به گزارش ایرنا مردم كهگیلویه و بویراحمد علاقه ویژه ای به آریوبرزن دارند، پدران و مادران، فرزندان خود را به نام او نامگذاری می كنند، پژوهشگرانش نام او را در تاریخ می جویند و شهرداری پیكره اش را در میدانی به همین نام نصب می كند.
**آریو برزن كیست؟
در بهار سال 334 قبل از میلاد، اسكندر مقدونی با 40 هزار سپاهی عازم ایران شد. در این زمان داریوش سوم هخامنشی فرمانروای ایران بود.
اسكندر از راه تنگه «هلس پنت» حركت كرد و پس از عبور از دجله و با سختی های زیاد وارد خاك ایران شد.
به گفته مورخان در این زمان تنها كار مفید ایرانیان سوزاندن آذوقه ها و زمین های كشاورزی در مسیر حركت اسكندر بود. خطای بزرگ پارسیان در آن زمان عدم مخالفت با عبور اسكندر از رود دجله است.
تمامی اشتباهات از زمان حركت اسكندر تا رسیدن به ایران و آنچه كه بعد انجام شد بر یك چیز دلالت می كند: نه كسی به جز آریوبرزن ( سردار قهرمان و میهن پرست بسیار حساس ملی این زمان) برای فداكاری حاضر بوده و نه نقشه راهی در كار بود. پارسی های این زمان پارسی های زمان كوروش نبودند و حكومتشان بر دنیای آن زمان در مدت دو قرن آنها را ناز پرورده و سست بار آورده بود.
** چرا مردم كهگیلویه و بویراحمد آریوبرزن را گرامی می دارند؟
پاسخ این پرسش را باید در محل آخرین نبرد سپاه ایران به فرماندهی آریوبرزن و سپاه اسكندر جست و جو كرد، جایی كه به نام دربند پارس معروف است و تاریخ دانان، آن را جغرافیای كنونی كهگیلویه و بویراحمد می دانند كه كلید فتح پارسه بود.
جغرافیای كهگیلویه و بویراحمد كوهستانی است و تنگه های بسیاری دارد كه همه آنها می توانند از نظر نظامی استراتژیك باشند و گویا نبرد آریوبرزن با اسكندر در یكی از همین تنگه ها رخ داده است كه هنوز محققان درباره این تنگه اتفاق نظر ندارند.
تنگ تكاب، تنگ پیرزال، تنگ سولك، تنگاری و تنگ تامرادی از جمله این تنگه هاست كه محققان هنوز درباره اینكه جنگ اصلی در كدام تنگه رخ داده است اتفاق نظر ندارند.
** دلاوری آریوبرزن در دربند پارس
در سال 331 ق.م آریوبرزن قهرمان ملی ایران در واپسین دوره افتخار آمیز هخامنشیان با 25 هزار سپاهی تنگه دربند پارس را اشغال كرده و منتظر بود تا اسكندر و سپاهش به آن وارد شوند.
آریوبرزن در این تنگه دیواری ساخت و هنگامی كه مقدونی ها پیش آمدند پارس ها سنگ های بزرگ از بالای كوه به زیر غلتاندند سنگ ها با قوت هرچه تمام تر به پایین پرتاب شده و بر سر مقدونی ها می افتاد.
علاوه بر آن مدافعان معبر از هر طرف باران تیر و سنگ فلاخن بر مقدونی ها می باریدند. تلفات سپاه اسكندر زیاد بود بی آنكه بتوانند از دشمنان خود انتقام بگیرند.
اسكندر برخلاف میل باطنی خود مجبور به عقب نشینی می شود. پس از اینكه اسكندر عقب نشینی كرد با غیب گویان و مطلعان به شور پرداخت. اسكندر از اسیران در بند خود هم در زمینه راه رسیدن به پارس تحقیقاتی كرد.
یكی از این اسیران مسلط به زبان یونانی و پارسی كه چوپان بود و همه راه ها را به خوبی می شناخت به اسكندر گفت: این خیال كه بتوانی از راه كوهستان به پارس بروی بیهوده است. اسیر ذكر شده موظف شد كه اسكندر را به مقصدش برساند و راه رسیدن به پارس را به او نشان دهد.
اسیر ابتدا امتناع می كند اما بعد مجبور می شود سپاه اسكندر را از كوره راه به محلی برساند كه پشت ایرانیان را بگیرد.
در نیمه های شب اسكندر بدون اینكه شیپور جنگ را نواخته باشد اختیار خود را به دست چوپان سپرده و قدم در كوره راه فردی می گذارد كه صداقتش بر او آشكار نیست.
بعد از تلاش های زیاد مقدونی ها با یاس فراوان به قله كوه رسیدند و از این جا راهی بود كه آنها را به اردوی آریوبرزن هدایت می كرد. بعد از چند روز مقدونی ها به قراولانی از سپاه پارس رسیدند.
به این ترتیب با راهنمایی یك اسیر، پارسی ها دیدند كه از هر طرف اسلحه مقدونی ها می درخشد. پارسی ها نه راه پیش داشتند و نه راه پس با این وجود تسلیم نشدند و جدالی كردند كه خاطره آن در تاریخ جاوید ماند.
نبرد دلیران سخت بود و پافشاری سپاه آریوبرزن به حدی بود كه به صورت پیاده به لشكر اسكندر یورش می بردند و با تیرهای خود مقدونی ها، آنها را می كشتند.
آریوبرزن با چهل سوار و پنج هزار پیاده خود را بی پروا به سپاه مقدونی می زد و تلفات زیادی از آنها می گرفت با این كار توانست از محاصره بیرون برود.
با این اقدام آریوبرزن می خواست به كمك پایتخت بشتابد و پرسپولیس را قبل از رسیدن مقدونی ها اشغال كند.
ولی قشونی كه اسكندر از قبل به طرف پارس فرستاده بود مانع اجرای هدف آریوبرزن می شود و این سردار دلیر ایرانی در موقعیتی پرمخاطره قرار می گیرد. از یك سو نمی توانست به پارس وارد شود و از طرف دیگر سپاهیان اسكندر او را سخت تعقیب می كردند.
قهرمان ملی ایران حاضر به تسلیم نمی شود و به طرز حیرت انگیزی خود را به صفوف سپاهیان مقدونی زد و از جان گذشته چنان جنگید تا سرانجام خود و یارانش شرافتمندانه به خاك غلتیدند و جان مقدس خود را در راه ایران و ایرانی نثار كردند.
اگر مورخان یونانی ذكری از این واقعه نكرده بودند خبری از این فداكاری و وظیفه شناسی افتخارانگیز ملی به ما نمی رسید.
** میدان آریوبرزن در شهر یاسوج
مجسمه آریوبرزن زمستان سال 89 در میدانی كه سه سال پیش از آن با همین نام در ورودی شهر یاسوج ساخته شده بود نصب شد.
اول تابستان 1390 بود كه نخستین واكنش ها به نصب پیكره آریو برزن در میدانی به همین نام در یاسوج خبرساز شد.
یكی از مسئولان وقت استان با انتقاد از نصب تندیس آریوبرزن در یكی از میادین یاسوج گفت: ضروری است دادستان كهگیلویه و بویراحمد دستور تخریب آن را بدهد.
اعضای شورای شهر یاسوج برای جلوگیری از پایین آوردن مجسمه آریوبرزن با دادستان این شهر دیدار كردند.
رئیس وقت شورای شهر یاسوج در خصوص دیدار اعضای این شورا با دادستان یاسوج گفت: در این جلسه اعضای شورای شهر یاسوج بر ماندن تندیس در این مكان تاكید كردند اما دادستان یاسوج معتقد است كه تندیس باید به مكان دیگری منتقل شود.
ابراهیم عبدالی افزود: در این جلسه دادستان تاكید داشت كه این تندیس به موزه و یا یكی از پاركهای شهر یاسوج انتقال یابد.
آیت الله ملك حسینی (ره) نماینده فقید ولی فقیه و نماینده وقت مردم كهگیلویه و بویراحمد در مجلس خبرگان رهبری با پایین آوردن این مجسمه مخالفت كرده و گفته بود: پاسداشت قهرمانان ملی منافاتی با ارزش های اسلامی ندارد و آریوبرزن یك سردار ایرانی ضد ظلم، ضد تجاوز و ضد اشغالگری بوده است و پاسداشت آن هیچ اشكالی ندارد بلكه قدردانی از چهره های مثبت و افتخار آفرین وظیفه هر انسان شرافتمندی است.
مرحوم آیت الله ملك حسینی آن زمان و در واكنش به همین مساله گفته بود: شاهنامه فردوسی مملو از داستانهای حماسی و قهرمانان ایرانی است و لازم است جوانان ما به جای اینكه وقت خود را صرف داستانهای تخیلی و دروغ پردازیهای سایر كشورها درخصوص قهرمانانشان كنند با قهرمانان كشور خودشان آشنا شوند.
با پشتیبانی آیت الله ملك حسینی (ره) پیكره سردار ایرانی در میدان آریو برزن ماند اما هفت سال بعد حادثه دیگری برای این مجسمه رخ داد.
**افراد ناشناس مجسمه آریوبرزن را در یاسوج آتش زدند
افراد ناشناس چهارشنبه شب 28 آذر سال جاری مجسمه آریو برزن سردار معروف ایرانی را در ورودی جنوبی و در میدانی به همین نام در منطقه اكبرآباد شهر یاسوج آتش زده و متواری شدند.
رئیس سازمان فضای سبز شهرداری یاسوج گفت: ساعت 19 روز چهارشنبه 28 آذر گزارشی مبنی بر آتش سوزی مجسمه آریوبرزن در ورودی شهر شهر یاسوج دریافت كردیم.
فرشاد صادقی افزود: نیروهای آتش نشانی بلافاصله به میدان و محل حادثه اعزام شدند و از پیش روی آتش جلوگیری كرده و آتش سوزی مجسمه وسط میدان را مهار كردند.
وی ادامه داد: در این آتش سوزی قسمت هایی از بدنه مجسمه آسیب دیده است.
وی با بیان اینكه جنس مجسمه آریوبرزن از فایبرگلاس است، گفت: آتش نشانی به موقع در محل حادثه حاضر شد و آتش سوزی را مهار كرد در غیر این صورت بدنه مجسمه در آتش از بین می رفت.
جانشین انتظامی فرماندهی انتظامی كهگیلویه و بویراحمد در اطلاعیه ای برای رسانه های استان گفت : در ساعت 18.40شب در تماس تلفنی مردم با مركز فوریت های پلیسی 110، خبری مبنی بر آتش سوزی در میدان آریوبرزن شهر یاسوج دریافت شد كه عوامل گشت 110 در محل حاضر شدند و آتش سوزی توسط نیروهای آتش نشانی در كمترین زمان مهار شد.
سرهنگ كیقباد مصطفایی افزود: بنظر می رسد فرد یا افرادی كه هویت آنان مشخص نیست با پرتاب مواد آتش زا سعی در آتش زدن مجسمه داشتند كه این مجسمه مورد آتش سوزی جزئی قرار گرفت.
** خسارت زنندگان به اموال عمومی مجازات می شوند
معاون سیاسی و امنیتی استاندار كهگیلویه و بویراحمد در پی تخریب مجسمه آریوبرزن در یاسوج، گفت: این پیكره از جمله اموال عمومی است و طبق قانون با كسانی كه به هر دلیلی به این نوع اموال خسارت وارد كنند برخورد می شود.
محمد كاظم نظری اظهار داشت: دستگاه های امنیتی و انتظامی با دقت و جدیت در حال پیگیری و بررسی این موضوع هستند.
وی تاكید كرد: این مجسمه جدا از ارزش فرهنگی و تاریخی كه نزد مردم دارد از جمله اموال عمومی محسوب می شود و دولت با جدیت پیگیر شناسایی و برخورد با افرادی است كه به اموال مردم خسارت وارد كرده اند.
چند روز بعد تلاش های ماموران دستگاه های امنیتی جواب داد و عامل آتش زدن مجسمه آریوبرزن در یاسوج دستگیر شد.
**دستگیری عامل آتش زدن مجسمه آریوبرزن
دادستان عمومی و انقلاب مركز كهگیلویه و بویراحمد گفت: عامل آتش زدن مجسمه آریوبرزن در شهر یاسوج با تلاش سازمان اطلاعات سپاه پاسداران این استان شناسایی و دستگیر شد.
مهرداد كرمی اظهار داشت: در پی آتش سوزی قسمتی از مجسمه ی آریوبرزن در میدان اكبرآباد شهر یاسوج در شامگاه 28 آذر ماه، شناسایی عوامل مرتبط در دستور كار قرار گرفت.
كرمی افزود: پس از انجام تحقیقات لازم، شخصی كه اقدام به این عمل كرده بود با پیگیری و تلاش مستمر سازمان اطلاعات سپاه فتح كهگیلویه و بویراحمد شناسایی و دستگیر شد.
دادستان مركز كهگیلویه و بویراحمد از همه نیروهای امنیتی و انتظامی به ویژه تلاش اطلاعات سپاه فتح تشكر كرد و ابراز داشت: در همین زمینه پرونده ای تشكیل و تحقیقات برای روشن شدن انگیزه فرد دستگیر شده انجام می شود.
براساس اطلاعات بدست آمده خبرنگار ایرنا از نهادهای مسئول، فرد دستگیر شده انگیزه خاصی از این اقدام خود نداشت و دچار اختلال رفتاری بود.
**آریوبرزن و دفاع از سرزمین
آریوبرزن فقط یك نام است، می توان آن را بر هركسی نهاد، هركسی كه شهامت دفاع از سرزمین ایران را داشته باشد می تواند آریوبرزن باشد.
همانطوری كه مرحوم آیت الله ملك حسینی گفت: پاسداشت قهرمانان ملی منافاتی با ارزشهای اسلامی ندارد و آریوبرزن یك سردار ایرانی ضد ظلم، ضد تجاوز و ضد اشغالگری بوده است و پاسداشت آن هیچ اشكالی ندارد بلكه قدردانی از چهرههای مثبت و افتخار آفرین وظیفه هر انسان شرافتمندی است.
كشواد سیاهپور استاد تاریخ دانشگاه یاسوج می گوید: آریوبرزن مدافع دلاور «دربند پارس» سرداری بود كه در راه میهن عزیز خود ادای وظیفه جان نثاری كرد و در حقیقت نام او را باید در ردیف شهیدان وطن ثبت و یاد و خاطره ش را برای همیشه تقدیس كرد.
شمشیر آریوبرزن هنوز در آسمان ایران می درخشد و سربازان وطن همچنان آماده دفاع از سرزمین مادری هستند، چه در نبرد با اسكندر، چه در جنگ با صدام و یا هر دشمن دیگری.
**منابع:
1) آریوبرزن سردار ایرانی در مقابله با اسكندر مقدونی، عبدالرفیع حقیقت
2) خاستگاه هخامنشیان، كشواد سیاهپور
9928/6110
تاریخ انتشار: ۷ بهمن ۱۳۹۷ - ۱۰:۲۸
یاسوج- ایرنا- 2350 سال پیش، لشكر یونانی اسكندر كه قصد فتح ایران را داشت با عبور راحت از موانع مختلف به منطقه ای به نام «دربند پارس» رسید و سرداری به نام آریوبرزن چنان دلیرانه در برابر سپاهش ایستاد كه نامش پس از قرنها همچنان زنده است.