هفته پایانی آذرماه كه به نام هفته ملی پژوهش لقب گرفته، از سال‌ها قبل زمان برداشت محصولات فناورانه و تجلیل از برترین دستاوردهای مراكز تحقیقاتی، دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌هاست. این هفته امسال 24 تا 30 آذر به همت معاونت پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برگزار و طی آن رویدادهای متعددی برای گرامیداشت پژوهش و مقام پژوهشگر و ارزش آن در مجموع پیشرفت علمی و اقتصادی كشور برپا شد.
در حالیكه از سال‌ها قبل نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی، فناوری و فن‌بازار هم‌زمان با این هفته برگزار می‌شد؛ امسال با ابتكار معاونت پژوهشی وزارت علوم نوزدهمین دوره این نمایشگاه سوم تا ششم دی و هم‌زمان با ششمین نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ساخت ایران به همت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برپا شد و در نهایت سالن‌های 5، 6، 7، 25، 27 و 43 در نمایشگاه بین المللی تهران میزبان برترین دستاوردهای فناورانه مراكز تحقیقاتی ایران بودند.
اما تغییر در زمان برگزاری، تنها تفاوت نمایشگاه امسال با دیگر دوره‌ها نبود و غیر از نمایشگاه عرضه فناوری دفتر حمایت و پشتیبانی امور پژوهشی و فناوری وزارت علوم به عنوان برگزاركننده این نمایشگاه بخش دیگری را به آن نیز اضافه كرده بود؛ نمایشگاه تقاضای ساخت و تولید ایرانی یا مخفف آن تستا.
در این بخش كه در دو سالن 7 و 27 برپا شده بود، دستگاه‌ها، وزارتخانه‌ها و شركت‌های مختلف، نیازهای فناورانه خود را در بخش‌های گوناگون ارائه داده بودند و از شركت‌های دانش‌بنیان و واحدهای فناور می‌خواستند در صورتی كه در این زمینه‌ها فعال هستند به اطلاع آنها برسانند. یعنی مقابل غرفه‌های این سالن معمولا یا استندی به چشم می‌خورد كه روی آن نیازهای فناورانه نوشته شده بود و بازدیدكنندگان حتی با عبور از مقابل غرفه از نیازها مطلع می‌شدند یا اینكه در غرفه‌های بزرگ‌تر، وزارتخانه‌هایی مانند وزارت دفاع تابلوهای لامپ‌های فلكسی دیده می‌شد كه باز هم روی آنها نیازها ذكر شده بود؛ ضمن اینكه مسئولان غرفه‌ها نیز آماده ارائه اطلاعات درل این زمینه بودند.
به گفته معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم حدود 60 سازمان نزدیك به 900 نیاز فناورانه خود در این نمایشگاه ارائه كرده اند كه سازمان‌های یادشده در 75 غرفه دو سالن مزبور جایابی شده اند.
مدیر كل دفتر حمایت و پشتیبانی امور پژوهشی و فناوری وزارت علوم روز پنجشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار علمی ایرنا در مورد نوزدهمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی، فناوری و فن‌بازار اظهار داشت: در نوزدهمین دوره نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی فناوری و فن‌بازار چند كار انجام شده است؛ یكی بخش عرضه فناوری یا نوزدهمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی، فناوری و فن‌بازار، دیگری تقاضای فناوری كه به طور خلاصه تستا نامیدیم و اولین دوره نمایشگاه تقاضای ساخت و تولید ایرانی است و این دو نمایشگاه هم‌زمان با ششمین دوره نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ساخت ایران.
دكتر «عبدالساده نیسی» ادامه داد: در نمایشگاه عرضه فناوری و دستاوردهای پژوهشی 199 دانشگاه، پژوهشگاه، پارك علم و فناوری، مركز رشد و موسسات تحقیقاتی حضور دارند كه از این تعداد 51 دانشگاه، 15 پژوهشگاه، 40 پارك علم و فناوری، 79 مركز رشد و 14 موسسه تحقیقاتی هستند.
وی افزود: این مراكز دستاوردهای پژوهشی امسال و بهینه‌سازی دستاوردهای سال‌های قبل را ارائه دادند كه در مجموع سه هزار و 200 دستاورد فناورانه داریم و از این بین 260 فناوری امسال و 600 فناوری متعلق به سال‌های قبل است، همچنین 75 فناوری تقاضای رونمایی كردند كه از این تعداد 16 فناوری به عنوان برترین فناوری‌ها شناخته شدند و در غرفه وزارت علوم و تحقیقات در سالن 5 نمایشگاه دائمی بین المللی تهران به نمایش گذاشته شده‌اند.
***نمایشگاه تستا با هدف استقلال در بومی‌سازی همه اجزای فناوری
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با تاكید بر حضور دانشجویان و اعضای واحدهای فناور در این نمایشگاه گفت: نمایشگاه تستا را با هدف توجه و بومی‌سازی همه اجزای فناوری برگزار كرده‌ایم.
وی با ارائه یك مثال افزود: وقتی قیمت دلار افزایش یافت، بعضی محصولات نایاب شد و مثلا پماد سوختگی نبود، بررسی كردیم و متوجه شدیم ماده پماد سوختگی وجود دارد ولی تیوب آن وارداتی است و با قمیت جدید دلار به صرفه نیست؛ بنابراین فهمیدیم بومی‌سازی همه اجزای یك محصول اهمیت دارد و باید به این سمت رفت.
نیسی تصریح كرد: اقتصاد و صنعت ما این ایراد را دارد كه همه اجزای فناوری بومی نشده و برخی اعضای آن هنوز وابستگی دارد؛ بنابراین یكی از اهداف ان این است كه وابستگی را كم كند.
وی با اشاره به اینكه اولین دوره از این نمایشگاه برگزار می‌شود، خاطرنشان كرد: شاید خیلی قوی نباشد، ولی حركت خوبی است كه باید ادامه یابد و ما به عنوان مسئولان وزارت علوم آماده ایجاد اكوسیستمی هستیم كه محل اتصال درخواست‌كنندگان فناوری با واحدهای فناور و محققان باشد.
***برگزاری نمایشگاه تستا مفید بود یا نبود؟
كارشناس فروش شركت سبز دشت كه با نیازهای فناورانه مختلف از جمله اتوماسیون كشتارگاه‌های طیور، مكانیزه بارگیری مرغ زنده، ابزار دقیق وزن‌كشی و نظایر آن در نمایشگاه شركت كرده بودند در مورد مفید بودن برگزاری این نمایشگاه به خبرنگار علمی ایرنا گفت: تاكنون در نمایشگاهی مشابه شركت نكرده بودیم و معمولا در نمایشگاه‌های تخصصی حوزه خود حضور داریم.
حمید طاهری نژاد ادامه داد: از نظر من برگزاری نمایشگاه به این شكل لازم نبود؛ زیرا حتی اگر یك سامانه اطلاع‌رسانی هم وجود داشت برای ما كافی بود و می‌توانستیم نیازهای خود را در آن ثبت كرده و از توانایی‌های فناورانه شركت‌های مختلف مطلع شویم.
وی افزود: كار دیگری هم كه برگزاركنندگان می‌توانستند انجام دهند این بود كه قبل از حضور ما در این نمایشگاه، اطلاعات را در سامانه‌ای ثبت كرده و زمینه آشنایی ارائه‌دهندگان فناوری را با نیازمندان آن فراهم كنند تا به این شكل بهتر بتوانیم با هم ارتباط برقرار كنیم.
با وجود اینكه، این شركت‌كننده در نمایشگاه تستا برگزاری آن را چندان مفید نمی‌دانست، مدیر فن‌بازار شركت شهرك‌های صنعتی استان قزوین معتقد بود برگزاری نمایشگاه مفید است.
زهرا علیزاده به خبرنگار علمی ایرنا گفت: طی مدتی كه من در نمایشگاه بوده‌ام شركت‌های زیادی از استان‌های مختلف به غرفه ما مراجعه كرده و راهنمایی خواسته‌اند یا نیازهای فناورانه خود را اعلام كرده‌اند.
وی ادامه داد: حتی بعضی از این شركت‌ها نیاز فناورانه ندارند ولی نمی‌دانند در هر بخش متولی چه كسی است و با گفت‌وگو و ملاقاتی كه زمینه آن در نمایشگاه فراهم شده است می‌توانند بسیاری مشكلات خود را حل كنند.
ابوالفضل فرهادی از شركت سهامی ذوب آهن اصفهان نیز در این مورد گفت: شركت ما نیازهای فناورانه خود را در قالب ساخت قطعات مورد نیاز مانند ترمز جغجغه‌ای یا امثال آن فهرست كرده و نزدیك به 50 قطعه را لازم داریم كه به مراجعه‌كنندگان در مورد آنها اطلاع‌رسانی می‌كنیم.
وی ادامه داد: افراد مختلف و افرادی از واحدهای فناور به غرفه ما مراجعه كرده‌اند، اطلاعات را به آنها می‌دهیم و حتی نقشه قطعاتی را كه لازم داریم و اطلاعات تماس آنها را هم می‌گیریم تا بعد با آنها تماس بگیریم و اگر توانستند قطعه را برای ما با كیفیت نمونه خارجی بسازند از آنها بخریم.
فرهادی در مورد نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی و فناوری و اینكه سطح فناوری‌های عرضه شده در این بخش در حوزه كاری وی چطور است، گفت: سطح فناوری‌ها بد نیست ولی ما در اصفهان هم یك نمایشگاه بومی‌سازی قطعات برگزار می‌كنیم كه سطح فناوری دستاوردهای ارائه شده در آن بهتر است.
***فاصله ادعا تا عمل در نمایشگاه تستا سنجیده می‌شود
وزارت دفاع نیز در این نمایشگاه پر رنگ حاضر شده بود و نیازهای فناورانه خود را به دانشمندان و محققان ایرانی ارائه داده بود. مدیر بومی‌سازی قطعات وزارت دفاع به خبرنگار ایرنا گفت: ما 96 نیاز فناورانه را در 16 سرفصل ارائه كرده‌ایم كه وزارت دفاع علاقه دارد از خرد جمعی و امكانات داخل كشور برای تولید آنها استفاده كند.
مجید عسگری در مورد مفید بودن این نمایشگاه اظهار داشت: این نمایشگاه كه با هدف ارائه نیازهای فناورانه به بدنه عمومی كشور و شركت‌های دانش‌بنیان برگزار شده، می‌تواند فاصله بین ادعا تا عمل را كاهش دهد.
وی افزود: افراد بسیاری برای نمونه به ما مراجعه می‌كنند كه می‌توانند دستگاهی را تولید كنند یا كاری را انجام دهند ولی در عمل نمی‌توانند و باید بدانیم جزئیات در اجرا مهم است.
عسگری با اشاره به فناوری‌های عرضه شده در نوزدهمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش و فناوری گفت: سطح فناوری‌ها خوب است اما ما باید این دستاوردها را با نیازهای خود تطبیق دهیم.
غیر از غرفه‌های یادشده، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با درخواست‌های فناورانه شامل تجهیزات پر سرعت با قابلیت پوشش‌دهی و سرویس‌دهی صدا، تصویر بی‌سیم و دیتا، همچنین روتر سوئیچ و امنیت شبكه و گروه‌های صنعتی مانند گروه فولاد مباركه اصفهان، شركت ملی گاز، فناوران توسعه امن ناجی، ایرانسل و اداره كل تجهیزات پزشكی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی نیز در این نمایشگاه حاضر بودند.
با توجه به اینكه رسیدن به اقتصاد دانش‌بنیان و اهمیت به فناوری‌های ساخت داخل به زیست‌بومی متشكل از وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مختلف غیر از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیاز دارد، شاید فایده دیگر برگزاری نمایشگاه تستا غیر از آشنایی دو طرف نیازمند فناوری و واحدهای فناور همكاری این سازمان‌ها در اجرای یك اقدام ملی و نزدیك شدن دیدگاه‌های آنها با یكدیگر نیز باشد.
با وجود این، به نظر می‌رسد جایابی شركت‌ها یا سازمان‌هایی كه نیازهای فناوری در یك حوزه دارند در كنار هم به بازدیدكنندگان و واحدهای فناور بیشتر كمك كرده و ارتباط این شركت‌ها را با هم تسهیل می‌كند، برای نمونه اگر صنایع غذایی یك بخش و صنایع فولادی هم در یك بخش جایابی شده بودند هم نظم بهتری در نمایشگاه وجود داشت و هم دست‌كم شركت‌ها می‌توانستند از نقاط قوت و ضعف فناورانه یكدیگر مطلع شوند.
این نمایشگاه كه از روز دوشنبه (سوم دی) با حضور دو وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و وزیر دفاع همچنین معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری افتتاح شد، امروز پنجشنبه به كار خود پایان می دهد و امید است كه در فرصت تقریبا سه روزه برپایی بتواند زمینه را برای آشنایی و ارتباط دو جزء اصلی تعمیق و گسترش فناوری یعنی فناور و واحدهای نیازمند فناوری به اندازه‌ای فراهم كند كه تا سال آینده اخبار خوشی از توسعه زیست‌بوم نوآوری و اقتصاد دانش بومی و استقلال همه اجزای تولید یك محصول به گوش ایرانیان برسد.
علمی**9157**1440** 1055
تاریخ انتشار: ۶ دی ۱۳۹۷ - ۰۸:۱۳
تهران- ایرنا- با اینكه شركت‌های دانش‌بنیان و واحدهای فناور در تولید بعضی محصولات فناورانه به استقلال رسیده‌اند؛ گاه همه اجزای این محصولات بومی نشده و در گلوگاه‌های افزایش نرخ ارز و تحریم دردسرآفرین می‌شود؛ استقلال در تولید همه بخش‌های تولیدات هدف برگزاركنندگان نمایشگاه تستا است.