لندن – ایرنا – بررسی پدیده اسلام‌هراسی در آستانه خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، به‌ویژه جایگزین شدن مقررات حقوق بشری اروپا كه جامعیت بیشتری دارند با قانون حقوق بشر انگلیس، تصویر نگران‌كننده‌ای را نسبت به رواج این پدیده شوم در دوره پسا برگزیت ایجاد می‌كند.

به گزارش ایرنا، مجازات اعدام در 1998 و با پیوستن انگلیس به كنوانسیون حقوق بشر اروپا لغو شد. قانون حقوق بشر انگلیس، مصوب 1998، كنوانسیون حقوق بشر اروپا را به قوانین انگلیس وارد كرد.
اكنون و در آستانه خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، گروه‌های حقوق بشری ازجمله سازمان عفو بین‌الملل، نگران خلأ قانونی مرتبط با حقوق بشر هستند.
'كایر استارمر' وزیر برگزیت كابینه در سایه ، سال گذشته اظهار داشت كه خروج انگلیس از اتحادیه اروپا حفره‌ای در قوانین حقوق بشر این كشور ایجاد خواهد كرد.
«ترزا مِی» نخست‌وزیر انگلیس در سال 2016 و طی كارزار تبلیغاتی خود برای ریاست حزب و پست نخست‌وزیری، در سخنانی از دست و پاگیر بودن قوانین حقوق بشری اروپا انتقاد كرده بود. وی زمانی كه وزیر كشور بود با مشكل قانونی اخراج مظنونین به تروریسم از انگلیس مواجه بود. قوانین حقوق بشری اروپا اجازه خلع شهروندی یا اخراج مظنونین به تروریسم را به وزارت كشور انگلیس نمی‌دادند. این مساله در قضیه اخراج واعظ افراط‌گرای اردنی به نام ابوقطاده بیش‌ازپیش مشهود شد.
امسال پارلمان انگلیس قانونی را تصویب كرد كه كلیه قوانین ضمیمه‌شده اتحادیه اروپا در قوانین انگلیس را لغو می‌كند. بااین‌حال ازآنجایی‌كه در قوانین انگلیس به‌طور ریز و موردی به قوانین اتحادیه اروپا مأخذ داده ‌شده در دولت زمزمه‌هایی از زنده كردن «اختیارات هنری هشتم» شنیده شد.
طبق اختیارات هنری هشتم در قرن شانزدهم میلادی، دولت می‌تواند مصوبات پارلمان را تغییر داده و حتی باطل كند. البته هنوز كار به‌جایی نرسیده كه استفاده از این اختیارات ضروری باشد. اما حرف‌هایی در این زمینه به گوش می‌رسد.
در انگلیس برخلاف اتحادیه اروپا چیزی به نام اعلامیه یا منشور حقوق اولیه وجود ندارد. حزب محافظه‌كار در مانیفست سال 2015 خود قول داده بود كه به سمت تصویب چنین منشوری حركت كند.اما تاكنون اقدامی نكرده است. این در حالی است كه منشور حقوق اساسی اروپا كه در 1950 توسط كمیسیون اروپا تصویب‌شده و در 1998 وارد قوانین انگلیس شده است، پس از برگزیت عملاً بی‌اثر خواهد بود.
قوانین حقوق بشری اروپا به نسبت قوانین انگلیس جامعیت بیشتری داشته و حقوق گسترده‌تری را پوشش می‌دهند. ازجمله می‌توان به حقوق كودك و حق عمومی عدم تبعیض اشاره كرد. پس از برگزیت سایر حقوق مندرج در منشور حقوق اولیه اروپا عملاً از قوانین انگلیس حذف خواهند شد.
اهم این حقوق عبارتند از:
1) حق حفاظت از اطلاعات شخصی 2) حقوق قربانیان قاچاق انسان 3) حقوق قربانیان جرائم (ازجمله حق اطلاع‌رسانی به آنان) 4) حقوق افراد ناتوان و معلول (به‌عنوان‌مثال اجباری بودن برچسب به خط بریل بر روی داروها) 5) حق عدم تبعیض در محل كار 6) حق برابری دستمزد زن و مرد.
همچنین پس از برگزیت، احكام دیوان دادگستری اروپا، در انگلیس بی‌اثر خواهد بود و شهروندان انگلیسی نخواهد توانست شكایات خود را به آن ارائه كنند. همچنین شهروندان اروپایی نیز نخواهند توانست در مورد پایمال شدن حقوق اولیه‌شان توسط دولت انگلیس به دادگاه عالی اروپا شكایت كنند. البته باید توجه داشت كه این مساله هنوز قطعی نبوده و انگلیس ممكن است در ادامه مذاكرات احكام این دادگاه یا منشور حقوق اولیه را بپذیرد.

** نگرانی‌های اقلیت‌های قومی و مذهبی در اثر خروج انگلیس از اتحادیه اروپا
خروج انگلیس از اتحادیه اروپا و خلأ قانونی حاصل از آن در موضوعات حقوق بشری مایه نگرانی عمده گروه‌های اقلیت ازجمله مسلمانان انگلیس شده است. به‌ویژه كه پس از همه‌پرسی برگزیت تعداد حملات نفرت‌آمیز علیه مسلمانان به طرز معناداری افزایش‌یافته است.
به گفته صادق خان شهردار لندن، پس از حمله تروریستی ژوئن سال گذشته به بازارچه «بارو ماركت» در این شهر، تعداد حملات علیه مسلمانان 5 برابر افزایش داشته است.
در ماه مارس سال جاری (2018) بروشورهایی در انگلیس توزیع شد كه در آن روز سوم آوریل به‌عنوان روز مجازات مسلمانان معرفی‌شده بود. در این بروشور از مردم خواسته‌شده بود در روز سوم آوریل لااقل یك مسلمان را 'مجازات' كنند. برای تشویق افراد به این كار، برای انواع حمله‌ها امتیاز نیز تعیین‌شده است. برای حمله زبانی و فحاشی 10 امتیاز، اسیدپاشی 80 امتیاز، كتك زدن یك مسلمان 100 امتیاز و برای آتش زدن یك مسجد 1000 امتیاز. ضمن اینكه نفرت پراكنی در شبكه‌های اجتماعی آنلاین بسیار بیشتر و عریان‌تر بوده و معمولاً موردتوجه مقامات قرار نمی‌گیرد.
هم‌اكنون انگلیس با پدیده جدیدی به نام «تامی رابینسون» روبرو است كه به گفته دبیر كمیسیون حقوق بشر اسلامی انگلیس همه مسلمانان را «جنگجوی دشمن » و درنتیجه هدف مشروع نظامی می‌داند. رابینسون از اعضای مؤسس حزب راست افراطی لیگ دفاعی انگلیس و مشاور سیاسی حزب یوكیپ (حزب استقلال انگلیس) است. پیروزی در همه‌پرسی برگزیت در 2016 و عملیات تروریستی در منچستر و لندن در سال 2017 به گروه‌های راست افراطی و ازجمله یوكیپ و امثال رابینسون محبوبیت بیشتری داده است.
بهار سال 2017 شهر منچستر شاهد یكی از خونین‌ترین حملات تروریستی بود. به گزارش پلیس انگلیس روز 23 می 2017 یك جوان مهاجر 22 ساله لیبیایی با اقدام به انفجار انتحاری در یك برنامه كنسرت در یك استادیوم 20 هزارنفری این شهر موجب كشته و زخمی شدن تعدادی از شركت‌كنندگان شد.
بلافاصله پس‌ازاین حادثه به گفته پلیس، تعداد حملات اسلام هراسانه در منچستر 500 درصد افزایش یافت. تعداد حملات علیه مسلمانان در یك ماه پس ‌ازاین حادثه، 224 مورد گزارش‌شده كه نسبت به مدت مشابه سال قبل كه تنها با 37 حمله بوده است، یك رشد 500 درصدی را نشان می‌دهد.
«مسعود شجره» دبیر سازمان حقوق بشر اسلامی انگلیس در مصاحبه ‌ای اختصاصی با خبرنگار ایرنا اظهار داشت كه اسلام‌هراسی در انگلیس دیگر از مرحله «هراس» و ترس از اسلام گذشته و به مرحله نفرت از مسلمانان رسیده است.
وی معتقد است كه بی‌تفاوتی سیاستمداران به حملات علیه مسلمانان و قوانین ضد تروریستی، به بیگانه سازی مسلمانان و افزایش تعداد حملات نسبت به آنان كمك كرده است.
شجره ازجمله پروژه دولتی پیشگیری از بنیادگرایی موسوم به «پرونت» را یكی از این قوانین برشمرد كه بر اساس آن پلیس می‌تواند حتی كودكان دبستانی را مورد بازجویی قرار دهد. وی اظهار داشت در یك مورد پلیس با متوقف كردن كودكی هفت‌هشت‌ساله از او خواسته كه آیه ای از قرآن را بخواند و بعدازآن به وی گفته‌شده كه اسلام و قرآن مشوق تروریسم هستند. به گفته این فعال مدنی بخشی از نظام حاكم بر انگلیس اعتقاد دارد كه برای مبارزه با تروریسم باید دختران مسلمان را به آزادی جنسی تشویق كرد.
آمار پلیس نشان می‌دهد كه در سال‌های اخیر تعداد حملات علیه مسلمانان همواره روند صعودی داشته است. برخی گروه‌های مسلمان در انگلیس بر این باور هستند كه دولت عزم جدی برای برخورد با اسلام‌هراسی ندارد.
دبیر كمیسیون حقوق بشر اسلامی انگلیس معتقد است كه برگزیت آن‌چنان‌كه ادعا می‌شود ربطی به مسائل اقتصادی نداشته و در اصل یك جنبش ضد مهاجر، ضد اقلیت و نژادپرستانه است. شواهد، ازجمله افزایش تعداد حملات اسلام هراسانه و تلاش دولت برای خروج از كنوانسیون حقوق بشر اروپا از مواردی است كه این ظن را تقویت می‌كند.
وی مدعی است كه اسلام‌هراسی در رسانه‌های انگلیس نهادینه‌شده است. به‌عنوان‌مثال اگر یك ورزشكار مسلمان موفق به كسب مقامی شود، همیشه از او به‌عنوان یك «ورزشكار انگلیسی» در رسانه‌ها یاد می‌شود. اما اگر یك مسلمان مرتكب جرمی شود، در همه رسانه‌ها «مسلمان» بودن او است كه برجسته می‌شود.
شجره همچنین اظهار داشت كه آمار دقیقی از حملات اسلام هراسانه در انگلیس وجود ندارد و عامل آن را اعلام نكردن حملات به پلیس از طرف مسلمانان و گروه‌های اسلامی عنوان كرد. وی بااین‌حال اظهار داشت كه طبق آخرین برآورد سازمان متبوعش، 95 درصد مسلمانان اسلام‌هراسی را در رسانه‌ها لمس می‌كنند؛ 15 درصد حمله فیزیكی و 50 درصد تبعیض در شغل، آموزش و غیره را تجربه كرده‌اند. او این آمار را با توجه به جمعیت 4 میلیونی مسلمانان انگلیس نگران‌كننده خواند.
در قوانین قدیمی انگلیس حكم اعدام برای بیش از دویست جرم تجویزشده است. ازجمله حكم اعدام برای 'همراهی بیش از یك ماه با كولی‌ها'. از تعداد این مجازات‌ها به‌تدریج كاسته شد تا اینكه در 1998 آخرین جرم قابل مجازات با اعدام، یعنی خیانت به كشور نیز با پذیرش كنوانسیون حقوق بشر اروپا لغو شد.
خروج از اتحادیه اروپا و به‌ویژه لغو قوانین و مقررات حقوق بشری آن، دست دولت انگلیس را برای اخراج مهاجران نامطلوب بازكرده و این كشور مجبور به اعطای پناهندگی بر اساس مسائل حقوق بشری نخواهد بود.
بر اساس قوانین جاری اخراج متهمین به تروریسم با توجه به اینكه ممكن است در كشور مقصد گرفتار شكنجه شوند بسیار دشوار بوده و دولت گاه مجبور بوده به آن‌ها حق پناهندگی بدهد. پس از برگزیت، دولت با محدودیت‌های قانونی كمتری در این زمینه مواجه خواهد بود.
اروپام ** هـ ن ** 1546