مدیریت مصرف نوشدارویی برای به تعویق افتادن فاجعه عمومی آب

به گزارش ایرنا، بحران و چالش كم آبی در ایران بسیار جدی است و طبق اعلام وزارت نیرو 404 دشت از 609 دشت آبی كشور در شرایط بحرانی قرار دارد و نابودی دشت ها در حال تشدید است.
بیشترین میزان كسری مخزن آبخوان های زیرزمینی كشور مربوط به استان 6 و نیم میلون نفری خراسان رضوی با هزار و 85 میلیون متر مكعب كسری است و استانهای كرمان، فارس، قزوین و اصفهان به ترتیب در رده های بعدی قرار دارند.
خراسان رضوی كه 19 سال خشكسالی پیاپی را تجربه كرده است دارای 37 دشت است و 34 دشت از این تعداد در وضعیت بحرانی و ممنوعه می باشد.
به رغم شرایط بحرانی و تنش آبی در این استان، بسیاری از دست اندركاران معتقدند در كنار اجرای پروژه های میان مدت و بلند مدت تامین آب در این استان، مصرف بهینه و مدیریت مصرف منجر به كاهش برداشت آب از منابع زیرزمینی و كم كردن تنش آب می شود.

* تنش آب در بیش از 56 درصد شهرهای خراسان رضوی
تابستان امسال 340 شهر در كشور با تنش آب مواجه بودند كه 32 شهر از این تعداد مربوط به استان خراسان رضوی است.
میزان مصرف آب خانگی به ازای هر فرد در شهرهای این استان حدود 120 لیتر در شبانه روز است و این میزان تا 70 لیتر قابل كاهش می باشد.
سرپرست شركت آب و فاضلاب خراسان رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: به جز مشهد، 32 شهر دیگر این استان در تابستان سال آینده با تنش آب مواجه خواهند بود.
عباس مهری افزود: تابستان امسال نیز 30 شهر در خراسان رضوی با تنش آب مواجه بودند.
وی به تداوم نزدیك به دو دهه خشكسالی در خراسان رضوی اشاره كرد و اظهار داشت: به همین خاطر وضعیت منابع تامین آب شرب شهرها در این استان بحرانی است بنابراین مطابق با سیاست وزارت نیرو 'سازگاری با كم آبی' جایگزین مقابله با كم آبی شده و برنامه های این عرصه در خراسان رضوی نیز در همین راستا هدفگذاری شده است.
سرپرست شركت آب و فاضلاب خراسان رضوی ادامه داد: عمق برخی چاههای دسترسی به آب شرب در برخی شهرهای استان به 400 متر افزایش یافته است كه تلاش می شود با تكمیل پروژه های مهم ناتمام در این شرایط بحران آب مدیریت شود.
مهری تاكید كرد: در كنار اجرای پروژه های تامین آب، مدیریت مصرف و صرفه جویی از مهمترین رویكردها برای كاهش شدت تنش آب در این استان است و شهروندان با مصرف بهینه آب، نقش مهمی در سازگاری با كم آبی و گذر راحت تر از شرایط تنش دارند.
وی ادامه داد: خراسان رضوی با سالانه یك میلیارد و 200 میلیون متر مكعب كسری آب بیشترین میزان كسری مخازن آب های زیرزمینی در كشور را دارد.
وی گفت: حداكثر ظرفیت تامین آب برای 73 شهر این استان به جز مشهد 240 میلیون متر مكعب است و آب مورد نیاز استان از 424 حلقه چاه، 9 رشته قنات و 11 چشمه تامین می شود.
مهری افزود: بر اساس مطالعات انجام شده كسری آب خراسان رضوی در افق سال 1420 بیش از 6 هزار و 200 لیتر در ثانیه خواهد بود و در سال 1400 تعداد شهرهای دارای تنش آب در این استان به 53 شهر افزایش می یابد.

* كاهش مصرف آب در خراسان رضوی
سرپرست شركت آب و فاضلاب خراسان رضوی گفت: میزان مصرف آب شرب مشتركان بخش های مختلف در شهرهای این استان طی سال جاری تاكنون نسبت به مدت مشابه پارسال 12 درصد كاهش یافته است.
مهری افزود: متوسط مصرف آب شرب هر مشترك خانگی در خراسان رضوی در این مدت از 13 مترمكعب به 12 مترمكعب كاهش یافته كه نسبت به پارسال 7.7 درصد كمتر شده است.
وی ادامه داد: متوسط مصرف آب شرب هر مشترك در بخشهای خانگی، صنعت و خدمات در شهرهای خراسان رضوی در سال جاری 14 مترمكعب و این میزان پارسال 16 مترمكعب بوده است.
وی علت این كاهش را اجرای طرحهای مدیریت مصرف و توزیع آب و بازسازی شبكه آبرسانی دانست.
سرپرست شركت آب و فاضلاب خراسان رضوی اظهار داشت: طی این مدت افزون بر 78 میلیون مترمكعب آب در شهرهای این استان مصرف شد همچنین با حفاری 16حلقه چاه و تجهیز 11 حلقه چاه دیگر توان تولید آب شركت آبفای خراسان رضوی 253 لیتر در ثانیه افزایش یافت.
مهری ادامه داد: میزان مصرف آب هر فرد زیرپوشش این شركت در شبانه روز 120 تا 130 لیتر است كه 4.5 لیتر آن برای آشامیدن و 13 لیتر برای پخت و پز استفاده می شود و مابقی برای امور مختلف نظیر نظافت خانه، آبیاری فضای سبز، دستشویی، ظرفشویی، حمام، كولر و تهویه استفاده می شود.
وی افزود: ماموریت شركت آب و فاضلاب خراسان رضوی، آبرسانی و اجرای شبكه فاضلاب در 73 شهر این استان به جز كلانشهر مشهد است و یك میلیون و 800 هزار نفر در 73 شهرستان خراسان رضوی زیر پوشش این شركت هستند.

* كاهنده های مصرف و كاهش 15 درصدی هدررفت آب
مدیرعامل شركت آب و فاضلاب مشهد نیز به خبرنگار ایرنا گفت: مدیریت مصرف نقش مهی در كاهش مصرف آب ایفا می كند از این رو اقدامات مختلف برای نهادینه كردن آن از سوی شركت آب و فاضلاب مشهد در دست اجراست.
حسین اسماعیلیان، مدیریت مصرف را مصرف بهینه و صحیح دانست و افزود: بطور میانگین استفاده از هر یك از لوازم كاهنده مصرف حدود 15 تا 25 درصد حجم مصرف آب را كاهش می هد.
وی اظهار داشت: به همین خاطر از مهر ماه امسال كارگاه سیار آموزش همگانی مصرف بهینه آب در شهر مشهد فعال و در آن لوازم كاهنده مصرف و تجهیزات آب نصب شده و در بخشی از آن نیز تجهیزات آب بدون نصب لوازم كاهنده وجود دارد.
وی گفت: در این كارگاه در حضور شهروندان آزمایش اثرگذاری استفاده از لوازم كاهنده مصرف انجام و میزان مصرف آب در هر دو نوع تجهیزات با ابزار سنجش می شود تا مشتركان به اثر استفاده از لوازم كاهنده به صورت محسوس پی ببرند.

* شناسایی 242 هزار مشترك پرمصرف
مدیرعامل شركت آب و فاضلاب مشهد افزود: هم اكنون 242 هزار و 612 مشترك پرمصرف آب در كلانشهر 3.5 میلیون نفری مشهد شناسایی شده اند كه مصرف هریك از آنها ماهانه بیش از 15 مترمكعب و در مجموع سالانه 58 میلیون مترمكعب است.
اسماعیلیان اظهار داشت: اگر تمام مشتركان پرمصرف آب در مشهد به تجهیزات كاهنده مجهز شوند دست كم به میزان 30 درصد و سالانه 17 میلیون متر مكعب در مصرف آب صرفه جویی می شود.
وی ادامه داد: منابع تامین آب كلانشهر مشهد تاكنون شامل 437 حلقه چاه، 2 رشته قنات، یك دهنه چشمه و سدهای ارداك، طرق، كارده و دوستی بوده است كه طبق سیاست وزارت نیرو امسال باید برنامه ریزی برای تامین آب شرب مورد نیاز مشهد بر اساس فرضیه حذف سد دوستی انجام شود.
مدیر عامل شركت آب و فاضلاب مشهد خاطرنشان كرد: در 10 سال اخیر بین 30 تا 70 درصد نیاز آب كلانشهر سه و نیم میلیون نفری مشهد از محل سد دوستی تامین شده اما امسال تاكنون این میزان فقط 21 درصد بوده است.
وی ادامه داد: حذف مصرف آب شرب برای آبیاری فضای سبز، حفر 57 حلقه چاه و اجاره چاههای كشاورزی كه قابلیت وارد شدن در مدار بهره برداری آب شرب را دارند از جمله برنامه های اضطراری و كوتاه مدت هستند و مدیریت مصرف نیز از مهمترین اولویتها برای عبور از شرایط تنش آب است.

* كاهش 1200 میلیون متر مكعبی آب
مدیرعامل شركت آب منطقه ای خراسان رضوی نیز در باره منابع آب این استان گفت: نسبت حجم آب برداشتی در خراسان رضوی به حجم آب تجدید پذیر 130 درصد است و از 37 محدوده مطالعاتی 34 محدوده آن ممنوع و بحرانی است.
محمد علایی افزود: اعضای كارگروه سازگاری با كم آبی استان، استادان فرهیخته دانشگاه، خبرگان محلی، تشكل های قانونی كشاورزان، جمعیت ناجیان آب و نهادهای مدنی به درك و فهم و زبان مشتركی از چالش های آب استان رسیده اند و بر مبنای خرد جمعی سند سازگاری با كم آبی، به عنوان راهبرد اصلی حل مسئله آب، تهیه شده است.
وی اظهار داشت: بر مبنای مفاد این سند باید از كشاورزی سنتی، پرزحمت، كم بازده و كم درآمد كه آب بسیار مصرف می كند به سوی كشاورزی مدرن و صنعتی و پربازده با مصرف بهینه آب حركت كنیم و مصرف آب شرب و بهداشت شهرها و روستاها منطقی شود.
علایی ادامه داد: همچنین باید حجم آب به حساب نیامده در شبكه انتقال و توزیع آب شرب و بهداشت بهینه شود، شبكه آب بهداشت از آب آشامیدنی جدا شود، از ایجاد صنایع با مصرف آب زیاد پرهیز و استفاده چندباره و طرح های بازچرخانی آب با رعایت استانداردهای زیست محیطی اجرا گردد.
مدیرعامل شركت آب منطقه ای خراسان رضوی خاطرنشان كرد: دست آورد اجرای طرح سازگاری با كم آبی در استان كاهش مصرف حدود یك میلیارد و 200 میلیون متر مكعب آب در سال تا سال 1405 و حذف كسری مخزن آبخوان های زیرزمینی در این سال خواهد بود.
علایی تاكید كرد: برای مدیریت چالش و تنش آب باید مسئله آب به مسئله نخست استان و هر شهروند تبدیل شود.

* آموزشهای مصرف بهینه آب در روستاهای خراسان رضوی
رئیس اداره روابط عمومی شركت آب و فاضلاب روستایی خراسان رضوی نیز در باره لزوم مدیریت مصرف به خبرنگار ایرنا گفت: آموزشهای مصرف بهینه آب برای دانش آموزان در 2 هزار و 500 روستا و تمام روستاهای زیر پوشش این شركت در استان در حال اجراست.
سیدرضا موسوی افزود: این آموزشها در قالب جشنواره نخستین واژه آب، آموزشهای چهره به چهره، مسابقه نقاشی 'آب مساوی با زندگی' و نواختن زنگ آب در مدارس روستایی دنبال می شود.
وی ادامه داد: شركت آب و فاضلاب روستایی خراسان رضوی با بهره گیری از كارشناسان زبده و استفاده از ظرفیت هنرمندان راهكارهای مصرف صحیح آب را به دانش آموزان در روستاها آموزش می دهد.
وی گفت: طبق تحقیقات انجام شده آموزشهای مصرف بهینه آب در روستاهای خراسان رضوی تاكنون كاهش هفت تا 11 درصدی مصرف آب را موجب شده است.
به گفته سید حسین شریعتمدار، سرپرست مركز ملی مطالعات راهبردی كشاورزی و آب اتاق ایران فقط پنج سال تا بروز فاجعه عمومی آب در كشور فاصله داریم كه ناشی از 50 سال سوء تدبیر در این زمینه است، لذا باید به مدیریت مصرف و مدیریت توزیع آب به صورت جدی پرداخته شود.
7505/ 6053