كاهش بودجه نانو شوك آور است

به گزارش خبرنگار گروه علمی ایرنا، بودجه ستاد ویژه توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در سال 1397 طبق بررسی ها معادل 72 میلیارد و 500 میلیون تومان بوده كه در بودجه پیشنهادی برای سال 1398 به رقم 48 میلیارد و 650 میلیون تومان كاهش یافته است.
به عبارتی، بودجه 1398 ستاد ویژه توسعه فناوری نانو نسبت به سال 1397 فارغ از كاهش ارزش پول ملی كه در طول ماه های اخیر رقم خورده است، 23 میلیارد و 850 میلیون معادل 32 درصد است.
كاهشی كه البته تا حدودی با توجه به اقدامات بسیار موثر ستاد نانو در گشودن چشم اندازهای جدید در بسیاری از رشته ها و كاربردهای فراوان آن در حوزه های مختلف از جمله بیوتكنولوژی، پزشكی و دارو، الكترونیك، انرژی، محیط زیست، هوا و فضا، غیرمنطقی به نظر می رسد.
حركت منسجم، سریع و هدفمند كشورمان در حوزه نانو كه با ایجاد ستادی تحت عنوان ستاد توسعه فناوری نانو در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از اوائل دهه 80 كلید خورد، باعث شد كه ظرف تنها 15 سال ایران اسلامی با هدایت صحیح این ستاد، مقام نخست در منطقه در زمینه نانوفناوری را كسب كند.
افزون بر آن، ایران با بیشترین سرعت رشد علمی در حوزه نانو، هم اكنون پس از سه كشور پرجمعیت دنیا یعنی چین، آمریكا و هند كه سرمایه گذاری فراوانی نیز دراین حوزه داشته اند، رتبه چهارم دنیا را در تولید علم به دست آورده است.

** كاهش بودجه نانو به معنی از بین رفتن زحمات سال های گذشته است
دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به پیشرفت های حوزه نانو در كشور كه به اعتقاد وی بارقه امید و پیشرفت را در بسیاری از حوزه ها ایجاد كرده است، كاهش بودجه این بخش و تاثیراتی را كه البته به همراه خواهد داشت، آن هم در شرایطی كه بسیاری از حوزه ها در شرایط تحریم های بین المللی كشور چشم به پیشرفت های این حوزه دارند، تنها باعث یاس و ناامیدی فعالان این حوزه می داند.
دكتر سعید سركار كه روز سه شنبه با خبرنگار گروه علمی ایرنا سخن می گفت، با بیان این كه عملكرد ایران در حوزه نانو حتی برای كشورهای منطقه الهام بخش بوده است، افزود: اگر حوزه نانو با شكست مواجه شود و برگشت داشته باشد، بسیاری از متخصصان و علاقمندان این حوزه برای ادامه كار ناامید خواهند شد.
سركار با بیان این كه بودجه سال 1397 ستاد نانو حدود 76 میلیارد تومان بوده است، یادآور شد: با اینكه سازمان برنامه و بودجه بودجه سال 1398 این ستاد را 85 میلیارد تومان پیشنهاد داده است اما در ادامه و پس از بررسی انجام شده در یك كمیسیون دولتی، بودجه این ستاد به رقم 42 میلیارد تومان كاهش یافته است.
وی با تاكید بر این كه بودجه مجموعه های علمی پویا در كشور كه با بهره وری بسیار بالا در حال فعالیت هستند نباید كاهش یابد و در این خصوص به اصطلاح باید اهم فی الاهم كرد گفت: این در حالی است كه بودجه برخی مراكز كه از بهره وری مناسبی در كشور برخوردار نیستند، حتی حدود30 تا 40 درصد افزایش یافته است.
سركار همچنین با بیان اینكه بودجه ستاد نانو بیشتر صرف تحقیق و توسعه و حمایت از شركت های فناور و دانش بنیانی می شود كه در تولید محصول و توسعه فناوری فعالیت دارند، یادآور شد: كاهش ارزش پول ملی در چندماه اخیر در كنار این كاهش بودجه، شرایط ستاد نانو در سال آینده را در هماوردی با كشورهای رقیب بسیار سخت خواهد كرد.
دبیر ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در ادامه تاكید كرد: این كاهش بودجه هیچ توجیهی ندارد و تنها به مثابه از بین بردن تمام زحمات متخصصان و دلسوزان این حوزه در طول سالیان گذشته است.

** بودجه نانوی آمریكا 1.8 میلیارد دلار، بودجه ایران 5 میلیون دلار
دكتر سركار در ادامه اظهار كرد: هنگامی كه ما كار را از مرحله صفر در ستاد نانو شروع كردیم شاید تعداد انگشت شماری در كشور با نانوتكنولوژی آشنا بودند، این درحالی است كه بعد از 15 سال بالغ بر 500 محصول در بازار داریم و ستاد نانو، فناوری را در 15 رشته صنعتی رسوخ داده است و در حال حاضر محصولات نانویی به بیش از 45كشور صادر می شود.
وی افزود: به عبارت دیگر، یك فناوری نوظهور را از صفر آغاز و به مرحله فعلی رسانده ایم و برای نشان دادن لیاقت این مجموعه دیگر نمی دانم چه كاری باید انجام می دادیم.
دبیر ستاد نانو همچنین ادامه داد: از نظر علمی نیز خود را از رتبه 57 به رتبه چهارم دنیا رسانده ایم به طوری كه در حال حاضر تنها كشورهای چین، آمریكا و هند به عنوان سه كشور پرجمعیت دنیا كه سرمایه گذاری فراوانی هم در این حوزه دارند، از ما جلوتر هستند.
وی اضافه كرد: بودجه كشور آمریكا در حوزه نانو 1.8 دهم میلیارد دلار است حال آن كه اگر بودجه نانو ایران را با دلار 8 هزار تومان محاسبه كنیم، بودجه ما پنج میلیون دلار بیشتر نمی شود.
سركار درادامه با اشاره به رصد وضعیت كره جنوبی در حوزه نانو در طول شش ماه گذشته از سوی تحلیلگران ستاد نانو اظهار كرد: فاصله كره جنوبی كه هم اكنون رتبه پنجم دنیا را دارد با ایران روز به روز در حال كاهش است یعنی اگر با همین شرایط پیش برویم سال آینده به لحاظ رتبه سقوط خواهیم كرد.
وی می گوید: حتی بودجه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به عنوان سكاندار علم و فناوری كشور با كاهش حدود 50 درصدی مواجه شده است و این یعنی توسعه اقتصاد دانش بنیان كشور دچار شوك خواهد شد.
سركار همچنین خاطرنشان كرد: از بودجه سال 1396 ستاد نانو نیز حدود 38 درصد پرداخت نشد كه این خود اختلال در اجرای تعهدات این ستاد در سال 1397 را به دنبال داشته است.

**وقتی نانو بیش از بودجه دریافتی برای دولت درآمدزایی دارد
بر اساس این گزارش، كل بودجه تخصیص یافته به حوزه فناوری نانو در كشور از سال 1385 تا سال 1396 كمتر از 370 میلیارد تومان بوده است، حال آن كه فروش محصولات شركت های فناور نانو تنها در سال 1395 بالغ بر 700 میلیارد تومان و این مبلغ برای سال 1396 بالغ بر یكهزار و 373 میلیارد تومان بوده است.
دبیر ستاد توسعه فناوری نانو در ادامه به نكته مهمی اشاره و ضمن تاكید بر درك اهمیت فناوری نانو و تاثیرات مثبت آن در كشورمان، تصمیم گیری برای بودجه نانو را نیازمند كار كارشناسی و برخورداری تصمیم گیران از دانش و آگاهی نسبت به این عرصه دانست.
دكتر سركار در ادامه یادآور شد: ستاد نانو با حمایت از محققان و دانشمندان فعال در شركت های فناور و دانش بنیان به منظور بومی سازی محصولات و كالاهای وارداتی در عرصه های مختلف، از خروج میلیون ها دلار ارز از كشور جلوگیری كرده است.
وی با ذكر مثالی ادامه داد: تنها ساخت یك داروی ضد سرطان در كشور از سوی یك شركت دانش بنیان نانویی قیمت وارداتی 12 میلیون تومانی این دارو را برای بیمار ایرانی به 900 هزار تومان كاهش داده است.
سركار همچنین گفت: سال 1396 حدود یكهزار و 373 میلیارد تومان میزان فروش شركت های دانش بنیان نانو بود كه این رقم البته جدا از فروش شركت هایی است كه به دلائلی فروش خود را به ستاد نانو اعلام نكردند.
وی با اشاره به بودجه حدود 60 میلیارد تومانی این ستاد در سال 1396 گفت: این در حالی است كه دولت در همین سال از طریق مالیات بر ارزش افزوده محصولات شركت های دانش بنیان حدود 110 میلیارد تومان یعنی 50 میلیارد تومان بیش از بودجه سالانه اختصاصی به نانو درآمدزایی داشته است.
وی در خصوص تعداد نیروهای مشغول بكار در ستاد نانو نیز اظهاركرد: تمام نیروهایی كه در این ستاد در بخش سیاست گذاری، برنامه ریزی، مدیریت، پشتیبانی و اجرایی فعالیت می كنند، حدود 50 نفر می باشند و سالانه حداكثر 10 تا 12 درصد بودجه ستاد صرف حقوق و دستمزد می شود.
سركار ضمن تاكید بر ضرورت بازنگری در نحوه اختصاص بودجه به مراكز پویا و اثرگذار در اقتصاد كشور، در ادامه حمایت از حوزه نانو را با توجه تاكیدات مستمر رهبر معظم انقلاب مبنی بر وجود ظرفیت های بسیار ارزشمند در كشور، باعث رونق تولید محصولات نانویی و ایجاد ارزش افزوده، اشتغال در كشور، جلوگیری از واردات، كاهش قیمت و در ادامه رفاه بیشتر مردم دانست.
علمی ** 1836 **2017