سرطان معده، بیماری قابل پیشگیری

به گزارش ایرنا، معده عضوی از دستگاه گوارش است كه غذا بعد از بلع از طریق مری به آن وارد شده، با شیره گوارشی مخلوط و هضم غذا در آن آغاز و در نهایت به روده باریك تحویل داده می شود.
به رشد و تكثیر بی رویه و خارج از كنترل تعدادی از سلولهای بدن سرطان گفته می شود و امروزه سرطان یكی از معضلات عمده سلامتی به شمار می رود.
سازمان جهانی بهداشت پیش بینی می كند كه میزان بروز سالیانه سرطان در جهان از 18.1 میلیون در سال 2018 به 29.5 میلیون در سال 2040 برسد.
سرطان معده پنجمین سرطان شایع و سومین عامل مرگ در جهان است و در چند كشور آسیای شرقی از جمله ایران، تركمنستان و قزاقستان، سرطان معده شایعترین سرطان تشخیص داده شده و مهمترین علت مرگ، ناشی از سرطان است.
تفاوت های واضح جغرافیایی در بروز و مرگ ناشی از سرطان معده و نتایج مطالعات انجام شده بر روی مهاجران ژاپنی به هاوایی بیانگر دخالت واضح عوامل محیطی بر روی بروز این سرطان است.
كارشناسان بهداشتی معتقدند كه سرطان معده یك بیماری چند مولفه ای (مولتی فاكتوریال) است كه بار اقتصادی و بهداشتی بارزی در بسیاری از كشورهای آسیایی دارد.
آمارهای حاكی از این است كه این سرطان اغلب دیر تشخیص داده شده و در مراحل پیشرفته بیماری، راهبردهای درمانی در بیشتر مواقع ناكارآمد هستند.
برای بررسی وضعیت این بیماری در همدان با مدیر گروه بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی استان همدان به گفت و گو نشستیم.
دكتر راضیه السادات میرمعینی در این باره به ایرنا گفت: آدنوكارسینوم معده 95-90 درصد تمام سرطان های معده را شامل می شود و بقیه موارد شامل لنفوم، لیومیوساركوم، گاسترواینتستینال استرومال تومور و نوروآندوكرین تومور هستند.
وی افزود: سرطان معده ناشی از آسیب سلولی ادامه یافته و همچنین ناشی از مواجه با عوامل سرطانزا در طول زندگی است.
مدیر گروه بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان اضافه كرد: عوامل خطر سرطان معده شامل رژیم غذایی از جمله مصرف بالای نمك و غذاهای شور، دریافت كم میوه و سبزی های تازه، مصرف زیاد گوشت قرمز، گوشت های فرآوری شده و دودی، مصرف سیگار و الكل، ژنتیك، سابقه خانوادگی و سابقه زخم معده است.
میرمعینی سابقه جراحی های معده، سابقه آتروفی معده و متاپلازی اینتستینال، عفونت با هلیكوباكتر پیلوری، وضعیت اقتصادی اجتماعی و درآمد پایین و شغل را از دیگر شاخصه های سرطان معده برشمرد.
وی گفت: فعالیت بدنی روزانه با شدت متوسط، مصرف میوه و سبزی های تازه و برخی میكرونوترینتها از جمله سلنیوم و ویتامین سی (C) خطر ابتلا به سرطان معده را كاهش می دهند.
مدیر گروه بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان افزود: هلیكوباكتر پیلوری مهمترین عامل خطر برای سرطان معده است و در حدود 90 درصد موارد جدید سرطان نان كاردیای معده این میكروب وجود دارد.
میرمعینی تاكید كرد: میزان عفونت هلیكوباكتر پیلوری در ایرانیان بسیار بالا است و در بالاترین میزان گزارش شده از ایران 82 درصد كودكان 9 ماهه و 98 درصد كودكان 2 ساله به میكروب هلیكوباكتر پیلوری آلوده شده بودند.
وی با بیان اینكه هلیكوباكتر پیلوری در سال 1983 كشف شد، توضیح داد: عفونت هلیكوباكتر پیلوری به طور عمده در دوران كودكی كسب شده و برای چندین دهه مخفی باقی می ماند.

**ابتلای سالانه 230 تن به سرطان معده
كارشناس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریهای غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان نیز در این ارتباط به ایرنا گفت: سرطان معده در ایران دومین و در همدان اولین بیماری شایعی است كه افراد به آن مبتلا می شوند؛ همچنین مهمترین علت مرگ در همدان ناشی از سرطان معده است.
دكتر شراره نیك سیر افزود: سالیانه بیش از 230 تن در همدان به سرطان معده مبتلا می شوند و عمده ترین عوامل خطر ابتلا به آن در استان سبك زندگی ناسالم به ویژه رژیم غذایی نامناسب و عفونت معده با باكتری لیكوباكتر پیلوری است.
وی سن بالا را یكی از علل بیماری و عوامل افزایش خطر ابتلا دانست و توضیح داد: با بالا رفتن سن به ویژه بعد از 50سالگی شانس ابتلا به سرطان معده افزایش می یابد.
كارشناس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریهای غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان ادامه داد: همچنین خطر ابتلا در افرادی كه سابقه خانوادگی سرطان معده را دارند به ویژه بستگان درجه یك شامل والدین، فرزند، خواهر و برادر زیاد است.
نیك سیر، گفت: عفونت طولانی مدت معده با باكتری هلیكوباكتر پیلوری نیز ابتلا به سرطان معده را 2 تا 6 برابر افزایش می دهد.
وی اضافه وزن و چاقی، تغذیه ناسالم، پایین بودن میزان مصرف روزانه میوه و سبزی، مصرف زیاد گوشت های فرآوری شده مانند سوسیس و كالباس و غذاهای دودی و نمك سود شده، مصرف زیاد نمك، ترشی ها و شورها، غذاهای كنسروی و آماده، مصرف الكل و كم تحركی و بی تحركی را در بروز سرطان معده موثر دانست.
كارشناس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریهای غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان ادامه داد: خطر ابتلا به سرطان معده در افراد سیگاری حدود 2 برابر افراد غیرسیگاری است و افرادی فعال در صنایع لاستیك سازی و معادن زغال سنگ بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.
نیك سیر شایعترین علایم سرطان معده را كاهش وزن و درد شكمی مداوم دانست و كاهش اشتها، درد مبهم شكمی، تهوع، استفراغ، سیری زودرس، سوزش سردل، سوء هاضمه، اختلال در بلع و كم خونی را از دیگر علائم برشمرد.
وی تاكید كرد: وجود این علائم به تنهایی به معنای داشتن سرطان معده نیست بلكه به معنی ضرورت مراجعه به پزشك برای معاینه است.
كارشناس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریهای غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان راههای پیشگیری از ابتلا به سرطان معده را شامل اجتناب از مصرف سیگار و الكل، درمان و ریشه كنی عفونت هلیكوباكتر پیلوری، مصرف روزانه حداقل پنج واحد میوه و سبزی تازه و كنترل وزن دانست.
نیك سیر استفاده از غلات سبوسدار، استفاده از ماهی، مرغ و حبوبات به جای گوشت قرمز و گوشت های فرآوری شده، فعالیت بدنی منظم، نگهداری مواد غذایی در یخچال و اجتناب از مصرف غذاهای مانده و مصرف چای سبز و سیر را مورد تاكید قرار داد.
وی بیان كرد: آندوسكوپی بهترین وسیله برای تشخیص سرطان معده بوده و بهترین شیوه برای تشخیصی هلیكوباكتر پیلوری آزمایش خون، تست تنفسی اوره و آندوسكوپی است.
كارشناس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریهای غیرواگیر معاونت بهداشتی همدان گفت: راه های درمان سرطان معده شامل جراحی، شیمی درمانی و اشعه درمانی است كه با توجه به مرحله تشخیص بیماری و شرایط جسمانی بیمار از یك یا هر سه روش استفاده می شود.
نیك سیر افزود: حدود 25 درصد بیماران مبتلا به سرطان معده سابقه ابتلا به زخم معده را هم دارند بنابراین توصیه می شود وضعیت زخمهای معده تا بهبودی كامل پیگیری شود.
وی به افرادی كه دارای سابقه خانوادگی سرطان معده را دارند توصیه كرد: وضعیت جسمی خود را از نظر عفونت هلیكوباكتر پیلوری بررسی كنند.
نیك سیر ادامه داد: غربالگری با آندوسكوپی با توجه به سن، تعداد و نسبت خویشاوندی افراد مبتلا در خانواده صورت می گیرد كه باید نسبت به انجام آن اقدام كنند.
به گزارش ایرنا، یكم تا هفتم بهمن ماه هفته مبارزه با سرطان و آگاهی دهی و آموزش به مردم در این خصوص است.
گزارش از: علیرضا جهانگیری عرش
7526/2090/2087