تهران- ایرنا- دو برادر پژوهشگر ایرانی با معرفی یك روش ایجاد فشار منفی كه عملكرد آن مشابه گردباد است، دستگاهی ساخته اند كه در صنایع مختلف از جمله فولاد و نفت، كاربرد زیادی دارد تا در نتیجه آن، ایران بتواند انحصار برخی كشورها را در این حوزه بشكند.

«رضا بیژن زاده» رتبه سوم پژوهش‌های كاربردی سی و دومین جشنواره بین‌المللی خوارزمی در گروه تخصصی مكانیك روز جمعه در گفت‌وگو با خبرنگار علمی ایرنا با اشاره به اینكه این طرح، یك پمپ تولید خلا كه با هوا كار می‌كند و یك سیستم های‌تك (High Tech) است، افزود: در این دستگاه، سیال با سرعت زیاد در یك محفظه چرخانده می‌شود و نیروی گریز از مركز حاصل از آن هوای درون این محفظه را به جداره آن منتقل كرده و در مركز آن فشار منفی ایجاد می‌شود.
وی افزود: با این روش دستگاه‌هایی با فشار منفی 800 میلی‌بار و دبی مكش 6000 متر مكعب در ساعت ساخته شده است كه این مقادیر به سادگی قابل افزایش است و افزایش مكش به ‌طوری كه در هزینه آن تاثیری نداشته باشد با كنار هم قرار دادن چند دستگاه به سادگی امكانپذیر است.
بیژن زاده ادامه داد: فناوری ساخت و مواد مورد نیاز دستگاه به راحتی در دسترس است و می‌توان آن را در كشور تولید كرد، از نظر هزینه‌های ساخت بسیار مقرون به صرفه و به دلیل تجهیزات گران رقبا، مزیت رقابتی بالایی دارد، از آنجا كه در این دستگاه هیچ گونه تجهیزات دوار استفاده نشده طول عمر بالایی دارد.
وی گفت: این دستگاه قادر است هم‌زمان هم مواد را جمع‌آوری كند و هم با همان فشار سیال تزریقی مواد را به نقطه دلخواه منتقل كند، اگر چه دستگاه‌هایی نظیر اجكتورها و ونتوری‌ها با سیال تزریقی فشار منفی تولید می‌كنند، اما به دلیل تفاوت در ساختار و قوانین سیالاتی متفاوت به‌كار رفته در آنها فشار و دبی تولیدی بسیار كمی دارند به طوریكه در صنایع بسیار محدودی كاربرد پیدا كرده‌اند.
وی یادآور شد: این دستگاه در سال 1389 با عنوان «سامانه جمع آوری و انتقال مواد بر پایه هوای فشرده به جای مكش» در سازمان مالكیت معنوی ایران به ثبت رسیده است، همچنین این دستگاه در اوایل سال 2016 میلادی در سازمان ثبت اختراعات آمریكا نیز ثبت شده است.
وی گفت: استفاده نكردن از نیروی الكتریسیته باعث تبدیل این دستگاه به یك دستگاه ضد انفجاری برای كارخانجات نفتی و پتروشیمی و نظایر آن می‌شود.
وی بیان كرد: انحصار تولید مكنده‌های وكیوم كار در اختیار چند كشور است كه با این سیستم نیز تولید نمی‌شوند، ما این كار را ارتقا بخشیدیم و اولین و تنها تولید كننده وكیوم‌كار در ایران هستیم، دستگاه‌ها پیش از مشكلات نوسانات ارزی در كشور،2 تا 3 میلیارد تومان قیمت داشته و وارد می‌شدند اما الان در داخل می‌تواند تولید شود و شاید تا 60 درصد از خروج ارز جلوگیری می‌كند و از طراحی تا اجرای این كار در داخل كشور انجام می‌شود.
وی یادآور شد: سیستم دیگری كه با این موتوراجرا كرده‌ایم، جاروی مركزی است كه علاوه بر مزایای دیگری كه نسبت به جاروهای دیگر دارد از سبكی، راندمان بالا در بخش هزینه‌ای نیز متفاوت است، یك محصول دیگری كه با آن تولید شده، یك لای‌روب اختصاصی برای بخشی از صنایع فولاد است كه تا الان انجام نمی‌شده است.
بیژن زاده گفت: دستگاه‌هایی هستند كه با هوا كار و تولید مكش كنند اما راندمان پایینی داشته و مورد استقبال قرار نمی‌گرفتند، الان ما توانستیم با تغییر سیستمی كه به وجود بیاوریم تولید خلا از طریق هوای فشرده را كاملا بهینه كنیم، كارخانجات فولاد چاهك‌هایی دارند برای كارخانجات احیاء نصب می‌شوند هیچ دستگاهی برای لای‌روبی این چاهك‌ها با دهانه كوچك و عمق بالا وجود ندارد بنابراین این دستگاه با توجه به حجم كوچكی دارد پس از ورود به چاهك، شروع به پاك‌سازی چاهك می‌كند، قبل از تولید این دستگاه (قبل از سال 90) هیچ یك از كارخانجات بزرگ فولاد این كار را نكرده و قادر به انجام آن نبودند.
وی توضیح داد: این چاهك‌ها مربوط به جدایش آب از گاز است و بعد از مدتی، دچار گرفتگی می‌شوند و راهی برای دسترسی و پاك‌سازی آنها وجود ندارد، این پاك‌سازی از طریق این دستگاه انجام می‌شود و خطرات محیط زیست از قبیل آلودگی محیط زیست را پایین آورده و راندمان و بهره‌وری تولید را بالا می‌برد.
وی یادآور شد: طرح ارائه شده، یك موتور است كه اكنون برای جابجایی مواد و پاك‌سازی به كار می‌بریم اما در بسیاری از موارد از قبیل آب شیرین‌كن و لای‌روبی مخازن سد كاربرد دارد.
طرح جاروی صنعتی توروبو وكیوم، كار اجرایی رضا بیژن زاده و سعید بیژن زاده است كه برنده جایزه سی و دومین جشنواره بین‌المللی خوارزمی شد.
علمی ** 9340**1055**9129