منابع طبیعی، خداوندگار زندگی

به گزارش ایرنا، منابع طبیعی نه‌ تنها ازنظر اقتصادی و پاكیزه نگه‌ داشتن محیط ‌زیست بلكه از لحاظ اجتماعی و فرهنگی و روان شناسی برای همه انسان‌ها جایگاه و ارزش ویژه‌ای دارد.
جنگل‌ها و مراتع از مهم‌ ترین و با ارزش ‌ترین منابع طبیعی هستند و نقش اساسی در تامین نیازهای انسان شامل، اكسیژن، آب، مواد غذایی و دارویی دارند.
با توجه به رشد روز افزون جمعیت انسانی و توسعه بی‌ حد فناوری و قرار گرفتن در عصر فرا صنعتی كه جوامع بشری از یك‌ طرف با محدودیت منابع جنگلی و از سوی دیگر با آلودگی محیط‌ زیست دست‌ به ‌گریبان هستند، نقش و جایگاه جنگل‌ها در جلوگیری از آلودگی‌ها اجتناب ‌ناپذیر است.
از جمله ارزش‌های منابع طبیعی ایجاد امكاناتی برای گذراندن اوقات فراغت و محیط های تفرجگاهی و یكی از جاذبه های توریستی داخلی و خارجی در هر كشور منابع طبیعی است.
در این بین استان هرمزگان نیز حدود 71 هزار كیلومتر مربع وسعت دارد و از سمت شمال و شمال شرقی با استان كرمان، شمال غربی و غرب با استان فارس و بوشهر، ازشرق با استان سیستان و بلوچستان همسایه بوده و جنوب آن را آب های خلیج فارس و دریای عمان در برگرفته است.
این استان در بیشتر ماه های سال خشك و كم باران است و بارندگی ها به صورت رگباری و سیلابی در ماه های زمستان اتفاق می افتد و حجم بزرگی از رواناب ها به خلیج فارس و دریای عمان تخلیه می شود.
منابع طبیعی هرمزگان، متاثر از موقعیت جغرافیایی، شرایط اقلیمی و وجود رطوبت نسبی هوا از شرایط متمایزی نسبت به دیگر نقاط كشور برخوردار است.
فعالیت رسمی آبخیزداری درهرمزگان ازدهه 50 به خصوص بعد از انقلاب اسلامی، با استقرار كمپ آبخیزداری درحوزه آبخیز سد استقلال میناب آغاز و پس از آن در همه نقاط استان توسعه یافت.
گسترش فعالیت های آبخیزداری از غربی ترین مناطق استان در بخش كوشكنار پارسیان تا شرقی ترین مناطق در روستاهای جاسك و بشاگرد و همچنین در سواحل و جزایر چشمگیر می باشد.
به طور كلی با توجه به تاكیدهای مقام معظم رهبری در خصوص حفظ و احیاء منابع طبیعی، امروزه شاهد مشاركت كم نظیر مردم در راستای فعالیت های منابع طبیعی و آبخیزداری هستیم.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) در این ارتباط میزگردی با عنوان « بررسی راهكارهای مناسب در راستای حفظ و احیای منابع طبیعی و آبخیزداری » با حضور امید ذاكری مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری هرمزگان، ابراهیم جعفری تختی معاون آبخیزداری این اداره كل، حجت دهقانی فورخورجی مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه منابع طبیعی استان، مهدی شیرخانی دبیر موسسه مردم نهاد مشق آفرینش وعلاءالدین عزیزی رییس مجمع خیرین آبخیزداری هرمزگان برگزاركرد.

** مشاركت های مردمی گامی در راستای حفظ منابع طبیعی
مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری هرمزگان در این میزگرد گفت: با مشاركت های مردمی باید به عنوان یك ضرورت مورد توجه قرار گیرد كه در همین راستا تعاونی ها، تشكل های مردم نهاد و مجمع خیرین می توانند در ترویج فرهنگ حفظ عرصه های منابع طبیعی نقش آفرینی كنند.
امید ذاكری بیان داشت: منابع طبیعی و آبخیزداری هرمزگان همواره در جهت توانمند سازی جوامع محلی، مرتع داران و افزایش روحیه مشاركت پذیری از دهه 70 تا كنون گام برداشته است.
وی با اشاره به چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی افزود: در دوران انقلاب، تاسیس 40 تعاونی منابع طبیعی و فراگیر تخصصی، احیای 39 هزار هكتار از زمین های بیابانی در استان، بیابان زدایی 25 هزارهكتار، صدور بیش از 80 درصد سند مالكیت زمین، تولید 60 گونه درختی، اجرای 3 هزار سازه آبخیزداری و 48 هزار هكتار جنگل كاری در استان انجام شده است.
معاون آبخیزداری منابع طبیعی هرمزگان در این میزگرد با اشاره به اینكه مردم باید از خدمات نظام جمهوری اسلامی اطلاع داشته باشند گفت: رضایت مردم مهمترین اولویت برنامه های این اداره كل می باشد كه با اطلاع رسانی و تهیه گزارش های تصویری از عملكرد این اداره انجام می شود.
ابراهیم جعفری تختی مجمع خیران منابع طبیعی در استان را یكی از افتخارات این اداره كل دانست و افزود: هدف از تشكیل این مجمع، استفاده از تجارب، دانش بومی، همفكری جوامع محلی، استفاده از سرمایه های محلی، تقویت و حفاظت منابع آب و خاك استان به منظور كاهش اثرات خشكسالی است.
وی بیان داشت: منابع طبیعی استان هرمزگان در جهت جلب مشاركت های مردمی در كشور پیشگام بوده به طوری كه ساماندهی و آموزش 25 هزار دانش آموز در قالب طرح همیار طبیعت یكی از برنامه های مشاركتی این اداره كل می باشد.

** تاسیس موسسه و تشكل های مردم نهاد در راستای آگاه سازی
دبیر موسسه مردم نهاد مشق آفرینش، تشكل های مردم نهاد را سرمایه های اجتماعی دانست و افزود: موسسات و تشكل های مردم نهاد فعالیت های خود را در راستای افزایش مشاركت های مردمی روح تازه ای به اجرای طرح های دولتی داده اند.
مهدی شیرخانی بیان داشت: یكی از اصلی ترین برنامه هایی كه در این موسسه انجام می شود، آگاه سازی و اطلاع رسانی، توان افزایی و تسهیل گری، كمك به آموزش و ترویج فرهنگ مشاركت مردم در طرح های سازمان های دولتی است.
وی خاطر نشان كرد: نهادینه شدن فرهنگ كاشت درختان با رویكرد مشاركتی مردم باعث به وجود آمدن نهضت مردمی در منابع طبیعی استان شده است به طوری كه كاشت درختان فقط مخصوص روز درختكاری نیست بلكه در روزهای دیگر سال هم صورت می گیرد.

** نهضت آبخیزداری با احداث 400 سازه مشاركتی در بشاگرد
مدیر كل منابع طبیعی و آبخیزداری هرمزگان اظهار داشت: با احداث 400 سازه مشاركتی در بشاگرد نهضت بزرگی در آبخیزداری اتفاق افتاده است.
ذاكری افزود: با طراحی سرریز و تبدیل این سازه ها از خشكه چین سنگی به سنگی ملاتی علاوه بر افزایش طول عمر سازه ها از رسوب گذاری شدید در مخزن سد جگین جلوگیری شده و با نفوذ آب در آب راهه باعث به وجود آمدن چشمه های آب در پایاب سازه ها می شود.
وی بیان داشت: بشاگرد از نظر زمین و خاك مناسب محدود است و مردم این منطقه با اجرای سازه های سنگی خشكه چین در حاشیه آبراهه ها به صورت دیواره با تله انداختن رسوبات سیلاب ها، زمین و خاك مناسب را برای كشت و نخلستان ایجاد می كردند كه این آب راهه ها تبدیل به واحد اقتصادی می شد.
این مقام مسوول اظهار داشت: در راستای احداث این سازه ها، اداره منابع طبیعی استان، طراحی، نظارت، مشاوره فنی و تامین سیمان را به صورت مشاركتی برعهده داشته و سایر اقدام ها شامل سنگ، ماسه، آب و نیروی انسانی توسط اهالی منطقه بشاگرد تامین شده است.
وی با اشاره به استقبال خوب اهالی منطقه در احداث سازه ها افزود: تا كنون 250 سازه آبخیزداری مشاركتی ساخته شده كه تا پایان سال جاری به تعداد هدف گذاری شده خواهیم رسید.

** مجمع خیران آبخیزداری هرمزگان الگوی خیرین كشور
رییس مجمع خیران آبخیزداری هرمزگان با اشاره به ایجاد مشاركت مردم در همه زمینه های منابع طبیعی و آبخیزداری گفت: باید فرهنگ زندگی كردن با زمین نهادینه شود و مجمع خیران هرمزگان در این زمینه می تواند الگوی مناسبی برای ورود دیگر خیران استان ها به حوزه منابع طبیعی باشد.
علاءالدین عزیزی افزود: با توجه به خشكسالی های اخیر، مجمع خیران آبخیزداری هرمزگان از سال 80 فعالیت های خود را در حوزه منابع طبیعی آغاز كرده است.
وی ابراز داشت: در سال 94 موضوع آب به طور جدی در مجمع مطرح شد تا آب هایی را كه بر اثر بارش های موسمی اتفاق می افتد و به خیابان ها خسارات زیادی می زند مهار كنیم.
رییس هیات مدیره مجمع خیران آبخیزداری هرمزگان خاطر نشان كرد: جلب مشاركت خیران نیازمند الگو سازی است و برای ورود خیران در زمینه های حفظ خاك و تامین آب برنامه های متعددی را ترسیم كردیم كه مورد استقبال خیرین و حمایت مسوولان استانی هم قرار گرفت.
وی اظهار داشت: امسال اجرای 23 سازه آبخیزداری با اعتباری افزون بر 100 میلیارد ریال برنامه ریزی شده كه تلاش می كنیم تا پایان سال آماده بهره برداری شود.
وی در ادامه این میزگرد از خیران استان در زمینه های مختلف خواست برای آبادانی، توسعه و بهبود فضای زیستی استان هرمزگان مشاركت فعال داشته باشند.
عزیزی خاطرنشان كرد: در حال حاضر 42 طرح آبخیزداری شامل 52 سازه به ارزش 87 میلیارد ریال با مشاركت خیران به بهره برداری رسیده است.
وی ابراز داشت: امسال 9 طرح آبخیزداری با 24 میلیارد ریال در دست اقدام و هزینه طرح های در دست اجرا به طور كامل از محل كمك خیران تامین شده است.

** طرح های منابع طبیعی و آبخیزداری نیازمند اعتبارات مالی
مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری هرمزگان با بیان اینكه اجرای طرح های حوزه منابع طبیعی و آبخیزداری از اولویت های این اداره كل است تصریح كرد: برای اجرای طرح های منابع طبیعی و آبخیزداری، به اعتبارات دولتی و سرمایه گذاری های خصوصی بیشتری نیاز است.
ذاكری افزود: فعالیت های بسیاری در زمینه حفظ، احیاء و توسعه منابع طبیعی و آبخیزداری در استان انجام شده است اما به لحاظ كمبود اعتبارات نتوانستیم راهكارهای لازم را به طور كامل اجرایی كنیم.
وی میزان اعتبارات ملی تخصیص یافته در سال گذشته را 177 میلیارد و 620 میلیون ریال و اعتبارات استانی 92 میلیارد 722 میلیون ریال عنوان كرد و گفت: در سال جاری اعتبارات ملی 235 میلیارد و 256 میلیون ریال و اعتبارات استانی 141 میلیارد و 531 میلیون ریال به اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری هرمزگان اختصاص داده شده است.

** صندوق توسعه منابع طبیعی هرمزگان حامی تعاونی های فعال
مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه منابع طبیعی هرمزگان گفت: این صندوق از سال 96 با سرمایه گذاری 10 میلیارد ریال و 17 تعاونی سهام دار، فعالیت خود را به عنوان هفتمین صندوق توسعه منابع طبیعی در كشور در راستای حمایت از تعاونی ها و انجمن های مرتع داری هرمزگان آغاز كرد.
حجت دهقانی فورخورجی هدف های ایجاد صندوق توسعه منابع طبیعی را، تضمین متقاضیان سرمایه گذاری برای دریافت اعتبارات از بانك ها و سایر موسسات داخلی، دریافت كمك های مالی در قالب تسهیلات از دولت، حمایت و تجهیز و نوسازی واحدهای تولیدی و فعالان منابع طبیعی در مواجه با موقعیت های بحرانی، تامین نقدینگی برای بازاریابی و فروش محصولات منابع طبیعی عنوان كرد.
وی بیان داشت: صندوق حمایت از توسعه منابع طبیعی هرمزگان به كشاورزان این فرصت را داده است تا بتوانند بدون هیچگونه ضمانت و در كمترین زمان با كارمزد 4 درصد در راستای رفع مشكلات مرتع و زمین خود تسهیلات لازم را دریافت كنند.
وی در ادامه سخنانش گفت: با توجه به اینكه 51 درصد از سرمایه صندوق حمایت از توسعه منابع طبیعی از طریق بخش غیردولتی و 49درصد بخش دولتی تامین می شود، توانسته ایم در پرداخت تسهیلات رتبه سوم كشور را به دست آوریم.
این عضو فعال در حوزه منابع طبیعی استان در این میزگرد اظهار داشت: طرح تسهیلاتی خرید خوراك دام با هدف حمایت و تاكید بر اجرای طرح های تعادل دام، تولیدات و محصولات مرتعی، طبیعت گردی، توسعه زراعت چوب، حمایت از فعالیت های آبخیزاری از جمله طرح های در دست اقدام این صندوق است.
وی یاد آور شد: یكی از رویكردهای تشكیل صندوق حمایت از توسعه منابع طبیعی، نزدیك كردن دو سرمایه اقتصادی و اجتماعی در فعالیت های بهره برداران است.
وی بیان كرد: در حال حاضر با وجود 47 تعاونی فعال در بخش منابع طبیعی و شركت‌های فراگیر، برنامه هایی برای جذب آن ها در راستای افزایش سرمایه غیر دولتی داریم.

** تكمیل طرح های آبخیزداری از محل صندوق توسعه ملی
معاون آبخیزداری اداره كل منابع طبیعی هرمزگان در میزگرد خبرگزاری ایرنا گفت: طرح های آبخیزداری از محل صندوق توسعه ملی در هرمزگان تكمیل شد كه دهه فجر امسال به بهره برداری می رسد.
جعفری تختی با اشاره به دو دهه خشكسالی درهرمزگان افزود: طرح های آبخیزداری از محل صندوق توسعه ملی با اعتباری بالغ بر 230 میلیارد ریال به اتمام رسید.
وی بیان داشت: امسال با موافقت مقام معظم رهبری 200 میلیون دلار اعتبار از صندوق توسعه ملی به حوزه منابع طبیعی اختصاص یافت كه تا كنون 65 درصد آن به استان ها ابلاغ شده است.
جعفری تختی خاطر نشان كرد: توزیع این اعتبارات بر اساس شاخص هایی مانند وقوع سیل و خسارات ناشی از خشكسالی، دشت های بحرانی، كنترل فرسایش خاك و جمعیتی كه نیاز به منابع آب دارند اختصاص می یابد.
وی ابراز داشت: این طرح ها در شهرهای بندرعباس، حاجی آباد، میناب، رودان، قشم، بشاگرد، بندرخمیر، بستك و بندرلنگه اجرا شده است كه در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب به بهره برداری می رسد.
این مقام مسوول هدف از اجرای طرح های آبخیزداری را، كمك به پایداری مشاغل، جلوگیری از مهاجرت مردم به شهر و توسعه و رونق كشاورزی دانست و اظهار داشت: 24 میلیون متر مكعب آب در سازه های آبخیزداری ذخیره می شود.
وی در ادامه گفت: هرمزگان به لحاظ شرایط اقلیمی خاص دارای منابع آبی محدود می باشد كه بر این اساس اجرای گسترده طرح های آبخیزداری در استان لازم و ضروری است.
9944/6048