوان این فاصله را بیشتر كرد، بهتر است.
بخشدار كویرات یكی از عوامل محیطی تاثیرگذار در گسترش بیماری سالك در سال جاری را بارندگی های اوائل سال ذكر و تصریح كرد: به نظر می آید راه افتادن سیل در لانه های موش ها و تقارن آن با ماه های اردیبهشت و خرداد كه زمان جابه جایی پشه های ناقل سالك است، تاثیر بسزایی در این موضوع داشته است.
وی با بیان اینكه هنوز درباره ارتباط چاه زباله این بخش با بیماری سالك بررسی و تحقیق علمی نشده است، گفت: با توجه به آماری كه خودمان از روستاهای این بخش گرفتیم، بیشترین تعداد موارد ابتلا به سالك در خانه هایی بوده كه نزدیك به تاغزارها بوده اند.
گنجی پور، یكی از موارد قابل تامل درباره سالك در شهرستان آران و بیدگل را مسافرت حدود 77 درصد از مبتلایان به این بیماری به امامزاده آقا علی عباس (ع) در منطقه بادرود اعلام و اضافه كرد: این امامزاده با حجم زیادی از زائران بویژه در ماه های مهر و شهریور مواجه است كه این ماه ها، اوج فعالیت پشه های ناقل سالك می باشد.
وی با اظهار بی اطلاعی از اینكه آیا در آن منطقه بودجه كافی برای مبارزه با سالك وجود دارد یا نه، ادامه داد: اجرای برنامه های پیشگیرانه در این منطقه ضروری است.
بخشدار كویرات با تاكید بر اینكه در مبارزه با سالك، سهل انگاری هایی صورت گرفته است، گفت: عده ای از مردم و مسوولان در سال هایی كه آمار ابتلا به این بیماری كاهش یافت این موضوع را رها كردند در حالی كه مبارزه با این بیماری باید مستمر باشد.
وی خواهان برنامه ریزی برای ادامه این طرح در سال آینده از هم اكنون شد و افزود: لازم است همه مردم و دستگاه های اجرایی در مبارزه با بیماری سالك بسیج شوند و سال های بعد همین روال ادامه یابد.
گنجی پور ادامه داد: اگر دستگاه های اجرایی دولتی با كمبود بودجه مواجه هستند از مشاركت مردمی در این زمینه استفاده شود.
وی همچنین خواهان شناسایی دقیق تر عوامل شیوع و مناطق سالك خیز استان و معرفی آنها به مردم و مسوولان شد.
3011/6026/