به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، اوایل بهمن ماه امسال بود كه عبدالناصر همتی رئیس كل بانك مركزی در همایش بانكداری الكترونیك از اجرایی شدن «برداشت مستقیم» در نظام بانكی كشور خبر داد و گفت: یكی از اتفاقاتی كه می تواند تاثیر مهمی بر توسعه كسب و كارها داشته باشد، خدمات برداشت مستقیم است و این در اغلب بانك های كشور عملیاتی شده و می تواتیم آن را به عنوان یك ابزار و بستر مهم در توسعه كسب و كارهای نوپا و یا همان استارتاپ ها به كار بگیریم.
وی افزود: ما مطمئنیم با راه اندازی و استفاده از این سیستم توسط كاربران و كسانی كه درصدد توسعه كسب و كارهای خود هستند، دغدغه های این فعالان از نظر جمع آوری وجوه از بین خواهد رفت؛ در واقع دغدغه جمع آوری وجوه ناشی از كسب و كار دیگر وجود نخواهد داشت.
پس از آن محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از اجرایی این سیستم در 18 بانك كشور خبر داد و ابراز امیدواری كرد كه با توسعه آن بخشی از مشكلات و موانع پیش روی فعالان كسب و كارهای نو برداشته شود.
حال پرسش این است كه «برداشت مستقیم» (direct ebit) چیست كه تا این میزان می تواند نه فقط در زندگی روزمره شهروندان بلكه در فرآیند خدمات رسانی كسب و كارها نیز موثر باشد؟
برداشت مستقیم به عملیاتی گفته می‌شود كه با استفاده از آن، مشتری می‌تواند پرداخت‌های مورد نیاز خود را انجام دهد. در این عملیات، مشتری به كارگزار، اجازه برداشت از حساب خاصی را برای پرداخت هزینه‌هایی مانند صورتحساب قبض، در قالب یك دستور پرداخت، صادر می كند و در قبال آن بانك بابت هر تراكنش درصدی را به عنوان كارمزد از كارگزار دریافت می كند.
كارشناسان حوزه فناوری های مالی پیش بینی می كنند با توسعه این روش می توان تا 2 میلیون تراكنش بانكی را بدون نیاز به مراجعه حضوری مشتریان از بین برد كه خود كمك شایانی به نظام های پرداخت خواهد بود.
اجرای این طرح از اوایل دهه نود خورشیدی در دستور كار بانك مركزی قرار داشت اما از آنجا كه این كار آن نیازمند یك پورتال جامع بود كه مشتری بتواند اطلاعات دقیق از برداشت حساب خود داشته باشد، اجرای آن به طول انجامید و اكنون به صورت آزمایشی در برخی شعب منتخب بانكی در حال اجراست.
آنگونه كه كارشناسان بانكی نوید می دهند، با اجرای كامل این طرح، دغدغه های روزمره افراد برای پرداخت قبوض آب، برق، گاز، تلفن و دیگر خدمات، اقساط تسهیلات بانكی، چك های صادره و دیگر پرداخت های دوره ای افراد از بین می رود.
** برداشت مستقیم چگونه كار می كند؟
یك مقام آگاه در شبكه بانكی درباره مزیت های برداشت مستقیم به خبرنگار ایرنا توضیح داد: در این شیوه فرد یك بار به بانك مراجعه كرده و فرم های مخصوص به این نوع برداشت ها را تایید می كند؛ یعنی با این كار به بانك اجازه می دهد كه ماه به ماه برای پرداخت های مورد نظر وی، از حسابش برداشت كرده و پرداخت ها را انجام دهد.
وی كه خواست نامش ذكر نشود، تاكید كرد: برای نمونه افراد حقوق بگیر ممكن است اقساط تسهیلات بانكی از بانك های مختلف داشته باشند و یا برای پرداخت شهریه فرزندان خود تعدادی چك به مدرسه داده باشند؛ برداشت مستقیم این امكان را می دهد كه در تاریخ های خاص برداشت ها از حساب افراد انجام شود و نیازی به عملیات بانكی از سوی مشتری نباشد.
** برداشت مستقیم با اطلاع مشتری خواهد بود
این مقام آگاه در شبكه بانكی با تاكید بر اینكه اكنون این طرح در شعب منتخب بانك ها به صورت آزمایشی اجرا شده و در مرحله بعدی باید در سطح شعب آزمایش شود تا به مرحله اجرای فراگیر برسد، افزود: اجرای این طرح بر مبنای نظام كارمزدی خواهد بود یعنی بابت خدمتی كه ارایه می شود، بانك از مشتری كارمزد اخذ خواهد كرد كه البته هنوز میزان آن تعیین نشده است.
وی گفت: سه مرحله برای برداشت مستقیم طراحی شده است؛ مرحله نخست به بازپرداخت تسهیلات بانكی مشتریان اختصاص دارد؛ در مرحله دوم پرداخت به اشخاص در این سیستم تعریف می شود و در گام نهایی قبوض شركت های خدماتی تحت پوشش قرار می گیرد.
این فعال بانكی درباره مرحله «پرداخت به اشخاص» چنین توضیح داد: در این مرحله می توان پرداخت مستاجر به صاحب خانه یا شهریه مدارس فرزندان و حتی پرداخت اقساط خرید از فروشگاه ها را تعریف كرد تا دیگر نیازی به صدور چك برای این امور نباشد.
به گفته وی، در مرحله سوم كه به پرداخت قبوض شركت های خدماتی اختصاص دارد، ماه به ماه مبلغ مورد نظر از حساب مشتری كسر می شود و البته این مراقبت وجود خواهد داشت كه اگر فردی منزل خود را تغییر داده باشد، بتواند تحت پورتال طراحی شده، تغییر نشانی را ثبت كند تا قبوض منزل قبلی از حساب وی كسر نشود.
«همه این برداشت ها فقط در صورتی انجام خواهد شد كه مشتری با حضور در شعبه فرم های مربوطه را تایید كرده باشد و البته حتی پس از اعلام رضایت مشتری، در زمان برداشت با ارسال پیامك همه برداشت های انجام شده به اطلاع مشتری می رسد ضمن آنكه مشتری این اختیار را دارد كه وقت لازم بداند، این مجوز را لغو كند.»
این فعال نظام های پرداخت درباره اینكه اگر فرد موجودی كافی در حسابش نداشته باشد، این پرداخت ها چگونه انجام می شود؟ گفت: از آنجا كه برداشت مستقیم فقط یكبار در ماه انجام می شود، اگر موجودی كافی نباشد، آن دوره به اصطلاح سوخت می شود و مشتری باید از دیگر مكانیسم های پرداخت برای واریز وجوه استفاده كند.
وی در عین حال گفت: از آنجا كه موفقیت در اجرای این طرح نیازمند فرهنگ سازی است، در زمانی كه در سطح شعب بانكی اجرایی شد، اقدام های لازم برای اطلاع رسانی عمومی در دستور كار شبكه بانكی قرار خواهد گرفت.
اقتصام*2025 ** 2023
تاریخ انتشار: ۲۸ بهمن ۱۳۹۷ - ۱۰:۱۷
تهران- ایرنا- پرداخت به موقع چك های سررسید شده، قبوض آب، برق، گاز و تلفن، اقساط تسهیلات بانكی، شهریه مدارس فرزندان، دغدغه همیشگی شهروندان است كه اكنون بانك مركزی قصد دارد آن را در قالب سیستم «برداشت مستقیم» سامان بدهد.