اهدای سرخ برای زندگی سبز

اهدای خون در شمار كمك های نوع دوستانه ای قرار دارد كه جان را حیات دوباره می بخشد، درد و رنج ناشی از بیماری را می كاهد، سلامتی را به بیمار هدیه می كند و نشاط و شادی را به اطرافیان بیمار ارزانی می دارد.
در دین اسلام و فرهنگ ایران همواره به ایثار و انفاق سفارش شده است و چه بهتر كه این ایثار از جنس اهدای خون، مایه حیات باشد و خون سرخ با خود زندگی سبز را به همراه داشته باشد.
اهدای خون در ایران سال ها است كه به صورت كاملا داوطلبانه انجام می شود و شاخص اهدای خون كه در ایران 27 نفر به ازای هزار نفر است، شاخص بسیار خوبی محسوب می شود و خون و فرآورده های خونی مورد نیاز بیماران در ایران از این طریق تامین می شود.
طبق آمار، سالانه در ایران بیش از 2 میلیون و 100 هزار نفر خون اهدا می كنند و كمبودی در این خصوص نداریم، اما در فصولی از سال مانند فصل زمستان، اهدای خون به دلیل سرما و بروز سرماخوردگی ها نسبت به دیگر فصول كاهش می یابد؛ در حالی كه به اذعان مسئولان انتقال خون، بیشترین نیاز به اهدای خون در فصل سرما به ویژه در گروه های خون منفی و به خصوص گروه خونی O است.

* ضرورت اهدای خون
بشیر حاجی بیگی سخنگوی سازمان انتقال خون ایران در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در خصوص ضرورت اهدای خون اظهار داشت: خون سالم، نجات دهنده زندگی است و همه روزه، در سراسر جهان بسیاری از افراد به خون و فرآورده های خونی نیاز دارند، به طوری كه از هر سه نفر مردم دنیا، یك نفر در طول زندگی احتیاج به تزریق خون و فرآورده های خونی پیدا می كند.
وی گفت: بارزترین مثال برای موقعیت هایی كه در آن نیاز مبرم به خون پیدا می شود، عبارت از زمان بروز حوادث و سوانح گوناگون نظیر تصادفات رانندگی، سوختگی ها و اعمال جراحی است.
حاجی بیگی اضافه كرد: همچنین زنان باردار در حین زایمان، نوزادان و به خصوص نوزادان نارسی كه به زردی دچار می شوند، نیازمند خون هستند و از طرفی بیماران مبتلا به سرطان كه تحت شیمی درمانی یا اشعه درمانی قرار دارند هم از مصرف كنندگان خون و فرآورده های خون هستند.
سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: بسیاری از دیگر بیماران مانند بیماران تالاسمی و هموفیلی نیز ناگزیرند برای بهره مندی از یك زندگی به نسبت طبیعی برای تمام عمر به شكل منظم خون یا فرآورده های خون دریافت كنند.
وی با بیان اینكه در سراسر جهان هر سال 600 هزار مادر بر اثر پیامدهای حاصل از بارداری جان خود را از دست می دهند، افزود: حدود 25 درصد از این مرگ ها به خاطر از دست دادن خون است و بسیاری از این زنان اگر خون سالم در اختیارشان قرار می گرفت، زنده می ماندند.
حاجی بیگی ادامه داد: جالب توجه اینكه در هر ثانیه یك نفر از ساكنان كره زمین از همه سنین و تمام نژادها برای ادامه حیات به انتقال خون نیاز دارند.
سخنگوی سازمان انتقال خون با اشاره به اینكه دلایل نیاز برای انتقال خون متفاوت است، گفت: نیاز به خون و فرآورده های خون به صورت مداوم وجود دارد و به طور مرتب هم در حال افزایش است.
وی افزود: آن چنان كه كشورهای در حال توسعه امكانات تشخیصی و درمانی خود را در مورد درمان بیماری های گوناگون، مانند انواع سرطان ها گسترش می دهند، بیشتر به تزریق خون احتیاج پیدا كرده اند و این نیاز هم به طور مستمر افزایش می یابد.
حاجی بیگی تاكید كرد: همین طور پیشرفت های فناوری در كشورهای صنعتی و پیشرفته باعث می شود كه اقدامات درمانی جدید ابداع و به تبع آن نیاز به خون و فرآورده های خون بیشتر شود.

* یك واحد خون جان سه نفر را نجات می دهد
وی اظهار داشت: با اهدای یك واحد خون می‌توان جان سه نفر را نجات داد؛ از یك واحد خون، گلبول خون فشرده گرفته می‌شود كه در جراحی‌ها كاربرد دارد، پس از آن پلاكت گرفته می‌شود كه به مصرف بیماران سرطانی می‌رسد، پلاسمای خون نیز در بیماران كبدی و سوختگی استفاده می‌شود.

* سهم اهدای خون زنان در كشور كمتر از 10 درصد است
سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: سهم اهدای خون بانوان در همه استان‌های كشور، كمتر از 10 درصد است، در حالی كه مردان چهار بار و زنان سه بار در سال می توانند بدون هیچ مشكلی خون اهدا كنند.
حاجی بیگی افزود: یكی از مهمترین دغدغه‌های سازمان انتقال خون در حوزه اهداكنندگان خون، كاهش مشاركت بانوان در این امر خداپسندانه است؛ بر اساس آمار، اهدای خون بانوان در كشور ما در سال 1382 از 12.75 به 4.38 در سال 1394 رسید كه كاهش چشمگیری را طی 12 سال نشان می‌دهد.
وی با بیان اینكه بسیاری از كشورهای پیشر‌فته جهان در حوزه طب انتقال خون نگاه ویژه‌ای به اهدای خون بانوان دارند، اظهار داشت: به عنوان مثال در فرانسه آمار اهدای خون بانوان مانند اهدای خون مردان 50 درصد است، این در حالی است كه در سال 1394 در ایران از 2 میلیون و 83 هزار و 914 واحد خون اهدایی، فقط 91 هزار و 319 واحد سهم بانوان بود كه نشان می‌دهد فقط 38، 4 درصد از سهم اهدای خون در كشور مربوط به بانوان است.
سخنگوی سازمان انتقال خون با اشاره اینكه نیمی از جمعیت كشور را زنان تشكیل می‌دهند، تاكید كرد: با این حال بانوان درصد كمی از اهداكنندگان خون در كل كشور را به خود اختصاص می‌دهد.
حاجی بیگی تصریح كرد: مطالعات گسترده در ایران و سایر كشورهای جهان نشان می‌دهد به دلیل گرایش كمتر بانوان به رفتارهای پرخطر و توجه بیشتر به داشتن زندگی سالم، خون اهدایی بانوان از سالم‌ترین منابع خونی است.
وی گفت: همچنین بانوان به عنوان ركن اصلی خانواده می‌توانند با مشاركت در اهدای خون، علاوه بر ترویج رفتارهای انسان دوستانه، در آموزش فرزندان و شركت در عرصه فعالیت‌های خداپسندانه، نقش مهمی در افزایش مشاركت خانواده ها در اهدای خون داشته باشند.

* 20 میلیون زن ایرانی، واجد شرایط اهدای خون هستند
حاجی بیگی ادامه داد: نزدیك به 20 میلیون نفر از بانوان كشورمان واجد شرایط اهدای خون هستند، ولی آمارها نشان می‌دهد كه تمایل زنان برای اهدای خون كم است.
وی با بیان اینكه یكی از مهمترین عوامل كاهش مشاركت بانوان در اهدای خون در ایران، ترس از كم خونی و سوزن كیسه‌های اهدای خون، است، گفت: ترس از ابتلا به بیماری‌های عفونی مثل ایدز و هپاتیت و ضعف قوای جسمی، ممانعت شوهران از اهدای خون همسران خود، داشتن ذهنیت منفی نسبت به اهدای خون در زنان از عوامل دیگر میزان پایین اهدای خون بانوان است.
سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: به نظر می‌رسد دانستن برخی نكات می‌تواند سبب كاهش دغدغه‌های بانوان و اطمینان از این شود كه اهدای خون مشكلی را برای آنها ایجاد نمی‌كند.
وی تصریح كرد: در حال حاضر انجام تست هموگلوبین برای بررسی كم خونی و غلظت خون در اهداكنندگان پیش از اهدای خون و در اختیار قرار دادن مكمل‌های حاوی آهن برای اصلاح كم خونی به صورت رایگان به مراجعان برای اهدای خون در تمام مراكز انتقال خون انجام می‌شود.

* حداقل سن برای اهدای خون 18 و حداكثر 60 سال است
سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: حداقل سن قابل قبول برای اهدای خون 18 سال تمام و حداكثر سن 60 سال تمام است.
حاجی بیگی افزود: حداكثر سن برای اولین اهدای خون 60 سال است و برای دفعات بعدی سن اهداكننده مستمر (با سابقه حداقل 2 بار اهدای خون در سال) حداكثر 65 سال است.

* فقط 10 درصد ایرانیان دارای گروه‌های خونی منفی هستند
سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: كمبود‌های خون كه در كشور اتفاق می‌افتد، در گروه‌های خونی منفی است چرا كه تعداد اهداكنندگان آن كم است و فقط 10 درصد مردم ایران دارای گروه‌های خونی منفی هستند و وقتی میزان مراجعه كم می شود، ذخایر خون منفی هم پایین می‌آید.
حاجی بیگی افزود: افراد دارای گروه خونی O منفی در كشور سه تا چهار درصد، A منفی 2 تا سه درصد، B منفی 2 درصد و ABمنفی یك درصد است كه كمترین گروه خونی در كشور است.

* گروه خونی O می‌تواند به همه گروه‌های خونی خون اهدا كند
سخنگوی سازمان انتقال خون خاطرنشان كرد: گروه خونی O می‌تواند به همه گروه‌ها، خون اهدا كند و در جراحی‌های عمومی و مواقع بحران مصرف بالایی دارد.
حاجی بیگی با بیان اینكه افراد دارای گروه خون منفی فقط می‌توانند از گروه‌ O منفی، خون دریافت كنند، افزود: گاهی برخی جراحی‌ها، مانند جراحی قلب باز نیاز به پنج تا 6 واحد خون دارد، تصادفات و شكستگی‌های استخوان و پارگی عروق نیز گاه نیاز به 10 تا 15 واحد خون دارد، در برخی دیگر از جراحی ها مانند جراحی پیوند كبد نیز نزدیك به 60 واحد خون و فرآورده نظیر پلاكت و پلاسما و گلبول قرمز فشرده شده مصرف می‌شود به همین دلیل همیشه باید بانك‌های خون بیمارستان‌ها خون و فرآورده‌های آن را به حد كفایت به ویژه از نوع گروه خون‌های منفی داشته باشند.
وی با تأكید بر اینكه به دلیل نیاز همیشگی به گروه‌های خون منفی، افراد دارای این گروه‌های خونی همیشه باید در دسترس باشند، تاكید كرد: یكی از توصیه‌های ما این است كه مردم به ویژه افراد دارای گروه‌های خونی منفی، گروه‌ خونی خود و نزدیكان خود را به خاطر داشته باشند و آن را یادداشت كنند چرا كه این مسأله زمانی كه هرگونه اتفاقی برای فرد رخ دهد، اهمیت پیدا می‌كند.
حاجی بیگی با درخواست از مردم برای مراجعه به مراكز اهدای خون در فصل زمستان، گفت: درخواست ما از مردم به ویژه جوانان 18 سال به بالا این است كه به صف اهداكنندگان بپیوندند و جای اهداكنندگانی را كه به سن 60 سالگی می‌رسند، بگیرند.

* هر واحد خون اهدایی حدود 450 میلی لیتر است
حاجی بیگی تاكید كرد: هر واحد خون اهدایی حدود 450 میلی لیتر و معادل فقط 10 درصد حجم كل خون بدن است. پلاسما و گلبول‌های سفید و پلاكت‌ها، ظرف مدت چند روز به طور طبیعی توسط سیستم خون ساز بدن جایگزین می‌شوند و بدن با افزایش جذب آهن از دستگاه گوارش، آهن از دست رفته را به مرور و طی حدود یك ماه جایگزین خواهد كرد، بنابراین گلبول‌های قرمز خون حداكثر در سه تا چهار هفته در بدن بازسازی می‌شود.

* 97 درصد خون های اهدایی به فرآورده تبدیل می شود
مدیرعامل سازمان انتقال خون گفت: بیش از 97 درصد خون های اهدایی در كشور به فرآورده های خونی تبدیل می شود كه از این لحاظ در رده كشورهای با درآمد بالا قرار داریم.
علی اكبر پورفتح الله افزود: بیش از 85 درصد خون های كامل اهدایی در سطح جهان، تبدیل به فرآورده های خونی می شود؛ این نرخ در كشورهای با درآمد بالا 97 درصد، در كشورهای با درآمد متوسط رو به بالا 92 درصد، در كشورهای با درآمد رو به پایین 59 درصد و در كشورهای با درآمد پایین 50 درصد است. در حالی كه این نرخ در كشور های عضو منطقه مدیترانه شرقی 65 درصد است.
مدیرعامل سازمان انتقال خون گفت: بر اساس آخرین گزارش اعلام شده از سوی ستاد مركزی سازمان جهانی بهداشت 112،5 میلیون اهدا در سال 2013 انجام شده است كه 100 میلیون اهدای خون كامل و 11،9 میلیون اهدای آفرزیس (دریافت خون و جداسازی پلاك‌های آن و سپس بازگرداندن خون به بدن فرد اهداكننده است) بوده است.
پورفتح الله خاطر نشان كرد: در ایران شاخص یا نرخ اهدای خون 27 نفر به ازای هر هزار نفر است كه از این نظر رتبه اول را در میان كشورهای منطقه داریم و هم ردیف كشورهای توسعه یافته هستیم.
وی ادامه داد: نرخ اهدای خون در دنیا به ازای هر هزار نفر جمعیت بین 3 ،0 تا 56 است و متوسط نرخ اهدا در میان كشورهای با درآمد بالا 32.1 و در كشورهای با درآمد متوسط 14.9 و در كشورهای با درآمد پایین 7.8 به ازای هر هزار نفر جمعیت و همچنین نرخ اهدای خون در كشورهای مدیترانه شرقی 14.9 است.
مدیرعامل سازمان انتقال خون گفت: سازمان انتقال خون ایران برترین سرویس از نظر شاخص ها و استانداردهای انتقال خون در بین كشورهای عضو سازمان كنفرانس اسلامی، منطقه مدیترانه شرقی، كشورهای عضو اكو (سازمان همكاری اقتصادی) و كشورهای عضو انجمن آسیایی انتقال خون در شرق آسیا را دارد و سالانه در ایران بیش از 2 میلیون واحد خون به صورت كاملا داوطلبانه و بدون هیچ چشمداشتی توسط انسان های نوع دوست اهدا می شود.
اجتمام*2181*1834