آيا مصرف مولتي ويتامين ضروري است

به گزارش روز يكشنبه گروه اخبار علمي ايرنا، بر اساس مطالعات علمي تركيب هر دو ديدگاه مي تواند بهترين حالت براي بدن باشد. محققان بر اين باورند كه براي تامين مواد مورد نياز بدن پيروي از يك رژيم غذايي سالم و غني از مواد معدني، اسيد هاي چرب غير اشباع، سبزيجات و غلات و حبوبات ضروري است و تحت شرايط خاصي از قبيل بارداري، ابتلا به بيماري هاي خاص يا افزايش سن مصرف مكمل هاي معدني و ويتامين توصيه مي شود.
البته استفاده از مكمل هاي معدني و ويتامين نيز بدون تجويز پزشك به هيچ عنوان توصيه نمي شود؛ براي مثال استفاده از مكمل آهن براي افرادي كه دچار كمبود آهن نيستند مي تواند بسيار مضر باشد و به سيستم قلبي عروقي و مغز آسيب وارد كند. از طرفي دوز بالاي ويتامين A مي تواند ايجاد مسموميت كند؛ چرا كه اين ويتامين محلول در چربي است و در بافت هاي بدن ذخيره مي شود.
بررسي هاي علمي استفاده از مكمل ها را در چند مورد توصيه مي كند كه در ادامه اشاره شده است:

-بارداري
معمولا در دوران بارداري مواد غذايي لازم از طريق رژيم غذايي به تنهايي تامين نمي شود و استفاده از فوليك اسيد و امگا 3 توصيه مي شود. بايد توجه داشت كه در اين دوران استفاده خودسرانه مكمل به ويژه مكمل هاي حاوي آهن ممنوع است و بايد با تاييد پزشك باشد. مصرف ويتامين D نيز در اين دوران توصيه شده است.

-كودكان و نوجوانان
معمولا تركيب مكمل هاي معدني براي كودكان و نوجوانان توصيه مي شود. مكمل ها كمك مي كنند كودكان رشد جسمي و ذهني بهتري داشته باشند و از طرفي از بروز عفونت در اين گروه سني جلوگيري مي كند.
استفاده از ويتامين هاي مختلف در نوزادان نيز با مشورت پزشك توصيه شده است.

-سالمندان
مهمترين گروه سني براي استفاده از مكمل هاي معدني و ويتامين افراد سالمند هستند. معمولا جذب مواد غذايي در اين گروه به سختي انجام مي شود و بسته به بيماري هاي شايع اين گروه ويتامين هاي مختلفي توصيه مي شود. ويتامين D و كلسيم مهمترين مواردي هستند كه براي حفظ توده استخواني و جلوگيري از پيشرفت پوكي استخوان و سرطان توصيه مي شود.
ويتامين D علاوه بر تنظيم مكانيسم هاي مختلف بدن، براي جلوگيري از كاهش حافظه مرتبط با سن بسيار مفيد است. مطالعات محققان دانشگاه راتجرز نيوجرسي نشان مي دهد كاهش توانايي فكري و حافظه در سالمنداني كه سطح ويتامين D پاييني دارند، سريعتر از هم سن و سالاني است كه سطح ويتامين D نرمالي دارند. از طرفي سطح پايين ويتامين D با كاهش توانايي شناختي و زوال عقل مرتبط است و احتمال ابتلا به آلزايمر را افزايش مي دهد.
در اين مطالعه آمده است حدود 70 تا 90 درصد افرادي كه اختلال شناختي دارند، سطح ويتامين D ناكافي دارند.
ويتامين D يك عامل ضروري براي جذب كلسيم بدن، رشد استخوان ها، رشد سلول ها، عملكرد صحيح عصبي و عضلاني و بهبود سيستم ايمني بدن است. البته زياده روي در مصرف اين ويتامين نيز خطر بروز سنگ كليه و حمله قلبي را به دنبال دارد. شير، حبوبات، ماهي و روغن ماهي، تخم مرغ، آب پرتقال، قارچ ، انواع پنير و خاويار حاوي مقدار زيادي ويتامين D هستند و نورخورشيد مهمترين منبع ويتامين D است.
بر اساس تحقيقات انجام گرفته، ويتامين D از بروز سرطان روده بزرگ، افسردگي، مرگ زودرس، سكته مغزي، ام اس و پوكي استخون جلوگيري مي كند
يكي ديگر از ويتامين هاي مورد نياز سالمندان، ويتامين هاي گروه B است. ويتامين هاي B با بيماري هاي قلبي، سكته مغزي و بيماري هاي عروق محيطي در سالمندان مرتبط است.
ويتامين B12 بخشي از مجموعه ويتامين B است. اين گروه از ويتامين ها شامل تيامين، نياسين، ويتامين B6، فولات و ويتامين B12 هستند.
به گزارش آكادمي تغذيه و رژيم هاي غذايي آمريكا، يكي از مهمترين وظايف ويتامين B در بدن، كمك به سلول هاي بدن براي توليد انرژي است.
كمبود ويتامين B12 يك مشكل شايع در اكثر كشورهاست و در گياهخواران و زنان باردار بيشتر ديده مي شود. افراد معمولا كمبود ويتامين B12 را در رژيم غذايي خود احساس نمي كنند، زيرا كبد قادر به ذخيره اين ويتامين تا 5 سال است.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني دانشكده پزشكي دانشگاه هاروارد، مهمترين عوارض كمبود ويتامين B12 كاهش اشتها، كاهش وزن، احساس خستگي و ضعف، افسردگي، اختلال حافظه و تفكر، احساس بي حسي و سوزن سوزن شدن دست و پا از دست دادن تعادل، زخم دهان و زبان، يبوست و مشكلات گوارشي، زردشدن پوست و كم خوني هستند.
مهمترين راهكار براي دريافت ويتامين B12 كافي، استفاده از مواد غذايي طبيعي است. انواع سبزيجات، ميوه تازه و خشك، تخم مرغ، غلات، جگر، نان سبوس دار، نخود فرنگي، انواع ماهي، گوشت بره، گوشت گوساله، شير و ماست منبع غني اين ويتامين محسوب مي شوند، ولي چنانچه به دلايلي استفاده از اين مواد غذايي مقدور نباشد، مكمل هاي ويتامين B12 تحت نظر پزشك نيز اثربخش است. اين مكمل ها به سرعت باعث بهبود خلق و خو و تمركز و افزايش سيستم ايمني مي شوند.
برخي تحقيقات نشان مي دهد كه ويتامين B12 باعث كاهش احتمال ابتلا به سرطان سينه، ريه و رحم مي شود. همچنين تحقيقات نشان مي دهد كه اين ويتامين نقش محافظتي در برابر دود سمي تنباكو دارد.
ويتامين B12 در درمان اختلال خواب، بيماري هاي التهابي، انواع آلرژي، ام اس، آسم و برخي بيماري هاي پوستي موثر است. مكمل هاي ويتامين B12 براي جلوگيري از ديابت، پوكي استخوان، بيماري هاي قلبي و عروقي و سكته مغزي به كرات سفارش شده است. ويتامين B12 براي درمان اختلالات خواب موثر است و از بروز اختلالات رواني و آلزايمر جلوگيري مي كند.

- افرادي كه رژيم هاي لاغري دارند
معمولا استفاده از مكمل هاي ويتامين و معدني در افرادي كه رژيم هاي غذايي لاغري دارند ضروري است؛ چرا كه ممكن است مواد غذايي كافي در اختيار بدن قرار نگيرد. از طرفي افرادي كه به بيماري سلياك مبتلا هستند نيز گاهي بايد از مولتي ويتامين استفاده كنند.

-گروه هاي ديگري كه نيازمند مصرف مكمل هستند
افراد مبتلا به بيماري هاي مختلف از جمله انواع سرطان، بيماري هاي گوارشي، ديابت نوع 2، استرس مزمن و عفونت مزمن نيز بايد از انواع مولتي ويتامين استفاده كنند. استفاده از مكمل در افراد سيگاري نيز توصيه شده است.

*** تقويت عملكرد مغز با مصرف مكمل هاي B1، B9 و C و مواد معدني كلسيم، منيزيم و روي
ويتامين هاي B1، B9 و C و مواد معدني كلسيم، منيزيم و روي غذاي اصلي مغز هستند و كمبود اين مواد عملكرد مغز را با مشكل مواجه مي كند.
حافظه، يادگيري و توانايي شناختي مغز نيازمند آن است كه مواد غذايي موردنياز در اختيار اين عضو پيچيده قرار بگيرد. در صورت كمبود ويتامين ها و مواد معدني مورد نياز مغز، عملكرد آن با اختلال جدي مواجه مي شود.

- تيامين (ويتامين B1)
تيامين يا ويتامين B1 يكي از ويتامين هاي گروه B‌ است. اين ويتامين نقش مهمي در سيستم اعصاب و بافت مغز ايفا مي كند. مطالعات منتشر شده در نشريه International Medical Research نشان مي دهد كمبود اين ويتامين سبب بروز سندرم كورساكف مي شود كه اختلال مزمن حافظه است. اين بيماري بيشتر در الكلي ها و مبتلايان به ايدز ديده مي شود.

-فوليك اسيد (B9)
فوليك اسيد يكي از مهمترين ويتامين هاي مورد نياز مغز است. اسفناج، لوبيا سبز، نخود فرنگي، جگر، قلوه، حبوبات، مركبات و سيب زميني سرشار از فوليك اسيد هستند.
نيمي از ذخيره اين ويتامين در بدن در كبد صورت مي گيرد. بنابراين زماني كه عملكرد كبد با اختلال مواجه مي شود، بدن با كمبود فوليك اسيد مواجه مي شود. فوليك اسيد نقش مهمي در سنتز اسيد آمينه و تشكيل بافت عصبي دارد. رشد عصبي كودك در گرو فوليك اسيد و ويتامين هاي ديگر گروه B است. مطالعات حيواني نشان مي دهد مصرف فوليك اسيد به مدت هشت هفته به بهبود حافظه در موش هاي سالمند كمك مي كند.

-اسيد اسكوربيك (ويتامين C)
بيشترين ميزان غلظت اين ويتامين در مغز و به ويژه در غده هيپوفيز وجود دارد. ويتامين C در سنتز اتنقال دهنده عصبي دوپامين نقش دارد و از مغز در برابر استرس اكسيداتيو جلوگيري مي كند. مصرف 90 ميلي گرم ويتامين C در روز براي بدن ضروري است.

-كلسيم
كلسيم ضروري ترين ماده معدني مورد نياز مغز است. قسمت عمده انتقال پيام هاي عصبي توسط كلسيم صورت مي گيرد.

-منيزيم
منيزيم براي فعال كردن بسياري از ويتامين هاي گروه B ضروري است. تحريك پذيري سيستم عصبي به كمك منيزيم و كلسيم صورت مي گيرد و مدل هاي حيواني نشان مي دهد منيزيم سبب افزيش حافظه و عملكرد شناختي مي شود.

- روي
كمبود روي اختلالات عصبي و رواني جدي به همراه دارد و توسعه مغز و بافت عصبي نيازمند اين ماده معدني است. تخم كدو، گوشت گاو و ميگو سرشار از روي هستند.

**بيوتين ويتاميني براي سلامت و شادابي پوست و مو و سلامت عمومي بدن
ويتامين بيوتين، سبب سلامت و شادابي پوست، مو و ناخن مي شود و به حفظ سلامت عمومي بدن كمك مي كند.
بيوتين يكي از ويتامين هاي محلول در آب گروه B (ب كمپلكس) است. گاهي اين ويتامين با نام هاي ويتامين B7 يا ويتامين H نيز شناخته مي شود.
بيوتين سبب مي شود كه بدن كراتين بيشتري توليد كند. كراتين پروتئيني است كه در رشد مو، ناخن و بهبود پوست نقش دارد. بنابراين با استفاده از مكمل هاي اين ويتامين يا مواد غذايي كه به طور طبيعي حاوي بيوتين هستند، مي توان شاهد تغييرات بزرگي در پوست و مو بود. تحقيقات نشان مي دهد ضخامت ناخن افرادي كه از مكمل هاي بيوتين استفاده مي كنند، 25 درصد بيشتر از زماني است كه به مقدار كافي بيوتين دريافت نمي كنند.
كمبود بيوتين در ميان زنان باردار بسيار شايع است. تحقيقات نشان مي دهد كه كمبود اين ويتامين در بدن زنان باردار، مي تواند احتمال رشد غير طبيعي جنين را افزايش دهد. استفاده از مكمل هاي اسيد فوليك به زنان باردار توصيه شده است؛ در اين گزارش آمده است كه مصرف روزانه 30 ميكروگرم بيوتين، به همراه اسيد فوليك، كمبود بيوتين بدن را جبران مي كند.
به علاوه مطالعات نشان مي دهد كه مصرف بيوتين به همراه كروم، قند خون بيماران مبتلا به ديابت نوع 1 و 2 را كاهش مي دهد؛ همچنين استفاده از بيوتين، مقاومت به انسولين در بيماران ديابت نوع 2 را كاهش مي دهد.
زرده تخم مرغ، جگر، بادام زميني، گندم، هويج، برگ چغندر، انواع توت، آجيل، پنير چدار، ماهي آزاد، آووكادو، تمشك و گل كلم حاوي اين ويتامين هستند. معمولا استفاده از مكمل بيوتين براي پوست و مو سفارش مي شود.
منابع :پايگاه خبري هلث لاين،پايگاه خبري وب ام دي،پايگاه خبري مديكال نيوز و پايگاه خبري سرويس سلامت ملي (NHS)
علمي (6)**9259**1440