در اين پيش نشست، مديران و كارشناسان چالش هاي مختلف در حوزه صنعت گردشگري مذهبي در مشهد و اقدامات انجام گرفته در اين حوزه را مورد بحث و بررسي قرار دادند.
* مشهد، پايه گذار ايران جديد در عرصه تمدن سازي است
عضو هيات رئيسه مجلس شوراي اسلامي در اين نشست گفت: مشهد از نظر تمدن سازي جايگاه ويژه اي در ايران دارد و براي اين ادعا شواهد تاريخي متعدد موجود است.
سيد اميرحسين قاضي زاده هاشمي اظهار داشت: مشهد پايه گذار ايران جديد است و توسعه كشور در عصر جديد از مشهد آغاز مي شود و هويت جديد ايراني شكل مي گيرد.
وي بيان كرد: با وجود بارگاه مطهر حضرت امام رضا (ع) در مشهد، تلاقي بين تمدن ايراني و تمدن شيعي شكل مي گيرد، فردوسي بزرگ با احياي زبان و فرهنگ فارسي و قرائت مجدد فرهنگ اهل بيت (ع) جاني دوباره به تمدن ايراني مي دهد.
نماينده مردم مشهد و كلات در مجلس شوراي اسلامي گفت: مشهد مقدس 450 شخصيت بزرگ تمدن ساز دارد لذا ماهيت اين شهر، تمدن سازي است، بعد از انقلاب اسلامي نيز امام راحل فرمودند كه آستان قدس رضوي بايد مركز ايران باشد به اين معنا كه اگر قرار است تمدن جديد اسلامي شكل گيرد بايد كانون فكري آن مشهد باشد و آستان قدس رضوي الگوي آن را ارائه دهد.
قاضي زاده هاشمي اظهار داشت: رويكرد توسعه در شهر مشهد بايد در راستاي تمدن سازي باشد و اين مهم در همه بخشهاي شهر از نظر اجتماعي و فرهنگي تبلور يابد و هر فرد كه به مشهد پا مي گذارد بايد رويكرد تمدن سازي آن را لمس كند.
عضو هيات رئيسه مجلس شوراي اسلامي گفت: در دولتهاي قبل، مصوبه اي با عنوان كريدور علم و فناوري در منطقه مطرح شد كه براساس آن بايد استانداردهاي حداكثري مبتني بر شاخص ها و ارزشهايي كه خود تعيين كننده آن هستيم، تعريف شود به اين معنا كه براساس آن استانداردها نحوه زندگي كردن تبيين شود، اقشار مختلف تربيت شوند، مشاغل تعريف و به افراد واگذار گردد.
وي بيان كرد: اگر مشابه اين مصوبه براي مشهد شكل گيرد، براساس آن بايد هر فردي در هر منصب و شرايطي كه در اين شهر زندگي مي كند، رنگ و بوي حضرت امام رضا (ع) داشته باشد تا فردي كه وارد مشهد مي شود با معرفت عملي اين شهر تمدن ساز اسلامي مواجه گردد و همراه با اين معرفت مشهد را ترك كند.
وي اظهار داشت: در شرايط كنوني مشهد مانند ساير شهرهاي ايران به نظر مي رسد و جايگاه تمدني آن در نظر گرفته نمي شود.
قاضي زاده هاشمي افزود: اين در حالي است كه تلاش هاي بسيار مبتني بر تبيين جايگاه تمدن سازي مشهد انجام شد كه از جمله آن تعيين مشهد به عنوان پايتخت فرهنگي جهان اسلام بود و در اين راستا شاهد تحول فكري و تغيير رفتار در بين مديران مشهد و استان خراسان رضوي بوديم اما اين تغييرات عميق نشد و به ساير نقاط كشور بويژه حوزه سياستگذاري در كلان كشور سرايت نكرد.
*بودجه زيارت
وي درباره بودجه زيارت نيز گفت: نمايندگان مشهد در مجلس شوراي اسلامي پيشران اختصاص بودجه زيارت به شهرهاي زيارتي مثل مشهد بودند، در همين راستا نهادسازي هايي انجام شد و در پي آن معاونت زيارت در استانداري هاي شهرهاي مشهد، قم و شيراز شكل گرفت.
قاضي زاده هاشمي اظهار داشت: اين مساله پشتوانه قانوني نيز دارد به نحوي كه موضوع زيارت در قانون برنامه پنجم و ششم توسعه دائمي شده و براساس آن دولت موظف است به كمك آستان هاي مقدس، شهرداري ها و بخش خصوصي، زيارت را به صورت يك موضوع جدي پيگيري كند.
وي افزود: در همين راستا براساس مواد 127 و 128 قانون اساسي، يك نهاد تشكيلاتي با اختيارات دولتي، شكل گرفته كه مي تواند تصميم گيرنده باشد، رديف هايي نيز در بودجه سالانه كشور به عنوان پشتيباني از زيارت درنظر گرفته شده اما بسيار كم است.
اين نماينده مجلس خاطر نشان كرد: در دولت احمدي نژاد، مقرر شد هزار ميليارد تومان به موضوع زيارت در مشهد كمك شود اما فقط 300 ميليارد تومان از اين محل اختصاص يافت، بعد از آن هم اين رديف كمتر و كمتر شد تا جايي كه به 15 تا 16 ميليارد تومان رسيد.
قاضي زاده هاشمي گفت: با اين حال نبايد براي توسعه گردشگري زيارت در مشهد به بودجه هاي دولتي اتكا كرد، بايد مردم و بخش خصوصي وارد عمل شوند، در اين حوزه آموزش هاي عمومي بسيار حائز اهميت است.
* افزايش زائران در مشهد و چشم انداز 40 ميليوني
مدير كل هماهنگي امور رفاهي استانداري خراسان رضوي نيز در اين نشست گفت: صنعت گردشگري بعد از خودرو و نفت، حرف اول را در دنيا مي زند و بازار سرمايه، كار و اشتغال را به خود جذب كرده است.
مهدي فروزان اظهار داشت: براساس برآورد انجام شده، 250 ميليون نفر در دنيا در بخشهاي مختلف صنعت گردشگري شامل گردشگري سلامت، ورزشي، طبيعي، تاريخي، مذهبي و سلامت مشغول فعاليت هستند.
وي بيان كرد: مشهد مركز گردشگري مذهبي است و نيت اصلي 99 درصد زائران داخلي و خارجي كه به مشهد مقدس سفر مي كنند، زيارت بارگاه منور رضوي است.
وي گفت: براساس سند چشم انداز 20 ساله كشور بايد در افق 1404 جمعيت سالانه زائران مشهد به 40 ميليون نفر برسد كه از اين تعداد بايد هشت ميليون نفر زائر خارجي باشند.
فروزان خاطر نشان كرد: اين در حالي است كه در سال گذشته 31.5 ميليون زائر و در 9 ماه امسال 27.3 ميليون زائر وارد مشهد شدند كه از اين تعداد سه ميليون نفر زائر خارجي بودند.
وي اظهار داشت: يك ميليون و 500 هزار اثر تاريخي در خراسان رضوي وجود دارد كه تاكنون كمتر از هزار و 500 اثر به ثبت ملي يا جهاني رسيده است، همچنين 86 مسير گردشگري به سوي مشهد وجود دارد كه هنوز همه اين مسيرها احيا و مورد استفاده گردشگر قرار نگرفته است.
وي بيان كرد: 55 درصد از اقامتگاه هاي رسمي كشور اعم از هتل و مسافرخانه در مشهد قرار گرفته و همچنين 320 هزار تختخواب براي مسافر در اين شهر موجود است، مدت اقامت زائر در ايام اوج مسافر در مشهد 3.5 شبانه روز است و در ديگر ايام فقط 30 درصد از ظرفيت اقامتگاه هاي مشهد تكميل مي شود.
فروزان با اشاره به تلاش مسئولان استان براي توزيع يكنواخت زائر در طول سال در مشهد گفت: دو ماه مرداد و شهريور اوج حضور زائر در مشهد است كه با اجراي طرح خدمات رساني 'مبدا تا مبدا' امسال حضور زائر در روزهاي غير از دو ماه ياد شده بيشتر از سالهاي گذشته بود.
مدير كل هماهنگي امور رفاهي استانداري خراسان رضوي گفت: مدت زمان بسيار از فعاليت اين استان در حوزه گردشگري سلامت نمي گذرد، در اين راستا كارگروه جديدي شكل گرفته است، 15 شركت گردشگري سلامت و 15 بيمارستان مجوز فعاليت گرفتند، هفت شركت گردشگري سلامت در حال گرفتن مجوز هستند.
فروزان اظهار داشت: اكنون روزانه 500 تا 600 ويزا در فرودگاه مشهد براي زائران خارجي صادر مي شود كه اين مهم رشد مطلوبي دارد، هر زائر خارجي كه به مشهد مقدس سفر مي كند، در مدت اقامت خود به طور متوسط هزار دلار هزينه مي كند كه درآمد حاصل از آن معادل صادرات 30 بشكه نفت است.
وي با اشاره به اينكه بودجه زيارت خراسان رضوي از سال 1395 قطع شده است، افزود: طي سالهاي گذشته استاندار وقت از محل اعتبارات تملك دارايي بخشي را براي بودجه زيارت در نظر مي گرفت.
* ضعف زيرساختي گردشگري در صنعت هوايي
مدير كل فرودگاه هاي خراسان رضوي نيز گفت: طي سالهاي گذشته تغييرات كمي و كيفي را در فرودگاه مشهد در دستور كار قرار داديم به طوري كه در نتيجه اين تحولات طي چهار سال گذشته ورودي مسافر به مشهد از طريق فرودگاه از 6 ميليون و 700 هزار نفر به 10 ميليون و 600 هزار نفر رسيد.
محمد باقر قاسم زاده اظهار داشت: در سال گذشته تعداد مسافر پروازهاي خارجي در فرودگاه مشهد يك ميليون و 700 هزار نفر بود كه از اين تعداد 850 هزار مسافر ورودي به مشهد از هموطنان بودند كه از كشورهاي ديگر به مشهد سفر كردند.
وي بيان كرد: هم اكنون افزودن 10 هزار مترمربع فضا به پايانه پروازهاي داخلي مشهد در حال انجام است كه با اتمام آن وسعت اين فضا به 50 هزار مترمربع خواهد رسيد.
وي با بيان اينكه پيشرفت عمليات اجرايي در توسعه فضاي پايانه پروازهاي خارجي كند است، افزود: شركت خارجي كه قبلا مسئوليت اجراي اين پروژه را برعهده گرفته بود، به دليل تحريم ها ديگر قادر به فعاليت نيست اما راه حل جديدي در دستور كار قرار گرفته كه با اجرايي شدن آن در مجموع 20 هزار مترمربع فضا به فضاي پابانه پروازهاي خارجي فرودگاه اضافه مي شود.
* تنوع و تكثر فرهنگي مشهد، نقطه قوت گردشگري
رئيس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي مشهد نيز در اين نشست گفت: يكي از فعاليت هاي دولت تدبير و اميد زمينه سازي براي اجماع گفتماني در قالب ترويج فرهنگ گفت و گو است تا رويدادهاي فرهنگي مبتني بر تنوع و تكثر فرهنگي نقاط مختلف كشور در حوزه گردشگري موثر واقع شود.
محمد جواد استادي اظهار داشت: ايران بويژه مشهد مقدس از تنوع و تكثر فرهنگي بسيار برخوردار است كه خود به تنهايي يك نقطه قوت براي توسعه گردشگري به شمار مي رود و مي توان با رويدادسازي از اين تنوع و تكثر بهره گرفت اما در اين حوزه كمتر فعاليتي صورت گرفته است.
وي بيان كرد: شهرهاي بسيار مبتني بر گردشگري در كشور وجود دارند كه از جمله آنها شهر مشهد و اتكاي آن به گردشگري زيارت است لذا در راستاي توسعه فرهنگي مبتني بر زيارت در شهر مشهد توجه بيشتر و برنامه ريزي دقيق تر انجام شود تا اين اقدامات در حوزه گردشگري موثر واقع گردد.
* سهم اثرگذاري حضور زائر در اقتصاد مشهد مشخص نيست
رئيس كميسيون توسعه تجارت اتاق بازرگاني، صنايع و معادن و كشاورزي خراسان رضوي نيز در اين نشست گفت: يكي از عقب ماندگي هاي حوزه گردشگري زيارت در مشهد، عدم محاسبه تاثير توسعه اقتصادي حضور زائر در اين شهر بوده است.
محمد حسين روشنك اظهار داشت: تاكنون تعريفي براي اقتصاد گردشگري در مشهد كه مسافر محور آن باشد و محاسبه اينكه حضور زائر يا مسافر در مشهد چه سهمي از درآمدهاي شهري و زيرساخت هاي توسعه دارد، انجام نشده است.
وي افزود: گفته مي شود مشهد سالانه 30 ميليون زائر دارد اما تاكنون مطالعه اي پيرامون اثر توسعه اين زائر بر اقتصاد استان و منطقه انجام نگرفته كه اين يك نقيصه در حوزه گردشگري است.
عضو هيات رئيسه خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوي نيز در اين نشست گفت: در حوزه اقتصاد بويژه اقتصاد گردشگري به درك مشترك نرسيده ايم و پراكنده كاريها در اين حوزه باعث كاهش درآمد صنعت گردشگري شده است.
محسن شركا افزود: اگر با درك مشترك از مسائل اقتصادي و معيشتي مردم مشهد بتوان مشكلات آنها را حل كرد، مي توان انتظار داشت فرهنگ ميزباني از زائران در اين شهر ارتقا يابد.
* با بهانه تراشي هاي مختلف سرمايه گذار را از مشهد فراري داديم
عضو شوراي شهر مشهد نيز در اين نشست گفت: براساس آمار موجود ميزان هزينه گردشگراني كه به كشور هاي همسايه ايران سفر مي كنند، به مراتب بيشتر از زائران مشهد است.
شهناز رمارم اظهار داشت: در سال 2017 درآمد گردشگري شهر دبي كه فقط چهار ماه در سال مي تواند پذيراي گردشگر باشد و جاذبه هاي تاريخي ندارد، 30 ميليارد دلار بود اما درآمد گردشگري مشهد در اين سال 10 هزار ميليارد تومان بود.
وي بيان كرد: يكي از دلايلي كه درآمد گردشگري در شهرهايي مانند دبي بيشتر از مشهد است، نحوه مديريت اقتصادي و گردشگري است به نحوي كه به معناي واقعي به مشاركت بخش خصوصي در سرمايه گذاري اهميت مي دهند و شرايط را براي آن تسهيل مي كنند.
نايب رئيس كميسيون حمل و نقل و ترافيك شوراي شهر مشهد گفت: اين در حالي است كه ما در مشهد به عناوين و بهانه هاي مختلف سرمايه گذار بخش خصوصي را فراري مي دهيم.
رمارم با بيان اينكه ميزان ماندگاري زائر در مشهد به 3.5 شبانه روز كاهش يافته است، افزود: براساس سند چشم انداز بايد تا سال 1400 حدود 400 هتل چهار يا پنج ستاره در مشهد ساخته شود اما تا پايان سال 96 فقط 30 هتل به اين شهر افزوده شده است.
وي بيان كرد: با بهانه تراشي هاي مختلف به سرمايه گذاران اجازه فعاليت در شهر را نداديم، حتي سرمايه گذاران براي اخذ مجوز تغيير كاربري از شهرداري مشكل دارند، با اين سخت گيري ها نمي توانيم مشاركت بخش خصوصي را در توسعه زيرساخت هاي گردشگري در مشهد جلب كنيم.
رمارم تاكيد كرد: بايد در سطح كلان كشور تصميمات جدي گرفته شود تا از رفتارهايي كه هويت مشهد را خدشه دار مي كند و مانع توسعه آن مي شود، جلوگيري شود.
پنجمين اجلاس ملي ميزباني ايران اسلامي اسفند ماه امسال در مشهد برگزار مي شود.
7489 / 6053
تاریخ انتشار: ۲۸ دی ۱۳۹۷ - ۰۹:۵۲
مشهد- ايرنا- پيش نشست هم انديشي فعالان و اثرگذاران اقتصادي در صنعت گردشگري پنجمين اجلاس ملي ميزباني ايران اسلامي پنجشنبه شب با حضور مسئولان و كارشناسان مختلف اين حوزه در مشهد برگزار شد.