نگاهی به صف آرایی نامزدهای انتخاباتی ریاست جمهوری افغانستان

به گزارش ایرنا، انتخابات ریاست جمهوری افغانستان كه قرار است به خاطر فراهم نبودن مقدمات و زیر ساخت ها با سه ماه تأخیر نسبت به زمان پیش بینی شده در قانون به جای 31 فروردین در تیر ماه برگزار شود، برای «محمد اشرف غنی» رئیس جمهوری فعلی فرصتی برای ماندن بر منصب است و برای 16 تیم رقیب تلاشی برای خارج كردن غنی از میدان.
بر اساس قانون انتخابات افغانستان هر نامزد ریاست جمهوری باید همراه با دو معاون اول و دوم خود ثبت نام كند كه بر این اساس این معاونین نیز با رای مردم به نامزد منتخب ، راهی ارگ ریاست جمهوری می شوند و البته رئیس جمهوری دیگر اختیار عزل آنها را در طول دوره ریاستش ندارد.
در میان 17 تیم انتخاباتی كه برای تصاحب كرسی ریاست جمهوری ثبت نام كرده اند، می توان رقابت را میان چهار تیم از منظر مردم افغانستان و كارشناسان سیاسی جدی تر دانست كه نگاهی به این چینش صحنه رقابت، می تواند ذهن را به احتمالات برای آینده نتایج آشنا كند.
«محمد اشرف غنی» رئیس جمهوری كنونی با شعار «دولت ساز» ، «محمد حنیف اتمر» با شعار «صلح و اعتدال»، «عبدالله عبدالله» با شعار «اعتدال و همگرایی» و «رحمت الله نبیل» با شعار «امنیت و عدالت» را كارشناسان افغانستان به عنوان مطرح ترین تیم های انتخاباتی نامبرده اند كه وارد رقابت انتخاباتی سال آینده خواهند شد.
هر چند افراد و شخصیت های دیگری هم در این رقابت شركت دارند كه حضور تیم آنها اگر چه در افق احتمال پیروزی، سایه روشن ندارند اما تركیب همه تیم ها و اثری كه بر ریزش و افزایش آرای مردم دارند یا پراكندگی و تمركزی كه روی آرای مردم ایجاد می كنند قابل تامل هستند.
پرداختن به همه 17 تیم حاضر در عرصه رقابت انتخابات ریاست جمهوری در این گزارش ممكن نیست و لذا نمایی كلی از چهار تیم شاخص بیان می شود و بررسی كامل تركیب 17 تیم به گزارش مستقل دیگری موكول خواهد شد .
محمد اشرف غنی رئیس جمهوری كنونی كه متولد سال 1328 خورشیدی در استان «لوگر» واقع در جنوب افغانستان است ، دوره آموزش عالی خود را در دانشگاه آمریكایی «بیروت» پایتخت لبنان سپری كرده و شاید همسر لبنانی او را بتوان نتیجه آن مقطع تحصیلی دانست.
غنی كه در نتیجه انتخابات پرتنش سال 1393 از فرآیندی نامتعارف به سمت ریاست جمهوری رسید مجبور شد قدرت را با عبدالله عبدالله رقیب انتخاباتی خود تقسیم كند. او كه سابقه تدریس در برخی از دانشگاه های آمریكا و همچنین كار در بانك جهانی را دارد رویكردی مثبت به حوزه های اقتصادی برای اصلاح زیر بنایی دارد.
اشرف غنی سوابق نماینده ویژه سازمان ملل متحد، مشاور سابق حامد كرزی، وزیر دارایی، رئیس دانشگاه كابل و رئیس انتقال مسئولیت برای خروج نظامیان آمریكایی در سال 2014 به نیروهای افغان را در كارنامه خود دارا است.
وی در انتخابات سال 1393 نامزد بود و بعنوان یكی از تیم های پیشتاز با عبدالله عبدالله رئیس اجرایی رقابت كرد اما به دلیل ادعای تقلب گسترده كه منجر به كشمكش بین دو طرف شد و با مداخله «جان كری» وزیر وقت خارجه آمریكا با تشكیل دولت وحدت ملی رئیس جمهور شد كه تاكنون این روند ادامه یافته و این دولت خالی از چالش و مشكلات در این دور نبوده است.
اشرف غنی در این دور «امرالله صالح» از افراد «احمدشاه مسعود» فرمانده نامدار افغانستان و رئیس سابق اداره امنیت ملی این كشور را بعنوان معاون اول و «محمدسرور دانش» معاون سابق حزب «وحدت اسلامی» به رهبری «محمد كریم خلیلی» را بعنوان معاون دوم خود دارد. دانش یكی از حقوقدان های مطرح افغانستان است كه در دور گذشته نیز در همین سمت با اشرف غنی شریك قدرت بود.
اشرف غنی با توجه به تخصص خود و معاونانش تیم كنونی خود را علاوه بر شعار دولت ساز، تیم اقتصاد، امنیت و قانون معرفی كرده است زیرا خود وی با مدیریت در بانك جهانی و اشراف داشتن به امور اقتصادی، امرالله صالح را بعنوان رئیس سابق اداره امنیت ملی آگاه امنیتی و محمدسرور دانش را به عنوان یك حقوقدان و شخصی كه در تدوین قانون اساسی كنونی افغانستان نقش ایفا كرده بعنوان آگاه مسائل قانونی دانسته و بر این سه اصل در دولت آینده تأكید كرده است.
اشرف غنی پیش از ثبت نام در رقابت انتخابات ریاست جمهوری اعلام كرده بود كه در دور بعدی شركت می كند و قصد دارد كارهای ناتمام دور گذشته را به اتمام برساند.
«عبدالله عبدالله» متولد سال 1338 كابل پایتخت افغانستان بوده و در رشته چشم پزشكی از دانشگاه كابل فراغ التحصیل شده و از یاران احمدشاه مسعود فرمانده معروف علیه اتحاد جماهیرشوروی سابق و طالبان بوده است.
وی سابقه سخنگویی، وزارت دفاع، معاون وزارت خارجه، وزیر امور خارجه و ریاست اجرایی دولت وحدت ملی را در كارنامه خود دارد و در انتخابات سال 1393 یكی از افراد پیشتاز بود و در دور دوم با اشرف غنی رئیس جمهوری رقابت كرد كه در نهایت به تشكیل دولت وحدت ملی منجر شد و هردو تیم 50 درصدی دولت كنونی را تشكیل داده و تاكنون در جایگاه رئیس اجرایی نقش ایفا می كند.
عبدالله در این دور با معاون اولی «بابرفرهمند» از حزب جنبش ملی به رهبری «ژنرال عبدالرشید دوستم» كه رئیس دفتر ژنرال دوستم و معاون اول ریاست جمهوری بود، به كار خود ادامه داده است.
معاون دوم عبدالله در این دور «اسدالله سعادتی» از حزب وحدت اسلامی افغانستان به رهبری «محمدكریم خلیلی» و نماینده سابق استان«دایكندی» درمجلس نمایندگان است.
«محمدحنیف اتمر» یكی دیگر از نامزدان مطرح انتخابات ریاست جمهوری سال 1398 است كه در سال 1347 در استان شرقی «لغمان» افغانستان متولد شده و در رشته مطالعات توسعه روستایی و امور بین الملل كارشناسی ارشد دارد.
اتمر بعنوان كارمند اداره امنیت، مدیر موسسات خیریه، وزیر توسعه روستایی، آموزش و پرورش، كشور و مشاور امنیت ملی ریاست جمهوری خدمت كرده و در دومین روز پس از رسیدن به قدرت با اشرف غنی در سال 1393 بعنوان مشاور امنیت ملی پیمان امنیتی كابل- واشنگتن را با سفیر آمریكا در كاخ ریاست جمهوری امضا كرد.
وی بعنوان شخصیت مرموز در دولت گذشته شهرت یافت و از افراد نزدیك به رئیس جمهوری محسوب می شد.
اتمر اكنون با معاونت «محمد یونس قانونی» رئیس سابق مجلس و معاون اول حامد كرزی در دولت گذشته از حزب جمعیت اسلامی به رهبری صلاح الدین ربانی وارد رقابت انتخابات سال آینده خواهد شد.
«محمد محقق» معاون دوم اتمر در سال 1398 خواهد بود، وی تحصیلات حوزه ای دارد و رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان و از فرماندهان سابق جهادی است كه نمایندگی مجلس و معاونت دوم ریاست اجرایی را در تیم عبدالله عبدالله در كارنامه خود دارد و این بار خواسته است با اتمر وارد رقابت شود.
«رحمت الله نبیل» یكی دیگر از نامزدان انتخابات ریاست جمهوری آینده است و در سال 1347 در استان «میدان وردك» در نزدیك كابل پایتخت افغانستان متولد شده و در رشته مهندسی ساختمان آموزش عالی خود را به پایان رسانده است.
نبیل در دولت حامد كرزی رئیس جمهوری سابق افغانستان معاون روابط داخلی شورای امنیت ملی، رئیس محافظان رئیس جمهوری و ریاست اداره امنیت ملی را در كارنامه خود دارد و اكنون با معاونت اول ژنرال «مرادعلی مراد» از هزاره ها و معاونت دوم «مسعوده جلال» از تاجیك ها وارد كارزار انتخاباتی سال آینده خواهد شد.
ژنرال مراد در رشته نظامی تحصیل كرده و در وزارت دفاع افغانستان در پست های مختلف استخدام، فرمانده نیروی زمینی ارتش، معاون وزارت دفاع و رئیس نیروهای مشترك برای تأمین امنیت كابل وظیفه اجرا كرده است.
مسعوده جلال یكی از زنان مطرح افغانستان است كه وزارت امور زنان را در كارنامه خود دارد و در دوره گذشته یكی ازنامزدان انتخابات ریاست جمهوری افغانستان نیز بود.
«گلبدین حكمتیار» رهبر حزب اسلامی افغانستان و یكی از چهره های شناخته شده جهادی این كشور در زمان تجاوز اتحاد جماهیرشوروی سابق می باشد، وی برای رسیدن به كرسی ریاست جمهوری افغانستان جنگ های داخلی در دهه هشتاد را در كارنامه خود دارد و پس از سقوط حاكمیت طالبان علیه دولت كنونی و آمریكایی ها جنگید و در دوره حكومت وحدت ملی افغانستان به روند صلح پیوست و اكنون نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال آینده شده است.
حكمتیار متولد 1326 استان «قندوز» در شمال افغانستان است و دوره مهندسی در دانشگاه پلی تكنیك كابل را ناتمام گذاشته و وارد جنگ و جهاد در این كشور شده است.
معاون اول وی «عبدالهادی وزین» و «حفیظ الرحمان نقی» هستند كه چهره های شناخته شده نیستند واطلاعات كمی در باره آنها در رسانه های افغانستان وجود دارد.
«احمدولی مسعود»، برادر احمدشاه مسعود نیز یكی از نامزدان انتخابات ریاست جمهوری سال آینده است كه وی «فریده مومند» وزیر سابق آموزش عالی افغانستان را معاون اول و «عبدالطیف نظری» استاد دانشگاه خصوصی « غرجستان» كابل را بعنوان معاون دوم خود انتخابات كرده است.
«نورالحق علومی» كه در سال 1320 در استان «قندهار» متولد و در رشته نظامی آموزش عالی خود را به پایان رسانده، عضویت مجلس، وزارت كشور و فرماندهی لشكر قندهار را در كارنامه خود دارد و از اعضای حزب دموكراتیك خلق افغانستان بوده است.
وی در این دور با معاونت «بیشربیژن» از تاجیك ها و معاونت دوم «نعیم غیور» برای رقابت در انتخابات سال آینده ریاست جمهوری ثبت نام كرده است.
«فرامرز تمنا» متولد استان هرات و از نامزدان انتخابات آینده ریاست جمهوری افغانستان است كه سابقه تدریس در دانشگاه های خصوصی در كابل، ریاست مركز مطالعات راهبردی و سخنگوی وزارت خارجه را در كارنامه خود دارد.
وی با معاونت اول «قیاس سعیدی» و معاونت دوم «امین رشادت» ثبت نام كرده است.
«عبداللطیف پدرام» رهبر حزب كنگره ملی و نماینده سابق مجلس در استان بدخشان متولد شده است و در دو دور گذشته انتخابات ریاست جمهوری نیز شركت كرده بود و از جمله افرادی است كه خواستار ایجاد دولت فدرالی در افغانستان بوده و كشمكش خط دیورند بین افغانستان و پاكستان را به نفع پاكستان پایان یافته می داند.
پدرام خود تاجیك تبار است با معاونت اول «احسان الله حیدری» از هزاره ها و معاونت دوم «صادق وردك» از پشتون ها، نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال 1398 شده است.
«زلمی رسول» از پشتون های استان «قندهار» است كه در پست های مشاور امنیت ملی و وزارت خارجه خدمت كرده است و در انتخابات سال 1393 نیز نامزد بود و این بار دوباره با معاونت «عبدالجبار تقوا» از تاجیك ها و معاونت «غلام علی وحدت» از هزاره ها برای رقابت در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام كرده است.
«شیدا محمد ابدالی» سفیر سابق افغانستان در هند و متولد استان قندهار است كه با معاونت اول «عبدالبصیر سالنگي» از تاجیك ها و معاونت دوم «ذوالفقار امید» از هزاره ها وارد رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری سال 1398 شده است.
«محمدشهاب حكیمی» با معاونت اول «نورالحبیب حصیر» و معاونت دوم «عبدالعلی سرابی»، نامزد انتخابات ریاست جمهوری شده است.
«حكیم تورسن»، «سید نورالله جلیلی» «عنایت الله حفیظ»، « ابراهیم الكوزی» و «نورالرحمان لیوال» نیز از جمله نامزدان انتخابات ریاست جمهوری افغانستان هستند.
روند ثبت نام بعنوان گام آغازین برگزاری انتخابات ریاست جمهوری افغانستان دیروز پایان یافت ودر مرحله بعدی مدارك و سابقه كاری و كیفری افراد مورد بررسی قرار خواهد گرفت و حدود یك ماه بعد فهرست نهایی نامزدان از طرف كمیسیون بعنوان مرحله كاری دیگر اعلام خواهد شد.
افغانستان كه كشوری ناامن و مواجه با جنگ های گسترده و مداخلات خارجی است، قرار است در 29 تیرماه مردم به پای صندوق های رای رفته و رئیس جمهوری آینده خود برای پنج سال را انتخاب كنند.
البته ناگفته نباید گذاشت كه اگر گفت وگوهای صلح با طالبان و ناامنی ها جاری برای انتخابات آینده خالی از خطر هم نخواهد بود.
آساق*291**1337