هند از سلاح آب عليه پاكستان استفاده مي كند

روزنامه اكسپرس تريبيون پاكستان روز يكشنبه گزارش داد 'نيتين گادكاري' وزير حمل و نقل و كشتيراني هند روز جمعه تهديد كرد كشورش آب رودخانه هاي مرزي را به روي پاكستان مي بندد، اقدامي كه به بحران اقتصادي و زيست محيطي جدي براي ايالت هاي مرزي آن كشور منجر خواهد شد.
وي در توئيتي نوشت ،دهلي نو علاوه بر جلوگيري از سرازير شدن آب رودخانه هاي شرقي، مسير حركت آنها را به سمت 'جامو و كشمير' و 'پنجاب' هند تغيير خواهد داد.
هند اين اقدام را در پاسخ به آنچه كه حمايت پاكستان از حمله هفته گذشته گروه شبه نظامي جيش محمد در كشمير كه منجر به كشته شدن بيش از 40 نظامي اين كشور شد انجام مي دهد.
هند،پاكستان را به دست داشتن در اين حمله متهم كرده است، اما اسلام آباد اين اتهام را به شدت رد كرده است.
هرچند گفته مي‌شود عامل اين حمله انتحاري از كشمير تحت كنترل هند بوده ولي گروه جيش محمد مسئوليت اين حمله را به عهده گرفته است.
گادكاري در اظهارات خود بدون اشاره به آن حادثه تروريستي يا خرابكارانه كه به مرگ 44 شهروند هندي انجاميد، گفته بود كه اين اقدام (سد سازي) براي تلافي ادامه خصومت هاي پاكستان است و لذا دهلي نو اقدام هاي لازم را براي منزوي كردن اسلام آباد انجام خواهد داد.
گادكاري كه مسئوليت منابع آبي هند را به عهده دارد خاطرنشان كرد
هندوستان كار احداث سد بر روي رودخانه 'راوي' كه يكي از سرشاخه هاي بزرگ رود سند است را آغاز كرده است.
وي گفت:'اين سد آب لازم را براي جامو كشمير ذخيره خواهد كرد و باقي آب به يك مخزن عظيم منتقل خواهد شد'.
اين وزير هندي حتي گفته بود كه برخي كشورها از هند خواسته اند از دادن حتي يك قطره آب به پاكستان خودداري شود. در حالي كه چنين تصميماتي بايد در سطوح بالاي دولتي اتخاذ شود.
هند همچنين در حال ساخت سد روي رود 'نيلم'و ساخت نيروگاه 330 مگاواتي توليد برق است و سعي دارد با بستن آب رود 'چناب' يك نيروگاه 850 مگاواتي توليد برق نيز در مسير اين رود احداث كند.
اين اقدام هاي هند باعث كاهش شديد آب ورودي كوهستان هاي اين كشور به پاكستان خواهد شد.
كاهش عرضه آب براي همه كشورها، به ويژه كشوري مثل پاكستان، معضلي بزرگ است.
به اعتقاد كارشناسان، عوامل مختلف، مانند رشد جمعيت، تغييرات آب و هوايي و سوءمديريت آب، پاكستان را در آستانه كمبود آب قرار داده است.
از آنجايي كه با توجه به تغييرات آب و هوايي، خشكسالي هاي طولاني و ذوب يخچال ها، انتظار مي رود درگيري بر سر آب بين كشورهاي جهان افزايش يابد.
با در نظر گرفتن روند تحولات اخير ميان دو كشور، بعيد نيست همين موضوع به عامل بروز يك جنگ ديگر ميان دو كشور تبديل شود.
در هر حال، كشمير و آب از گذشته هاي دور محل نزاع دو كشور بوده است ، چون كشمير امروز در حدفاصل اين 2 كشور كه هر يك ادعاي مالكيت بر كل آن را دارند،قرار گرفته است.
پاكستان و هندوستان تاكنون 2 بار بر سر كشمير باهم وارد جنگ شده اند و سالها هم در خصوص حق آبه باهم مذاكره كرده اند.
در هر حال هند در واكنش به حمله انتحاري اخير،با اتهام دست داشتن پاكستان در اين حمله ،قرارداد تجارت ترجيحي با آن كشور را نيز لغو كرد و در تلاش است با استفاده از ديپلماسي، اسلام آباد را منزوي كند و اكنون نيز به استفاده از آب به عنوان سلاح مي انديشد.
البته سه سال پيش نيز 'نارندرا مودي'، نخست وزير هند پس از كشته شدن 19 سرباز هندي به دست يك گروه ساكن پاكستان به مقامات دولت خود گفته بود كه 'خون و آب نمي تواند با هم جريان داشته باشند'.
در هر صورت، روند تحولات شبه قاره هند نشان مي دهد كه تلفيق دو بحران ،كشمير و آب ،ميان اين 2كشور ،منطقه را با تنش هاي خطرناك روبرو مي كند تا جايي كه دونالد ترامپ، رئيس جمهوري آمريكا نيز ديروز در جمع خبرنگاران، شرايط به وجود آمده را بسيار خطرناك توصيف كرد.
البته آمريكا سال گذشته كمك نظامي 300 ميليون دلاري اين كشور به پاكستان را قطع كرد. واشنگتن در آن زمان گفته بود كه اسلام آباد در زمينه مبارزه با افراطي ها و بستن پناهگاهاي امن شورشيان مخالف دولت افغانستان، اقدامات كافي انجام نداده است.
صرف نظر از موضع گيري رئيس جمهوري آمريكا، ارتش پاكستان روز جمعه هشدار داده بود كه اسلام آباد در برابر هرگونه عمل نظامي دهلي نو قادر به پاسخ دادن است.
در همين حال همان روز شاه محمود قريشي، وزير خارجه پاكستان نيز نامه اي به شوراي امنيت ملل متحد از اين شورا خواست كه متوجه تهديدهاي هند در برابر اين كشور باشد.
او در اين نامه نوشت پس از تهديد هند براي اقدام نظامي عليه پاكستان، وضعيت امنيتي در منطقه درحال بدتر شدن است.
اگرچه اختلافات هند و پاكستان ديرينه است و تاكنون خويشتنداري هاي زيادي از دو طرف نسبت به طرف مقابل صورت گرفته است، اما تهديد مستقيم هند عليه پاكستان بيانگر عمق اختلافاتي است كه هيچ يك از طرفين قصد كوتاه آمدن ندارند.
در پي اظهارات روز جمعه گادكاري بود كه عمران خان نخست وزير پاكستان نيز به آن واكنش شديد نشان داد و گفت كه به هر تعرض هند قاطعانه پاسخ مي دهد.
به گزارش روز گذشته خبرگزاري اسپوتنيك روسيه، نخست وزير پاكستان با بيان اينكه كشورش هيچ نقشي در حمله تروريستي كه 16 فوريه در منطقه كشمير نداشته خاطرنشان كرد كه اسلام آباد آماده مذاكره در خصوص اين حمله است .
وي تصريح كرد چنانچه كشورش مورد تهاجم قرار گيرد، مقابله‌به‌مثل خواهد كرد.
اين بدان معني است كه خويشتنداري هاي قديم و توافق هاي دوجانبه اي كه قبلا دو طرف بر سر رفع برخي اختلافات قديمي با هم داشتند اين بار ديگر محلي از اِعراب نخواهد داشت.
بطور مثال، در سال 1960 ميلادي بود كه دو كشور براي رفع اختلافات مشابه به نوعي با هم كنار آمده بودند، از جمله اينكه ژنرال 'ايوب خان' حاكم نظامي به نمايندگي از پاكستان و 'جواهر لعل نهرو' نخست وزير هند با ميانجيگري بانك جهاني قرارداد سهم آب 'سندطاس' را با هم امضا كرده بودند.
اين دو كشور حتي بعد از جنگ 1965 و 1971 ميلادي نيز به قرارداد سندطاس پايبند بودند؛ قراردادي كه بر مبناي آن آب رودهاي شرقي از جمله 'ستلج'، 'بياس' و 'راوي' سهم هند و رودهاي غربي از جمله 'سند'، 'جهلم' و 'چناب' سهم پاكستان است.
اما در حال حاضر هند با توجه به تحولات اخير در منطقه مشترك در بلندي هاي هيماليا يعني كشمير سعي دارد اين قرارداد را ناديده بگيرد و دست به اقداماتي بزند كه احتمالا عواقب وخيمي براي شبه قاره هند به بار خواهد آورد.
البته در اين ميان كارشناساني هم هستند كه معتقدند كه باوجود تاكيد شماري از هندي ها بر استفاده از سلاح آب عليه پاكستان، بروز چنين جنگي ميان دو كشور تا حد زيادي بعيد است، چون پاكستان هشدار داده است كه خروج هند از معاهده توزيع آب به معناي اعلام جنگ است.
زيرا درست است كه طرح ايده بستن آب به روي پاكستان از سوي هند نشان دهنده عمق نااميدي دهلي از اسلام آباد است، اما استفاده از آب به عنوان سلاح به همان راحتي كه از آن حرف زده مي شود، نيست.
در هر حال بايد منتظر بود و ديد كه ادامه تحولات در شبه قاره هند چه سمت و سويي خواهد گرفت و عوامل فرامنطقه اي نيز چقدر در بروز يا عدم بروز يك جنگ جدي تر ميان اين دو قدرت هسته اي منطقه اي نقش بازي خواهند كرد.
گزارش از علي نصيري
آساق**1378**1600