به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ امام هادی(ع) در 15 ذی الحجه 212 هجری در روستای صریا در نزدیك مدینه چشم به جهان گشود. زندگی و سیره عملی و رفتاری ایشان درس های آموزنده و نابی را برای آموختن جامعه كنونی همچون جوانان و جناح های مختلف عقیدتی و سیاسی دارد. «حلم و بردباری» مهمترین شاخصه رفتاری امام هادی(ع) و نبود آن یكی از بزرگترین مشكل ها و خلاهای اكنون اجتماعی است، این موضوع لزوم رجوع و پژوهش به گفتار و رفتار این امام همام(ع) را بیش از پیش آشكار می سازد.
در ارتباط با سیره سیاسی و راهبردهای تبلیغاتی و فرهنگی امام هادی(ع) نیز می‌توان به الگوی «كادرسازی» و تربیت شاگردان و ایجاد تشكل های منسجم و همفكر اشاره كرد كه به نظر می رسد مهمترین حلقه مفقوده جریان ها و جناح های سیاسی در زمان حاضر، نبود همین وحدت و انسجام برای رسیدن به منافع ملی است.
امام هادی(ع) كه سال ها زندان های جور عباسیان را تحمل كرده بود، سرانجام در سوم رجب 254 هجری قمری به دستور متوكل عباسی به شهادت رسید و در شهر سامرا به خاك سپرده شد.
پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا همزمان با سالروز شهادت امام علی النقی(ع) و به منظور بررسی بیشتر سیره سیاسی و اخلاقی ایشان با حجت الاسلام صادق گلزاده عضو هیات علمی كنفرانس بین المللی وحدت اسلامی و محقق و پژوهشگر به گفت و گو پرداخت.
-در ادامه متن كامل این گفت وگو را می خوانیم:
**ایرنا: باتوجه به اینكه ائمه اطهار (ع) بهترین الگوی اخلاقی و رفتاری برای جامعه بشری هستند، سیره عملی و اخلاقی امام دهم شیعیان امام هادی (ع) چه ویژگی ها و درس هایی برای نسل امروز دارد؟
***حجت الاسلام گلزاده: اهل بیت(ع) الگوی بشریت برای عبودیت و بندگی بودند، در این میان امام هادی(ع) در شرایط زمانی ویژه ای قرار داشت، از طرفی به دلیل قریب الوقوع بودن غیبت امام زمان(عج) باید جامعه را برای این مهم آماده می ساخت و از جهتی دیگر به دلیل فضای بسته حكومت عباسی جو خفقان و جریان های انحرافی و مخالف با اهل بیت(ع) رواج زیادی پیدا كرده بود.
به جز عبودیت و بندگی یكی دیگر از ویژگی ها و سیره عملی امام هادی سخاوت ایشان بوده است. یكی دیگر از موارد مهم سیره عملی امام(ع) حلم و بردباری ایشان كه به نظر می‌رسد خیلی با فقدان آن روبرو هستیم و افراد برای توفیق در كارهایشان نیاز به بالا بردن آستانه تحمل و بردباری دارند، امری كه یكی از ویژگی های بارز شخصیتی امام هادی(ع) محسوب می شد. شاید مهمترین و معروف ترین مثال بردباری امام دهم(ع) برخورد ایشان با «بریحه عباسی» مسوول نظارت بر اقامه نماز در حرمین(مكه و مدینه) بود، وقتی كه بریحه مسبب آزار و اذیت های فراوانی برای امام هادی(ع) بود اما همواره برخورد با متانت و بزرگوارانه ایشان را مشاهده كرد.
مساله دیگری كه در ارتباط با سیره عملی امام هادی(ع) بسیار مهم به نظر می‌رسد، موضوع مبارزه امام(ع) با «غُلات» از جمله گروه هاي باطل و منحرفي بود. امام هادي(ع) از این گروه اعلام برائت كرد و با آنان به مبارزه پرداخت.
**ایرنا: در ارتباط با نقش امام هادی(ع) در حفظ خط فكری و فرهنگی تشیع و جلوگیری از القائات مخالفان به ویژه جریان ها و افكار انحرافی را توضیح دهید؟
***حجت الاسلام گلزاده: یكی از روش های عملی امام(ع) در مبارزه با این القائات و جریان های انحرافی تربیت شاگردان و نیروهای اصیل شیعی بود. حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، علی بن مهزیار اهوازی، احمد بن اسحاق اشعری قمی، عثمان بن سعید، حسن بن علی ناصر، فضل بن شاذان نیشابوری و عبدالله بن جعفر الجمیری مهمترین شاگردان امام هادی بودند. حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) از جمله شاگردان ممتاز و برجسته امام هادی (ع) به شمار می رفت كه اهداف و راهبردهای ایشان را نزد مردم تبیین می كرد. مبارزه با طاغوت و استكبار ستیزی جلوه دیگری از سیره سیاسی امام هادی(ع) به شمار می رفت كه جهت تنویر و روشن سازی مردم و در ادامه حفظ خط فكری تشیع بود.
جریان وكالت و احیای این تشكیلات كه از زمان امام صادق(ع) آغاز شد، از مهمترین اقدامات امام(ع) در جهت بسط و گسترش اسلام و جلوگیری از انحرافات محسوب می شد. با توجه به لزوم ارتباط میان رهبری و پیروان و پراكندگی شیعیان در نواحی مختلف جهان اسلام، خفقان عباسی، لزوم حفظ فرهنگ تشیع و از همه مهم تر با توجه به اینكه امام(ع) در حصر و تحت نظارت و كنترل بود، خیلی از شیعیان در بلا تكلیفی به سر می‌بردند. در این میان وكلای امام هادی(ع) در مسایل كلامی و فقهی نقش سازنده‌ای داشتند و در پذیرش امامت امام بعدی و ورود شیعه به عصر غیبت، تلاش خستگی ناپذیری از خود به نمایش گذاشتند.
از این‌رو درس دیگری كه از سیره سیاسی امام هادی(ع) می توان گرفت، ضرورت ایجاد كار تشكیلاتی، انسجام و وحدت گروه هاست زیرا در زمان حاضر كار تشكیلاتی و فعالیت در حوزه فضای مجازی ضرورت تاریخی و از جمله اقتضائات مهم زمانی به حساب می آید.
**ایرنا: یكی از ماندگارترین و ارزشمندترین آثار به جای مانده از امام علی النقی(ع) «زیارت جامعه كبیره» است، این زیارت نامه چه ویژگی ها و آموزه هایی در بردارد؟
***حجت الاسلام گلزاده: زیارت جامعه كبیره یكی از مهمترین منابع امام شناسی و رهبر شناسی در شیعه است. علامه مجلسی(ره) درباره آن می‌گوید: «این زیارت نامه دارای بهترین سند، عمیق ترین مفهوم، فصیح ترین الفاظ، بلیغ ترین معنا و عالی ترین شان است.» امام هادی(ع) در این زیارت نامه، شاخصه‌ها و پایه‌های اصلی شیعه را بیان كرد. برخلاف تصور عموم جامعه كه كاركرد زیارت نامه ها را در برخی دعاها و ذكرها خلاصه نمی كنند، زیارت جامعه كبیره یكی از منابع معرفت شناسی برای مسلمانان محسوب می شود. اگر رسانه ها بخواهند، فضای اطلاع‌رسانی را به طرف گسترش معرفت شناسی مردم سوق دهند، یكی از بی نظیرترین منابع قابل دسترس و پرمحتوا به طور قطع پژوهش و مطالعه روی زیارت جامعه كبیره امام هادی(ع) است.
**ایرنا: یكی از موضوعات مهمی كه امام هادی(ع) همیشه تاكید داشت بحث «امامت» به منظور هدایت و تقویت ایمان افراد در شرایط سخت تاكید داشت، ارتباط این مهم را با شاخص های رفتاری ایشان توضیح دهید؟
***حجت الاسلام گلزاده: از آنجایی كه انسان دارای 2 بُعد جسمانی و روحانی است، برای هدایت روح و روان نیاز به یك راهبر روحانی و الهی است و اهل بیت(ع) هادیان زندگی انسان هستند، در نتیجه انسان برای زندگی كردن محتاج حضور اهل بیت(ع) است. شاخصه سیره قولی و عملی امام حقیقت به تعادل رساندن انسان در جهت زندگی سالم دنیوی و عاقبت مطلوب با نتیجه ابدی به شمار می رود. در زمان امام هادی(ع)اصل امامت باید معرفی می‌شد؛ چون باید به ائمه(ع)، فضائل و جایگاه ایشان بیش از پیش توجه می شد.
**ایرنا: یكی از مباحثی كه در ارتباط با سیره امام هادی(ع) مطرح می شود، كمرنگ شدن حضور ایشان در مجامع به دلیل زمینه سازی برای غیبت حضرت مهدی(عج) است، در این باره توضیح دهید؟
***حجت الاسلام گلزاده: زمینه سازی برای غیبت امام زمان(عج) در اشكال مختلف در دوران زندگی امام علی النقی(ع) برجسته است، از دوران امامت امام كاظم(ع) و زندانی شدن طولانی ایشان و دوران هجرت امام رضا(ع) و شهادت امام جواد(ع) همگی به نوعی زمینه سازی افكار عمومی برای غیبت امام زمان(عج) بوده است.
دوران زندگی امام هادی(ع) و امام عسگری(ع) با زندانی شدن و دوری از مردم همراه بوده است كه همان گونه كه گفته شد این امامان بزرگوار از طریق وكلا پیام ها و توصیه های خود را به مردم می رساندند كه این نخستین تمرین برای شیعیان بود كه مردم از طریق نواب خاص با امام زمان خود در ارتباط باشند و در دوران غیبت كبری وجود مرجعیت و ولایت فقیه این ارتباط را صیانت كند.
**ایرنا: مهم ترین راه بهره گیری نسل جدید و جوان از تعالیم و سیره علمی و عملی امامان(ع) به ویژه امام دهم(ع) چیست؟
***حجت الاسلام گلزاده: راهكار نخست استخراج توصیه ها و منش های كاربردی و اقتضایی نسل جوان از معارف قرآن و اهل بیت(ع) است به عبارتی باید تعلیم و تربیت معارف دینی به روز و همسو با نیازهای حال حاضر جوانان باشد. راهكار دوم این است كه بزرگان و علما راه را برای حضور جوانان باز كنند و به عبارتی روشن تر معارف اهل بیت(ع) را برای جوانان ها شرح و به آنها بیشتر توجه و بها دهند. برای نمونه مساجد ما باید از حضور جوانان استقبال كند و اینكه صف اول و دوم نماز نباید تنها جایگاه معمرین و سالخوردگان باشد و جوانان جایی در آن نداشته باشند، پر واضح است كه بدین گونه نباید انتظار نقش پررنگ جوانان در عرصه‌های مذهبی و دینی باشیم.
نمونه دیگر توجه به حضور جوانان در مراسم اعتكاف كه در نزدیكی آن هستیم و همچنین مراسم شب احیا و شهادت امام حسین(ع) است كه می توان با برنامه ریزی و مدیریت از این ظرفیت بالقوه و پرشور جوانان به بهترین شكل استفاده كرد. راهكار سوم مسوولیت دادن و نقش دهی به جوانان است به عبارتی دیگر جوانان باید خودشان از بزرگان مطالبه مسوولیت و نقش های مهم كنند و خود میدان دار فعالیت انقلابی و اسلامی شوند. راهكار بعدی مربوط به نقش رسانه‌ها در افزایش حضور جوانان در عرصه های مختلف جامعه اعم از دینی و فرهنگی است.
سخن پایانی بنده در این بخش مربوط به بیانیه «گام دوم انقلاب» از آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری به شمار می رود كه واژه جوان حدود 40 بار در آن به كار رفته است، به این معنا كه همه ساعت ها باید برای حضور جوانان زمینه‌سازی شود و خود آنان نیز باید وارد میدان شوند و از مسوولیت پذیری نهراسند زیرا كلام آخر اینكه انقلاب اسلامی ما با جوانان به پیروزی رسید و با آنان باید استمرار پیدا كند.
پژوهشم**9280**2002**9131
تاریخ انتشار: ۱۹ اسفند ۱۳۹۷ - ۰۸:۵۱
تهران- ایرنا- حجت الاسلام صادق گلزاده، دوره پیشوایی امام هادی(ع) را شرایط ویژه و خاصی دانست كه ایشان می كوشید تا از گسترش جریان های انحرافی و مخالف با اهل بیت(ع) در جامعه جلوگیری كند و به همین منظور به ایجاد كار تشكیلاتی، انسجام و وحدت گروه ها توجه داشت. مقوله ای مهم كه در زمان حاضر نیز از جمله ضرورت های اجتناب ناپذیر و اقتضائات مهم زمانی به شمار می رود.