انرژی؛ ستون روابط اقتصادی ایران و عراق

به گزارش ایرنا، كارشناسان اقتصادی ایرانی و عراقی اتفاق نظر دارند كه استحكام مناسبات در بخش نیرو بین دو كشور چنان قوی است كه حتی آمریكا ناچار شده است در تحریم های یكجانبه خود علیه جمهوری اسلامی ایران، بغداد را برای دومین بار معاف كند.
در حالی كه آمریكا در تصمیم اولیه خود مدت معافیت را 45 روزه اعلام كرده بود اكنون ناچار شده است كه این مدت را به سه ماه افزایش دهد و در عین حال فشار وارد می كند شاید بتواند روابط دو كشور دوست، برادر و همسایه را در حوزه نیرو به حداقل یا به طور كامل قطع كند.
با وجود این، كارشناسان و دولتمردان عراقی بارها تاكید كرده اند كه بغداد به دلایل مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نمی تواند از مناسبات اقتصادی خود با جمهوری اسلامی ایران در حوزه نیرو چشم پوشی كند.
حوزه روابط در بخش نیرو به طور ویژه شامل فروش برق و همچنین صادرات گاز است كه در بخش نخست ایران به طور مستقیم، شبكه برق عراق را به نیروی برق تجهیز می كند و در حوزه گاز، تامین كننده خوراك چند نیروگاه گازی تولید كننده برق این كشور است.
براساس آمار، ایران یك هزار و 350 مگاوات در ساعت برق به عراق می فروشد و حجم صادرات گاز برای تامین نیروگاه های گازی تامین برق در عراق نیز بالغ بر 18 میلیون مترمكعب در روز است.
در آخرین سفر «حسن دانایی فر» دبیر ستاد توسعه اقتصادی ایران، عراق و سوریه به بغداد در 18 آذرماه گذشته، «لوی الخطیب» وزیر برق عراق از طرح ارتباط منطقه ای شبكه های برق 4 كشور ایران، عراق، سوریه و لبنان استقبال كرد.
استقبالی كه وزیر برق عراق از توسعه بیش از پیش مناسبات در حوزه نیرو نشان داد، زمینه مناسب را فراهم كرد تا بستر عملی گسترش این همكاری ها فراهم شود.
علاوه بر برق و گاز، جمهوری اسلامی ایران در حوزه نفت نیز دارای یك قرار داد مهم سواپ نفتی بین دو كشور است كه تاكنون به اجرا در نیامده است.
در عین حال دو كشور در زمینه بهره برداری از میادین نفتی مشترك آمادگی خود را اعلام كرده اند كه با احتساب بخش نفت، حوزه نیرو یكی از پایدارترین حوزه های اقتصادی بین ایران و عراق به شمار می رود.
روابط جمهوری اسلامی ایران با عراق در حوزه نیرو فقط محدود به صادرات و فروش گاز و برق نیست بلكه به طور عملی وارد میدان سرمایه گذاری نیز در این بخش شده است.
ایران در حال حاضر در حال ساخت بزرگترین نیروگاه تولید برق عراق در جنوب این كشور با ظرفیت 3 هزار مگاوات در ساعت است.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در بغداد در گفت وگو با ایرنا در این خصوص گفت كه یكی از شركت های معتبر ایرانی در حال ساخت نیروگاه «رمیله» با ظرفیت سه هزار مگاوات در ساعت برق است كه بزرگترین نیروگاه تولید برق عراق به شمار می رود.
«ایرج مسجدی» اضافه كرد كه این نیروگاه تا دو سال آینده به اتمام می رسد و در حال حاضر به میزان 450 مگاوات در ساعت برق برای اهالی بصره تولید می كند.
وی پروژه های برق و گاز را جزو پروژه های مهم بین دو كشور دانست و افزود كه در حال حاضر روزانه 18 میلیون مترمكعب گاز از ایران به عراق برای تامین نیروگاه های گازی تولید برق این كشور صادر می شود.
سفیر ایران در عراق حجم تبادلات اقتصادی دو كشور را بالغ بر 13 میلیارد دلار اعلام كرد و گفته است كه برنامه ریزی شده است تا حجم این مبادلات در سنوات اندك آینده به 20میلیارد دلار برسد.
گمرگ جمهوری اسلامی ایران اخیرا در گزارشی از افزایش 66 درصدی صادرات غیر نفتی بین دو كشور در هشت ماهه سال جاری خبر داد بود كه نشان می دهد كه مناسبات اقتصادی در همه حوزه ها روبه رشد است و فقط مختص بخش نیرو نیست.
با این حال مهمترین مشكل از نگاه كارشناسان در حوزه روابط نیرو بین عراق و ایران، نقل و انتقالات مالی است كه دو كشور در سایه فشارهای آمریكا تاكنون نتوانسته به راه حل برای این مشكل دست پیدا كنند.
انتظار می رود كه در سایه آمادگی بالایی كه دولت عراق برای گسترش مناسبات خود با ایران نشان داده سفر وزیر نیرو كشورمان به بغداد، بتواند گره از این مانع بزرگ در گسترش بیش از پیش مناسبات نیرو بین دو كشور بگشاید.
كارشناسان معتقدند كه حتی اگر دو كشور در زمینه تحویل مالی به راه حل لازم برسند، جمهوری اسلامی ایران باید ورود رقبا را در حوزه نیرو در عراق جدی بگیرد زیرا هم برق و هم گاز از بخش های مهمی هستند كه اشتهای كشورهای دیگر مانند تركیه ، شیخ نشین های حوزه خلیج فارس، آمریكا، آلمان و فرانسه به علاوه شركت های بین المللی و منطقه را تحریك كرده است.
خاورم *10*353*380*