انسان هایی كه هرگز نمی میرند

به گزارش ایرنا، بیش از 2 سال است كه از مرگ «بابك» می گذرد، صحبت های بغض آلود مادرش هر شنونده ای را متاثر می كند.
پسری جوان و سالم كه در مقابل نگاه ناباورانه خانواده، براثر سكته به مرگ مغزی مبتلا می شود و باوجود بهت و نگرانی والدین به دلیل تصمیم به موقع و انسان دوستانه، اهدای اعضای بدنش جان چندین بیمار را نجات می دهد و به زندگی باز می گرداند.
هراندازه كه از اهدای زندگی توسط بیماران مبتلا به مرگ مغزی گفته شود بازهم اندك است چرا كه وضعیت پیوند اعضا از این بیماران در استان كرمانشاه رضایت بخش نیست.
بسیاری از خانواده ها هنوز نمی توانند تفاوتی بین كما و مرگ مغزی عزیزان خود قایل شوند و به دلیل همین ناآگاهی و خوشبین بودن به زندگی مجدد، از رضایت برای اهدای اعضای بیمار خودداری می كنند.
این در حالی است كه ساقه مغز در بیماران مرگ مغزی به دلیل نرسیدن اكسیژن و یا جریان خون به مغز تخریب شده و فرد عكس العمل نخاعی خود را از دست می دهد اما بیمارانی كه به كما رفته اند تنها بخشی از عملكرد مغز خود را از دست داده اند و علاوه براینكه دارای عكس العمل نخاعی هستند ساقه مغزی سالم دارند و تنها ارتباط خود را تا مدتی با دنیای بیرون از دست می دهند.
در ایران 6 تا 90 ساعت طول می كشد تا خانواده بیمار مبتلا به مرگ مغزی برای رضایت اهدای عضو رضایت دهند.
از جمعیت 2 میلیون نفری استان كرمانشاه، سالانه 50 مورد مرگ مغزی اتفاق می افتد كه در هفت سال گذشته تنها خانواده 29 نفر برای اهدای عضو رضایت داده اند.
هم اكنون 654 نفر در استان دیالیز می شوند كه از این میزان 456 نفر امكان دریافت پیوند را دارند كه 190 نفر به صورت قطعی و حیاتی به این پیوند نیاز دارند.
برای هر دیالیز در روز 400 هزار تومان از خزانه كشور هزینه می شود.
گفت و گو با خانواده یكی از اهداكنندگان زندگی نه تنها به نوعی همدردی با این افراد تلقی می شود بلكه در زمینه فرهنگ سازی این كار ارزشمند و خداپسندانه موثر است.

** اهدای زندگی درد دوری از بابك را تسكین می دهد
زهرا نیلوفرزاده مادر مرحوم «بابك كاظمی» به ایرنا گفت: نمی خواستم تجربه از دست رفتن یك عزیز برای دیگران تكرار شود، در حالی كه از درون می سوختم با خانواده ام صحبت كردم و رضایت آنان را برای اهدای اعضای بدن بابك به نیازمندان جلب كردم.
وی با بیان اینكه مشاوره و درخواست انسان دوستانه مسئولان و مدیران بخش فراهم آوری پیوند اعضا در این زمینه تاثیرگذار بوده، ادامه داد: 48 ساعت پس از تایید نهایی مرگ مغزی فرزندم از سوی پزشكان، زمان برد تا برای عمل پیوند تصمیم بگیریم و رضایت دهیم.
نیلوفرزاده ادامه داد: پس از اعلام این تصمیم به پزشكان، خانواده ای كه در بیمارستان در معرض این امتحان بزرگ بودند، نیز تحت تاثیر قرار گرفته و آنان نیز به پیوند اعضای بیمار مرگ مغزی خود رضایت دادند.
وی ادامه داد: پیوند اعضای بدن بابك به نیازمندان تنها عاملی است كه تسكین دهنده این درد بزرگ است و بازهم به دلیل این تصمیم و اقدام ارزشمند خداوند را شاكر هستم.
این مادر كرمانشاهی یادآور شد: اعلام ناباورانه مرگ مغزی فرزند، موجب بهت و شوك پدر و مادر می شود و در چنین شرایطی تصمیم گیری برای اهدا بسیار دشوار و زمان بر است، دعا می كنم هر فرد نیازمندی كه از فرزندم، عضوی را دریافت كرده همیشه سلامت و سربلند باشد و هیچگاه از این تصمیم پشیمان نخواهم شد.
به منظور اطلاع رسانی از سفر بدون بازگشت این بیماری و رواج فرهنگ اهدای زندگی از بیماران مبتلا به مرگ مغزی، حركت و اقدام های مطلوبی از سوی دانشگاه علوم پزشكی كرمانشاه شكل گرفته كه برگزاری نخستین دوره آموزشی تخصصی و مدیریتی فراهم آوری اعضای پیوندی استان كرمانشاه در دی ماه سال جاری نمونه ای از آن بود.
نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه كرمانشاه در این نشست با بیان اینكه امام راحل از سال 42 پرداختن به مسایل روز را آغاز كرده اند، ادامه داد: شایسته است موضوع پیوندهای جدید اعضای بدن كه امروز از سوی پزشكان و كارشناسان عنوان شده به اطلاع فقها، روحانیت و مراجع تقلید رسانده شود و مطلب بخوبی اطلاع رسانی شود.
آیت الله مصفی علما یادآور شد، هنگامی كه یك اقدام از پشتوانه علمی و منطقی برخوردار است، در چنین صورتی گمان نمی كنم بن بستی برای انجام آن وجود داشته باشد.
نماینده ولی فقیه در استان ادامه داد: اسلام انسان را این گونه تربیت می كند تا همه جوانب زندگی او جنبه علمی داشته باشد كه باید از راه گفت و گو و هم اندیشی به تبادل آن بپردازد.

** اهمیت نجات جان اسلام در دین مقدس اسلام
یك پژوهشگر دینی و معلم اخلاق هم در گفت و گو با ایرنا، با تاكید براینكه در دین مقدس اسلام بر نجات انسانها تاكید شده، اظهار داشت: هنگامی كه یك فرد با تایید نهایی و علمی پزشكان به مرگ مغزی مبتلا می شود خانواده و اطرافیان وی با یك تصمیم به موقع و مناسب می توانند چندین نفر را از مرگ حتمی نجات دهند.
حجت الاسلام محمدطاها مهری اظهار داشت: استان كرمانشاه دارای مردمانی از اقوام و طوایف متعدد است كه گاه این باور و آگاهی در برخی مناطق به خوبی نهادینه نشده و استفاده از آیات و روایات دینی و نقل كلام بزرگان در محافل یكی از راهكارها برای فرهنگ سازی اهدای عضو است كه این اقدام، تسكین دهنده خواهد بود.
امام جمعه اسلام آبادغرب با بیان اینكه عدم بازگشت به زندگی در مبتلایان به مرگ مغزی باید به خوبی اطلاع رسانی شود، افزود: فردی كه به این دلیل عزیز خود را از دست می دهد از سوی دیگر می تواند چندین خانواده را از داغدارشدن نجات دهد.

** برگزاری جلسات هم اندیشی در فرهنگ سازی نقش دارد
مهری با بیان اینكه از نظر فتوای مراجع در زمینه اهدای عضو در بیماران مبتلا به مرگ مغزی مشكلی وجود ندارد، اظهار داشت: به دنبال نظر آیت الله علما، برگزاری جلسات و كارگاه های مشترك بین علما، روحانیون و ائمه جمعه با پزشكان و مدیران دانشگاه علوم پزشكی و بیان ماحصل این جلسات در فرهنگ سازی اهدای عضو نیز موثر است.
از سوی دیگر وجود شرایط و بستر برای راه اندازی جراحی پیوند قلب در علوم دانشگاه پزشكی كرمانشاه خبری بود كه از سوی رییس دكتر محمودرضا مرادی با بیان اینكه از سال 68 تاكنون بیش از یك هزار و 650 مورد پیوند كلیه در استان صورت گرفته، اظهار داشت: تاكنون 156 مورد پیوند قرنیه، 88 مورد پیوند مغز و استخوان در استان انجام شده است.
وی یادآور شد، اكنون 2 روش برای پیوند عضو بدن وجود دارد كه یك راه استفاده از دهنده زنده و دیگری استفاده از جسد است، استفاده از دهنده زنده با عوارضی همراه است كه باید بیمار اهدا دهنده عضو، بیهوشی را تحمل كند و بستری شود و از سوی دیگر عوارض جراحی و نقاهتی موجب بیكارشدن و خانه نشینی موقت وی می شود و ممكن است با مشكلات روحی برای بیمار همراه باشد.
وی از محدودیت در اهدای ارگان ها به عنوان یكی دیگر از مشكلات اهدای بدن از دهنده زنده یاد كرد و ادامه داد: بنابراین باید دنبال جایگزینی دیگر بود كه در سطح دنیا و در سطح كشور استفاده و برداشت از جسد مناسب كه در چنین شرایطی می توان از ارگان های بیشتری مثل ریه، پانكراس، كبد و قرنیه استفاده كرد.

** امسال تنها سه مورد اهدای عضو داشته ایم
در همین راستا مسئول واحد فراهم آوری و پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشكی كرمانشاه در گفت و گو با ایرنا، با بیان اینكه از ابتدای امسال تاكنون تنها سه مورد اهدای عضو صورت گرفته، گفت: این میزان با آنچه كه مورد انتظار ما است فاصله دارد و اندك است.
دكتر بهناز كریمی افزود: آخرین مورد اهدای عضو از یك بانوی 49 ساله صورت گرفت كه كبد و كلیه وی اهدا شد، این در حالی است كه در سال گذشته 12 مورد اهدای عضو از افراد مبتلا به مرگ مغزی صورت گرفته است.
وی افزود: در سال گذشته به دنبال زلزله 7.3 دهم ریشتری سرپل ذهاب تنها اعضای بدن 2 نفر از زلزله زدگان مرگ مغزی اهدا شد.

** 30 درصد بیماران به پیوند اعضا نیاز اورژانسی دارند
كریمی در پاسخ به این سوال كه چند بیمار استان در انتظار لیست اهدا اعضا به سر می برند، گفت: استان كرمانشاه دارای 625 بیمار دیالیزی است كه 30 درصد آنان اورژانسی است كه به پیوند اعضا نیاز ضروری دارند.
وی یادآور شد، هزینه دیالیز این افراد بسیار كمرشكن است و هم اكنون پس از تشكیل جلسه اخیر و قدم های بزرگ دانشگاه علوم پزشكی برای پیوند اعضا به دنبال ساماندهی و تعیین میزان همه بیماران نیازمند اهدای عضو هستیم.

** شرایط برای جراحی پیوند كبد و كلیه فراهم شده است
كریمی افزود: به دنبال پیگیری های دانشگاه بستر و شرایط احیای بخش جراحی و پیوند كلیه و راه اندازی بخش قلب در كرمانشاه فراهم شده تا دیگر بیماران با مراجعه به دیگر استان ها همچون شیراز و تهران، هزینه بالا متحمل نشوند.

** نیاز به روشنگری در كرمانشاه احساس می شود
وی حس نوع دوستی و روحیه ایثارگری در كرمانشاهیان را یادآور شد و گفت: این روحیه در مناسبت های مختلف كه زلزله نمونه آشكار آن است ثابت شده و مردمان استان نشان داده اند كه در این حوادث بی تفاوت نیستند و باید بینش و آگاهی به موقع و مناسبی در زمینه اهدا عضو به آنان داده شود و روشنگری مناسبی صورت گیرد.

** سپردن به خاك یا اهدای زندگی؟
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی كرمانشاه افزود: همه باید بدانند فردی كه بنا به تشخیص پزشكان به مرگ مغزی مبتلا شده قابل بازگشت به حیات نیست و در این صورت خانواده بیمار 2 راه دارد یا باید بیمار مبتلا به مرگ مغزی را خاك كند و یا به اهدای اعضای بدن او رضایت دهد.
وی افزود: امیدواری به زندگی و بازگشت به حیات یكی از مهم ترین علل نارضایتی خانواده بیماران مبتلا به مرگ مغزی برای اهدا است در حالی كه در صورت تایید نهایی مرگ مغزی، بیمار زنده نخواهد شد.
این مسئول با بیان اینكه همه باید به فرهنگ رسانی و اطلاع رسانی در زمینه اهدا عضو كمك كنند، ادامه داد: اصحاب رسانه، مطبوعات، روحانیون و معلمان اخلاق كه به صورت مستقیم با مردم در ارتباط هستند می توانند در این زمینه سهم بزرگی داشته باشند.
كریمی ادامه داد: بزرگان و مراجع تقلیدی همچون آیت الله سیستانی، آیت الله مكارم شیرازی، حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری و تعدادی از علمای اهل سنت طی فتوایی، اهدای عضو از بیماران مبتلا به مرگ مغزی كه امیدی به بازگشت حیات در آنان نیست را داده اند و مشكل فقهی در این زمینه وجود ندارد.
این متخصص بیهوشی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی كرمانشاه افزود: در كشوری همچون اسپانیا پس از تایید نهایی مرگ مغزی، میانگین 6 دقیقه زمان، برای گرفتن رضایت خانواده بیمار برای پیوند اعضا كافی است ولی این قضیه در ایران 6 تا 90 ساعت زمان می برد.
این مسئول ادامه داد: هر روز كه از مرگ مغزی بیمار می گذرد یك عضو از بدن او از دست می رود و غیرقابل استفاده می شود و اگر با ارائه آموزش های لازم همه در جریان جزییات مرگ مغزی قرار گیرند این فاصله كاهش می یابد.

**چگونه به گروه اهداكنندگان زندگی بپیوندیم؟
كریمی یادآور شد، داوطلبان اهدای عضو می توانند برای ثبت نام و یا دریافت كارت اهدای عضو، كدملی خود را به شماره 3234 ارسال كنند.
وی اضافه كرد: تدابیری برای صدور كارت فیزیكی نیز در نظر گرفته شده كه از ماه آینده با اعلام مراكزی این كارت به متقاضیان داده می شود.
نخستین بار امام راحل در اردیبهشت 68 به دنبال صدور فتوا، مجوز اهدای بدن را صادر كردند كه به عنوان جزیی از قانون در سال 79 به تصویب رسید و اجازه پیوند اعضا صادر شد.
مرادی اضافه كرد، مقام معظم رهبری در جلسه ای كه شرایط و وضعیت بیماران مغزی برای ایشان از لحاظ علمی تشریح شد، نیز مجوز این كار را صادر كردند.
گزارش از زهره كریم زاده
7460/8066