افغانستان، نگران از معامله پنهان آمریكا با طالبان

به گزارش ایرنا، نشست پنجم مامور ویژه آمریكا با اعضای منتخب طالبان دیروز سه شنبه در دوحه پایتخت قطر در حالی آغاز شد كه دو طرف به نوعی به نتایج امیدوار بودند.
در پایان وقت روز گذشته یكی از منابع نزدیك به طالبان به رسانه های خارجی گفت كه در باره خروج نظامیان آمریكایی از افغانستان پیشرفت های خوبی صورت گرفته و دو طرف به نتیجه نزدیك شده اند اما برخی از مقامات دولتی و سیاست مداران افغانستان نگران نوع این توافق هستند .
این كه آمریكا در برابر طالبان متعهد به خروج از افغانستان می شود و طالبان هم ضمانت می كند كه از خاك افغانستان علیه آمریكا تحركی انجام نشود، معامله ای سودمند برای دو طرف است كه البته دولت و ملت افغانستان تاكنون در این معادله حضور نیافته اند و هیچ طرف از مذاكره كنندگان نظرات و خواسته های مردم و دولت را مد نظر نداشته و دنبال نمی كنند.
گروه طالبان از آغاز گفت و گوهای مستقیم با آمریكایی ها تاكنون موضوع اصلی بحث را تنها روی خروج نظامیان آمریكایی و تضمین تعهد این گروه برای جلوگیری از سوء استفاده از خاك افغانستان علیه منافع آمریكا متمركز كرده اند و این درحالی است كه مامور ویژه امور خارجه آمریكا برای مذاكرات صلح افغانستان تأكید دارد كه موضوع اصلی رسیدن به صلح است و خروج نظامیان آمریكا محور اصلی گفت وگوها نخواهد بود.
«زلمی خلیل زاد» دیپلمات افغان تبار امور خارجه آمریكا كه مذاكرات مستقیم جاری را میان طالبان و روسایش دنبال می كند در جریان پنجمین دور از سفرهایش به منطقه جنوب غرب آسیا و چند كشور اروپایی در راستای ماموریتش ، هفته گذشته با اعضای «ناتو» دیدار داشت و اعلام كرد كه موضوع اصلی گفت و گو با طالبان صلح افغانستان است نه خروج نظامیان آمریكایی اما طالبان توافق بر سر خروج را اصل می دانند و تاكید دارند كه پس از این توافق در باره موضوعات دیگر گفت و گو خواهند كرد.
برخی منابع خبری افغانستان به نقل از شركت كنندگان در نشست قطر نوشته اند كه بحث این دور گفت و گوها علاوه بر خروج آمریكا درباره گفت و گو طالبان با دولت و آتش بس نیز مطرح خواهد شد.
اما در داخل افغانستان هنوزهم نگرانی هایی از جریان پشت پرده بین طالبان و آمریكایی ها وجود دارد كه بیشتر حول این نكته است كه آنها منافع و مصالح افغانستان را نادیده گرفته و تنها بر سر منافع آمریكا و طالبان معامله كنند.
«ملالی شنواری» مشاور رئیس جمهوری افغانستان باور دارد كه در این گفت وگوها رسانه ها حضور ندارند و این خود قابل نگرانی است و از طرف دیگر طالبان در نشست های مسكو و پیش از آن نشان دادند كه برخی خواسته های آنها از بیرون دیكته می شود.
شنواری به اظهارات «شیر محمد عباس استانكزی» كه گفته بود ارتش افغانستان منحل شود، اشاره كرد و گفت كه این خواسته آشكارا از بیرون كشور مطرح شده است.
وی گفت كه طالبان به دو بخش تقسیم شده اند كه بخش اول آنها تنها از دستگاه اطلاعات نظامی پاكستان پیروی كرده و در نشست ها خواسته های آنها را مطرح می سازند.
شنواری گفت: زلمی خلیل زاد هم این موضوع را آشكار ساخت، وقتی وی به قطر رسید نوشت كه این دور از مذاكرات آنها متفاوت است و با شخص مهمی از طالبان دیدار خواهد داشت كه این موضوع هم دوگانگی طالبان را نشان می دهد.
وی گفت كه دولت افغانستان حاضر به هر نوعی مذاكره و بحث در هر موضوعی با طالبان است اما مشروط به این كه خواسته های مطرح شده از سوی طالبان باشد نه دیگر كشورها و عناصر بیرونی .
شنواری باور دارد كه تأكید طالبان برای گفت و گو با آمریكایی ها و رد گفت و گو با دولت افغانستان ، خواست پاكستان است كه متأسفانه از زبان طالبان بیان می شود.
وی گفت : تاكنون طالبان در گفت و گوها ، زبان پاكستان بودند اما امید است كه با وارد شدن ملا برادر در گفت و گوهای صلح ، خواست و زبان هر دو متعلق به طالبان باشد تا نتیجه مطلوب داشته باشد.
مشاور رئیس جمهوری افغانستان گفته تا زمانی كه خلیل زاد به عنوان سخنگوی طالبان پیام آنها را به كابل بیاورد پیش رفتی در صلح صورت نخواهد گرفت، پیشرفت زمانی صورت خواهد گرفت كه دولت افغانستان و طالبان در پشت یك میز به بحث و تبادل نظر بنشینند.
«داود مرادیان» رئیس انستیتو راهبردی افغانستان هم بر این باور است كه همه افغان ها تشنه صلح هستند، زیرا هر خانواده افغان طی 40 سال گذشته قربانی داده و رنج جنگ و ناامنی را متحمل شده اند.
اما وی هشدار داد كه افغان ها باید توجه داشته باشند كه آیا روند كنونی صلح كه در قطر ادامه دارد ما را به صلح می رساند یا صفحه دیگری از منازعات را در كشور می گشاید.
به گفته مرادیان طی 40 سال گذشته هم جنگ در افغانستان دوام داشته و هم تلاش ها برای رسیدن به صلح صورت گرفته كه بر اساس معلومات وی در 20 سال گذشته ، 120 دیدار بین هیأت های آمریكا و طالبان صورت گرفته است.
این كارشناس سیاسی افغانستان گفت ؛ «ریچارد سون» سفیر وقت آمریكا در سازمان ملل در سال 1998 به كابل آمد و گفت: خبر خوش می دهد كه منازعه افغانستان را حل كرده اند و با طالبان به توافق رسیده اند اما این خبری بود كه نزدیك به 20 سال پیش داده شده است.
بعد از آن روز تاكنون جنگ ادامه پیدا كرده است و وضعیت كشور پیچیده تر نیز شده، بنابر این دلایل افغان ها باید هوشیار باشند و از گذشته درس عبرت گرفته و در برخورد با طالبان، پاكستان و آمریكا از احتیاط غافل نشوند.
مرادیان باور دارد كه گفت وگوی صلح آمریكا و طالبان ناموفق آغاز شده و تجربه نشان می دهد كه كارهای خلیل زاد درباره افغانستان بی دستاورد بوده است.
وی تأكید كرد كه برای رسیدن به صلح چاره ای جزء گفت و گو بین طالبان و دولت افغانستان وجود ندارد زیرا صلح بین دو طرف جنگ صورت می گیرد، اگر آنها یك طرف اصلی صلح را كنار بزنند با كی صلح می كنند.
این كارشناس مسائل سیاسی افغانستان گفت كه خلیل زاد با طالبان مشكلی ندارد كه با آنها گفت و گو می كند و سخنان خلیل زاد نشان می دهد كه وی بیشتر نقش سخنگوی طالبان را بازی می كند تا این كه یك میانجی بین دو طرف و نماینده آمریكا باشد.
مرادیان به وزارت خارجه آمریكا هشدار داد كه اگر فرصت زیادی به خلیل زاد بدهد، مثل گذشته اشتباهات سنگینی خواهد داشت كه تاوان آن را افغان ها و دولت و در قدم بعدی خود آمریكایی ها خواهند پرداخت.
وی تأكید كرد كه همه افغان ها از گفت و گو استقبال می كنند اما گفت و گو باید بین طرف های جنگ باشد كه یك طرف آن طالبان و طرف دیگر جمهوری اسلامی افغانستان است.
مرادیان در باره كنار ماندن دولت افغانستان در گفت و گوهای صلح می گوید كه طی چند سال گذشته دولت افغانستان بجای جنگ و فكر موفقیت در برابر طالبان، در منازعات داخلی خود گرفتار مانده اند و توجه به این موضوع نكرد و به همین دلیل امروز هیچ كسی به كابل اهمیت نمی دهد.
وی گفت كه حرف دیگر این است كه تصمیم در آمریكا گرفته می شود و رئیس جمهوری آمریكا برای انتخابات سال 2020 آماده می شود و تلاش دارد تا برای گرفتن رای به آمریكایی ها بگوید كه نظامیان آمریكایی را از افغانستان خارج كرده است و در این صورت افغانستان بار دیگر قربانی خواهد شد.
مرادیان تأكید كرد كه صلح افغانستان در دوحه، ابوظبی و مسكو نیست بلكه در هرات، كابل، قندهار و بامیان است ، اگر طالبان صلح می خواهد ، نظرهای خود را بجای خارجی ها با افغان ها به اشتراك بگذارند.
وی گفت: نگران است كه روند كنونی گفت و گوهای صلح افغانستان با جنگ دیگری مواجه شود و از مردم این كشور خواست كه این بار هوشیارانه برخورد كنند.
این كه چرا افغان ها نگران معاملات پنهانی و پشت پرده گفت و گوهای صلح آمریكا و طالبان هستند را می توان به نبود نماینده دولت در این گفت و گوها یا عدم حضور رسانه ها در نشست ها و پنهان كاری جلسات مرتبط دانست اما واقعیت آن است كه این نگرانی ریشه ای تاریخی دارد و به غیر قابل اعتماد بودن آمریكا باز می گردد.
در حال حاضر آن چه به رسانه و مردم افغانستان گفته می شود تنها چند جمله خلیل زاد در صفحه اجتماعی او در توئیتر است و سخنان مبهم نمایندگان طالبان ؛ اما این كه به واقعیت در مذاكرات آنها چه چیز مورد بحث و توافق قرار گرفته ، هیچ كس چیزی نمی داند و این وضعیت با توجه به سابقه بد آمریكا در تعهدات باعث نگرانی در افغانستان شده است.
آساق*291*1104*