مباحث اخلاق پزشكي، دانش پزشكي محض نيست

به گزارش ايرنا از وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشكي، باقر لاريجاني روز شنبه در نشست شوراي عالي اخلاق پزشكي كه با حضور سرپرست وزارت بهداشت و ساير اعضاي حقيقي و حقوقي اين شورا برگزار شد، افزود: وظيفه پزشك است كه به مسائل پزشكي رسيدگي كند، اما در تصميمات پزشكي، متخصصين ساير حوزه ها نيز بايد حضور داشته باشند و به همين دليل بسياري از متخصصين رشته هاي ديگر مثل جامعه شناسي، فلسفه، مذهب در شوراي عالي اخلاق پزشكي حضور دارند.
وي بيان كرد: پيشرفت هاي خوبي در زمينه مباحث اخلاق پزشكي داشته ايم و اكنون تمام تلاشمان اين است كه مباحث اخلاقي در عرصه هاي ارائه خدمت به بيماران ظهور يابد.
نايب رئيس شوراي عالي اخلاق پزشكي اظهار داشت: سوالات مهمي در بحث هاي اخلاقي مثل سقط جنين، اتانازي، روش هاي نوين درماني و ساير مسائل وجود دارد كه بايد به آنها پرداخته شود. حتي توزيع منابع سلامت هم بحثي است كه بايد به ابعاد اخلاقي آن توجه شود. ايجاد تعادل در هزينه كرد منابع در حوزه هاي مختلف، مبحثي اخلاقي است كه بايد مورد بررسي قرار گيرد و در فرهنگ هاي مختلف ترجمان هاي مختلف دارد.

* راه اندازي اخلاق پزشكي از سال 72 در كشور
وي بيان كرد: بحث اخلاق پزشكي در شكل نوين آن از سال 72 آغاز شد و مجله كميته هاي ملي و دانشگاهي راه اندازي شد. در سال 1380 برنامه راهبردي اخلاق پزشكي كشور تدوين و مركز اخلاقي در كشور راه اندازي و سمينارهايي در زمينه اخلاق برگزار شد.
لاريجاني افزود: دوره MPH سه ساله اي براي اخلاق پزشكي در دانشگاه تهران راه اندازي و بعد كدهاي اخلاقي ايجاد و راهنماهاي باليني روشني در كدهاي اختصاصي اخلاقي براي راهنمايي پزشكان ايجاد شد.
وي ادامه داد: در زمينه اخلاق پزشكي، رشته تخصصي در دانشگاه ها راه اندازي شده و در حال حاضر 25 فارغ التحصيل اخلاق پزشكي در كشور داريم و هركدام در زمينه خوبي كار كرده اند. منشور حقوق بيمار نتيجه تزي بود كه انجام شد و اكنون در تمام بيمارستان ها، راهنماهاي باليني براي مراقبت از بيمار وجود دارد.
معاون آموزشي وزارت بهداشت اظهار داشت: كميته هاي پژوهش در دانشگاه ها در دهه 70 راه اندازي شد و راهنماي اخلاق در پژوهش هاي پزشكي به چاپ رسيد. مفهوم اين اقدامات اين نيست كه ما هيچ چالش اخلاقي نداريم، ولي مباحث اخلاقي با اين تلاش ها جايگاه خود را پيدا كرده و بايد تلاش هاي بيشتري شود تا آثار اين اقدامات در صحنه عمل هويدا شود.

* تشكيل شوراي عالي اخلاق پزشكي
لاريجاني درباره تشكيل شوراي عالي اخلاق پزشكي گفت: تشكيل اين شورا يك اقدام جامع براي پيشبرد اخلاق پزشكي در كشور بود. كميته هاي اخلاق در حوزه آموزش، پژوهش و درمان ذيل اين شورا در سطح ستاد و دانشگاه ها سامان پيدا كرده است. كنگره هاي سالانه اخلاق پزشكي و پرستاري در كشور برگزار مي شود و اسناد اخلاقي در بسياري از رشته ها مانند داروسازي تدوين شده است.
وي درباره اهميت شوراي عالي اخلاق پزشكي بيان كرد: در برخي كشورها اين شورا توسط رئيس جمهوري اداره مي شود، زيرا مسائل آن به تمام كشور تسري مي يابد. زماني هم در كشور ما توسط مرحوم دكتر حبيبي اداره مي شد.
نايب رئيس شوراي عالي اخلاق پزشكي افزود: هدف اين شورا اين است كه سياستگذاري در توسعه مباحث اخلاقي صورت گيرد، راهنماهاي اخلاقي را سامان دهد، حمايت ذينفعان را جلب و سياست هاي مرتبط را در سطح ملي دنبال كند.

* شوراي عالي اخلاق در دانشگاه هاي علوم پزشكي
لاريجاني بيان كرد: در دانشگاه ها متناظر شوراي عالي اخلاق شكل گرفته است. همچنين كميته هاي اخلاق در آموزش، پژوهش و بالين شكل گرفته در سطح وزارت بهداشت و متناظر اين كميته ها نيز در دانشگاه ها وجود دارد.
معاون آموزشي وزارت بهداشت درباره وظايف كميته هاي اخلاق در پژوهش گفت: وظيفه اين كميته ها، ساماندهي راهنماهاي اخلاقي، توجه به تخلفات اخلاقي در پژوهش، مديريت شبكه اخلاق در پژوهش است. برخي از بي اخلاقي ها در اين حوزه حساسيت زيادي دارد كه در سطح بين المللي مطرح است. كميته هاي اخلاقي در سطح دانشكده ها و بيمارستان ها هم شكل گرفته است كه كار خود را انجام مي دهند.
وي افزود: كميته اخلاق در آموزش مسئوليت پيگيري مباحث آموزشي را از طريق رصد مباحث اخلاقي در كوريكولوم هاي آموزشي در تمامي رشته ها و مقاطع و فراهم كردن منابعي جهت مطالعه دانشجويان و پيگيري مباحث اخلاق و تعهد حرفه اي را در آموزش بر عهده دارد و كميته هاي دانشگاهي هم اين مباحث را پيگيري مي كنند.
لاريجاني گفت: در بحث تحول، بسته ارتقاي اخلاق حرفه اي پيگيري مي شود كه اين بسته نيز با شاخص هايي در دانشگاهها در حال رصد شدن است.
معاون وزير بهداشت اظهار داشت: در اخلاق باليني كميته اي در حوزه درمان ساماندهي شده و در اين كميته بحث هاي اخلاق در ارائه خدمات و حقوق بيمار در حال پيگيري است و اين بحث در كميته هاي اخلاق بيمارستاني جدي تر پيگيري مي شود.
نايب رئيس شوراي عالي اخلاق پزشكي با بيان اينكه لازم است مباحث آموزشي براي دست اندركاران و ارائه كنندگان خدمات سلامت ارائه شود، گفت: نهادهاي ديگري هم در بحث اخلاق پزشكي فعال هستند؛ مثل فرهنگستان علوم پزشكي، شوراي عالي نظام پزشكي، يونسكو و انجمن ايراني اخلاق پزشكي كه تلاش شده ارتباط مناسبي با اين نهادها برقرار شود.

* تدوين برنامه راهبردي اخلاق پزشكي در دهه 80
وي بيان كرد: تدوين برنامه راهبردي اخلاق پزشكي در دهه 80 و تدوين برنامه دوم در سال گذشته انجام شد. در اين برنامه فرصت ها و تهديدهاي مربوطه به خوبي تحليل شد. بخش عمده اي از اين برنامه پيش رفته و برنامه جديد هم با چشم انداز روشني مسير پيگيري اخلاق پزشكي در تمامي حوزه ها را مشخص كرده و براي تطبيق بحث هاي اخلاقي با مباحث فرهنگي و همچنين نحوه جلب مشاركت ساير بخش در مباحث اخلاقي طراحي شده است.
لاريجاني افزود: راهبردها و برنامه هاي برنامه اخلاق پزشكي كشور در دانشگاه هاي علوم پزشكي تقسيم شده كه بتواند اجرا شود. بحث هاي اخلاقي در حوزه عمل در حال نهادينه شدن است.
وي ادامه داد: وزارت بهداشت استراتژي هاي روشني در زمينه اخلاق پزشكي دارد و بايد تلاش كنيم كه اين مباحث در عمل و در عرصه خدمت به بيمار نمايان شود كه مسيري طولاني دارد كه اميدواريم با همراهي دانشگاه ها اين مباحث را ساماندهي كنيم.
اجتمام*9482*1193