سفره دل بدر و پريشان آرام است

به گزارش ايرنا، با توجه به اينكه در گذشته در پي افزايش جمعيت و نياز به غذا مديريت خوبي در مصرف آب وجود نداشت و اين عامل سبب شد بيشترين اتكا جهت توليد محصولات كشاورزي به منابع آب هاي زير زميني باشد به همين دليل تعدد حفر چاه هاي كشاورزي و برداشت بي رويه از اين منابع باعث بروز چالش در منابع آب زير زميني شد.
تغيير اقليم و تغيير نوع ريزش هاي جوي و مقدار آن هم باعث شد بارش ها نتوانند برداشت ها از منابع آبي را جبران كند و چالش هاي كم آبي و فرونشست ها در دشت ها را تشديد كند بطوريكه در كمتر از 2 دهه سطح آب هاي زير زميني در دشت قروه و دهگلان استان كردستان به عنوان يكي از آبخوان هاي گسترده استان از پنج متري سطح زمين به 90 متري برسد.
براي رفع اين چالش ها نياز است اين منابع آب هاي زير زميني با افزايش نفوذ ميزان آب هاي سطحي به داخل حفره هاي زمين تقويت شود كه منابع طبيعي و آبخيزداري با اجراي طرح پخش سيلاب و تغذيه مصنوعي آبخوان ها بدنبال رفع چالش تهي شدن سفره هاي زير زميني در اين دشت ها است.
طرح پخش سيلاب و تغذيه مصنوعي آبخوان ميهم در دامنه ارتفاعات بدر و پريشان قروه از جمله طرح هاي كشور در اين حوزه از چند سال قبل اجرا شده است.
رئيس اداره آبخوان داري كنترل سيلاب اداره كل منابع طبيعي و آبخيزداري كردستان در اين ارتباط مي گويد: با توجه به اينكه بارش ها در گذشته بيشتر به صورت برف بود علاوه بر اينكه از حجم قابل توجهي برخوردار بود در مدت زمان آب شدن فرصت خوبي هم براي نفوذ پيدا مي كرد.
عارف بهمني اضافه كرد: هم اكنون به علت تغيير اقليم و بيشتر شدن بارش باران و كاهش بارش برف آب فرصت نفوذ پيدا نمي كند پس لازم است روان آب هاي فصلي كه در حوزه هاي آبخوان ها وجود دارد را با نهايت دقت مديريت و بهره وري كنيم.
وي افزود: علت ضرورت اين هدايت ها در اين است كه وقتي بارندگي ها از شدت زيادي برخوردار باشد و مدت جاري شدن آب در رودخانه كوتاه شود، آب هاي سطحي به سرعت از دسترس خارج و بدون نفوذ در سفره ها به مناطق پايين دستي مي رود كه علاوه بر خارج شدن از دسترس، باعث بروز سيل و ايجاد خسارت ها در پايين دست مي شود.
بهمني گفت: مهمترين هدف منابع طبيعي و آبخيزداري از اجراي طرح پخش سيلاب و تغذيه مصنوعي ميهم، مديريت كنيم آب ها هنگام بارش ها و نگهداشت آن در سطح زمين است كه اين اقدام علاوه بر ذخيره در سفره هاي زير زميني و تقويت آن باعث جلوگيري از تمركز و تجميع سيلاب ها در پايين دست و كاهش خسارت سيلاب ها در آن مناطق مي شود.

** حوضچه هاي نگهداشت آب عملي ترين كمك براي سفره هاي زمين است
رئيس اداره آبخوان داري كنترل سيلاب اداره كل منابع طبيعي و آبخيزداري كردستان بهترين و ايده آل ترين حالت براي تقويت سفره هاي زير زميني را ايجاد حوضچه هاي نگهداشت آب اعلام كرد.
وي اظهار داشت: براي تحقق اين مهم در مجاورت رودخانه ها، عرصه هاي منابع طبيعي كه داراي شيب ملايم و كم با امكان نفوذ پذيري بالاي آب هستند را شناسايي كرده ايم تا روان آب ها را به آن هدايت كنيم.
بهمني افزود: در ادامه از ارتفاعات بدر و پريشان شهرستان قروه كه متشكل از 6 هزار و 500 هكتار اراضي است يك حوضه آبخيز شامل ميهم حوزه آبخيز با سطح 705 هكتار جدا شده تا بتوانيم آب توليدي را براي اهداف طرح پخش سيلاب و تغذيه مصنوعي مديريت كنيم.
وي اضافه كرد: با برآوردهاي انجام يافته تخمين زده مي شود سالانه حدود 9 ميليون متر مكعب روان آب توليدي در اين حوضه وجود داشته باشد كه براي جذب آن در خروجي حوضه در مقطع روخانه بند انحرافي احداث شده تا روان آب را به عرصه منابع طبيعي هدايت مي كند.
بهمني يادآور شد: اين سطح هم اكنون پلات بندي شده و آب هدايت شده هنگام حركت از بالا دست به سمت پايين دست در داخل پلات ها قرار مي گيرد و حجم مشخصي از آب را در خودشان ذخيره مي كنند.

** 30 درصد روان آب حوضه ميهم در سفره ها ذخيره شده است
رئيس اداره آبخوان داري كنترل سيلاب اداره كل منابع طبيعي و آبخيزداري كردستان با اشاره به اينكه امسال مرحله تكميلي طرح پخش سيلاب و تغذيه مصنوعي با احداث بند خاكي اجرا شده است، افزود: با استفاده از پلات ها و بند خاكي هر سال از 6 ميليون از 9 ميليون متر مكعب آب توليدي اين حوضه كنترل و 30 ميليون متر مكعب آب نيز به داخل سفره ها نفوذ مي كند.
بهمني در خصوص نتايج اين طرح در سفره هاي زير زميني اين منطقه اظهار داشت: با توجه به آمار شركت آب منطقه اي از ابتداي بهره برداري از طرح تا الان، علي رغم افزايش تعداد چاه هاي منطقه نه تنها شاهد افت آب هاي زير زميني نيستيم بلكه سطح آن نيز روند صعودي داشته است.
وي اضافه كرد: اين طرح از سال 1379 شروع شده و تاكنون به صورت گسترده اجراي آن تداوم يافته و هر سال فاز تكميلي اجرا آن همراه با نگهداري فاز هاي قبلي آن اجرا مي شود.

** چاه هاي منطقه ميهم همچنان در حالت نيمه عميق مانده است
رئيس اداره آبخوان داري كنترل سيلاب اداره كل منابع طبيعي و آبخيزداري كردستان گفت: چاه هاي اين منطقه در مقايسه با چاه هاي دشت قروه كه دشتي ممنوعه است حالتي ثبات به خود گرفته بطوريكه چاه هاي دشت قروه به عمق 150 متري رسيده اند اما چاه هاي ميهم همچنان در عمق 50 متري باقي مانده اند.
وي افزود: شركت آب منطقه اي كردستان در پلات هاي طرح پخش سيلاب و تغذيه مصنوعي آبخوان ميهم، اقدام به حفر 16 چاه اپيزومتري كرده تا اطلاعات كمي و تغذيه مصنوعي در آن پلات ها را جمع آوري كند كه نتايج حاصله نشان مي دهد كه سفره هاي زير زميني همچنان وضعيت 15 سال خود را حفظ كرده اند.

** طرح مطالعه پخش سيلاب و تغذيه مصنوعي آبخوان هاي استان انجام مي شود
بهمني با بيان اينكه با توجه تغيير شرايط اقليمي اجراي طرح پخش سيلاب و تغذيه مصنوعي آبخوان ها در تمامي نقاط كشور ضروري است، تاكيد كرد: پيش بيني مطالعه اجراي اين طرح هم اكنون در شرق استان در شهرستان هاي دهگلان، قروه، بيجار و ديواندره انجام شده كه با تامين اعتبارات به زودي انجام مي شود.
وي با بيان اينكه منابع اين طرح از محل صندوق توسعه ملي تامين مي شود، افزود: در اين راستا در حال مطالعات مكانيابي با هشت ميليارد و 610 ميليون ريال اعتبار در شهرستان دهگلان در پايين دست سد سورال در حال انجام بوده و ادامه طرح در شهرستان قروه نيز اعتبار 10 ميليارد ريالي گرفته است.

** طرح هاي نوين آبياري مكمل طرح پخش سيلاب و تغذيه مصنوعي آبخوان هاست
رئيس اداره آبخوان داري كنترل سيلاب اداره كل منابع طبيعي و آبخيزداري كردستان گفت: هدف اصلي طرح ها نجات حجم خروجي آب از سفره هاي زير زميني است كه براي تحقق اهداف اين بايد مصرف آب در حوزه كشاورزي با استفاده از طرح هاي نوين آبياري نيز بهره برد.
بهمني يادآور شد: اجراي طرح هاي پخش سيلاب و تغذيه مصنوعي نمي تواند چالش هاي پيش روي سفره هاي زير زميني را يك شبه پوشش دهد بلكه نيازمند طرح هاي مكمل است.
كردستان حدود يك ميليون و 788 هزار هكتار منابع طبيعي شامل 373 هزار هكتار جنگل و يك ميليون و 414 هزار هكتار مرتع دارد كه معادل 61 درصد سطح استان را شامل مي شود.
3034/9102