نگاهی به روند هوشمندسازی در دومین كلانشهر ایران

اهمیت هوشمند شدن شهرهای بزرگ تا آنجا است كه شهرداری مشهد در چشم انداز افق برنامه پنج ساله خود بر اساس اسناد بالادستی ضریب هوشمند كردن فعالیتها و خدمات خود به شهروندان را تعیین و برای رسیدن به آن برنامه ریزی كرده است.
بر اساس آخرین ایده های مدیریت شهری بر مبنای فناوری اطلاعات و ارتباطات 'شهر هوشمند' شهری است كه دارای شش مولفه یا شاخص شامل 'مدیریت هوشمند، شهروند هوشمند، محیط زندگی و كار هوشمند، اقتصاد هوشمند، حمل و نقل هوشمند و انرژی هوشمند' باشد.
بی تردی تجهیز شهرها با فناوریهای نوین و روز دنیا در ساخت و سازها، سامانه حمل و نقل، زیرساختهای ارتباطی اقدامی در جهت توسعه شهری است كه الزامات موفقیت در این بخش، بهره گیری از ایده های نوین به ویژه ایده های استارت آپها است.
در مجموع هوشمند شدن در ارتقای سطح زندگی مردم متبلور می شود، جدا از اینكه خود افراد مجهز به وسایل الكترونیكی و ارتباطی مانند موبایل و رایانه هستند بخشی از خدمات نهادها در قالب سامانه حمل و نقل، خدمات بانكی و غیره را به صورت هوشمند و مطابق با فناوریهای دنیا استفاده می كنند.
معاون برنامه ریزی و توسعه شهرداری مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: شهر هوشمند از انواع مختلف سنسورهای الكترونیكی برای جمع آوری و تحلیل اطلاعات استفاده می كند. ایده شهر هوشمند، ادغام فناوری اطلاعات و ارتباطات(آی.سی.تی) و اتصال دستگاههای مختلف اجرایی به یكدیگر از طریق اینترنت یا آی.اُ. تی است.
شهریار آل شیخ افزود: با توجه به توسعه شهرنشینی استفاده موثر و بهینه از ابزارهای هوشمند در مدیریت شهری بسیار حایز اهمیت است و ایجاد زیرساخت هوشمند بنیان لازم را برای همه راه حلهای هوشمندانه فراهم می كند.
وی ادامه داد: تاكنون در حوزه 'آی.اُ. تی' زیرساخت خوبی در شهر مشهد ایجاد شده اما شهرداری مشهد در حوزه خدمات رسانی هوشمند به مردم هنوز راه زیادی در پیش دارد و باید تلاش كرد همه خدماتی كه از سوی دولت یا شهرداری به مردم ارائه می شود به صورت هوشمند باشد.
معاون شهردار مشهد همچنین هوشمند شدن خدمات را متفاوت از الكترونیكی شدن آنها ذكر و بیان كرد: یك سطح از هوشمندی آن است كه بتوان همه گردش كار را در فضای الكترونیكی تعریف كرد، نه اینكه فقط ارائه بخشی از فعالیتها از طریق دیجیتالی شدن انجام گیرد.
وی گفت: با هوشمندی 100 درصد خدمات شهری باید ساختار تصمیم گیری و ارتباط مردم با حاكمیت، شناخت نیازهای شهروندی و جلب مشاركت مردم در امور متناسب با شاخصهای هوشمندی سامان یابد.

* نمره 17 مشهد
معاون برنامه ریزی و توسعه شهرداری مشهد همچنین گفت: در حوزه ملی و در مقایسه مشهد با سایر كلانشهرهای كشور می توان نمره 17 را به این كلانشهر به لحاظ ارائه خدمات هوشمند به مردم، داد.
وی افزود: ساختار حوزه فناوری مشهد در بین كلانشهرهای ایران برتر است. ساختار فناوری در این شهر پیشرفته ترین شكل ممكن را دارد و همچنین نظام پرداختی در مشهد بسیار گسترده و فراگیر است.
آل شیخ به سامانه های نوین شهرداری مشهد نیز اشاره و بیان كرد: از طریق این سامانه ها مردم می توانند فرآیند تعاملات خود را با شهرداری در حوزه املاك بطور كامل رصد كرده و سوابق آن را اعم از دریافت پروانه، پایان كار و میزان جرائم داشته باشند.
وی ادامه داد: دیتاسنتر شهرداری مشهد یكی از بهترین دیتاسنترها در شرق كشور است. همچنین تاكنون در حوزه فیبرنوری و تامین امنیت اطلاعات نیز اقدامات موثری از سوی شهرداری مشهد انجام شده است.

*چشم انداز شهرداری در هوشمندی شهر
معاون برنامه و توسعه شهری شهرداری مشهد گفت: در حوزه اقدامات مربوط به هوشمند كردن خدمات شهری، چشم انداز و یك برنامه عملیاتی برای این نهاد تدوین شده كه بر اساس آن باید طی یك سال آینده همه سرویسهای خدمات رسان شهرداری مشهد به فضای مجازی متصل و هوشمند شوند.
وی افزود: به زودی تا پیش از پایان سال جاری یكی از مناطق شهرداری مشهد به عنوان نخستین منطقه تمام الكترونیك شهرداری معرفی می شود و دیگر هیچ مراجعه حضوری از سوی شهروندان مشهدی به شهرداری این منطقه برای دریافت خدمات انجام نمی گیرد.
آل شیخ ادامه داد: تا پایان سال آینده نیز همه شهرداریهای مناطق در مشهد تحت پوشش سامانه هوشمند و ارائه خدمات الكترونیك قرار خواهند گرفت. در دیگر حوزه های خدمات رسانی نیز در حال اجرای پروژه های هوشمند هستیم به نحوی كه به صورت پایلوت ایجاد بوستان هوشمند در حال انجام است و یا درصدد هوشمندسازی سامانه دوچرخه سواری هستیم.
وی گفت: در مجموع اجرای پروژه های مربوط به هوشمندسازی باید توجیه اقتصادی داشته باشد و این مهم از سوی شهرداری مشهد در دست بررسی است. در سند چشم انداز توسعه در شهرداری مشهد به جهت هوشمندسازی فعالیتها، گستره خدمات شهرداری طی سه سال آینده كاملا الكترونیكی خواهد شد.
معاون شهردار مشهد افزود: رویكرد شهرداری در حوزه هوشمندسازی سامانه حمل و نقل نیز ایجاد پیوستگی است به نحوی كه یك سامانه حمل و نقل عمومی پیوسته ایجاد شود و كل شهر با فواصل 400 تا 500 متر در سیطره این سامانه قرار گیرد.

* نقش استارت آپها در هوشمندسازی شهر
وی همچنین گفت: هنوز فرآیند حمایت از استارت آپها و مشاركت آنها در ارائه خدمات به مردم كامل نشده است. تاكنون تعداد محدودی از استارت آپهای پیشرو به كسب و كار تبدیل شده اند و شهرداری مشهد نیز از خدمات آنها بهره برده است.
آل شیخ افزود: عمده استارت آپها در مشهد خدمات خود را به سایر كسب و كارها ارائه می دهند و تعداد خیلی محدودی از آنها هستند كه دامنه فعالیت خود را معطوف به خدمت رسانی عمومی كرده اند لذا خیلی از استارت آپها تناسب كاری با حوزه وظایف شهرداری ندارند.
وی به راه اندازی اخیر مركز نوآوری شهرداری در مشهد اشاره و بیان كرد: هدف از راه اندازی این مركز معرفی ظرفیتهای قانونی، امكانات و شرایط همكاری شهرداری بوده تا بتواند نخبگان و صاحبان ایده های نوآورانه را در ارائه خدمات شهری به مردم جذب كند.
معاون شهردار مشهد ادامه داد: تاكنون 500 مورد خدماتی كه می توان با همكاری نخبگان و صاحبان ایده به صورت هوشمند به مردم در سطح شهر ارائه داد توسط شهرداری احصا و به جامعه نخبگان نیز معرفی شده اند تا از ایده های آنان برای شكل گیری یك جامعه هوشمند بهره گرفت.
وی گفت: شهرداری مشهد خریدار شیوه هایی است كه به حل بهتر مسائل شهری كمك كنند. بسیاری از ایده هایی كه از سوی استارت آپها مطرح می شود بدون مشتری می ماند یا در تجاری سازی دچار مشكل می شود لذا شهرداری نیازهای خود را به جامعه نخبگان معرفی كرده تا استارت آپها بر این اساس ایده های خود را مطرح كنند.
آل شیخ افزود: شهرداری مشهد همچنین مدل داده های باز را در اختیار استارت آپها قرار داده تا بتوانند از این داده ها در كارهای پژوهشی و فعالیتهای تحلیلی خود بهره گیرند زیرا خیلی از استارت آپها نیاز شدید به داده های تحلیلی دارند تا بتواننند كسب و كارشان را شكل دهند.
وی ادامه داد: شهرداری مشهد نخستین نهاد در كشور است كه داده های تحلیلی را در قالب پلت فرم در اختیار استارت آپها قرار داده است.

* تحقق 70 درصدی برنامه های هوشمندسازی شهری
مدیركل ارتباطات و فناوری اطلاعات خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: حداقل 70 درصد از برنامه ریزیهای هوشمندسازی در شهر مشهد تاكنون تحقق یافته كه نمونه بارز آن هوشمند شدن سامانه حمل و نقل در این كلانشهر است.
محمدرضا خلیلی افزود: سامانه قطار شهری در مشهد و تجهیز آن به سامانه هوشمند و راه اندازی تاكسیهای اینترنتی از جمله اقدامات در چارچوب هوشمندسازی سامانه حمل و نقل در این كلانشهر است.
وی به رشد شاخصهای آی. سی. تی در مشهد و استان خراسان رضوی اشاره و بیان كرد: تاكنون در سطح این استان ضریب نفوذ همراه اول به 53.45 درصد، ضریب نفوذ ایرانسل به 38.41 درصد، ضریب نفوذ رایتل به 2.04 درصد، ضریب نفوذ مشتركان اینترنت پرسرعت به 67.37 درصد، ضریب نفوذ مشتركان اینترنت پرسرعت ثابت به 10.38 درصد و نیز ضریب نفوذ مشتركان اینترنت پرسرعت سیار به 56.54 درصد رسیده است.
وی ادامه داد: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای حمایت از پروژه ها و طرحهای اشتغالزای حوزه آی.سی.تی تسهیلاتی را به شركتهای واجد شرایط اعطا می كند. با تشكیل كارگروه این تسهیلات در خراسان رضوی از سال 1394 تاكنون 136 میلیارد ریال اعتبار به منظور حمایت از كسب و كارهای آی.سی.تی در قالب 50 طرح در اختیار فعالان این بخش قرار گرفته و باعث ایجاد بیش از 400 فرصت شغلی جدید در خراسان رضوی شده است.
مدیركل ارتباطات و فناوری اطلاعات خراسان رضوی گفت: برای توسعه شاخصهای هوشمندسازی در مشهد باید از استارت آپها استفاده بیشتری شود ضمن اینكه برای تحقق شهر هوشمند باید از سامانه سنتی خارج شد و به سمت سامانه فناوری اطلاعات و آی.سی.تی حركت كرد.

* نمایشگاه شهر هوشمند
مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری مشهد نیز به برگزاری هشتمین نمایشگاه شهر هوشمند از 12 تا 16 دی ماه جاری در این شهر اشاره و بیان كرد: در این نمایشگاه شهروندان با امكانات شهر هوشمند آشنا شدند.
محمدجواد رجائیان افزود: دستاوردهای شهرداری مشهد در حوزه هوشمندسازی سامانه حمل و نقل، خدمات شهری، شهرسازی و دیگر موارد در این چارچوب ارائه شد.
وی به جایگاه شهر مشهد در عرصه هوشمندسازی اشاره و بیان كرد: این كلانشهر همیشه در عرصه خدمات هوشمند و الكترونیك در سطح كشور پیشتاز بوده است. در قالب هشتمین نمایشگاه شهر هوشمند از 'كیف پول شهروندی' به عنوان نخستین محصول این حوزه در كشور رونمایی شد. این محصول یك نرم افزار است كه بر روی تلفن همراه نصب می‌ شود و برای پرداخت‌های خرد همچون بهای خدمات اتوبوس و تاكسی و سایر خریدها به جای كارتهای بانكی عضو شبكه شتاب قابل استفاده است.
مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری مشهد همچنین رونمایی 'سند جامع برنامه عملیاتی شهر هوشمند مشهد'، رونمایی 'سامانه فاش' با هدف ایجاد شفافیت و در اختیار گذاشتن اطلاعات شهری به مردم، برگزاری مسابقات رباتیك و برنامه‌ های كاربردی در ارتباط با شهر هوشمند را از دیگر رویدادهایی برشمرد كه در هشتمین نمایشگاه شهر هوشمند اجرا شدند.
وی به حضور پررنگ استارت آپها در هشتمین نمایشگاه شهر هوشمند نیز اشاره و بیان كرد: 60 شركت استارت ‌آپی نوپا، 10 استارت‌ آپ پیشرو و خط‌‌ شكن از میان برندهای معتبر كشوری و نیز 9 مجموعه سرمایه ‌گذاری، شتابدهنده و مركز رشد و 22 شركت فناوری اطلاعات و هوشمندسازی شهری در این نمایشگاه در مشهد حضور یافتند.
7489/1858