پیشگیری از انباشت كالا در بندرها با مدیریت ویژه

به گزارش ایرنا، رسوب كالا در بندرها و طولانی شدن رویه ترخیص در شرایط فعلی اقتصاد ایران كه دشمن تحریم های ظالمانه ای را علیه كشورمان اعمال كرده، به نفع هیچ كس نبوده و موجب قاچاق، كمبود و اخلال در بازار و سختی مردم در تامین نیازهایشان می شود.
علت های مختلفی برای انباشت و طولانی شدن رویه ترخیص كالا عنوان می شود كه از جمله آنها وجود فرایندهای موازی میان بندر و گمرك، نبود شفافیت و سرعت در ارتباط الكترونیك این دستگاه ها، كد رهگیری بانك و مساله تامین و تعهدات ارزی و برخی علل دیگر است.
در این شرایط باید با مدیریت ویژه و بررسی فنی موضوع، این مساله را هر چه سریع تر حل كرد و اجازه نداد برخی قوانین دست و پاگیر و یا موازی میان دستگاه ها، موجب بروز مشكلاتی در اقتصاد كشور شود كه تبعات آن دامن مردم را می گیرد.

** انباشت 42 هزار كانتینر در بندر شهید رجایی
بر اساس جدیدترین آمارهای اعلام شده، در حال حاضر 42 هزار كانتینر در انبارهای این بندر انباشب شده كه 10 هزار كانتینر آن از سال 80 تاكنون تعیین تكلیف نشده‌اند.
مجتمع بندری شهید رجایی بزرگترین بندر كانتینری ایران و اصلی ترین گمرك كشور محسوب می شود كه نیمی از صادرات، واردات و ترانزیت كالای كشور را پشتیبانی می كند.
این بندر با ظرفیت سالانه 100 میلیون تن كالا، بزرگترین و مهم ترین بندر تجاری ایران است كه به تنهایی 58 درصد عملیات كالاهای غیرنفتی، 43 درصد عملیات جابه جایی فرآورده های نفتی و 85 درصد از عملیات كانتینری بنادر كشور را بر عهده دارد.
حوزه نظارت گمركات استان هرمزگان متشكل از پنج زیرمجموعه شامل اداره كل گمرك شهید رجایی، شهید باهنر، كیش، قشم و بندر لنگه است و از لحاظ وسعت، درآمد و تعداد كاركنان، گمرك شهید رجایی بزرگ ‌ترین و با اهمیت‌ ترین گمرك كشور به شمار می‌رود.
هم اكنون سهم گمرك شهید رجایی بندرعباس از كل تجارت خارجی كشور به تنهایی بیش از 35 درصد است.

** 70 درصد مشكلات فعالان اقتصادی مربوط به گمرك نیست
معاون فنی و امور گمركی گمرك ایران در این زمینه گفت: 30 درصد از مشكلات فعالان اقتصادی كشور در بحث ورود و خروج كالا مربوط به گمرك است و 70 درصد آن ارتباطی به این دستگاه ندارد.
مهرداد جمال ارونقی هفته جاری در نشست با كارگزاران گمركی بندرعباس افزود: سازمان‌های همجوار با گمرك برای مباحثی مانند ثبت سفارش، اظهارنامه و ارز مشكل دارند.
وی ادامه داد: ریشه مشكلات تجاری فعالان اقتصادی را نباید تنها در گمرك جست و جو كرد چرا كه بخش عظیمی از آنها به سازمان هایی كه با گمرك مرتبط هستند، برمی گردد.
او بیان داشت: مشكلات گمركی تجاری فعالان اقتصادی به صورت ریشه ای حل نشده و باید بكوشیم با نشست های كارشناسی مشكلات را ریشه یابی و حل كنیم.
جمال ارونقی تاكید كرد: طبق تاكیدی كه معاون اول رییس جمهوری، وزیر امور اقتصادی و دارایی و رییس كل گمرك ایران مبنی بر تعیین تكلیف كالاهای انباشته شده در بنادر دارند ، پیشنهاد شده تا تیم فنی دفاتر ستادی گمرك ایران هر چه سریع تر در بندر شهید رجایی به عنوان مهم ترین بندر تجاری كشور مستقر شود.
معاون فنی و امور گمركی گمرك ایران ادامه داد: هم اكنون در بندر شهید رجایی در حال رصد مشكلات فعالان اقتصادی هستیم.
معاون فنی گمرك شهید رجایی نیز می گوید: بخش قابل توجهی از مشكلات موجود كه موجب انباشت كالاها شده ، مربوط به ثبت سفارش بوده و رویه فعلی نیازمند اصلاح است.
سعید میرزایی بیان داشت: كد رهگیری بانك و مسأله تأمین و تعهدات ارزی نیز از دیگر مشكلات در جهت ترخیص كالاها است كه معمولا 20 روز تا یك ماه در پروسه اداری قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به ناهماهنگی برخی سازمان های همجوار با گمرك، گفت: با طولانی شدن فرایند ترخیص كه نیاز به مجوزهای گوناگون دارد، تاریخ ثبت سفارش به اتمام می رسد و باید تمام پروسه ها از اول طی شود.
مدیركل گمرك شهید باهنر نیز می گوید: به دلیل برخی ناهماهنگی ها با سازمان های همجوار حدود سه هزار و 500 دستگاه خودرو در این گمرك انباشته شده است.
مهدی رضایی اول هفته جاری در جریان بازدید میدانی هیات اعزامی گمرك ایران از گمركات مهم هرمزگان از جمله شهید باهنر و رجایی، اظهار داشت: حدود 300 دستگاه از خودروهای انباشت شده در طول یكماه اخیر وارد گمرك باهنر شده اند.
وی با بیان اینكه تعداد قابل توجهی از این خودروها ترانزیتی هستند و به گمرك اظهار نشده اند، افزود: بعد از اظهار خودروها به گمرك امكان دسته ‌بندی و تفكیك آنها در خصوص استفاده از ارز دولتی یا ارز متقاضی وجود دارد.

** عمل بندر شهید رجایی به تعهداتش در خروج سریع كالاهای اساسی
مدیركل لجستیك و حمل و نقل چندوجهی سازمان بنادر و دریانوردی اواسط هفته جاری در دومین نشست تسهیل حمل و توزیع كالاهای اساسی در بندر شهید رجایی گفت: مجموعه مدیریتی بندر شهید رجایی در زمینه تحقق تعهداتش برای خروج سریع كالاهای اساسی از بندر به خوبی عمل كرده است.
خسرو سرایی بیان داشت: وظیفه ملی همه دستگاه های متولی این است كه ورود و خروج كالاهای اساسی مورد نیاز مردم را از بنادر تسهیل نموده و زیرساخت های لازم به منظور توزیع متوازن اینگونه كالاها بین بنادر شهید رجایی، امام خمینی(ره)، بوشهر و چابهار را فراهم كنند.
وی بیان داشت: طبق تأكیدهای مسئولان ارشد كشور، كالاهای اساسی باید در كمترین زمان ممكن از بندر خارج شوند.
سرایی تصریح كرد: ماندگاری كالا به نفع بخش خصوصی و بندر نیست و گردش كالا در انبارها باید به عنوان گزینه مطلوب مدنظر باشد.
وی تاكید كرد: در همین رابطه، بین مجموعه بندر، صاحب كالا و حمل كننده كالا به بیرون از بندر باید هماهنگی های لازم صورت گیرد.

** تبادل اطلاعات بین گمرك و بندر دقیق و شفاف صورت گیرد
مدیركل بنادر و دریانوردی هرمزگان تاكید كرد: به منظور پیشگیری از رسوب كالاها در بنادر باید تبادل اطلاعات بین گمرك و بندر دقیق و شفاف باشد.
الله مراد عفیفی پور در نشست اخیر خود با حسین سعیدی مدیركل جدید گمرك شهید رجایی بر لزوم تعامل و همكاری دو مجموعه برای ایجاد یكپارچگی بیشتر فعالیت های درون بندر و كاهش میزان ماندگاری كالا در محوطه ها تاكید كرد.
وی افزود: سازمان بنادر و گمرك دو مجموعه مكمل همدیگر هستند كه باید ضمن رعایت ضوابط و تأمین حقوق دولت، زیرساخت ها و بستری را فراهم می كنند تا كالاها به صورت شفاف و در قالب رویه هایی مشخص همچون ترانزیت، ترانشیپ، صادرات و واردات وارد سرزمین اصلی شده یا از كشور خارج شوند.
وی ادامه داد: فعالیت های جانبی باید تسهیل كننده مسیر برای تحقق این هدف مهم باشد، نه ترمزی برای توقف فرآیند خدمات رسانی محسوب شود.
وی تاكید كرد: در شرایط فعلی، اقتصاد كشور نیازمند یكپارچگی بیشتر در سیستم است و بخشی از این یكپارچگی مربوط به فعالیت هایی است كه در داخل بندر اتفاق می افتد.
مدیركل بنادر و دریانوردی هرمزگان بر لزوم استفاده بیشتر از فناوری اطلاعات در ارتباطات بین سازمانی تاكید كرد.
عفیفی پور خاطرنشان كرد: تبادل اطلاعات بین گمرك و بندر باید به شكلی دقیق و شفاف صورت گیرد كه هم اقتصاد كشور دچار مشكل نشود و هم شاهد افزایش رضایت ارباب رجوع و مشتریان و صاحبان كالا باشیم و از سوی دیگر، امكان پاسخگویی به دستگاه های نظارتی نیز فراهم باشد.
وی با اشاره به تأكیدهای رییس جمهور و جلسه های معاون اول رییس جمهور در خصوص تعیین تكلیف كالاهای رسوبی در بنادر گفت: در حال حاضر 42هزار كانتینر در محوطه های بندر شهید رجایی وجود دارد كه 10 هزار كانتینر از این تعداد از سال 80 تاكنون تعیین تكلیف نشده و بیشترین تعداد نیز مربوط به سال گذشته بوده است.
وی با اشاره به اقدامات صورت گرفته توسط اداره كل بنادر و دریانوردی در خصوص احصاء فهرست كالاهای متروكه در بندر شهید رجایی به صورت هفتگی گفت: ماندگاری كالا در بندر نه تنها به سود شركت های انباردار بخش خصوصی نیست بلكه تا میزان چشمگیری بر درآمد آنها هم اثر منفی دارد.

** بسیاری از كالاها به دلیل محدودیت های قانونی امكان خروج از بندر را ندارند
ناظر گمرك هرمزگان و مدیركل جدید گمرك شهید رجایی نیز در نشست با مدیركل بنادر و دریانوردی هرمزگان بیان داشت: بسیاری از كالاهای انباشته شده به دلیل محدویت های ناشی از قوانین و مقررات امكان خروج از بندر را پیدا نكرده است و با تعامل خوب دو مجموعه قابل حل است.
حسین سعیدی گفت: گمرك و بندر دو مجموعه جدا از هم نیستند و تحت عنوان دولت جمهوری اسلامی تحت هدایت های مقام معظم رهبری و در راستای تحقق اهدافی مشخص، فعالیت می كنند.
وی تاكید كرد: آمادگی داریم كه در بحث تعیین تكلیف كالاهای رسوبی و متروكه به یك جمع بندی برسیم و نتیجه این تعامل به طور یقین هم به نفع نظام و هم به نفع مردم خواهد بود.

**كالاهای انباشته شده باید هر چه سریعتر تعیین تكلیف شوند
اهمیت موضوع انباشت كالاها در بنادر تا بدانجا است كه معاون اول رییس جمهوری اول دیماه امسال درنشست بررسی مسائل گمركی كشور بر تعیین تكلیف و ترخیص كالاهای انباشته شده در بنادر تاكید كرد.
اسحاق جهانگیری در این نشست با اشاره به اهمیت جلوگیری از رسوب و انباشت كالا در بنادر، گمركات و انبارهای متعلق به سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیكی، بر سازماندهی لازم به منظور تسهیل در روند ترخیص كالا و تامین نیازهای اساسی كشور در مقطع حساس كنونی تاكید كرد.
معاون اول رییس جمهوری هدف دشمنان ملت ایران ازاعمال تحریم را ایجاد اخلال در جریان واردات كالا به كشور ارزیابی كرد و اظهار داشت: دشمنان می خواهند با ایجاد اختلال در مسیر تجارت خارجی، كشور را در تامین كالاهای مورد نیاز مردم با مشكل روبرو كرده و در نتیجه كشور را با ناآرامی و بی ثباتی مواجه كنند.
جهانگیری افزود: دولت نیز در مقابل، برنامه ریزی های لازم را انجام داده است و در جلسات متعدد نظیر جلسات ستاد مقابله با تحریم و جلسات شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، تصمیم های مناسبی اتخاذ شد تا جریان واردات كالا تحت هر شرایطی انجام شود و كالاهای مورد نیاز در اختیار مردم كشور قرار گیرد.
معاون اول رییس جمهوری به سفر اخیر خود به استان هرمزگان و بازدید از بندرشهید رجایی و گمرك بندر عباس اشاره و تصریح كرد: باید با هماهنگی همه دستگاهها و رفع برخی مقررات زائد و دست و پا گیر از رسوب كالاها و مایحتاج كشور در گمركات كشور جلوگیری شده و به سرعت درباره این كالاها تعیین تكلیف و مراحل ترخیص آن انجام شود.
وی بااشاره به گزارشهای ارائه شده از روند كاهشی میزان كالاهای متروكه و بلاتكلیف در بنادر و گمركات كشور، از استانداران، سازمان بنادر و كشتیرانی و نیز سازمان جمع آوری وفروش اموال تملیكی كشورخواست تابه طور منظم درخصوص میزان رسوب كالاها در بنادر و گمركات كشور به هیات دولت گزارش های لازم را ارائه كنند.
جهانگیری با بیان اینكه گمركات درمبادی اصلی كشور باید به طور 24ساعته فعال باشند، بر همكاری وزارت جهاد كشاورزی و بانك مركزی برای تامین مساله ارز مورد نیاز برخی اقلام و محصولات كشاورزی به منظور معطل نشدن كشتی ها در بنادر تاكید كرد.

**سازمان های اقتصادی برای حل مشكل انباشت كالاها دست به كار شدند
به دنبال تاكید های رییس جمهوری و معاون اول رییس جمهوری مبنی بر حل هر چه سریعتر رسوب كالاها در بنادر، نشست های بسیاری برگزار و توافق هایی نیز صورت گرفته است.
در آخرین نشست مسوولان بنادر و دریانوردی و گمركات ایران كه درهفته جاری در بندر شهید رجایی انجام شد، بر لزوم حذف فرآیندهای موازی بین بندر و گمرك و شفاف سازی و تسریع ارتباطات الكترونیك بین دو مجموعه تأكید شد.
در این نشست، تشكیل كارگروه مشترك بین گمرك و بندر به عنوان راهكاری اثربخش برای تسهیل امور بندری و گمركی، حل مشكلات ذینفعان و كاهش ماندگاری كالا در انبارها و محوطه ها، مورد تأكید قرار گرفت و نمایندگانی از سوی دو مجموعه برای پیگیری و نظارت بر روند اجرایی شدن توافق های دوجانبه مشخص شدند.
حذف فرآیندهای موازی بین بندر و گمرك از جمله مانیفست، قبض انبار و بیجك به منظور تسریع در فرآیند خدمات رسانی به صاحبان كالا و كاهش اضافه كاری از دیگر مواردی بود كه مورد توافق طرفین قرار گرفت.
در بخش دیگری از این نشست، همكاری دوجانبه بندر و گمرك به منظور استفاده از XRAY برای واگن و باسكول در زمینه حمل كالاها توسط ریل و كاستن از بار ترافیكی جاده ها نیز مورد تأكید قرار گرفت.
از دیگر موارد مطرح شده، لزوم شفاف سازی و تسریع در تبادل اطلاعات و ارتباطات الكترونیك بین دو مجموعه بود تا هم فرآیند خروج كالاها از بندر سرعت گرفته، هم از حجم رسوب كالا كاسته شود و سرانجام در هزینه های مربوطه به صاحبان كالا و به تبع آن مردم به عنوان مصرف كننده نهایی نیز صرفه جویی شود.
گزارش از فاطمه حسینی
7198/6048