افزایش انتقادها از عربستان به دلیل كارنامه سیاه حقوق بشری

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، جامعه جهانی پنج شنبه هفته گذشته (16 اسفند) در موضعی هماهنگ با انتشارِ بیانیه ی انتقادی از وضعیت حقوق بشر در عربستان، گام بلندی را برای مقابله با نقض حقوق بشر توسط سردمدران عربستان برداشت.
دست‌كم 36 كشور، شامل همه 28 عضو اتحادیه اروپا در شورای حقوق بشر سازمان ملل در این بیانیه ضمن انتقاد از بازداشت فعالان حقوق زنان عربستانی خواستار همكاری ریاض با تحقیقات مربوط به ماجرای قتل «جمال خاشقچی» روزنامه نگار منتقد سعودی شدند.
این نخستین بار در تاریخ شورای حقوق بشر سازمان ملل است كه عربستان بدین شكل سرزنش می‌شود.
این در حالی است «هایكو ماس» وزیر امور خارجه آلمان هم روز چهارشنبه در ادامه تحولات و مواضع انتقادی اروپا علیه ریاض كه از زمان قتل خاشقجی آغاز شد، اعلام كرد برلین ممنوعیت فروش سلاح به عربستان را تمدید می‌كند و «امانوئل ماكرون» رئیس جمهوری فرانسه نیز در سخنرانی خود به مناسبت روز جهانی زن از اقدامات عربستان سعودی علیه فعالان زن به شدت انتقاد كرد و آزادی «لجین الهذول» فعال زن این كشور را خواستار شد.
رسانه های عربی اخبار و تحلیل هایی را در این ارتباط منتشر ساخته اند كه این گزارش به آن ها می پردازد.

** افزایش انتقادها از عربستان به دلیل كارنامه سیاه حقوق بشری
به نوشته روزنامه «الاخبار» لبنان، طی 10 سال گذشته برای نخستین بار عربستان در شورای حقوق بشر سازمان ملل توبیخ شد. همه كشورهای اتحادیه اروپا در صدور بیانیه ضد سعودی همكاری كردند. این سرزنش پس از افزایش تعداد زندانیان و مخالفت عربستان برای همكاری در ماجرای خاشقچی صورت گرفت. كشورهای اروپایی در شورای حقوق بشر از عربستان خواسته اند كه در آزادسازی فعالان سیاسی و تحقیق بین المللی درباره ماجرای قتل خاشقچی همكاری كند.
به نوشته روزنامه «القدس العربی» چاپ لندن، نظام عربستان قید و بندهای سختی درباره آزادی بیان، تاسیس انجمن ها و پیوستن به آنها، گردهمایی های مسالمت آمیز اعمال كرده است و همواره مدافعان حقوق بشر، علمای دین و منتقدان را بازداشت و اعدام كرده است. با وجود برخی اصلاحات محدود هنوز هم زنان در این كشور به طور هدفمند با تبعیض روبرو هستند.
روزنامه القدس العربی در گزارشی دیگر به نقل از «میشل باشله» كمیسر ارشد حقوق بشر سازمان ملل نوشت: سركوب فعالان حقوق بشر كه دارای فعالیت مسالمت آمیزی هستند به طور آشكار با روح اصلاحات تازه ای كه در عربستان اعلام شده در تعارض است. این در شرایطی است كه سازمان عفو بین الملل هم گفته است باید كشورها درباره نادیده گرفتن حقوق بشر در عربستان موضع آشكاری در پیش گیرند.
به نوشته روزنامه «الشرق» قطر، تبلیغات عربستان درباره آغاز مرحله تازه ای از تنش زدایی، پیشرفت و توسعه تنها تبلیغاتی بی ارزش بود. هدف از این تبلیغات ایجاد تصویری تازه از عربستان است. بازداشت های گسترده فعالان حقوق بشری نشان داد كه ادعاهای نظام سعودی پوچ است. جامعه بین الملل طی سال های گذشته از عربستان چیزی جز سركوب آزادی ها، بازداشت فعالان حقوق بشری، تهدید زندگی منتقدان و حتی مرگ آنان ندیده است.
نشریه «اسرار الاسبوع» مصر با اشاره به افزایش فشارها علیه عربستان در ارتباط با دستگیری فعالان حقوق بشری، روزنامه نگاران و آزادسازی بازداشت شدگان، نوشت: عربستان به دلیل نادیده گرفتن حقوق بشر و در پیش گرفت سیاست سركوب همواره در معرض انتقادها بوده است. عربستان همواره حقوق بشر را نادیده گرفته و با دادن رشوه و دلارهای نفتی به قدرت های جهانی آنها را ساكت كرده است. اما قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد سعودی ضربه سنگینی به ریاض وارد كرد. این موضوع درهای تحقیق درباره نادیده گرفتن حقوق بشر توسط عربستان در داخل و خارج را گشوده است.
' همچنین طی ماه های گذشته عربستان شاهد رخدادهایی بود كه از قتل خاشقچی اهمیت كمتری ندارد. در نتیجه این رخدادها 2 خواهر عربستانی از این كشور فرار كردند و در رسانه های جهان از ناگواری اوضاع زنان كه به دلیل سیاست های نظام حاكم به وجود آمده سخن به میان آوردند. این موضوع سبب شد كه موضوع نادیده گرفتن حقوق بشر در عربستان بیشتر مورد توجه قرار گیرد. این تلاش ها در شرایطی است كه بسیاری از محافل منطقه ای و بین المللی از حمایت مالی و فكری عربستان از گروه های تكفیری سخن به میان آورده اند. این موضوع هم چهره عربستان را در جهان تخریب كرده و تلاش های مداوم ولیعهد عربستان برای سرپوش نهادن بر این موضوع تاكنون نتیجه ای به دنبال نداشته است.'
روزنامه «رای الیوم» چاپ لندن هم نوشت: پس از آنكه نمایندگان مجلس سنای آمریكا یكی پس از دیگری از عربستان به دلیل جنگ در یمن و كارنامه حقوق بشر انتقاد كرده اند یك اجماع علیه عربستان در حال شكل گیری است. «جیمز» رئیس رئیس كمیته خارجی مجلس سنای آمریكا گفته است عربستان به طور غیر قابل قبولی دست به برخی اعمال ضد حقوق بشری می زند. «ماركو روبیو» سناتور آمریكایی هم از «محمد بن سلمان» ولعهد عربستان انتقاد كرده و با گستاخ و بی رحم توصیف كردنش بیان داشته است: سیاست وی بخشی از فیلم «جیمز باند» است. این موضوع را به عنوان نمونه در ربایش «سعد الحریری» در سال 2017 دیده شد. او گفت ولیعهد سعودی به مرد باندها تبدیل شده است.
صفحه عربی تارنمای «عفو بین الملل» هم به نقل از «هبه مرایف» مدیر دفتر خاورمیانه و شمال آفریقایی این سازمان نوشت: این ابتكار عمل شورای حقوق بشر سازمان ملل فرصت نادری را برای كشورها فراهم كرده است تا موضع سختی علیه ریاض به دلیل نادیده گرفتن حقوق بشر در پیش گیرند. كشورهایی كه هنوز هم در این بار سكوت اختیار كرده اند در شرایط سخت كنونی از مسوولیت شانه خالی كرده اند و با چنین اقدامات خود این پیام خطرناك را ارسال می كنند كه سعودی ها می توانند بدون اینكه مجازات شوند به جنایت های آشكار خود ادامه دهند.

** شكست شرط بندی ریاض بر روی ترامپ
به نوشته روزنامه الاخبار، كشورهای اروپایی در برخورد با ریاض تاكتیك های را دنبال می كنند كه منافع خودشان در روابط با ریاض تهدید نشود. با این وجود باز هم سرزنش عربستان در شورای حقوق بشر سبب می شود در مسیر تلاش های عربستان در محور آثار جنایت قتل خاشقچی موانعی ایجاد شود. همزمان شدن این موضوع با نارضایتی و انتقاد بسیاری از نمایندگان كنگره آمریكا از عربستان نیز در این زمینه موثر است.
شبكه خبری «الجزیره» در گزارشی به قلم «عبدالله العمادی» نوشت: در كنار جبهه های نظامی، سیاسی و اقتصادی كه علیه عربستان گشوده شده است اكنون جبهه دیگری هم علیه این كشور گشوده شده است. این جبهه كه توسط ایسلند مدیریت می شود جبهه حقوق بشری است. ایسلند در مدیریت و اجرای طرح انتقاد از عملكرد حقوق بشر علیه عربستان افزون بر دیگر كشورهای عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل از حمایت كشورهای اروپایی هم برخوردار است.
' عربستان به دلیل اقدامات ضد حقوق بشری در حق فعالانی كه بدون محاكمه زندانی شده اند مورد انتقاد قرار گرفته است. مقامات عربستان فعالان سیاسی را بدون محاكمه در زندان قرار داده اند. انتظار نمی رود كه صدور بیانیه ضد حقوق بشری علیه ریاض تاثیر زیادی به دنبال داشته باشد. زیرا قدرت های جامعه بین الملل مثل آمریكا، اتحادیه اروپا و حتی چین و روسیه هم منافع راهبردی خود را در اولویت قرار می دهند. ریاض همچنین به این موضوع پی برده است هنگامی كه پای منافع راهبردی در میان باشد قدرت های فعال بین الملل فرصت بسیاری برای مانور و بازی با اصول و قوانین بین المللی دارند. '
شبكه الجزیر اضافه كرد: ریاض این روزها دارای بزرگترین برگ برنده حمایتی از خود است. این برگ برنده وجود «ترامپ» در كاخ سفید است كه در برابر همه تلاش ها در داخل و خارج آمریكا علیه سعودی ها سنگ اندازی می كند. اما با وجود همه این مسائل باید گفت كه شرط بندی ریاض بر روی ترامپ در همه جبهه ها هیچ تضمینی برای ریاض نخواهد بود. زیرا خود ترامپ با بحران هایی روبرو است و ده ها جبهه علیه او گشوده شده است. اگر ریاض به سیاست های نسنجیده خود پایان ندهد تغییرات سیاسی كه در صحنه بین الملل در حال رخ دادن است ریاض را به طور بی سابقه ای در تنگنا قرار خواهند داد.
پژوهش**9278**1552