گام بلند اسد در حفظ یكپارچگی سوریه

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، سوریه در سال های گذشته عرصه تحولات اخیر نظامی و میدانی گسترده ای بود اما در دو هفته اخیر روند اوضاع در بخش های كردنشین در شمال این كشور سیاسی تر از گذشته و حتی بسیار پرهیاهو تر شد. نخست بحث خروج نیروهای آمریكایی از شمال سوریه با واكنش های گسترده بین المللی همراه شد. یكی از تحلیل ها پایان حمایت های واشنگتن از كردهای سوریه و سپردن اختیار این منطقه به دولت تركیه بود.
ارتش سوریه دو روز قبل به درخواست مقام های كرد به ویژه یگان‌ های مدافع خلق (YPG)، پس از چند سال وارد شهر منبج شد. یگان های مدافع خلق بخشی از ارتش دموكراتیك سوریه موسوم به «SDF» هستند كه تركیه با آن ها مخالف است.
یكی از اصلی ترین اهداف این تحرك راهبردی در سوریه كه با استقبال روسیه نیز روبرو شد، تامین امنیت این منطقه كردنشین در مقابل حملات ارتش تركیه است؛ حملاتی كه آنكارا از چند هفته قبل آغاز آن را در آینده ای نزدیك وعده می دهد. اندكی پس از درخواست یگان های كرد، ارتش سوریه به آن پاسخ مثبت داد و اعلام كرد امنیت كامل شهر و شهروندان را تضمین می كند.
به نظر كارشناسان در اثر این تحولات، دولت بشار اسد توانست گام بزرگی را در این منطقه بردارد. در این راستا ارتش سوریه به صورت مسالمت آمیز كنترل یكی از شهرهای مهم منطقه را كه در دست كردها بود، در اختیار گرفت.
اگرچه شرایط سیاسی و میدانی در سوریه این تحولات را رقم زد اما سپردن امنیت شمال سوریه به دولت مركزی، همان رویكردی بود كه ماه ها قبل برخی تحلیلگران به عنوان راه حل اصلی در مقابل تهاجم نظامی احتمالی آنكارا به كردها توصیه می كردند.

** نقش آفرینی بیشتر مسكو در سوریه
در چند روز اخیر پس از آنكه خروج نیروهای آمریكایی از سوریه مطرح شد نیروهای شبه نظامی نزدیك به تركیه اطراف شهر ساجور و منبج جمع شده و خود را برای حمله آماده كرده اند. با این وجود سفرهای اخیر برخی مقام های كرد به مسكو و نقش آفرینی روسیه در مسائل سوریه نقش پررنگی در متقاعد شدن كردها برای همكاری با دولت مركزی داشته است.
گروه های كرد سوریه به ویژه نیروهای دموكراتیك سوریه در چند سال اخیر مهمترین متحد آمریكا در سوریه بوده اند اما تركیه آن ها را تهدیدی برای حاكمیت خود می‌داند و برای مقابله و تضعیف آن ها برنامه ریزی می كند.
در چند هفته اخیر موضوع حمله تركیه به گروه های كرد داغ شده بود اما رئیس جمهوری تركیه به علت تصمیم كاخ سفید آن را به تعویق انداخت. روزنامه «واشنگتن پست» در گزارشی نوشت ارتش سوریه برای مقابله با تهدیدهای تركیه وارد شهر كردنشین منبج شد و پرچم دولت مركزی را در این شهر برافراشت. ارتش سوریه در یك بیانیه دلیل خود را از این اقدام درخواست ساكنان شهر و برقراری دوباره حاكمیت دمشق بر كل سرزمین سوریه عنوان كرده است.
درحالی كه گمانه زنی ها از تنش میان سوریه و تركیه بر سر شهر منبج و مناطق كردنشین شمال سوریه خبر می دهند اما به نوشته این روزنامه آمریكایی، اردوغان اقدام دولت و ارتش اسد را عملیات روانی در مقابل تحركات نظامی تركیه ارزیابی كرد. واشنگتن پست با اشاره به تعلیق حمله تركیه به كردها پس از اعلام تصمیم ناگهانی ترامپ مبنی بر خروج از سوریه مدعی شد این تحولات در حالی صورت می گیرد كه نیروهای آمریكایی هنوز در شهر منبج حضور دارند.
«الهام احمد» یكی از مقام های ارشد كرد سوریه نیز به «اسوشیتدپرس» اعلام كرد كه نیروهای ایالات متحده منبج را ترك نكرده اند . وی تایید كرد كه توافق كردها با دولت مركزی از پیامدهای تلاش دیپلماتیك مسكو و دمشق بود كه در نهایت دولت مركزی هم می تواند كنترل كل كشور را در اختیار بگیرد. كاخ كرملین از این اقدام كردها و ارتش سوریه استقبال كرد و آن را گامی مثبت در ثبات اوضاع دانست.

** گام مهم دولت بشار اسد
به نظر می رسد پس از قطعی شدن خروج نیروهای آمریكایی از سوریه، شرایط برای كردهایی كه مهمترین متحد كاخ سفید در جنگ با داعش در سوریه به شمار می رفتند مبهم تر از قبل می شود. اكنون دعوت از ارتش سوریه برای در اختیار گرفتن كنترل شهر منبج در واقع اقدامی مهمی و راهبردی از سوی آن ها به شمار می رود كه می تواند ضمن گرفتن بهانه از تركیه و جلوگیری كردن از حمله نظامی ارتش این كشور، مسیر برای مذاكره میان گروه های كرد و دمشق را هموار سازد. روزنامه «نیویورك تایمز» در گزارشی نوشت كردهای سوریه احساس می كنند ایالات متحده با خروج از این كشور به آن ها خیانت كرده است به همین دلیل از دولت اسد خواسته اند تا وظیفه محافظت از آن ها در مقابل تركیه را برعهده بگیرد.
به نوشته این روزنامه كردها حدود یك چهارم خاك سوریه را در اختیار خود دارند و این در خواست آن ها از دمشق باعث شگفتی مقام های آمریكایی هم شده است زیرا می تواند موجب بازپس گیری مناطق كردنشین در نزدكی مرزهای تركیه به وسیله دولت اسد شود. درضمن این تحول گامی بزرگ برای دستیابی دمشق به هدف اصلی خود كه كنترل همه قلمروی سوریه است محسوب می شود.

**احتمال تشدید تنش ها در شمال سوریه
گفته می شود تركیه در هماهنگی با ایالات متحده برای پر كردن خلا قدرت در شمال سوریه وارد عمل شده اما به نظر می رسد شرایط در این منطقه حساس تر از قبل است. به نوشته واشنگتن پست، آنكارا پیشتر در شهر افرین با استفاده از شبه نظامیان نزدیك به خود توانست یگان های خلق كرد را متوقف كند و این منطقه را در اختیار بگیرد. تحلیلگران اما بر این باورند كه اكنون تركیه از چنین توانی برای ایجاد ثبات در شرق رودخانه فرات برخوردار نیست و اگر به درگیری ها در منطقه دامن بزند ممكن است با دولت مركزی سوریه یا نیروهای نزدیك به ایران رو در رو شود.
از طرف دیگر تارنمای خبرگزاری «الجزیره» هم در گزارشی عنوان داشت كه شرایط حكایت از آن دارد كه هنوز میان آمریكا و تركیه هماهنگی كاملی برقرار نشده است. ایالات متحده اعلام كرد كه به گروه های نظامی كرد اجازه داده است تا زمانی كه جنگ با داعش به طور كامل پایان نیافته است، سلاح های خود را كه در اختیار داشته باشند.
بر اساس این گزارش، تصمیم نیروهای نظامی آمریكا موجب نارضایتی تركیه هم شده است زیرا در این شرایط موشك های ضدتانك، برخی خودروهای زرهی و تسلیحات جنگی اصلی در اختیار كردها باقی می ماند. در چارچوب این تحلیل، اگرچه از نظر آنكارا، این كار موضوع خروج آمریكا از منطقه و سپردن امور به تركیه را سخت می كند اما از سوی دیگر كاخ سفید با این اقدام به كردها نشان می دهد كه هنوز آن ها را كنار نگذاشته است.
پژوهش**9130 **1552