تهران- ایرنا- عوامل مختلفی در سلامت مغز و جلوگیری از كاهش عملكرد شناختی با افزایش سن دخیل هستند؛ محققان معتقدند رژیم غذایی سالم بیشترین تاثیر را بر كاهش روند پیری مغز و احتمال بروز زوال عقل دارد.

به گزارش روز جمعه گروه اخبار علمی ایرنا،‌ سالهاست كه مطالعات گسترده‌ای در سراسر جهان تاثیر رژیم غذایی بر سلامت كلی بدن را تایید كرده‌اند. این مطالعات به ویژه بر تاثیر رژیم غذایی بر سلامت مغز و عملكرد شناختی تمركز دارند. مطالعات جدید محققان استرالیایی نشان می‌دهد پیروی از رژیم غذایی طراحی‌شده برای سلامت مغز خطر ابتلا به آلزایمر و اختلالات شناختی را كاهش می‌دهد. این رژیم غذایی MIND نام دارد.
رژیم غذایی MIND كه مبنای آن بر اساس رژیم غذایی مدیترانه‌ای است،‌ بهترین گزینه برای سلامت مغز است. رژیم غذایی مدیترانه‌ای به طور معمول شامل چربی‌های اشباع نشده مانند روغن زیتون، آجیل و آووكادو، همراه با سبزیجاتی مانند كرفس، اسفناج و هویج است. این سبزیجات غنی از نیتریت و نیترات هستند و تركیب این دو گروه غذایی باعث تشكیل اسیدهای چرب نیترو می‌شود. در رژیم غذایی مدیترانه‌ای جایی برای گوشت قرمز، غذاهای فرآوری شده و قندهای مصنوعی وجود ندارد.
رژیم غذایی MIND تقریبا مشابه رژیم غذایی مدیترانه‌ای است؛ ولی تمركز آن روی مصرف سبزیجات، روغن زیتون، آجیل، غلات كامل، لوبیا، ماهی و محصولات خانواده توت (خشك یا تازه) قرار دارد. مطالعات نشان می‌دهد این رژیم غذایی در سلامت مغز و عملكرد شناختی بسیار موثر است و خطر ابتلا به زوال عقل را كاهش می‌دهد.
به رغم پیشرفت علم در زمینه پیشگیری و درمان زوال عقل، آمار مركز بین المللی آلزایمر نشان می‌دهد كه در حال حاضر 47 میلیون نفر در سراسر جهان به زوال عقل مبتلا هستند و این تعداد تا سال 2050 میلادی، به 131.5 میلیون نفر به ویژه در كشورهای در حال توسعه می‌رسد.
بیماری پیشرونده آلزایمر شایع ترین نوع زوال عقل است كه باعث اختلال در حافظه، تفكر و رفتار فرد می‌شود. این بیماری از دیدگاه علمی بر اثر كاهش ماده شیمیایی سروتونین در مغز بروز می‌كند و به این ترتیب انتقال پیام‌های عصبی مختل می‌شود.
مطالعات دیگری نشان می دهد رژیم غذایی حاوی چربی، شكر و غذاهای فرآوری شده، به مرور زمان مغز را فرسوده می كنند. مصرف شكر به اندازه‌ای در كاهش حافظه و قابلیت تفكر موثر است كه محققان آلزایمر را دیابت نوع 3 نامیده‌اند كه مستقیما با نوع تغذیه مرتبط است.
یكی از مواد غذایی كه مصرف آن همواره برای سلامت مغز توصیه شده ماهی است. ماهی غذای مغز است. اسیدهای چرب امگا 3 موجود در ماهی، به رشد مغز كمك می‌كنند. این ماده غذایی منبع بی نظیر پروتئین است و با تامین اسیدهای آمینه مورد نیاز، به مغز در برقراری ارتباط با سایر اعضای بدن كمك می كند. تخم مرغ نیز یكی از مواد غذایی توصیه شده برای سلامت مغز است. تخم مرغ حاوی نوعی ویتامین B به نام كولین است كه به بهبود حافظه كمك می‌كند. انواع كلم نیز باید در رژیم غذایی محافظ مغز گنجانده شود. كلم بروكلی، برگ كلم و گل كلم، منبع خوبی از ویتامین K هستند كه به بهبود عملكرد شناختی كمك می كنند. همچنین كلم حاوی ماده‌ای به نام سولفورافان است كه سبب افزایش بهره هوشی شده و از زوال عقل جلوگیری می‌كند.
همان‌طور كه گفته شد انواع توت با آنتی اكسیدان‌های قوی، از بروز انواع سرطان و بیماری‌های قلبی جلوگیری می‌كنند و در تقویت حافظه موثرند. تحقیقات نشان می‌دهد افرادی كه صبح ناشتا یك كاسه كوچك بلوبری مصرف می كنند، مغز فعال‌تر و تمركز بهتری دارند.
مغز آفتابگردان و كدو تنبل از دیگر مواد توصیه‌شده برای سلامت مغز هستند. این دانه‌ها منبع خوبی از ویتامین E، منیزیم و امگا 3 هستند و علاوه بر افزایش حافظه، مغز را در حالت آرامش و تمركز قرار می‌دهند. آنتی اكسیدان قوی موجود درگوجه فرنگی لیكوپن نام دارد و از آسیب رادیكال‌های آزاد به مغز جلوگیری می‌كند و نقش مهمی در جلوگیری از آلزایمر دارد.

**نقش سالاد در سلامت مغز
یك مطالعه جدید نشان می‌دهد مصرف روزانه سالاد مغز را 11 سال جوان می‌كند. این مطالعه با بررسی حدود هزار فرد با میانگین سنی 80 سال نشان می‌دهد مصرف روزانه سالاد نقش مهمی در حافظه و سلامت مغز دارد.

**استفاده از غذاهای چرب عملكرد سیناپس‌ها را مختل می‌كند
غذاهای چرب یكی از مهمترین دلایل پیری مغز هستند چراكه عملكرد سیناپس‌ها در هیپوكامپ مغز را مختل می كند و این عارضه سبب كاهش یادگیری و اختلال حافظه می‌شود. افرادی كه رژیم غذایی ناسالمی دارند و به طور مستمر غذاهای پرچرب و پركالری استفاده می كنند، هیپوكامپ كوچكتری دارند. هیپوكامپ بخشی از مغز است كه با یادگیری، حافظه و سلامت روانی مرتبط است.
نتایج این مطالعات همچنین حاكی از آن است كه هیپوكامپ افراد میانسالی كه رژیم غذایی سالم دارند و بیشتر از سبزی ها و ماهی استفاده می كنند، به نسبت هم سن و سالان خود بزرگتر است.

**ویتامین E كافی به مغز برسانید
كمبود ویتامین E سبب كاهش DHA-PC، بخشی از غشای سلولی سلول‌های مغز (نورون ها) می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد كه كاهش این مولفه، احتمال توسعه بیماری آلزایمر را افزایش می‌دهد.
در ادامه تحقیقات آمده است كه كمبود ویتامین E، با كاهش یك تركیب دیگر در مغز به نام lysoPLs نیز مرتبط است. این ماده برای ترمیم غشای آسیب دیده مغز ضروری است.
كمبود ویتامین E سبب می شود كه قسمت عمده مواد مورد نیاز برای ساخت و ترمیم سلول‌های عصبی، در اختیار مغز قرار نگیرد
اسفناج، بادام، دانه آفتابگردان، میگو، روغن زیتون، ماهی، كلم بروكلی، كدو حلوایی، بادام زمینی، شلغم، چغندر و مارچوبه، مهمترین منابع ویتامین E هستند.

** رژیم غذایی حاوی اسیدهای چرب برای سلامت مغز مفید است
رژیم غذایی حاوی اسیدهای چرب از پیری سلول‌های مغز جلوگیری می‌كند و به خصوص برای درمان پاركینسون و آلزایمر مفید است. مطالعات محققان دانشگاه كپنهاگ نشان می‌دهد كه روغن نارگیل برای سلامت مغز مفید است و روند پیری مغز را به تعویق می اندازد.
علاوه بر رژیم غذایی ناسالم، زندگی در مجاورت بزرگراه و خیابان‌های شلوغ، استرس مزمن، كم خوابی، نشستن طولانی مدت در طول روز، تنبل كردن مغز و مصرف سیگار و الكل، عادت‌های غلطی هستند كه سبب پیری زودرس مغز می‌شوند.
علمی**9259** 1055