سلاح شیمیایی بهانه ای برای دخالت آمریكا در سوریه

شورای امنیت سازمان ملل متحد چهارشنبه گذشته در نشست غیر علنی، گزارش استفاده از سلاح های شیمیایی در دومای سوریه را بررسی كرد و وزارت خارجه این كشور نیز به آن واكنش نشان داد و گزارش را تحریف شده خواند.
دوما مهم ترین شهر استان 'ریف دمشق' سوریه است كه مركز اداری آن نیز محسوب می شود. این شهر كه تا پیش از حوادث سوریه در سال 2011 بیش 110 هزار نفر جمعیت داشت ، در 9 كیلومتری پایتخت سوریه قرار دارد.
تروریست های سوری 18 فروردین ماه مدعی شدند كه این شهر از سوی دولت دمشق هدف بمباران شیمیایی قرار گرفته و در جریان آن 75 سوری كشته و ده ها تن دیگر زخمی شدند ، ادعایی كه بسرعت از سوی سوریه رد شد و بازرسان برای بررسی موضوع وارد منطقه شدند.
در نشست اخیر شورای امنیت گزارش سازمان منع سلاح شیمیایی قرائت شد كه 'فرانسوا دلاتره' نماینده فرانسه در سازمان ملل متحد كه ریاست دوره ای این شورا هم بر عهده دارد، گفت تلاش شده تا مساله استفاده از سلاح ها شیمیایی به یك موضوع سیاسی تبدیل نشود.
رئیس دوره ای شورای امنیت سازمان ملل متحد تصریح كرد كه عاملان استفاده از سلاح های شیمیایی باید شناسایی و مجازات شوند.
موضوع استفاده از سلاح های شیمیایی در جریان بحران هشت ساله سوریه كه این روزها می رود تا وارد نهمین سال خود شود ، یكی از بحث برانگیزترین موضوعات این بحران در كنار عاملان اصلی بحران، علل و انگیزه های آنان ، حامیان واقعی تروریست ها ، نقش رسانه های مغرض در انتشار اخبار این بحران ، نقش آمریكا در این بحران ، علل سفر آسان تروریست ها از مناطق مختلف جهان به سوریه ، غارت میراث فرهنگی، نابودی زیرساخت های آن تقریبا در بیشتر مناطق ، حمله به مراكز درمانی و بهداشتی و استفاده از سلاح های آمریكایی و اسراییلی پیشرفته از سوی تروریست ها در كنار تجهیزات مخابراتی مدرن، همه و همه نیازمند بررسی های جامع و كامل در ارتباط با عوامل پشت پرده این اقدامات و علل و انگیزه های آنها دارد.
تاكنون بیش از ده مورد گزارش در طول هشت سال گذشته در ارتباط با استفاده از سلاح های شیمیایی حاوی گازهای 'كلر ، خردل ، سارین ، فسفر سفید' و مواد نامشخص در جریان درگیری ها بین ارتش سوریه و تروریست ها در رسانه های منتشر شده كه مهم ترین آنها منطقه 'غوطه' در حومه دمشق و استان ریف دمشق، درعا در جنوب ، خان العسل در شمال ، دوما در غوطه شرقی ، حلب در شمال ، حماء در مركز ، دیرالزور در شرق ، خان شیخون در ادلب ، حسكه و رقه در شمال و شرق این كشور است.
البته برخی منابع رسانه ای غرب كه همواره در طول بحران از تروریست ها حمایت كردند، در این ارتباط نیز رقم استفاده از سلاح های شیمیایی در جریان بحران سوریه را 164 مورد اعلام می كنند و معتقدند كه از این تعداد 106 مورد آن قریب به یقین است و از بین آنها 18 مورد نیز حتمی است و استفاده از سلاح شیمیایی در میزان های مختلف و با مواد مختلف صورت گرفته است.
به دنبال هر بار اعلام استفاده از سلاح های شیمیایی نیز سازمان های مرتبط با آن بسرعت ورود كرده و با اعزام كارشناسانی به سوریه شامل مناطق در كنترل ارتش این كشور و یا تروریست ها اقدام به بررسی شواهد و قراین و نمونه برداری مختلف برای اطمینان از بهره گیری از سلاح های شیمیایی كرده، ولی تاكنون به طور دقیق اعلام نشده كه طرف استفاده كننده چه كسی بوده است ، ارتش سوریه یا تروریست های مورد حمایت كشورهای غربی و عربی در كنار رژیم صهیونیستی.
در آخرین مورد از این بررسی ها كه 15 اسفند ماه صورت گرفت، با وجود اعلام گزارش تخصصی و سیاسی نشدن موضوع بار دیگر گزارش دقیقی از طرف استفاده كننده از سلاح شیمیایی در دوما در نزدیك دمشق ارایه نشد و 'كریستف هاسگن' نماینده آلمان در سازمان ملل متحد گفت كه ما درباره استفاده از اینگونه سلاح ها در دومای سوریه نگرانی جدی داریم. متاسفانه شواهدی از استفاده دولت از این سلاح ها دیده شده و باید تلاش كنیم تا همه عوامل استفاده كننده از این سلاح ها پاسخگو شوند.
بخش آخر این سخنان بسیار معنا دار است و به عبارتی حاكی از وجود طرف های گوناگون در این ارتباط است و به نوعی یكطرف مورد نظر نیست و نشان از چند پهلو بودن گزارش دارد.
به طور كلی سه فرض را در این ارتباط می توان در نظر گرفت كه فرض اول استفاده دولت سوریه از این سلاح ها ، فرض دوم استفاده تروریست ها از آنها و فرض سوم و آخر استفاده هر دو طرف از سلاح های شیمیایی علیه یكدیگر است.
در ارتباط با فرض اول باید گفت كه از 21 اوت سال 2013 یعنی اولین حمله شیمیایی گزارش شده در غوطه و نزدیك دمشق تحركات در ارتباط با مقابله استفاده از سلاح شیمیایی در سوریه آغاز شد و در نهایت نیز بدون نتیجه خاتمه یافت و فقط به تحویل سلاح های شیمیایی در اختیار سوریه به كنوانسیون بین‌المللی منع سلاح‌های شیمیایی در سپتامبر همان سال به میزان یك هزار و 300 تن منجر شد.
به دنبال انتشار این خبر كه در زمان ریاست جمهوری 'باراك اوباما' رئیس جمهوری پیشین آمریكا بود، وی خط قرمز واشنگتن برای ورود و مداخله نظامی را استفاده از سلاح های شیمیایی از سوی دولت سوریه اعلام كرد و برخی برداشت ها از این سخنان زمینه سازی برای دخالت آمریكا در بحران سوریه بود.
با توجه به تحویل سلاح های شیمیایی سوریه در سال 2013 به سازمان مزبور و تعهدات این كشور به سازمان های بین المللی، اگر هم اقدام اولیه متوجه سوریه باشد كه ثابت نشده، حملات شیمیایی بعدی با توجه به تحویل سلاح های شیمیایی نمی تواند از سوی دولت دمشق باشد.
البته برخی كارشناسان برای توجیه اتهام های خود در این ارتباط مدعی هستند كه ممكن است سوریه همه سلاح های شیمیایی خود را تحویل نداده باشد و اكنون به برخی از آنها دسترسی داشته باشد.
مسوولان عالی رتبه سوریه بارها و برای آخرین بار 16 اسفند ماه چنین اتهاماتی را در ارتباط با حمله شیمیایی به منطقه دوما در نزدیك دمشق در فروردین ماه امسال را رد كرده و گزارش های منتشره از سوی بازرسان را تحریف شده خواندند و درخواست كردند تا بازرسان پاك دست ، بیطرف و حرفه ای و متعهد به قوانین این سازمان انتخاب شوند.
سخنگوی وزارت خارجه سوریه در این ارتباط افزود: آنچه قابل توجه است نادیده گرفتن سخنان شاهدان عینی این حادثه است كه آن را سناریویی از سوی گروه های تروریستی اعلام كردند.
فرض دوم نیز این است كه تروریست ها كه از انواع حمایت های تسلیحاتی از سوی كشورهای غربی و عربی و رژیم صهیونیستی برخوردار هستند، به سلاح های شیمیایی نیز دست یافته اند و می توانند هر زمان كه اراده كردند از آنها استفاده كنند.
در این ارتباط می توان به مواردی مانند انفجار در برخی مراكز و آزمایشگاه های شیمیایی تروریست ها (شهریور ماه ) ، دستیابی به مراكز نگهداری كلر در شهرهای سوریه برای اضافه كردن آن به آب های شهری هنگام اشغال شهرها و مناطق ، كشف انبارهای سلاح های شیمیایی در برخی مناطق آزاد شده ، گزارش های منتشره درباره ربوده شدن 44 كودك سوری قبل از حملات شمیایی (مهر ماه) و افشاگری برخی كشورها در ارتباط با تحركات تروریست ها برای نقل و انتقال سلاح های شیمیایی در ادلب و شمال سوریه مانند روسیه و نظایر آن اشاره كرد.
رسانه های سوریه 28 مهر ماه اعلام كردند كه 11 نفر از جمله چند كارشناس انگلیسی، چچنی و ترك در انفجار كارگاه مواد شیمیایی در استان ادلب در شمال این كشور كشته شدند.
بر پایه این گزارش، این انفجار در كارگاه ساخت مواد منفجره در شهرك 'ترمانین' در شمال استان ادلب و در نزدیكی مرزهای این كشور با تركیه روی داده است.
این كارگاه حاوی مقادیر زیادی مواد منفجره و اولیه ساخت سلاح شیمیایی و چند بشكه كلر مایع بوده است . در این انفجار 9 كارشناس خارجی به همراه 2 عضو گروه تروریستی 'كلاه سفیدها' كشته شدند كه جنازه ها به علت سوختگی قابل شناسایی نبوده است.
بر اساس برخی آمارها 146 هزار تروریست وابسته به 103 گروه تروریستی از اتباع 60 كشور جهان از مناطق مختلف سوریه در جریان آزادسازی مناطق اشغالی به ادلب و جرابلس منتقل شده اند و در كنار دیگر تروریست های ساكن در این استان و به خصوص 'اویغورهای' چینی، جمعیت این منطقه اكنون حدود سه میلیون نفر تخمین زده می شود.
از دیدگاه طرفداران این فرضیه با توجه به این كه ارتش سوریه با همراهی برخی كشورهای دوست مانند ایران و روسیه برای مقابله با تروریست ها همواره دست بالا را در سال های اخیر داشته است ، نیازی به استفاده از چنین سلاح هایی وجود ندارد و این تروریست ها هستند كه در موضع ضعف متوسل به سلاح شیمیایی می شوند.
بر این اساس حملات شیمیایی با توجه به این كه در برخی از مواقع و به خصوص به دنبال شكست های تروریست ها، اتفاق می افتد و با توجه به این كه آمریكا تهدید كرده كه استفاده از چنین سلاح هایی خط قرمز این كشور است ، تروریست ها برای زمینه سازی كشاندن پای قدرت های بزرگ به صحنه درگیری های خود با ارتش سوریه و نجات از محاصره و نابودی از سلاح های شیمیایی استفاده می كنند تا زمینه دخالت های خارجی را فراهم می كنند.
استناد طرفداران این فرض این است كه به دنبال طرح حمله شیمیایی در دوما در فروردین ماه امسال آمریكا ، فرانسه و انگلیس 25 فروردین ماه 1397 به حملات هوایی و موشكی به برخی از مراكز سوریه دست زدند تا بتوانند به تروریست ها روحیه داده و از فشارها بر آنان بكاهند.
از نگاه روسیه نیز چنین اقدامات به عنوان سناریوهای تعریف شده ای است كه از سوی افرادی مانند كلاه سفیدها كه به بهانه اقدامات انساندوستانه در سوریه حضور دارند، ولی در اصل به دنبال اجرای برخی سیاست ها هستند، اجرا می شود.
گروه موسوم به كلاه سفیدها در مارس 2013 از سوی 'جمیز لو میجرر' كارمند سابق اداره اطلاعات نظامی و كارشناس امنیتی انگلیس با كمك واشنگتن در تركیه تاسیس و از همان ابتدا حوزه كار این گروه مناطق تحت تسلط گروه های تروریستی تعیین شد.
بسیاری از اسناد یافت شده توسط ارتش سوریه در مناطق آزاد شده از چنگ تروریسم در این كشور نشان می دهد كه كلاه سفیدها عضو گروه های تروریستی هستند و از تروریست ها حمایت می كنند، بویژه آنكه فرآیند بكارگیری تسلیحات شیمیایی علیه غیرنظامیان توسط 'تحریر الشام' (جبهه النصره سابق) را فراهم كردند.
اقدامات كلاه سفیدها كه همواره در راستای جنایات گروه های تروریستی در سوریه بوده است، نشان می دهد كه عناصر این گروه سربازان انگلیس و بازوان آمریكا در سوریه هستند.
خبرگزاری روسی 'اسپوتینك'، شهریور ماه امسال به نقل از منابعی از داخل ادلب اعلام كرد كه نیروهای گروه تروریستی كلاه سفید با هشت خودرو محموله جدیدی از بشكه های كلر را از كارگاهی در نزدیكی مرزهای تركیه كه به فرآوری این ماده شیمیایی می پردازد، به شمال استان ادلب تا اریحا و جسر الشغور منتقل كردند.
بر پایه این گزارش ، این محموله شیمیایی با حفاظت شدید گروه تروریستی تحریر الشام منتقل شده است و نیروهای ذخیره كلاه سفید ها در مناطق مختلف استان ادلب به صورت فوری فراخوان شده‌اند.
'ولید المعلم' وزیر خارجه سوریه نیز 11 شهریور در جریان سفر به روسیه در جمع خبرنگاران در مسكو گفت كه گروه كلاه سفیدها 44 كودك را برای استفاده در صحنه سازی شیمیایی ربودند.
معلم افزود: دولت سوریه معتقد است كه سازمان های اطلاعاتی انگلیس صحنه گردان این ماجرا هستند، چرا كه آنها از گروه هایی همچون كلاه سفیدها حمایت مالی می كنند.
علاوه بر این سوریه بارها بر اساس درخواست های سازمان های بین المللی شرایط را برای ورود ، حضور و بررسی بازرسان در مناطق مورد ادعا برای استفاده شیمیایی فراهم كرده ، ولی تاكنون گزارش روشن و شفافی در این خصوص و مشخص شدن طرف استفاده كننده منتشر نشده و به گونه ای گزارش ها بینابین است و همین موضوع نیز اعتراض سوریه را به دنبال داشته است.
نمونه های دیگری از كاربرد سلاح های شیمیایی در جهان استفاده صدام از آن علیه نیروهای ایران و مردم عراق بود كه با وجود روشنی در استفاده كننده از آن، جامعه جهانی هیچ اقدامی علیه صدام انجام نداد، چرا كه برخی كشورهای قدرتمند نظیر آلمان و فرانسه خود این سلاح ها را در اختیار صدام قرار داده بودند و در صورت هرگونه گزارش مستقلی آنها رسوا می شدند.
در این ارتباط یكی از ملاحظات برخی كشورها، افشاگری روس ها در ارتباط با تحركات تروریست ها و رصد آنها می باشد كه در شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز نماینده این كشور مواضع قاطعی اتخاذ كرده و مانع از برخی اقدامات در طول هشت سال بحران سوریه شده است.
با توجه به فرض دوم، فرض سوم نیز مبنی بر این كه هر دو طرف از این سلاح ها استفاده می كنند، نمی تواند چندان قابل قبول باشد، چرا كه ارتش سوریه در سال های اخیر به خصوص از سال 1395 با آزادسازی حلب از دست تروریست ها به عنوان پاشنه آشیل دمشق تقریبا طرف پیروز بحران در سوریه مشخص شد و به دنبال شكستن روحیه تروریست ها و حامیان آنها سرعت عملیات ارتش این كشور نیز افزایش یافت و اكنون 80 درصد از خاك سوریه را از اشغال تروریست ها خارج كرده و به طور معمول طرفی كه موضع ضعیفی دارد، می تواند برای رهایی خود دست به هر اقدامی بزند.
اكنون در ارتباط با آزادی مابقی مناطق اشغالی نیز ارتش سوریه برخی ملاحظات سیاسی و اقدامات كشورهای ضامن را رعایت می كند و در صورت به نتیجه نرسیدن اقدامات سیاسی آزادی استان ادلب سوریه با 11 درصد مساحت كل این كشور، چندان مشكل نخواهد بود.
در همین حال علاوه بر موضوع حملات شیمیایی در روزهای اخیر گزارش هایی مبنی بر استفاده از بمب های حاوی فسفر سفید در مناطق شرق سوریه منتشر می شود كه این هم بخشی از حملات شیمیایی در جریان بحران سوریه است.
وزارت امور خارجه سوریه 23 مهر ماه 1397 اعلام كرد كه ائتلاف بین المللی به سركردگی آمریكا به صورت عمدی و با نقض قوانین بین المللی از سلاح ممنوعه برضد ملت این كشور استفاده می كند.
وزارت خارجه سوریه دو نامه به دبیركل و رئیس شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره بمباران شهرك هجین استان دیرالزور سوریه با بمب های فسفری سفید، ارسال كرد كه به كشته و زخمی شدن چند شهروند منجر شده است.
سوری در نامه های متعددی از جمله مورخ 6 و 17 اوت 2017 نیز به اقدام این ائتلاف در بكارگیری بمب های حاوی فسفری سفید در بمباران مناطق مسكونی استان های رقه، دیرالزور، حلب و الحسكه اشاره كرده بود و از شورای امنیت خواستار پایان دادن به این جنایت ها و جلوگیری از تكرار آن شده بود، ولی در نهایت با توجه به نفوذ و حضور آمریكا و كشورهای نزدیك به آن در شورای امنیت و دیگر مجامع، اقدام چندانی برای محكومیت آنها صورت نگرفت .
شرق سوریه با وجود 19 پایگاه نظامی بیشتر در اختیار نیروهای آمریكایی است كه به صورت غیرقانونی وارد این كشور شده اند و به نام مبارزه با تروریسم، برخی مواقع به كردهای نزدیك شده و برخی مواقع نیز به تروریست های 'داعش' و تكفیری نزدیك می شوند و از آنان حمایت می كنند و اكنون نیروهای نظامی آمریكایی حتی به آوارگان سوری اجازه عبور از مناطق نزدیك به پایگاه های آنان را برای رسیدن به مثلث مرزی بین اردن ، عراق و سوریه به كشورشان نمی دهند.
علاوه بر حملات مزبور 30 آبان ماه نیز اعلام شد كه ائتلاف آمریكایی بار دیگر به شهرك هجین در استان دیرالزور سوریه با بمب های فسفر سفید حمله كرده است.
سخن آخر این كه با توجه به آنچه كه گذشت باید گفت كه سلاح های شیمیایی با توجه به ممنوعیت استفاده و اثرات در افكار عمومی اكنون اهرم خوبی از سوی تروریست ها در مواقع ضروری برای فرار از محاصره ، سركوب از سوی ارتش سوریه و نجات از نابودی برای تحت فشار گذاردن سوریه از سوی كشورهای مختلف شده و اكنون با توسل به آن و سناریو سازی برای تحریك افكار عمومی و پخش برنامه های مكرر در ارتباط با آن از شبكه های حامیان تروریست ها برخی اهداف تروریست ها و حامیان آنان برآورده شده و زمینه برای اقدامات نظامی فراهم می شود.
با توجه به گزارش های موجود در ارتباط با تحركات تروریست ها در ادلب و مناطق اطراف آن از هم اكنون واضح است كه در صورت انجام عملیات در این مناطق از سوی ارتش سوریه نیز توسل به این سلاح ها روشن و واضح است و باید از هم اكنون در انتظار مورد دیگری از كاربرد سلاح های شیمیایی بود.
از داود پورصحت
خاورم**1436**1651