تاریخ انتشار: ۱۵ بهمن ۱۳۹۷ - ۱۱:۰۰

تهران- ايرنا- لايحه بودجه سال آينده شهر تهران با سه چرخش در مقايسه با وضعيت نامطلوب گذشته، براي تصويب تحويل شوراي شهر شد. آنچه در لايحه براي اداره شهر در نظر گرفته شده قرار است بيشتر از آنچه در خدمت توسعه مطلوب و رفع نيازهاي فوري پايتخت -حمل‌ونقل- باشد، نيازهاي هزينه‌اي شهرداري را پوشش دهد. بخش دستمزدها در بودجه، نسبت به امسال 20 درصد افزايش يافته؛ درحالي‌كه اعتبارات مربوط به پروژه‌هاي سرمايه‌اي فقط 3 درصد تقويت شده است. دخل‌وخرج 98 پايتخت رشد 8.6 درصدي دارد.

نسخه اوليه كتاب دخل و خرج پايتخت در سال 98 به پارلمان محلي پايتخت ارائه شد. بررسي جزئيات لايحه پيشنهادي بودجه سال آينده اداره پايتخت كه با رشد 8.6 درصدي نسبت به بودجه امسال با رقم 18 هزار و 930 ميليارد تومان تدوين شده، يك سيگنال مهم از وضعيت منابع و مصارف شهر تهران مخابره مي‌كند. رمزگشايي رديف‌هاي درآمدي و هزينه‌اي كتاب دخل و خرج سال 98 پايتخت نشان مي‌دهد بودجه سال آينده با سه چرخش به وضعيت نامطلوب گذشته طراحي شده است.

به‌طوري كه هزينه اداره شهر تهران در سال آينده نه صرفا به واسطه آنچه بايد در بخش خدمات و نگهداشت شهر هزينه شود بلكه به دليل افزايش هزينه‌هاي حقوق و دستمزد نيروي انساني مازاد در مجموعه شهرداري سنگين‌تر خواهد شد. علاوه بر اين اعتبار توسعه حمل و نقل عمومي به معناي توسعه جديد ناوگان و خطوط نه تنها افزايش پيدا نكرده بلكه اندكي نيز با كاهش مواجه شده و نهايتا آنكه وابستگي به درآمدهاي ناپايدار سمي يعني درآمد حاصل از انواع عوارض ساختماني نسبت به سال جاري با يك واحد درصد افزايش مواجه شده است. به اين ترتيب به نظر مي‌رسد بخش عمده افزايش سقف بودجه اداره پايتخت صرف حقوق و دستمزد نيروي انساني شهرداري تهران خواهد شد و توسعه خدمات شهري سهم كمتري از افزايش بودجه را خواهند داشت. به گزارش «دنياي اقتصاد»، روز گذشته پيروز حناچي، شهردار تهران نخستين لايحه پيشنهادي بودجه در دوران مديريت خود را به شوراي شهر تهران ارائه كرد. مطابق با جزئيات اين لايحه، رقم بودجه پيشنهادي براي سال 98 با 8.6 درصد افزايش نسبت به بودجه سال جاري، معادل 18 هزار و 930 ميليارد تومان پيش‌بيني شده است كه با احتساب بودجه 14هزار و 846ميليارد توماني سازمان‌ها و شركت‌ها و بدون در نظرگرفتن بودجه پيش‌بيني شده در بخش تبصره‌هاي بودجه، منابع اداره پايتخت در سال 98 معادل 33 هزار و 776 ميليارد تومان خواهد بود.

از مجموع بودجه پيش‌بيني شده براي سال آينده، 15 هزار و 144 ميليارد تومان معادل 80درصد سهم بودجه نقد و 3 هزار و 786 ميليارد تومان معادل 20 درصد سهم منابع غيرنقد درنظر گرفته شده است. اين در حالي است كه سهم بودجه نقد و غيرنقد در بودجه 17هزار و 429 ميليارد توماني سال جاري به ترتيب معادل 77 و 23 درصد تعيين شده بود. اگرچه عمليات بودجه‌ريزي بر مبناي تحقق منابع نقد و افزايش سهم آن در بودجه اداره پايتخت مي‌تواند يك گام رو به جلو در جهت ايجاد شفافيت بيشتر در كسب درآمد و منابع محسوب شود اما با توجه به عقب‌ماندگي 25 درصدي تحقق بودجه در پايان 9 ماهه سال جاري به نظر مي‌رسد دشواري اداره شهر تهران در صورتي كه تامين منابع نقد در سال 98 به دليل مشكلات اقتصادي كه شهردار نيز به آن اشاره كرد با چالش روبه‌رو شود، مي‌تواند افزايش پيدا كند.

مطابق جزئيات ثبت شده در بخش درآمدها و منابع لايحه بودجه 98، تامين منابع براي اداره پايتخت از دو محل اصلي «واگذاري‌هاي دارايي‌هاي سرمايه‌اي» و «واگذاري دارايي‌هاي مالي» پيش‌بيني شده است. واگذاري‌ دارايي‌هاي سرمايه‌اي نيز از دو جزء اصلي شامل كسب درآمد از محل انواع عوارض ساختماني و فروش اموال شهرداري تشكيل مي‌شود. ارقام ثبت شده در اين بخش يك چرخش به وضعيت نامطلوب گذشته را به‌صورت آشكار نمايش مي‌دهد.

به‌طوري كه منابع درآمدي حاصل از انواع عوارض ساختماني به‌عنوان سمي‌ترين درآمد ناپايدار در بودجه پيشنهادي سال آينده با 10.6 درصد افزايش نسبت به امسال، معادل 7 هزار و 470 ميليارد تومان درنظر گرفته شده اين در حالي است كه درآمدهاي حاصل از انواع عوارض ساختماني (فروش تراكم و تغيير كاربري) در بودجه امسال معادل 6 هزار و 750 ميليارد تومان به تصويب رسيده بود كه نسبت به سال 96 معادل 8 درصد كاهش داشت. دو جزء مهم از انواع عوارض ساختماني كه بخش عمده بار كسب درآمد بودجه شهرداري به آنها مربوط مي‌شود تغيير كاربري و فروش تراكم مازاد است. سهم كسب درآمد از محل تغيير كاربري در لايحه بودجه معادل 2 هزار ميليارد تومان پيش‌بيني شده كه اگر چه نسبت به سال‌جاري (سهم اين رديف در بودجه امسال معادل 2 هزار و 847 ميليارد تومان بود) معادل 29 درصد كاهش داشته است اما وجود اين رديف درآمدي در لايحه بودجه نشانه‌اي از ادامه وضعيت گذشته در شهرفروشي در سال آينده دارد. نكته مهم آنكه درآمد حاصل از صدور مجوز تراكم مازاد نيز در سال 98 نسبت به سال‌جاري بالغ بر 36 درصد رشد خواهد داشت و از 3 هزار و 500 ميليارد تومان سال‌جاري به 4 هزار و 782 ميليارد تومان مي‌رسد كه يكي از بالاترين نرخ‌هاي رشد ارقام درآمدي براي سال آينده است، از اين‌رو مي‌توان گفت وابستگي منابع درآمدي شهرداري به منابع سمي و ناپايدار حوزه شهرسازي با يك واحد درصد رشد از 38.7 درصد در سال‌جاري به 39.4 درصد در سال 98 خواهد رسيد.

نكته مهم آن است كه روز گذشته شهردار تهران يكي از چالش‌هاي تامين منابع و اداره پايتخت در سال آينده را ركود احتمالي بخش مسكن و كاهش درآمدهاي اين بخش عنوان كرد. به گفته وي سه معضل ركود حاكم بر مسكن، افزايش نرخ تورم و ارز و عدم انجام تعهد دولت در حوزه خدمات شهري بر تدوين بودجه تهران سايه انداخته است. اما پيش‌بيني افزايش وابستگي بودجه سال آينده به درآمدهاي اين بخش مي‌تواند معناي ديگري داشته باشد كه ريشه در تغيير پايه عوارض ساخت‌وساز براي سال 98 دارد. مطابق با مصوبه ديروز شوراي شهر ارزش معاملاتي املاك پايه عوارض ساخت‌وساز حدود 80 درصد در سال آينده نسبت به سال جاري افزايش پيدا مي‌كند. به اين ترتيب حتي اگر شهرداري به دليل كاهش تيراژ ساخت‌وساز با كاهش درآمد مواجه باشد مي‌تواند كسري درآمد اين بخش را از محل افزايش نرخ عوارض ساخت و ساز جبران كند. اما نكته مهم آنكه منابع درآمدي حاصل از اين بخش‌ها در كدام بخش هزينه خواهد شد؟

شهردار تهران روز گذشته از افزايش 8 درصدي هزينه‌ها در لايحه بودجه سال 98 خبر داد. بررسي جزئيات هزينه كتاب دخل و خرج سال آينده نشان مي‌دهد: عمده افزايش رخ‌داده در اين بخش به‌جاي آنكه صرف نگهداشت و خدمات شهري شود، براي پرداخت حقوق و دستمزدها هزينه خواهد شد. به تعبير ديگر از مجموع 8 هزار و 122 ميليارد تومان هزينه‌هاي جاري كه «حقوق و دستمزدها» و «نگهداشت و خدمات شهري» را نيز شامل مي‌شود، بخش اول با 20 درصد افزايش نسبت به سال‌جاري به 3 هزار ميليارد تومان و بخش دوم با 4 درصد افزايش نسبت به سال‌جاري به 2 هزار و 500 ميليارد تومان رسيده است.

نكته مهم آنكه در مقابل رشد 8 درصدي هزينه‌هاي جاري، هزينه‌هاي توسعه‌اي (تملك دارايي سرمايه‌اي) فقط سه درصد رشد در سال آينده خواهد داشت. در نتيجه بر خلاف ادعاي مطرح شده، رشد 8 درصدي هزينه‌ها در لايحه بودجه 98 به دليل افزايش هزينه‌هاي نگهداشت شهري نبوده و فشار هزينه‌هاي نيروي انساني، هزينه‌ها براي اداره پايتخت را در سال آينده افزايش داده است. البته شهردار تهران روز گذشته بر اولويت‌بندي پروژه‌ها و اختصاص اعتبار به پروژه‌هايي كه قابليت اتمام و بهره‌برداري در سال 98 را دارند، تاكيد كرده است.

يكي ديگر از بخش‌هايي كه نشانه عقبگرد بودجه سال آينده نسبت به سال‌جاري است، بودجه اختصاص يافته به بخش حمل و نقل عمومي است. جزئيات لايحه بودجه نشان مي‌دهد اعتبار اختصاص‌يافته براي پروژه‌هاي سرمايه‌اي كه بخش عمده آن مربوط به حمل‌‌و‌نقل عمومي (هزينه‌اي و توسعه‌اي) مي‌شود در سال آتي معادل 5 هزار و 737 ميليارد تومان (بودجه حمل و نقل ترافيك در بخش توسعه‌اي معادل 4 هزار و 335 ميليارد تومان) كه نسبت به سال 97 معادل 100ميليارد تومان نيز با كاهش مواجه شده است اما شهردار تهران عنوان مي‌كند بودجه بخش حمل و نقل معادل 30 درصد نسبت به سال‌جاري افزايش پيدا كرده است. رمزگشايي از صحبت‌هاي شهردار تهران نشان مي‌دهد بودجه بخش حمل و نقل با احتساب اعتبار پرداخت ديون كه بخش زيادي از آن به بدهي‌هاي بخش حمل و نقل مربوط مي‌شود با رشد 30 درصدي مواجه خواهد شد. در نتيجه اين‌طور مي‌توان برداشت كرد كه در صورت تصويب لايحه بودجه به اين شكل، پرهزينه‌ترين منابع كسب شده از منابع سمي شهر، صرف هزينه‌هاي جاري ناشي از نيروي انساني خواهد شد.

علاوه بر اين سه وجه از لايحه بودجه شهرداري، آنچه در جريان ارائه لايحه بودجه روز گذشته به آن اشاره نشد؛ سهم درآمدهاي پايدار در بودجه 98 اداره پايتخت است. مطابق با سياست‌ها و رويكردهاي مصوب شوراي شهر تهران براي بودجه سال 98، شهرداري موظف است سهم درآمدهاي پايدار در بودجه به 30 درصد افزايش دهد اما جزئيات اين لايحه نشان مي‌دهد با احتساب سهم درآمدهاي حاصل از ماليات بر ارزش افزوده معادل 3 هزار و 51 ميليارد تومان و عوارض نوسازي معادل 600 ميليارد تومان به‌عنوان دو جز اصلي درآمدهاي پايدار، سهم اين نوع از درآمدها در بودجه سال آتي به 19 درصد خواهد رسيد.

منبع: روزنامه دنياي اقتصاد؛ 1397،11،15
گروه اطلاع رساني **1699**2002