راه های نرفته در مسیر توسعه اقتصادی خراسان رضوی

عدم استفاده مناسب از منابع داخلی و فرصت های توسعه اقتصادی و محدودیت منابع دولتی برای بهره گیری از آنها، جذب سرمایه های بخش خصوصی را بیش از پیش مورد توجه و اهمیت قرار داده است.
تاكنون حجم عمده ای از سرمایه گذاری ها در مناطق مختلف كشور توسط دولت در قالب پروژه های عمرانی انجام شده است اما با رویكرد افزایش حضور بخش خصوصی در اقتصاد كه طی سالهای اخیر اعمال شده، اهمیت سرمایه گذاری بخش خصوصی بیشتر شده است.
خطه خراسان رضوی در شرق كشور با برخورداری از 300 كیلومتر مرز مشترك با افغانستان و تركمنستان و ذخایر و فرصت های ارزشمند برای توسعه اقتصادی، یك گنج به شمار می رود.
خراسان رضوی با وجود مضجع شریف ثامن الحجج حضرت علی بن موسی الرضا (ع) در مشهد و داشتن صدها جاذبه فرهنگی و گردشگری كه ریشه در تمدن این سرزمین دارد، یك استان فوق العاده برای سرمایه گذاری است.
خراسان رضوی یكی از بزرگترین ذخایر سنگ آهن كشور و ذخایر معدنی ارزشمند در حوزه مصالح ساختمانی و فلزات را در اختیار دارد، كریدور شمال به جنوب و شرق به غرب است و از مزارع وسیع و فرصتهای بی نظیر در حوزه كشاورزی و دامپروری برخوردار می باشد.
وجود دو منطقه ویژه اقتصادی در استان، وجود شبكه ریلی و جاده ای و اتصال شبكه ریلی به راه آهن آسیایی درمنطقه ویژه اقتصادی سرخس، قرارگرفتن در مسیر اصلی تجاری در منطقه ویژه اقتصادی دوغارون تایباد را نیز می توان از دیگز مزیت های اقتصادی این استان برشمرد.
از همه مهمتر، سرمایه های سرگردان خرد و بخش خصوصی آگاه و هوشمند برای سرمایه گذاری از مزیت های ویژه خراسان رضوی است كه می توان با ارائه یك مدل مطلوب همه این سرمایه ها را در جهت مناسب هدایت كرد و توسعه اقتصادی استان را رقم زد.
استاندار خراسان رضوی مدلی نو برای توسعه اقتصادی استان طراحی كرده است، به این نحو كه استان را به 12منطقه اقتصادی تقسیم نموده و با امضای تفاهم نامه هایی با شركت های بخش خصوصی هر منطقه، مدیریت توسعه آن منطقه را به دست بخش خصوصی با حمایت و نظارت دولت قرار داده است.
این همان راه نرفته ای است كه خراسان رضوی در جستجوی آن برای توسعه اقتصادی بود، مدلی كه بخش خصوصی یا به عبارتی سرمایه گذار غیردولتی محور قرار گرفته و با حمایت دولت، گام در مسیر توسعه می گذارد.
در این نوشتار تلاش شده است، فرصت های سرمایه گذاری خراسان رضوی كه در اولویت برای توسعه اقتصادی در بخشهای صنعت، معدن، كشاورزی، حمل و نقل، گردشگری قرار دارد از زبان مدیران این بخشها بیان و بر اهمیت این موضوع تاكید شود.

*مثلث توسعه اقتصادی خراسان رضوی با محوریت سرمایه گذاری
مدیر كل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: تاكنون در راستای تحقق توسعه اقتصادی در اجرای طرح مثلث توسعه اقتصادی با 13 معین اقتصادی تفاهم نامه امضا شده است.
علی رسولیان اظهار داشت: این تفاهم نامه ها در نقاط مختلف استان با محوریت توسعه روستایی و توانمند سازی روستائیان، ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی در این مناطق به امضا رسیده است.
وی افزود: برای شروع فعالیت اقتصادی توسط سرمایه گذاران، تعامل مناسبی بین بخش دولتی و بخش خصوصی ایجاد نشد كه دلیل این مهم محدود بودن اختیارات استان خراسان رضوی در صدور مجوزها بود.
مدیر كل دفتر امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی گفت: محدود بدون اختیارات مدیران استان و بوروكراسی اداری باعث شد سرمایه گذاران خوب خراسان رضوی در حوزه های گردشگری، موسسات مالی یا طرحهای عمرانی استان های دیگر سرمایه گذاری كنند.
وی اظهار داشت: هم اكنون بخشی از پروژه های عمرانی مهم استان به دلیل فرار سرمایه نیمه كار مانده كه شامل سه هزار و 384 واحد نیمه تمام در حوزه های عمرانی، گردشگری، صنعت و كشاورزی است.
رسولیان افزود: طرح مثلث توسعه اقتصادی برای جلوگیری از فرار سرمایه و اتمام پروژه های نیمه تمام در استان اجرا شده است كه در این راستا 12 منطقه اقتصادی مشخص و پروژه های نیمه تمام در اختیار ائمه جمعه، نمایندگان مجلس و فرمانداران هر منطقه قرار گرفت و سرمایه گذاران استان كه شامل 33 نفر بودند، شناسایی شدند.
وی اظهار داشت: هر كدام از این 33 سرمایه گذار، معین یكی از 12 مناطق توسعه در استان قرار می گیرند تا با دادن ایده و همكاری در اجرا، پروژه های نیمه تمام به سرانجام برسد.
رسولیان گفت: برای جذب سرمایه گذاران خوب استان مشوق هایی از جمله تسهیل صدور مجوزها و حذف بوروكراسی اداری در نظر گرفته شده تا سرمایه گذار به جای صرف وقت خود در فرآیند دریافت مجوز و امور اداری، وقت خود را صرف عملیات اجرایی پروژه كند.
وی افزود: این استان سرمایه كافی و مورد نیاز برای توسعه در اختیار دارد كه شامل نقدینگی های خرد در دست مردم و 760 هزار میلیارد ریال منابع بانكی است كه باید در جهت درست هدایت و برای بهره برداری از فرصت ها مورد استفاده قرار گیرد.

* برنامه ریزی برای جذب 620 هزار میلیارد ریال در پایان برنامه ششم
مدیر كل دفتر جذب و حمایت از سرمایه گذاری خراسان رضوی نیز گفت: برای توسعه سرمایه گذاری در استان، تدوین سند توسعه سرمایه گذاری در دستور كار قرار گرفته است كه در ابتدا با تصویب شورای برنامه ریزی استان، چهار میلیارد و 500 میلیون ریال به آن اختصاص یافت.
شكوه میرشاهی افزود: بسیاری از این مبلغ به فعالیت های پژوهشی پیرامون تدوین سند توسعه سرمایه گذاری تخصیص یافته است كه در این فعالیت 91 فرصت جدید سرمایه گذاری در استان معرفی شده است.
وی اظهار داشت: براساس برنامه ششم توسعه هر سال باید 120 هزار میلیارد ریال سرمایه در استان جذب شود كه تا پایان برنامه این رقم به 620 هزار میلیارد ریال می رسد و در این راستا سال گذشته 120 هزار میلیارد ریال در این استان جذب شد.
وی گفت: براساس مدل توسعه اقتصادی كه از سوی استاندار خراسان رضوی مطرح شده است، سند توسعه هر شهرستان معرف فرصت های سرمایه گذاری در آن منطقه خواهد بود كه پیوست تفاهم نامه منعقده با شركت های معین اقتصادی در هر یك از مناطق 12 گانه استان شده است اما باید شركت های معین هر یك خود به شناسایی فرصت ها و تدوین بسته های سرمایه گذاری اقدام كنند.

* فرصتهای سرمایه گذاری در صنعت و معدن
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز گفت: از 64 نوع ماده معدنی شناخته شده در كشور 46 نوع ماده معدنی نظیر معدن سنگ آهن در سنگان شهرستان خواف، معادن سیلیس در شهرستان تربت جام، معدن سنگ آهن هماتیت در شهرستان تایباد، معدن مس در شهرستان های كاشمر و بردسكن، معادن كائولین و معادن سنگ در شهرستان گناباد، معادن سنگ و طلا در شهرستان تربت حیدریه و معادن دیگری در نقاط مختلف شناسایی شده است.
راضیه علیرضایی افزود: در خراسان رضوی، بخش ساخت محصولات كانی غیر فلزی با اختصاص 30 هزار و 460 میلیارد ریال ( 18 درصد از كل سرمایه گذاری) بیشترین سهم و بخش ساخت فلزات اساسی با سرمایه گذاری 29 هزار و 784 میلیارد ریال (17.6 درصد از كل سرمایه گذاری ) رتبه دوم و استخراج كانی های فلزی با اختصاص 29 هزار و 187 میلیارد ریال ( 17.3 درصد از سرمایه گذاری ) رتبه سوم را در بین صنایع استان دارد.
وی اظهار داشت: از نظر اشتغال نیز، بخش محصولات غذایی و آشامیدنی با 40 هزار و 382 نفر (21 درصد از كل اشتغال استان) دارای بیشترین میزان اشتغال صنعتی در خراسان رضوی و بخش سایر محصولات كانی غیرفلزی با 35 هزار و 92 نفر (18.1 درصد از كل اشتغال استان ) رتبه دوم و ساخت ماشین آلات و تجهیزات با 16 هزار و 199 نفر (8.4 درصد) رتبه سوم را در بین صنایع خراسان رضوی دارد.
وی گفت: هم اینك مهمترین رسته های تولیدی در استان فولاد، منسوجات، كاغذ، خودرو، دارو، روغن نباتی، آرد، شیرخشك، كاشی و سرامیك، كنسانتره و گندله، چینی مظروف، آهن اسفنجی، كنسانتره مس، سنگ ساختمانی، شیشه، طلا، سیمان و نخ است.
علیرضایی افزود: سال 1392 حجم سرمایه گذاری در حوزه صدور پروانه های بهره برداری بخش صنعت این استان سه هزار میلیارد ریال بود. این میزان سرمایه گذاری در پایان سال 1396 به 37 هزار و 800 میلیارد ریال رسید و خراسان رضوی رتبه نخست كشور را در این حوزه به دست آورد.
وی اظهار داشت: با وجود شرایط سخت اقتصادی حجم سرمایه گذاری در حوزه صدور پروانه های صنعتی در خراسان رضوی تا پایان امسال به 40 هزار میلیارد ریال می رسد.
وی گفت: تكمیل زنجیره فولاد، احداث واحد تولیدی ورق به منظور تامین نیاز بدنه خودرو برای كارخانجات خودرو سازی استان و واحدهای تولید لوازم خانگی، احداث واحد پتروشیمی و صنایع پایین دستی گوگرد، احداث واحد تولیدی خودرو های برقی و هیبریدی و كمك به كاهش آلودگی هوا از اولویت های صنعتی خراسان رضوی در حوزه سرمایه گذاری به شمار می رود.
علیرضایی افزود: ادامه روند صعودی سرمایه گذاری در بخش صنعت در شرایط كنونی كار دشواری است جز آنكه بتوان سرمایه های دیگر را در این حوزه جذب كرد.

* فرصت های سرمایه گذاری در كشاورزی
سرپرست سازمان جهاد كشاورزی خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: دو میلیون و 138 هزار هكتار عرصه مستعد كشاورزی در خراسان رضوی وجود دارد. سالانه یك میلیون و 200 هزار هكتار زمین در این استان زیر كشت 83 نوع محصول می رود كه 900 هزار هكتار از این سطح مربوط به زراعت و 300 هزار هكتار آن باغ است.
نجفقلی صالحی افزود: حجم تولید سالانه انواع محصولات باغی، زراعی و دامی این استان هشت میلیون تن است. زعفران و پسته و گیاهان دارویی از محصولات استراتژیك این استان است كه فرآوری در این حوزه با ضعف هایی همراه است.
وی بیان كرد: بیشتر محصولات كشاورزی استان به صورت خام صادر می شود در حالی كه در صورت فرآوری برخی از محصولات و صادرات آنها، ارزآوری و سودآوری بیشتر به همراه دارد.
وی گفت: با توجه به كمبود منابع آب در استان، توسعه كشت گلخانه ای مد نظر است كه نیازمند سرمایه گذاری بخش خصوصی در این حوزه هستیم.
صالحی، فرآوری محصولات كشاورزی، توسعه صنایع تبدیلی، تامین كامیون های سردخانه دار، شیلات و حوزه دامپروری را از فرصت های سرمایه گذاری در بخش كشاورزی استان برشمرد.

* فرصت های سرمایه گذاری در حوزه حمل و نقل
مدیر كل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی نیز گفت: این استان جزو سه استان نخست كشور در حوزه حمل و نقل كالا و مسافر از نظر تعداد ناوگان و حجم جابه جایی است، همچنین هم اكنون 218 هزار دستگاه خودرو در ناوگان باربری و 50 هزار راننده در حوزه باربری و حمل مسافر در خراسان رضوی فعالیت دارند.
ابراهیم نصری اظهار داشت: فرسودگی ناوگان حمل و نقل استان هزینه های این بخش را افزایش داده است، عمر مفید هر دستگاه كامیون یا تریلی 25 سال است اما عمده دستگاه ها در ناوگان باربری استان عمر بیش از 25 سال دارد.
وی گفت: در كشور به حد كفایت خودرو برای ناوگان باربری تولید نمی شود و ناگزیر به واردات این نوع دستگاه ها هستیم كه در این حوزه جذب سرمایه گذار داخلی و خارجی كمك شایانی به بخش حمل و نقل استان خواهد كرد.
وی سرمایه گذاری برای توسعه مراكز خدماتی – رفاهی بین راهی با توجه به حجم بالای زائر در استان و واگذاری ساخت و بازسازی جاده ها به بخش خصوصی را از مهمترین فرصت های سرمایه گذاری در حوزه حمل و نقل برشمرد.
مدیر كل راه آهن خراسان نیز در این باره گفت: هزار و 500 كیلومتر خط ریلی و 45 ایستگاه راه آهن در استان وجود دارد كه باعث تسهیل دسترسی مسافر و چشمه های بار به شبكه ریلی كشور و شكوفایی صنعت حمل و نقل ریلی در استان شده است.
محمد هادی ضیایی مهر افزود: هم اكنون 100 درصد جابه جایی مسافر و حمل بار راه آهن خراسان رضوی توسط بخش خصوصی انجام می گیرد، با افزایش سرمایه گذاری در این حوزه می توان به دغدغه استان مبنی بر پروژه های نیمه تمام حوزه راه آهن (پروژه نیمه تمام مشهد – تهران) و تامین واگن برای حمل و نقل بار و مسافر پایان داد.

* فرصت های سرمایه گذاری در حوزه گردشگری
مدیر كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی هم در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: هر موضوعی در حوزه گردشگری و میراث فرهنگی قابلیت سرمایه گذاری دارد و این سازمان مجوز آن را صادر می كند.
ابوالفضل مكرمی فر افزود: هم اینك 9 هزار و 800 هنرمند در 360 رشته صنایع دستی خراسان رضوی مجوز فعالیت دارند اما با وجود توانمندی بسیار فاقد شبكه تولید، توزیع و بازرگانی هستند.
وی اظهار داشت: یكی از مشكلات عمده فعالان صنایع دستی در خراسان رضوی كمبود سرمایه می باشد، در صورتی كه اگر هر یك از سرمایه گذاران شبكه تولید، توزیع و فروش صنایع دستی را در استان ایجاد كند می تواند از تسهیلات با بهره چهار درصد بهره ببرد.
وی گفت: هزار و 600 اثر تاریخی ثبت شده در حوزه ملی و 2 هزار اثر تاریخی بررسی شده برای ثبت ملی در خراسان رضوی وجود دارد كه بخش قابل توجهی از این آثار قابل واگذاری به بخش خصوصی است، فراخوان این بخش نیز داده شده و آماده جذب سرمایه گذار است.
مكرمی فر افزود: هفت هزار و 700 روستا در خراسان رضوی وجود دارد كه از این تعداد سه هزار و 200 روستا دارای سكنه و باقی آنها خالی از سكنه است، این روستاها ظرفیت های ارزشمند برای سرمایه گذاری هستند.
وی اظهار داشت: تاكنون برای بوم گردی در روستاهای خراسان رضوی 128 سرمایه گذار مجوز لازم را از این نهاد دریافت كرده اند كه از این تعداد 34 مجوز فعال، 30 مجوز در مرحله بهره برداری و باقی آنها در دست اجراست.
وی گفت: 90 درصد زیرساختهای مربوط به بوم گردی در روستاهای هدف ایجاد شده كه مهمترین بخش آن، خانه های روستایی است، در این حوزه سازمان میراث فرهنگی تسهیلات بیش از یك میلیارد ریال به سرمایه گذاران اختصاص می دهد.
مكرمی فر افزود: هر موضوعی قابلیت راه اندازی موزه را دارد و سازمان میراث فرهنگی در هر موضوعی مجوز راه اندازی موزه تخصصی در هر مساحتی را به سرمایه گذار اختصاص می دهد.
وی همچنین به ظرفیت خراسان رضوی در ایجاد تاسیسات گردشگری و اقامتی اشاره كرد و گفت: هر شب 110 هزار تخت پذیرای مسافران این استان است كه از این نظر رتبه نخست را در كشور داریم.
وی افزود: یك سوم واحدهای اقامتی، نیمی از هتل آپارتمانها و بیشترین ورودی گردشگر خارجی و بیشترین سرمایه گذاری در حوزه واحدهای اقامتی كشور متعلق به خراسان رضوی است.
مكرمی فر اظهار داشت: در حوزه گردشگری بویژه تاسیسات هنوز جای كار بسیار در خراسان رضوی وجود دارد كه تنها با همت سرمایه گذاران این خلاء ها پر می شود، در این زمینه سازمان میراث فرهنگی مشوق های سرمایه گذاری بسیار ایجاد كرده است.

* فرصتهای سرمایه گذاری مناطق ویژه اقتصادی سرخس و دوغارون
خراسان رضوی دو منطقه ویژه اقتصادی در مرز افغانستان و تركمنستان دارد كه زیرساخت های بسیار در آنها ایجاد شده اما هنوز بخش اندكی از آنها مورد سرمایه گذاری و استفاده بخش خصوصی قرار گرفته است.
مدیر عامل منطقه ویژه اقتصادی دوغارون در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: منطقه ویژه اقتصادی دوغارون در 230كیلومتری شرق مشهد و در نقطه صفر مرزی بین ایران و افغانستان و در 120 كیلومتری شهر باستانی هرات قرار گرفته است.
فرامرز سلطانی افزود: در این منطقه ظرفیت های بسیار برای جذب سرمایه گذار بویژه در حوزه تولید و صادرات وجود دارد.
وی اظهار داشت: هشت هزار و 700 هكتار از اراضی با تصویب هیات وزیران در اختیار منطقه ویژه اقتصادی دوغارون قرار گرفته كه تاكنون در 50 هكتار از این میزان امكانات برای توسعه و سرمایه گذاری ایجاد شده است.
وی گفت: تاكنون 35 درصد از ظرفیت این منطقه مورد استفاده قرار گرفته و برای 2 هزار و 500 نفر شغل ایجاد شده است.
سلطانی افزود: مرحله اول بهره برداری از منطقه ویژه اقتصادی دوغارون به حوزه بازرگانی و خدمات اختصاص یافت اما در فاز دوم كه هم اینك زیرساخت های آن در حال تكمیل است، صنایع تبدیلی و واردات محصولات خام كشاورزی از افغانستان مورد توجه قرار می گیرد.
وی اظهار داشت: محور فعالیت در منطقه ویژه اقتصادی دوغارون، سرمایه گذاران بخش خصوصی هستند كه با سرمایه گذاری خود در این حوزه ضمن بهره برداری از همه اراضی در اختیار، فرصت های شغلی بسیار برای مرزنشینان بوجود می آورند.
مدیر عامل منطقه ویژه اقتصادی سرخس نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: این منطقه به دلیل موقعیت جغرافیایی و راهبردی خود در كانون كشورهای عضو سازمان همكاریهای اكو قرار دارد و به عنوان دروازه طلایی ورود به كشورهای آسیای میانه، چین، روسیه و پل ارتباطی بازارهای مهم تجاری آسیای مركزی با كشورهای حوزه خلیج فارس، اروپا و كشورهای افغانستان و پاكستان شناخته می شود.
احمد صادقی گلمكانی اظهار داشت: فعالیت این منطقه ویژه اقتصادی همزمان با افتتاح راه آهن مشهد - سرخس - تجن با حضور رهبران و نمایندگان بیش از 100 كشور جهان در سال 1375 آغاز شد. این منطقه در 150 كیلومتری شرق مشهد و 15 كیلومتری شهر سرخس، از شمال و شرق با كشور تركمنستان هم مرز است.
وی افزود: هم اینك 50 كیلومتر خطوط ریلی عریض و نرمال در منطقه ویژه اقتصادی سرخس وجود دارد كه از بخشهای مهم حمل و نقل در این منطقه به شمار می رود، وجود انبارهای مسقف و روباز و باراندازهای عظیم كالا و همچنین گمرك اختصاصی و فرودگاه برای حضور هواپیماهای پهن پیكر برای صادركنندگان در این منطقه ظرفیتی ممتاز به وجود آورده است.
وی میزان سرمایه گذاری آستان قدس رضوی در منطقه ویژه اقتصادی سرخس را نزدیك به هفت هزار میلیارد ریال ذكر كرد و گفت: هم اینك از 15 درصد ظرفیت منطقه اقتصادی سرخس استفاده می‌ شود، با اینكه بیش از 25 واحد تولیدی در صنایع غذایی، پالایشگاهی و دیگر صنایع با سرمایه گذاری داخلی و خارجی در این منطقه مستقر شده اما هنوز فرصت های سرمایه گذاری بسیار در این منطقه وجود دارد.

* موانع سرمایه گذاری و تلاش برای رفع آن
مدیر كل دفتر جذب و حمایت از سرمایه گذاری استانداری خراسان رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: عمده‌ ترین عوامل مؤثر در جذب سرمایه‌ گذاری را می توان در 'حكمرانی خوب' تعریف كرد.
میرشاهی اظهار داشت: ایران كشوری با منابع انرژی غنی، موقعیت استراتژیك، منابع معدنی، اقلیم چهار فصل، دسترسی به آبهای آزاد، مرزهای گسترده با كشورهای متعدد است، با این حال شاهد این هستیم كه توقعات ما از سرمایه‌ گذاری برآورده نمی ‌شود.
وی افزود: برای تحول در این حوزه باید به شاخصهای حكمرانی خوب مانند سیاست‌ های پیش ‌بینی شده، آشكار و صریح دولت، بوروكراسی شفاف، پاسخگویی دستگاه‌ های اجرایی در قبال فعالیت ‌های خود، مشاركت فعال مردم در امور اجتماعی و سیاسی و نیز برابری همه افراد در برابر قانون، توجه نمود.
وی گفت: عمده موانع سرمایه گذاری وجود قوانین و آیین نامه های متعدد، عدم شفافیت این آیین نامه ها و دستورالعملها و تداخل آنها با هم است كه دولت تلاش دارد این موانع را برطرف كند.
میرشاهی افزود: این موضوع باعث شده صدور مجوزها در مراحل مختلف سرمایه گذاری با تاخیر انجام شده و حتی انجام نشود كه در راستای حل مشكل، الكترونیكی كردن فرایند صدور مجوز پیشنهاد شد، به همین منظور مركز ملی پایش محیط كسب و كار اقدام به ایجاد سامانه های سام، دادور ،یاور و نما نموده است.
وی ادامه داد: موضوع زیرساختها نیز از موضوعات مهمی است كه فرایند سرمایه گذاری را دچار چالش كرده است لذا برای استفاده بهینه از وضهیت موجود، تهیه سند توسعه سرمایه گذاری و نقشه راه پیشنهاد شده و در دست پیگیری است.
وی اظهار داشت: برای انجام سرمایه گذاری موفق و صرفه جویی در زمان، وفاق و همسویی دستگاههای اجرایی و وجود كارگروهی برای تعامل بین كارگروههای زیر مجموعه شورای برنامه ریزی و توسعه استان ضروری است.
میرشاهی گفت: مهمترین اقدامی كه تاكنون برای رفع مشكلات سرمایه گذاران داخلی در خراسان رضوی انجام شده است، راه اندازی شورای گفت و گوی بخش خصوصی و دولت بود كه به عنوان یكی از موفق ترین شوراها در كشور طی سالهای اخیر پیگیر رفع مشكلات سرمایه گذاران بوده و توفیقاتی نیز به دست آورده است.
7489 / 6053