نجات تالاب بین المللی گاوخونی ضرورتی اجتناب ناپذیر

به گزارش ایرنا، این كارشناسان معتقدند تالاب ها اصلی ترین و مهمترین زیست بوم های محیط زیست به شمار می روند كه چند سالی است با بحران خشكسالی دست و پنجه نرم می كنند، تامین غذا و آب، پاكسازی و تلطیف هوا، جذب آلاینده ها، كنترل سیلاب و خشكسالی، ذخیره كربن، تعدیل خرده اقلیم ها، مصارف شیلات، رونق گردشگری، حفظ فرهنگ های بومی و حفظ گونه های زیستی گیاهی و جانوری گوشه ای از كاركردهای این زیست بوم های مهم به شمار می رود.
تالاب ها همچنین در ثبات سطح آب های زیرزمینی، تامین منابع آبی تالاب های پایین دست، جلوگیری از نفوذ آب های شور، كنترل بادهای سخت و نمكی و رسوب زدایی از آب ها نقش پررنگی دارند كه به طور حتم اخلال در چرخه زیستی تالاب ها هر یك از این كاركردها را به مخاطره انداخته و محیط زیست اطراف را دچار بحران می سازد.
دبیر انجمن دوستداران میراث طبیعی ورزنه بر ضرورت حفاظت همه جانبه و ارایه حقابه تالاب بین المللی گاوخونی از سوی مسوولان امر تاكید كرد.
رضا خلیلی در همایش تالاب بین المللی گاوخونی (تهدیدها و امیدها) به مناسبت روز جهانی تالاب ها و بررسی بحران و ارائه راهكارهای مناسب زیست محیطی در تالار شهید فتوحی دانشگاه صنعتی افزود: قرار بود 1.5 متر پساب در شرق تولید شود كه تاكنون با بازگشایی سد زاینده رود حتی پساب هم به گاوخونی نرسیده است.
وی بیان كرد: بحثی كه محیط زیست را تحت تاثیر قرار می دهد فرصت اكوتوریستم و ژئوتوریسم است كه این موضوع سبب ایجاد اشتغال می شود.
وی با بیان اینكه آفرود سواری در كویر معضل این مناطق شد، تصریح كرد: آفرود سواری باعث از بین رفتن جانداران میكروسكوپی شده از این رو باید مرزی برای آفرودسواری تعیین شود.
دبیر انجمن دوستداران میراث طبیعی ورزنه با اشاره به شوری خاك گاوخونی افزود: این شوری به سرعت به سمت اصفهان پیش می رود.

** تالاب گاوخونی وضعیت نامناسبی دارد
مدیر دفتر برنامه ریزی شركت آب منطقه ای اصفهان با اشاره به وضعیت نامناسب تالاب بین المللی گاوخونی ، افزود: از آن جایی كه حقابه زیست محیطی این تالاب طی سالهای گذشته پرداخت نشده است، تالاب گاوخونی به وضعیت كنونی دچار شده است.
بابك ابراهیمی با بیان اینكه در برخوار60 متر و نجف آباد 80 متر سطح آب های زیرزمینی افت كرده است، گفت: اینگونه مسائل پیامد بیماری بوده كه حوضه آبریز زاینده رود با آن مواجه شده است و طی 30 سال اخیر به چالش عدم تعادل منابع، مصرف و توان اكولوژیك بدل شده است.
وی با اشاره به اینكه بسیاری از عواملی كه انسان در آن دخیل بود باعث به وجود آمدن شرایط كنونی شد، ادامه داد: بسیاری از عواملی كه انسان در آن دخیل بوده باعث به وجود آمدن شرایط كنونی شده است، سدی كه ساخته می شود اجازه می دهیم در بالادست اراضی كشاورزی افزایش پیدا كند به همین دلیل سد از كاركرد افتاده است.
مدیر دفتر برنامه ریزی شركت آب منطقه ای اصفهان تصریح كرد: نگاه ما نگاه بخشی و مدیریت بخشی بوده است، همچنین از لحاظ جغرافیایی و بخش مدیریت فنی نگاه بخشی به مسائل داریم.
وی سال گذشته را در 50 سال پیش بدترین وضعیت آبی و خشكسالی دانست و اظهارداشت: مخازن اصفهان زیر 15 درصد ظرفیت دارد و در حالی كه در خوزستان 80 درصد مخازن به صورت كامل تكمیل شده است.

** تالاب گاوخونی بدون سهم حقابه قادر به احیا شدن نیست
مدیركل مدیریت بحران استانداری اصفهان اظهار داشت: نامگذاری روزها تحت عنوانی نشانه اهمیت آن موضوع است.
منصور شیشه فروش گفت: در زمینه خشكسالی و كم آبی وزارت جهاد كشاورزی و نیرو مسوولیت دارند به همین دلیل وزرات نیرو كارگروه سازگاری با كم آبی را تدوین تا این سازگاری در تمامی بخش ها نمود پیدا كند.
وی ادامه داد: در هر استان با همكاری تمام بخش ها و سازمان های مردم نهاد كارگروهی تشكیل و برنامه سازگاری با كم آبی تهیه شود كه قرار است این برنامه در شركت آب منطقه ای طی سه ماه آینده تدوین و برنامه ریزی شود.
مدیركل مدیریت بحران استانداری اصفهان اضافه كرد: تالاب گاوخونی احیا نمی شود مگر اینكه حق و سهم آب آن تخصیص داده شود، برای پایداری تامین آب پیشنهادهایی در كارگروه سازگاری با كم آبی تدوین می شود.
وی خاطرنشان كرد: شرایط خشكسالی و كم آبی و مخاطرات مستقیم و غیر مستقیم را در استان شاهد هستیم كه نیازمند كمك سازمان های مردم نهاد و اهالی ورزنه و دانشجویان و استادان دانشگاه است.
شیشه فروش پیشنهاد داد: برنامه ها در اتاق فكر شركت آب منطقه ای اصفهان تحت كارگروه سازگاری با كم آبی ارائه دهید.

** تالاب گاوخونی ظرفیت بالایی برای تولید گردو غبار دارد
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی اصفهان با بیان اینكه وضعیت تالاب های كشور بخش عمده آن با مشكل رو به رو است و به طور تقریبی مشكلات آنها شبیه هم است، گفت: در گذشته تالاب بین المللی گاوخونی یك پیكره مهم منحصر به فرد آبی بود ولی در زمان حاضر به شكلی در آمده كه می تواند پتانسیل بالایی برای تولید گرد و غبار باشد.
احمد جلالیان ادامه داد : براساس تحقیقات انجام شده در صورت خشك شدن تالاب گاوخونی، خطر ریزگردها و سونامی نمك اراضی این منطقه را تهدید می كند.
وی اظهارداشت: اگر این تالاب منشا گرد و غبار شود آنها سمی آلوده به فلزات سنگینی مثل سرب، روی و كادمیوم و سونامی كلرید و سدیم بوده و شهر اصفهان و استانهای اطراف را تهدید می كند.
این استاد دانشگاه صنعتی اصفهان خاطرنشان كرد: در حقیقت تالاب بین المللی گاوخونی برای استان اصفهان با اهمیت است و تمدن ایران مركزی را در بر دارد.
وی ادامه داد: این پیكره آبی در سال 1975 در كنوانسیون رامسر ثبت شد و از بین بیش از 2 هزار و 200 تالاب ثبت شده در این كنوانسیون رتبه 53 را دارد.
جلالیان افزود: گاوخونی در كنترل فرسایش بادی، جلوگیری از سیل، از نظر شرایط تنوع زیست محیطی، گردشگری اجتماعی و اقتصادی یك مجموعه منحصر به فرد بوده است.

** تاكنون پنج برنامه توزیع آب سالانه تصویب شد
عضو نظام صنفی كشاورزی اصفهان گفت: در زمان حال به ازای یك میلی متر بارندگی كمتر از 800 هزار مترمكعب آب وارد زاینده رود می شود كه در این زمینه 30 درصد افت ورودی داشتیم.
اسفندیار امینی با بیان اینكه باید از ظرفیت های استان در زمینه آب استفاده كنیم، افزود: 1630 میلی متر بارندگی در سال 94 صورت گرفته كه نظیر آن را در 50 سال گذشته داشتیم.
به گفته وی اگر وضعیت آبی به همین صورت ادامه یابد به زودی برای آب شرب با مخاطره مواجه می شویم.
عضو نظام صنفی كشاورزی اصفهان تصریح كرد: امروز همه در حال تنفس مسموم هستند باید ظرفیت های مالی و اجتماعی را به كار بگیریم حل مساله زاینده رود بسیار ساده است.
وی ادامه داد: تاكنون پنج برنامه توزیع آب سالانه تصویب شده است كه در هر برنامه به لحاظ سهم محیط زیست و حق آبه كشاورزان مخالفت كردم.
امینی آوردهای بین حوضه ای و زایش ها برای حفظ محیط زیست و پایداری رودخانه است.

** خشكی تالاب گاوخونی با دیگر تالاب ها متفاوت است
معاون نظارت و پایش اداره كل حفاظت محیط زیست اصفهان با بیان اینكه بدون حساسیت نمی توان از مشكلات زیست محیطی عبور كرد، افزود: متاسفانه مشكلات را عیان نمی كنیم و با آمار وارقام همه چیز را خوب جلوه می دهیم.
حسین اكبری با اشاره به اینكه برای ایجاد حساسیت ملی باید مشكلات را ارائه دهیم، ادامه داد: روند طبیعی خشك شدن تالاب ها میلیون ها سال طول می كشد زیرا خود تالاب ها حاصل كاركرد میلیون ها سال است.
وی تصریح كرد: بارگذاری بیش از حد، كشاورزی، صنعت و خدمات مشكلات كنونی را بر پیكره مظلوم تالاب گاوخونی به وجود آورده است.
معاون نظارت و پایش اداره كل حفاظت محیط زیست اصفهان ادامه داد: خشكی تالاب بین المللی گاو خونی با دیگر تالاب ها متفاوت است، تالاب گاوخونی در پهنه بیابانی و اقلیم خشك واقع شده است كه بادخیز بودن آن شرایط را صد چندان بحرانی می كرده و ریز گردها و منابع را تحت تاثیر خود قرار می دهد.
وی با بیان اینكه تالاب بین المللی گاوخونی در سال های نه چندان دور پذیرای حدود 150 هزار پرنده بوده است، خاطرنشان كرد: راهكار محیط زیست برای احیای تالاب تامین حق آبه است كه حدود 176 میلیون مترمعكب نیاز آبی این تالاب بعد از شرب است.
اكبری با اشاره به راهكارهای احیای تالاب گاوخونی اضافه كرد: تاسیس دبیر خانه مدیریت زیست بومی تالاب گاوخونی(براساس توسعه پایدار) و تامین نیاز آبی زاینده رود از راهكارهای احیای تالاب است.
به گزارش ایرنا، تالاب ها یكی از مهمترین اكوسیستم های طبیعی هستند كه سه درصد از سطح كره زمین را به خود اختصاص داده اند.
به گفته صاحبنظران، از سال 1970 تاكنون 35 درصد از تالاب‌ های جهان خشك شدند كه گاز متصاعد شده از آنها چیزی معادل 10 درصد انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از سوخت های فسیلی است و بر این اساس تاثیر زیادی بر تغییر اقلیم دارند. ‌
ایران كشوری خشك و نیمه خشك است و 1.8 دهم درصد مساحت آن را تالاب تشكیل می دهد،
در حال حاضر به گفته مسوولان، 6 تالاب ایران در وضعیت قرمز به سر می برند، تالاب های انزلی، هامون، نیریز و كمجان، شورگل، یادگارلو و درگه سنگی جزو این تالاب ها هستند، البته بر اساس گزارش ها تالاب انزلی در صف خروج از این فهرست می باشد.
بنابه اظهار كارشناسان، احیای هر یك از این تالاب ها و بازگشت به شرایط یك یا دو دهه قبل آن ها نیازمند بیش از دو یا سه دهه زمان است.
بر اساس آمار موجود، از 84 تالاب مهم و مطالعه شده در ایران، 31 تالاب بتدریج تمام و یا قسمتی از مساحت خود را از دست داده و یا به منشاء گرد و غبار تبدیل شده است.
در پایان این همایش بیانیه تالاب بین المللی گاوخونی به مناسبت روز جهانی تالاب ها قرائت شد.
9913/6026/