«فرهاد سرداری» روز جمعه در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا افزود: این امر سبب شده تا از تجربیات مفید ایران برای برخی كشورهایی مانند اردن و تعدادی از كشورهای آفریقایی استفاده شود.
وی افزود: برای كنترل فرسایش بادی به ویژه تثبیت ماسه های روان، فعالیت های گسترده ای در زمینه بیولوژیك مانند نهالكاری، بذركاری، بذرپاشی و اقدامات فیزیكی و شیمیایی مانند مالچپاشی انجام شده است.
وی تصریح كرد: در حدود نیم قرنی كه از آغاز این فعالیت ها در ایران می گذرد، اقدامات اجرایی مقابله با بیابان زایی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری كشور منجر به ایجاد بیش از دو میلیون هكتار جنگل دست كاشت در مناطق بیابانی كشـور شده است.
مدیركل دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری اضافه كرد: مالچ پاشی از جمله اقدامات مهمی است كه از پنج دهه پیش در زمینه كنترل فرسایش بادی و تثبیت ماسه های روان در كشور صورت گرفته است، البته این اقدام زمانی در دستور كار قرار خواهد گرفت كه امكان اجرای سایر عملیات اصلاحی و احیایی به تنهایی میسر نبوده و امكان استقرار پوشش گیاهی به دلیل شدت فرسایش بادی فراهم نباشد.
وی گفت: مالچ پاشی در اراضی در حال فرسایش بادی شدید، حفاظت و ممانعت از ورود ماسه و حفاظت از جاده ها، راه آهن، فرودگاهها، مراتع، قنوات، تاسیسات نظامی، روستاها و شهرهایی كه مورد هجوم ماسه های روان هستند، انجام می شود و بسیار موثر است؛ بكارگیری از این روش از بروز خسارات های جبران ناپذیر جلوگیری می كند.
به گفته وی، براساس مطالعات انجام شده، مساحت مناطق تحت تاثیر و كانون های بحرانی فرسایش بادی كشور بیش از 30 میلیون هكتار است كه وسعت كانون های بحرانی فرسایش بادی بیش از 9 میلیون هكتار برآورد شده و بیش از 30 درصد از این سطح، كانون بحرانی درجه یك است.
سرداری یادآور شد: آخرین تحقیقات صورت گرفته از سوی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع كشور نشان می دهد كه مساحت ماسه زارهای كشور بالغ بر 4 میلیون و 763 هزار و 196 هكتار و مساحت مناطق مورد پاشش مالچ كشور 256 هزارو 814 هكتار است كه حدود 3 درصد از مساحت كانونهای بحرانی فرسایش بادی كشور و 4.5 درصد از مساحت ماسه زارهای كشور را به خود اختصاص داده است.
وی ادامه داد: قریب به اتفاق مناطق مالچ پاشی شده اكنون به جنگل دست كاشت مناطق بیابانی تبدیل شده و از تنوع زیستی قابل توجهی برخوردار است.
مدیركل دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری یادآور شد: ایجاد جنگل دست كاشت مناطق بیابانی پس از مالچ پاشی در منطقه غرب كرخه، خوزستان از دیگر اقدامات است كه با توجه به شدت خسارت های وارده به مناطق زیستی و اقتصادی كه بخشی از آن ناشی از وقوع خشكسالی های متوالی و تحلیل پوشش گیاهی مناطق است.
وی افزود: در دو سال اخیر با پیش بینی های انجام شده، امكان اجرای پروژه مالچ پاشی پس از قریب یك دهه وقفه اجرای پروژه، در دستور كار سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری كشور واقع و مجموعه اقدامات تا پایان سال جاری منجر به اجرای 33 هزار هكتار مالچ پاشی توام با نهالكاری خواهد شد.
وی گفت: به تازگی برخی مباحث درباره اثرات منفی مالچ نفتی بر خاك، پوشش گیاهی و جانوری، خسارت های وارده به مناطق زیستی مطرح شده است اما هرگونه نقد از مالچ نفتی در تثبیت ماسه های روان باید بر پایه تحقیق و یا پژوهش مستند علمی باشد.
مدیركل دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری افزود: مالچ تنها بر روی تپه ها و پهنه های ماسه ای فعال كه تهدیدی برای شهرها، روستاها، مناطق مسكونی، كارخانه‌های صنعتی، خطوط ارتباطاتی ریلی و جادهای، اراضی زراعی، شبكه های آبیاری و زهكشی و آلودگی هوا محسوب میشوند، پاشیده می شود.
وی معتقد است، مالچ پاشی به عنوان آخرین راهكار در مناطقی اجرا می شود كه امكان تثبیت، احیا و اصلاح اراضی ماسه‌زار به شیوه دیگری میسر نبوده و یا بسیار سخت است.
وی افزود: با توجه به متحرك بودن تپه های ماسه ای فعال، امكان استقرار پوشش گیاهی بدون اتخاذ تمهید مناسب میسر نیست، زیرا از یك سو ممكن است در اثر فرسایش بادی و برداشت ماسه، ریشه گیاهان لخت شده، سپس خشك شود و از سوی دیگر، بر اثر تجمع ماسه در پای گیاهان، گیاهان كاشته شده خفه شوند؛ از این رو لازم است ابتدا تپه ها و پهنه های ماسه ای به وسیله مالچ یا با استفاده از سایر روشها تثبیت شده، سپس نسبت به تثبیت بیولوژیك از طریق كشت گونه های بیابانی اقدام كنند.
وی افزود: به منظور تعیین مناطق مستعد مالچ پاشی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری كشور، نسبت به مطالعات مكان‌یابی و اولویت‌بندی مناطق مورد نظر برای اجرای عملیات مالچپاشی در 13 استان بیابانی كشور اقدام كرده است.
وی گفت: عرصه های مالچ پاشی شده در مقایسه با عرصه های فاقد مالچ، از حیث تعداد و نوع پستانداران، پرندگان، خزندگان و حشرات به شدت متحول شده و همه موارد اشاره شده حاكی از اثرات مثبت حاصل از كاربرد مالچ های نفتی است.
وی گفت: مطالعات نیز نشان می دهد، استفاده از مالچ های نفتی در بیابانزدائی و كنترل اثرات مخرب طوفان های سهمگین و هجوم شن های روان به مناطق مسكونی و كشاورزی و محیط زیست اقتصادی و اجتماعی مناطق محروم استانهای سیستان و بلوچستان، كرمان و خوزستان تاثیرگذار است.
به گزارش ایرنا، استفاده از مالچ نفتی در تثبیت ماسه های روان به دلیل مشكلات ناشی از حركت ماسه های بادی و تپه‌های ماسه‌ای و اثرات سوء آن بر سكونتگاه های شهری و روستایی، صنایع، خطوط ارتباطاتی، اراضی زراعی، شبكه های آبیاری و زهكشی و آلودگی هوا در كانون های بحرانی فرسایش بادی كشور، تثبیت تپه های ماسه ای، از اهمیت ویژه ای برخوردار است و چنین اقداماتی برای محدود كردن صدمات ناشی از حركت ماسه های بادی دارای تاریخچه های طولانی انجام می شود.
اقتصام**9186*
تاریخ انتشار: ۱۰ اسفند ۱۳۹۷ - ۱۰:۳۸
تهران-ایرنا- مدیركل دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری گفت: ایران با اقدامات موثر خود در امر مالچ پاشی و بیابان زدایی، توانسته یكی از پنج كشور نخست جهان در امر تثبیت ماسه های روان باشد.