به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا، از میدان امام خمینی(ره) كه به سمت خیابان سپه عبور می كنید به ناگاه وارد سردر زیبای باغ ملی یا همان میدان مشق قدیم می شوید. میدانی كه یكی از میدان های اصلی شهر تهران به شمار می رود و داستانی به درازای تاریخ دارد. این میدان با مساحت 4٠٠ متر یكی از بزرگ‌ترین میدان‌های نظامی تهران به شمار می رود و قدمت این میدان سن و سالی با تهران مدرن دارد. نامگذاری این میدان به دوران فتحعلی شاه قاجار باز می گردد كه در آن زمان به علت آنكه منطقه ای نظامی بوده آن را میدان مشق نامیدند. در اواسط دوران پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار بود كه با گسترش شهر تهران، میدان مشق كم كم در مركز شهر واقع شد، كمی بعدتر ساختمان‌های نظامی یكی یكی در اطراف میدان قد علم كردند و بناهایی مانند، اسطبل، باروت خانه، كالسكه خانه و غیره به محوطه اضافه شدند و كاربری فضای سبزش را از دست داد اما با این حال این منطقه را همچنان به نام باغ ملی می شناسند.
میدان مشق به دلیل فضای منحصر به فردی كه دارد ماجراهای تاریخی بسیاری را به خود دیده است از مسابقات و نمایش دوچرخه‌سواری و موتورسواری برای نخستین بار تا نمایش پرواز با بالن كه در میان جمعیت حیرت زده در آسمان تهران برگزار شد.
نخستین هواپیمایی كه در ایران دیده شد در 1332 خورشیدی در زمان جنگ جهانی اول، در این میدان فرود آمد و میدان مشق را تبدیل به نخستین فرودگاه ایران كرد هواپیمایی كه مردم هیجان زده و مشتاق برای دیدن آن تا سه روز به این میدان رفت و آمد می كردند.
** تبدیل میدان مشق به باغ ملی
رضا خان در 1306 خورشیدی دستور داد میدان مشق تبدیل به باغ شود و امكان استفاده عمومی پیدا كند. این منطقه حدود پنج سال بیشتر به صورت باغ استفاده نشد اما همچنان به نام باغ ملی شهرت دارد و خاطره چراغانی‌ها، جشن‌ها، اجراهای موسیقی و آتش بازی‌ها هنوز از حافظه آن پاك نشده است.
** محدوده میدان مشق
این میدان از شمال به خیابان سرهنگ سخایی كنونی از شرق به فردوسی و از غرب به خیابان سی تیر كنونی و از جنوب به خیابان امام خمینی محدود شده است. ساختمان‌های كنونی اداره پست (دربردارنده موزه وزارت پست و تلگراف و تلفن)، نیروی انتظامی كنونی، وزارت امور خارجه، موزه ملی ایران، موزه و كتاب خانه ملی ملك، اداره كل ثبت اسناد و املاك كشور و بنای نخستین شركت ملی نفت (ساختمان كنونی شماره 3 وزارت امور خارجه) در این میدان جای داشته‌اند و سردر باغ ملی میان ساختمان پست خانه (در جایگاه كنونی موزه وزارت ارتباطات) جای داشت و راه ورودی به خیابان امام خمینی است.
** میدان مشق، مجموعه ای از جاذبه های گردشگری
پیاده راه میانیِ میدان مشق، موسوم به پیاده راه «ملل متحد» عظیم‌ترین و پهناورترین پیاده راه شهری ایران است و خود میدان نیز مجموعه‌ای از شگفتی‌ها و جاذبه های گردشگری است. هریك از ساختمان های میدان مشق تهران با سبكی منحصر به فرد و متمایز ساخته شده‌اند. در اوایل دهه80 طرحی تصویب شد كه با تجمیع موزه‌های میدان مشق، این منطقه به یكی از پنج مجموعه موزه بزرگ دنیا، در كنارِ لووْرِ فرانسه و موزه ملی بریتانیا و موزه متروپولیتینِ نیویورك و موزهی آرمیتاژ قرار بگیرد. در اوایل دهه 90، طرح نخستِ ساماندهی میدان مشق به همین منظور آغاز شد.
** ثبت تاریخی میدان مشق
میدان مشق، مجموعه ای تاریخی، زیبا، وسیع و سنگفرش‌شده‌ای است كه عبور هیچ ماشینی را بر نمی‌تابد. اطراف محوطه، بناهای تاریخی و فرهنگی باشكوهی قرار گرفته‌اند كه می تواند در جذب توریسم اثر گذار باشد.
«حمید ناصری كرمانشاهی» پژوهشگر تاریخی و تهرانشناس در این‌باره می‌گوید: «دوره صفویه میدان مشق زمین هموار و خارج شهر، حدود 25 هكتار بود كه اطرافش درختان فراوانی وجود داشت و زمان پیروزی افغان‌ها بر صفویان، به عنوان محل تمرینات نظامی استفاده می‌شد. این میدان می تواند هر گردشگری را با نگاه اول مجذوب خود كند و خاطره آن در ذهنش باقی بماند.»
همچنین «اسكندر مختاری» پژوهشگر تاریخی در خصوص این میدان می گوید:«در طرح ارتقای میدان مشق باید آزادسازی اطراف میدان صورت پذیرد و میدان به یك فضای عمومی شهری تبدیل شود تا تاثیر زیادی در جذب گردشگران داخلی یا خارجی داشته باشد.»
احمد مسجدجامعی در جمعه‌های تهرانگردی هنگامی كه به میدان مشق رفت، چنین گفت: «هر خانه‌ای حیاطی دارد و حیاط تهران نیز همین مجموعه‌های تاریخی فرهنگی چون باغ ملی است كه نباید مختص نهاد خاصی باشد و باید در اختیار عموم مردم قرار گیرد.»
«علی‌محمد سعادتی» شهردار منطقه 12 و مسوول طرح ارتقای میدان مشق می گوید: «اماكن و عرصه‌های تاریخی مانند میدان مشق در كشور كم‌نظیر هستند، ولی تحولات فرهنگی در جامعه ما تدریجی است. این تحولات در میدان مشق از دهه ۸۰ تا امروز مثبت بوده است. تبدیل ساختمان شهربانی به ساختمان دیپلماتیك و اداری، تبدیل بخشی از وزارت دفاع به دانشگاه هنر، استقرار موزه‌ها، پیاده راه‌سازی، روشنایی، مبلمان، ساماندهی فضای سبز، نظافت، نگهبانی و... از اقدامات مثبت در حوزه میدان مشق بوده‌اند؛ هرچند قبول دارم به ایده‌آلی كه در طرح عنوان شد نرسیده‌ایم. قرار است امكان بهره برداری برای عموم مردم و گردشگران در ساعات مختلف شبانه‌روز و روزهای تعطیل صورت پذیرد.»
او با اشاره به دیدار پیروز حناچی شهردار تهران با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه كه در محل وزارتخانه خارجه برگزار شد، گفت: قرار شد تعاملات بین شهرداری تهران و مجموعه وزارت خارجه در خصوص بازسازی و ایجاد فضا‌های اداری جایگزین در محدوده میدان مشق انجام شود و كمیته‌ای از طرف شهرداری و پشتیبانی وزارت خارجه برای انجام این كار تشكیل می‌شود تا موضوع در قالب یك تفاهم كلان مورد بررسی قرار گیرد. محوطه پس از ساعت اداری از ساعت 18 تا 24 به روی شهروندان گشوده شود. همچنین این میدان روزهای پنجشنبه و جمعه یكسره تا ساعت 24 برای استفاده شهروندان باز خواهد بود. به گفته او مقرر شد خودروهایی كه اینك در محدوده میدان مشق پارك می كنند باید به پاركینگ وزارت امور خارجه انتقال یابند.
** فرجام سخن
میدان مشق كه از آن به عنوان تاریخی‌ترین و بزرگ‌ترین میدان نظامی شهر یاد می شود بعد از برج طغرل و قبل از برج آزادی به عنوان نماد شهر تهران شناخته می شود این مركز قرار بود محلی برای استقبال رسمی از مقامات سیاسی جهان كه به ایران سفر می‌كنند و محلی برای نماد جمهوری اسلامی در مجامع جهانی باشد. حال قرار است با بازگشایی مجدد محلی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی شود. امید آن می رود كه مسوولان با اهمیت بخشیدن به این میدان و بنای تاریخی تدابیر ویژه را اتخاذ كنند و حمایت های لازم از متولیان این امر را داشته باشند. گفتنی است این بنای تاریخی در 12مهر 1377خورشیدی به عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پژوهشم**9117**9131
تاریخ انتشار: ۱۷ دی ۱۳۹۷ - ۱۴:۴۸
تهران- ایرنا- میدان مشق از میادین تاریخی پایتخت با تاریخچه‌ای سرشار از مسایل سیاسی، اجتماعی، نظامی، فرهنگی و هنری به شمار می رود. از این رو گشوده شدن درهای محوطه این اثر به روی مردم می تواند چشم انداز روشنی پیش روی صنعت گردشگری تهران قرار دهد.