به گزارش خبرنگار سلامت ایرنا، زهرا عبدالهی روز شنبه در نشست خبری بسیج ملی تغذیه سالم كه در وزارت بهداشت برگزار شد، افزود: علت 82 درصد مرگ و میر در كشور، بیماری‌های غیرواگیر محسوب می‌شود كه مهمترین دلیل آن الگوی تغذیه‌ای و بی تحركی است. همچنین شیوع اضافه وزن و چاقی در كشور وجود دارد. 60 درصد جمعیت بالای 18سال در كشور دچار اضافه وزن هستند. چاقی زمینه ساز دیابت و سكته‌های قلبی و انواع سرطان‌ها است.
وی ادامه داد: شكل دیگر سوء تغذیه كه اضافه وزن و چاقی است در كشور به میزان قابل توجهی وجود دارد و روند چاقی در نوجوانان افزایشی است. در گروه نوجوانان 7 تا 18 سال حدود 22 تا 23 درصد اضافه وزن و چاقی وجود دارد و چاقی شكمی نیز در 21 درصد این گروه سنی داریم.
* بهبود سوء تغذیه و كوتاه قدی در كودكان
عبدالهی در ادامه بیان كرد: میزان سوء تغذیه كودكان زیر 5 سال در سال 1374 حدود 6 درصد كم وزنی و 20 درصد كوتاه قدی داشتیم و به دنبال برنامه‌هایی كه از طریق شبكه‌های بهداشتی و درمانی كشور و توسط بهورزان و كارشناسان تغذیه و كاركنان بهداشتی انجام شد، بعد از دوره حدود 20 ساله كاهش سوء تغذیه در كودكان زیر 5 سال داریم. در حال حاضر 3.8 درصد كم وزنی داریم كه این نشان از كاهش 70 درصدی سوء تغذیه در این كودكان است. از نظر كوتاه قدی نیز در حال حاضر به حدود 4.6 درصد رسیدیم كه این مورد نیز كاهش 70 درصدی را نشان می‌دهد و یكی از دستاوردهای مهم در سال‌های اخیر محسوب می‌شود.
* كاهش كمبود آهن و ریز مغذی‌ها
وی اظهار داشت: كمبود آهن و فقر آهن در همه گروه‌های سنی وجود داشت. مطالعاتی كه در سال 80 انجام شد نشان می‌داد كه كمبود آهن در همه گروه‌های سنی جدی است. با اجرای برنامه غنی سازی آرد با اسید فولیك و آهن و مكمل‌یاری برای مادران باردار و شیرده و كودكان زیر 2 سال و مكمل‌یاری دختران دبیرستانی، در دوره 10 ساله تا 50 درصد كمبود آهن و كم خونی را در همه گروه‌های سنی كاهش دادیم.
* بكارگیری كارشناسان تغذیه در طرح تحول سلامت
بعد از اجرای طرح تحول سلامت، كارشناسان تغذیه نیز برای اولین بار در مراكز جامع سلامت و در حاشیه شهرها به كار گرفته شدند و مردم از آموزش‌های تغذیه و رژیم غذایی به صورت رایگان بهره مند شدند. در حال حاضر حدود هزار و 200 كارشناس تغذیه در طرح تحول سلامت به كار گرفته شدند و نتایج نشان می‌دهد با خدمات این كارشناسان برای مواردی مثل دیابت و چربی خون و فشار خون بالا و اضافه وزن و غیره، تا حدود 60 درصد موارد با توصیه این كارشناسان بهبود یافته است.
* بازنگری قند و نمك و چربی در محصولات غذایی
مدیركل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفت: طی سال‌های اخیر، بازنگری قند و نمك و چربی در محصولات غذایی نیز انجام شده است. زیرا مصرف نمك و چربی بیش از مقدار توصیه شده است و مردم بسیار بیشتر از مقدار توصیه شده از قند و نمك و چربی استفاده می‌كنند كه عامل خطر بزرگی برای ابتلا به دیابت و سكته‌های قلبی و مغزی است. در نتیجه كاهش قند و چربی در محصولات غذایی با بازنگری استانداردها و با مشاركت سازمان غذا و دارو و سازمان ملی استاندارد و انجمن صنایع غذایی انجام شد و در حال حاضر محصولاتی در بازار وجود دارد كه میزان قند و نمك و چربی كمتری دارند.
وی ادامه داد: حدود 40 درصد محصول غذایی با كاهش نمك مواجه شدند. همچنین میزان نمك در نان نیز كاهش یافت. به طور متوسط حدود 310 تا 320 گرم مردم در روز نان می‌خورند و میزان نمك در نان‌ها 2 تا 2.3 درصد بود و این یعنی مردم حدود 6 گرم نمك از نان دریافت می‌كردند. كل غذاهایی كه در طول یك روز می‌خوریم باید كمتر از 5 گرم نمك داشته باشد، اما در این شرایط مردم فقط 6 گرم نمك از نان می‌خوردند. در حال حاضر میزان نمك در نان كمتر از یك درصد است و با كاهش این میزان، حدود 3 گرم نمك دریافتی مردم در روز كاهش می‌یابد.
* سرانه مصرف قند و شكر در كشور
عبدالهی در ادامه این نشست خبری بیان كرد: سرانه مصرف قند و شكر در كشور 66 گرم در روز است. با توجه به شیوع اضافه وزن و چاقی و دیابت در جهان و در ایران، سازمان جهانی بهداشت توصیه كرده كه كمتر از 10 درصد انرژی دریافتی روزانه و ترجیحا كمتر از 5 درصد آن از قندهای سالم تامین شود. یعنی اگر كسی روزانه 2 هزار كیلوكالری انرژی لازم دارد، باید كمتر از 25 گرم قند و شكر و قندهای ساده مصرف كند. میزان مصرف در كشور بیش از 2 برابر سرانه جهانی است.
وی افزود: حدود 8.5 درصد مردم در كشور دچار دیابت هستند و حدود 16 تا 17 درصد مردم دچار دیابت نهفته و اختلال قند خون هستند كه اگر كنترل نشود و رژیم غذایی آنها تغییر نكند به دیابت تبدیل می‌شود.
مدیركل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفت: سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌كند افراد زیر 50 سال باید كمتر از 5 گرم نمك در روز و افراد بالای 50 سال و كودكان زیر 5 سال باید كمتر از 3 گرم نمك در روز بخورند. در كشور ما آقایان 10 گرم نمك و زنان 8 گرم نمك در روز مصرف می‌كنند و این یعنی میزان مصرف نمك در ایران 2 برابر میزان توصیه شده جهانی است.
عبدالهی ادامه داد: سرانه مصرف روغن در كشور حدود 46 گرم در روز است. بر اساس سبد مطلوب غذایی برای حفظ سلامتی باید روزانه 35 گرم روغن در روز مصرف شود. همین موضوع نیز یك عامل خطر مهم برای اضافه وزن و چاقی و افزایش چربی خون است.
* كمبود ویتامین D
مدیركل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت درباره كمبود ویتامین D در مردم ایران اظهار داشت: 86 درصد خانم‌های باردار، 76 درصد نوجوانان، 62 درصد كودكان زیر 6 سال و 71 درصد بزرگسالان دچار كمبود ویتامین D هستند. كمبود این ویتامین، خطر ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر را افزایش می‌دهد. كمبود این ویتامین منجر به عدم جذب كلسیم و در نتیجه پوكی استخوان و كمر درد و غیره می‌شود.
وی افزود: از سال 1393 در قالب طرح تحول سلامت، برنامه مكمل یاری رایگان برای همه گروه‌های سنی انجام می‌شود. یعنی قرص‌های ویتامین D توسط وزارت بهداشت تامین شده و برای همه گروه‌های سنی شامل نوجوانان و جوانان و میان سالان كه به پایگاه‌های سلامت مراجعه می‌كنند به صورت ماهانه این مكمل را دریافت می‌كنند و در مدارس نیز در سطح دبیرستان‌های دخترانه و پسرانه، مكمل ویتامین D به صورت ماهانه توزیع می‌شود و صد در صد دختران و پسران دبیرستانی تحت پوشش این برنامه هستند.
عبدالهی ادامه داد: البته غنی سازی مواد غذایی نیز بسیار اهمیت دارد تا مردم میزان ویتامین D مورد نیاز را از طریق مواد غذایی كسب كنند. میزان ویتامین D در منابع غذایی كم است و بسیاری از كشورها به سمت افزودن ویتامین D به مواد غذایی رفتند. به طور مثال افزودن این ویتامین به شیر و روغن در حال حاضر در كشور انجام می‌شود. همچنین غنی سازی آرد با ویتامین D نیز در اولویت قرار گرفته است.
* میزان مصرف لبنیات در كشور
مدیركل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفت: مصرف شیر و لبنیات در كشور از میزان توصیه شده كمتر است و بر اساس مطالعات انجام شده، روزانه 190 گرم شیر و لبنیات مصرف می‌شود، در حالی‌كه باید 250 گرم باشد. دلایل این موضوع به علت فرهنگ غذایی مردم است.
وی ادامه داد: یكی از برنامه‌هایی كه در كشور اجرا شد، شیر مدرسه بود كه در حال حاضر این برنامه در سطح مدارس كشور اجرا می‌شود و اجرای آن به تامین اعتبار مورد نیاز برای آموزش و پرورش بستگی دارد.
عبدالهی درباره وجود مواد نگهدارنده در شیر بیان كرد: این موضوع از لحاظ علمی غلط است. شیر یا پاستوریزه یا استریل می‌شود. شیرهای فرادما در درجه حرارت بالا استریل شده و در محیط خلاء بسته بندی می‌شوند. بنابراین هیچ نوع ماده نگهدارنده در این شیرها وجود ندارد و این یك اشتباه رایجی است كه در بین مردم وجود دارد. شیر استریل تا 3 ماه ماندگاری دارد، اما وقتی در آن باز می‌شود باید در یخچال نگهداری شده و ظرف 2 تا 3 روز مصرف شود.
* نمك دریا مصرف خوراكی ندارد
عبدالهی گفت: مردم باید نمك یددار تصفیه شده مصرف كنند. كمبود ید یكی از مشكلات قدیمی در كشور است. شیوع بالای گواتر حدود سال ۶۸ تا ۶۹ در تمام استان‌های كشور بین ۲۰ تا ۷۰ درصد بوده است. ناهنجاری‌های مادرزای و عقب ماندگی‌های مغزی و سقط و مرده‌زایی و ناباروری از علائم كمبود ید است. برای كنترل كمبود ید، وزارت بهداشت از ۳۰ سال پیش راهكار یددار كردن نمك‌های خوراكی را اجرا كرد و همه كارخانه‌های نمك موظف شدند ید را به نمك اضافه كنند. این كار یكی از افتخارات ایران است و به عنوان یك كشور عاری از كمبود ید در جهان معرفی شدیم.
وی افزود: در حال حاضر حدود ۶.۵ درصد شیوع گواتر در كشور وجود دارد و موارد ناهنجاری‌های عقب ماندگی مغزی و غیره در كشور به علت كمبود ید وجود ندارد.
مدیركل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت درباره نمك دریا نیز اظهار داشت: طی یك تا ۲ سال اخیر به علت برخی تبلیغات غیرعلمی توسط افراد سودجو، نمك‌هایی تبلیغ می‌شود كه ید كافی ندارند. به طور مثال نمك دریا به شدت تبلیغ می‌شود، اما این نمك مصرف خوراكی ندارد. زیرا ید كافی ندارد و آلوده به فلزات سنگین است. نمك دریا به علت نداشتن ید كافی یا فقدان ید، به هیچ عنوان نباید مصرف شوند و مردم باید به این موضوع توجه كنند.
وی ادامه داد: عرضه و فروش نمك دریا برای مصرف خوراكی تخلف است و به كمك بازرسان بهداشت محیط هر جا كه نمك دریا دیده شود، جمع آوری شده و برخورد قانونی نیز انجام می‌شود.
عبدالهی گفت: نمك دریا مصارف غیرخوراكی مثلا برای مسائل پوستی و غیره دارد و سازمان غذا و دارو به نمك دریا برای مصرف خوراكی مجوز نداده است.
به گزارش ایرنا، امسال نهمین بسیج ملی تغذیه از 20 تا 30 دی در كشور با همكاری معاونت‌های بهداشتی دانشگاه‌های علوم پزشكی و مدارس انجام می‌شود. شعار امسال «از امروز با تغذیه سالم برای فردایی با سلامتی شروع كنیم» است.
*رعایت تغذیه سالم و پیشگیری از بیماری‌ها
مدیركل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفت: مطالعات نشان می‌دهد كه با رعایت تغذیه سالم و درست می‌توان ۳۰ تا ۴۰ درصد از بروز سرطان‌ها و تا ۵۰ درصد از بروز بیماری‌های قلبی و عروقی و تا ۸۰ درصد از بروز دیابت پیشگیری كرد.
وی افزود: تغذیه سالم به معنی رعایت تعادل و تنوع در برنامه غذایی روزانه است. باید به میزان نیاز روزانه از مواد غذایی مصرف كرد. همچنین باید از انواع مواد غذایی و گروه‌های مختلف غذاها مصرف كرد.
*مصرف لبنیات سنتی
عبدالهی درباره مصرف لبنیات سنتی بیان كرد: توصیه وزارت بهداشت به مصرف شیر و لبنیات پاستوریزه است. زیرا در این شرایط امكان آلوده بودن از شیر و فرآورده‌های آن گرفته می‌شود. كنترل‌هایی روی لبنیات سنتی وجود دارد كه از شیر پاستوریزه استفاده كنند. اگر از شیر پاستوریزه استفاده نشود، خطراتی ایجاد می‌شود كه امكان بروز بیماری تب مالت وجود دارد.
وی ادامه داد: وزارت بهداشت برای كنترل و كاهش شیوع تب مالت اقدامات زیادی انجام داده و توصیه نیز مصرف شیر و لبنیات پاستوریزه است.
اجتمام *9482 * 3063
تاریخ انتشار: ۱۵ دی ۱۳۹۷ - ۱۰:۳۹
تهران- ایرنا- مدیركل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفت: 22 درصد نوجوانان اضافه وزن دارند. 12 تا 13 درصد كودكان زیر دو سال كشور نیز در معرض اضافه وزن هستند و در برخی استان‌های برخوردارتر مثل استان‌های شمالی، این میزان به 20 تا 30 درصد رسیده است.