چالش های تازه در جاده صلح افغانستان

به گزارش ایرنا، وزارت خارجه آمریكا روز دوشنبه این هفته علام كرد كه « زلمی خلیل زاد » برای انجام ماموریتش ، دور تازه ای از سفرهایش را به كشورهای اروپایی، قطر و افغانستان آغاز كرده است.
وی تاكنون با اعضای اتحادیه اروپا در باره صلح افغانستان بحث و تبادل نظر كرده و قرار است در آلمان هم با مقامات این كشور در حاشیه نشست مونیخ رایزنی های را در این رابطه داشته باشد.
با آغاز سفر خلیل زاد ، گروه طالبان هم اعلام كرد كه هیأت 14 نفری را به ریاست «شیرمحمد عباس استانكزی» برای گفت و گو با آمریكا تعیین كرده است.
نكته جالب در فهرست اعلامی طالبان، وجود نام «انس حقانی» پسر «جلال الدین حقانی» رهبر شبكه حقانی بود ، چرا كه انس در زندان است .
بودن نام انس در فهرست مذاكره كنندگان طالبان ، در افغانستان با واكنش هایی مواجه شد كه از شك و تردید در باره زندانی بودن او از روز نخست تا آزادیش به عنوان دادن امتیاز به طالبان مطرح شد.
«احمد سعیدی» یكی از كارشناسان مسائل سیاسی و از دیپلمات های سابق افغانستان در پاكستان در مطلبی آورده است كه انس حقانی در كابل زندانی بود و گفته می شد كه به دلیل جنایت هایی كه انجام داده است به اعدام محكوم شده است و حال وضعیت دیگر دارد.
وی نوشته است كه نمی داند انس حقانی چه وقت از زندان رها شد كه اكنون در فهرست مذاكره كنندگان صلح از طرف طالبان با آمریكایی ها گماشته شده است.
وی همچنین افزوده است؛ اطلاعاتی دارد كه دو خلبان خارجی كه در استان «فاریاب» چند سال پیش بدست طالبان اسیر شده بودند هم روز گذشته رها شدند و به مسكو رسیده اند و او این دو رخداد را مرتبط می داند.
این خبر در رسانه ها و صفحات اجتماعی افغانستان بازتاب گسترده داشت كه باعث واكنش ریاست جمهوری افغان هم شد.
«شاه حسین مرتضوی» معاون سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان در صفحه خود نوشت كه انس حقانی در زندان است و هیچ تصمیمی در باره رهایی وی اتخاذ نشده است.
وی افزوده است كه حكومت مكلف به تطبیق قانون است و كسانی كه در برابر مردم مرتكب جنایت شده اند، بر اساس قانون كشور درباره آنها تصمیم گرفته می شود و افغان ها از این بابت اطمینان داشته باشند.
«وحید مژده» از اعضای سابق گروه طالبان اما بر این باور است كه طالبان با افزودن نام انس حقانی در گروه مذاكره كنندگان ، می خواهد به آمریكا و دولت افغانستان فشار وارد كند تا او را از زندان آزاد كند.
بخشی دیگر از تحولات تازه پیرامون صلح در افغانستان، اعلام برگزاری لویه جرگه یا همان مجلس بزرگان است.
البته طرح فراخوان طالبان برای گشایش دفتر در كابل نیز رخدادی تازه است كه رئیس جمهوری افغانستان دو روز پیش اعلام كرد كه در آخر اسفند ماه لویه جرگه را دعوت می كند كه در باره چگونگی صلح با طالبان تصمیم بگیرند.
«محمد اشرف غنی» افزوده است كه در هفته آخر فروردین ماه سال 1398 نیز نشست روند كابل برگزار می شود كه در آن نیز در باره صلح بحث و تبادل نظر خواهد شد.
دولت افغانستان طی چند سال اخیر با دعوت از كشورهای جهان و منطقه در سطح وزارت امور خارجه دعوت می كند كه در نشست كابل كه با عنوان « پروسه كابل » یا روند كابل شركت و درباره صلح بحث و تبادل نظر كنند و هدف از برگزاری آن را نیز بوجود آوردن اجماع منطقه ای و جهانی عنوان كرده اند.
برگزاری لویه جرگه خود به تنهایی واكنش زا است و «حامد كرزی» رئیس جمهوری سابق افغانستان از دعوت به لویه جرگه توسط غنی استقبال كرد و آن را گام مهمی برای صلح دانسته است.
اما وحید مژده از جمله كارشناسانی است كه گفته ؛ برگزاری لویه جرگه مشورتی تاثیری بر روند صلح افغانستان با طالبان نخواهد داشت.
به باور برخی از آگاهان سیاسی افغانستان جرگه مشورتی یا مشورت با بزرگان افغانستان كه قرار است پیرامون روند صلح در این كشور برگزار شود، فرمایشی و حكومتی است و چنین نشستی نمی تواند در روند صلح موثر واقع شود.
افزون بر واكنش های داخلی ، طالبان فراخوان رئیس جمهوری افغانستان برای گشایش دفتر این گروه در كابل، قندهار و ننگرهار را رد كرده و گفته است كه اشرف غنی می خواهد روند گفت وگوهای صلح را به بیراهه بكشاند و آنها هیچ دفتری در كابل باز نخواهند كرد.
با وجود فشارهای زیادی كه از كشورهای مختلف بر طالبان وارد شده است تا با دولت وحدت ملی افغانستان وارد گفت وگوی صلح شود ، اما طالبان تاكنون به این خواست ها پاسخ مثبت نداده است.
دور بعدی گفت و گوهای صلح كه قرار است در جریان سفر تازه خلیل زاد بین طالبان و آمریكا برگزار شود، هنوز اطلاعاتی از شركت كنندگان نداده است و معلوم نیست رهبران سیاسی افغانستان كه در مسكو با طالبان دیدار داشتند، در نشست آتی هم حضور خواهند داشت یا خیر.
از طرف دیگر برخی رسانه های افغانستان به نقل از «محمد حنیف اتمر» یكی از نامزدان انتخابات ریاست جمهوری افغانستان و مشاور سابق امنیت ملی این كشور نوشته اند كه در دور بعدی گفت و گوها با طالبان نمایندگان دولت نیز شركت خواهند كرد.
خروج نظامیان آمریكایی مهمترین خواسته طالبان است كه آن را اولین گام مذاكرات و هموار كننده راه برای چالش های دیگر می داند اما آمریكایی ها در این باره موضع ضد و نقیض دارند و تاكنون به روشنی نگفته اند كه خروج از افغانستان را می پذیرند یا نه و خلیل زاد بتازگی در دیدار با اعضای اتحادیه اروپا گفته است كه هدف آمریكا تأمین صلح در افغانستان است نه خروج نظامیان آمریكایی، در حال كه طالبان خروج آمریكایی ها را در صدر خواسته های خود برای پیشرفت در امور صلح مد نظر دارند.
این كه طالبان و آمریكا در دور پنجم سفر خلیل زاد به منطقه با چه چیز توافق خواهند كرد یا چه گروه ها و افراد دیگری در این نشست حضور خواهند داشت ، هنوز در سایه ابهام است.
آساق*291*1104**