درخت هايي كه مي نشانيم

به گزارش ايرنا كهگيلويه و بويراحمد از جمله استان هاي حوزه زاگرس و داراي پوشش جنگلي گسترده اي است اما در دهه هاي گذشته بخشي از اين جنگل ها به دلايل مختلف از بين رفته است.
خشكيدگي درختان بلوط، بيماري هاي مختلف، توسعه روستاها، راهسازي، خدمات زيربنايي و سوء استفاده سودجويان براي توسعه زمين هاي كشاورزي از جمله دلايل كاهش پوشش جنگلي اين استان در دهه هاي اخير بوده است.
دولت براي جبران بخشي از چالش به سياست كشت درخت در مكان هاي مستعد روي آورده است و مردم را نيز براي سرمايه گذاري در اين زمينه تشويق مي كند.
مسيب حشمتي كارشناس مديريت منابع سرزميني كه در اين زمينه پژوهش كرده است مي گويد: جنگل هاي زاگرس علاوه بر تغيييرات اقليمي در معرض تهديد جدي تغيير كاربري، شخم، چراي دام، آتش سوزي هاي عمدي، زغال گيري، قاچاق بذر و فعاليت هاي غير كشاورزي مانند معادن روباز، راهسازي و شبكه هاي گاز رساني هستند.

**تراكم پوشش جنگل ها به مثابه شاخص توسعه يافتگي
كارشناس جنگلداري معتقد است: موجودي جنگل سرمايه اي است كه مي توان با مديريت صحيح اصل اين سرمايه را براي هميشه حفظ و از سود آن استفاده كرد.
راحله استادهاشمي كه در اين زمينه پژوهش هايي دارد عنوان مي كند: در گذشته اكثر كشورهاي در حال توسعه از جمله ايران به خوبي از نقش جنگل ها در توسعه اقتصادي – اجتماعي خود آگاه نبودند و به همين دليل برنامه كاملي براي حفظ، احيا، توسعه و بهره برداري صحيح از اين منابع نداشتند.
به باور وي جنگل ها يكي از مهمترين عوامل حفظ و پايداري محيط زيست هستند و ميزان تراكم پوشش آنها در يك كشور به مثابه شاخص توسعه يافتگي آن كشور محسوب مي شود.
استادهاشمي معتقد است: مطلوبيت عرصه هاي جنگلي از نظر كمي و كيفي پشتوانه اي محكم در توسعه منابع آبي و خاكي است.

** جلوگيري از تخريب جنگل ها با رويكرد سازگاري
كارشناس مديريت منابع سرزميني عنوان مي كند: فائق آمدن بر خشكيدگي جنگل‌هاي زاگرس مستلزم مديريت مستقيم و جامع جنگل‌ها با رويكردهايي مبتني بر سازگاري با شرايط خشكسالي و حذف عوامل تخريب، به‌ ويژه عوامل برهم زدن نيمرخ خاك مانند شخم و كاربرد ماشين‌آلات سنگين در عرصه‌هاي جنگلي است.
مسيب حشمتي معتقد است: اساس اين رويكردها حفظ رطوبت خاك، سازگاري با شرايط خشكسالي، حذف عوامل تشديد خشكيدگي درختان جنگلي و تداوم پژوهش‌هاي بيشتر است.

** احياي جنگل ها با مشاركت مردم
استاد هاشمي عنوان مي كند: يكي از مهمترين شيوه ها در حفظ و احياي منابع جنگلي بكار گيري نيروهاي مردمي بويژه مردم محلي است .
به اعتقاد وي اعمال هر گونه مديريت برمنابع جنگلي بدون بدون مشاركت جوامع محلي با موفقيت چنداني روبرو نخواهد بود. براي جلوگيري از روند كنوني تخريب جنگل ها بايد مردم محلي را در مديريت جنگل دخالت داد.
استادهاشمي ادامه مي دهد: مهمترين زمينه هاي جلب مشاركت مردم در منابع تجديد شونده را مي توان اجراي طرح هاي جنگل داري، جنگل كاري و پارك ها، بهره برداري، صنايع چوب، مرتع داري و بيابان زدايي برشمرد.
به باور وي گرچه مشاركت گوناگون مردم تاكنون در اجراي طرح هاي مرتع داري و جنگل داري در عرصه هاي منابع طبيعي جريان دارد اما هنوز جاي بسياري از فعاليت ها خالي است.
استادهاشمي معتقد است: مواردي همچون همكاري در زمينه بهره برداري بهينه از پوشش طبيعي، همكاري در خروج دام مزاحم از جنگل، استفاده از كود گياهي، ممانعت از تخريب جنگل به دست عوامل سودجو و همكاري در احياي عرصه هاي جنگلي را مي توان از مهمترين زمينه هاي مشاركت مردم در حفظ و احياي جنگل ها ذكر كرد.
به باور حشمتي، كارشناس مديريت منابع سرزميني مهمتر از علل و عوامل، پيامدهاي ناشي از اين روند بسيار نگران كننده است و همه بخش هاي محيط زيست، كشاورزي، منابع آب، اجتماعي – اقتصادي و حتي سياسي از تبعات آن مصون نخواهد بود.
حشمتي ادامه مي دهد: شكل بارز اين دگرگوني بيابان زايي است كه باز خود آن تشديد تغييرات اقليمي، خشكيدگي بيشتر جنگل ها و گسترش دامنه ريزگردها است.
يكي از سياست هاي كنوني دولت براي كاهش روند تخريب جنگل ها كشت درخت در مناطق مستعد در استان هايي مانند كهگيلويه و بويراحمد است.

** 150 هزار اصله نهال در جنگل هاي كهگيلويه و بويراحمد غرس شد
معاون فني مديركل منابع طبيعي و آبخيزداري كهگيلويه و بويراحمد گفت: امسال 150 هزار اصله نهال در جنگل هاي مناطق سردسيري و گرمسيري اين استان غرس شده است.
گودرز باقري فرد افزود: 20 هزار اصله نهال در اين استان همزمان با هفته منابع طبيعي در سال جاري توزيع شد.
معاون فني مديركل منابع طبيعي و آبخيزداري كهگيلويه و بويراحمد تصريح كرد: اين تعداد نهال براي توسعه فضاي سبز در معابر عمومي شهري و روستايي توزيع شده است.
باقري فرد توضيح داد: امسال 170 هزار اصله نهال از گونه هايي مانند كاج، سرو،چنار، صنوبر بلوط، بنه و زالزالك با هدف احياي جنگل ها و توسعه فضاي سبز در اين استان خريداري يا توليد شد.
وي بيان كرد: بذرپاشي با نهال از ديگر برنامه هاي منابع طبيعي براي احياي جنگل ها در سال جاري بوده كه در سطح 175 هكتار انجام شده است.
معاون فني مديركل منابع طبيعي و آبخيزداري كهگيلويه و بويراحمد اضافه كرد: اجراي توسعه گياهان دارويي در يكهزار و 500 هكتار از مراتع و يكهزار و 200 هكتار مرتع كاري از ديگر اقدامات انجام شده با هدف احياي مراتع اين استان در سال جاري بوده است.
وي بيان كرد: طرح هاي احياي جنگل ها و مراتع اين استان امسال با بيش از 25 ميليارد ريال اعتبار از محل صندوق توسعه ملي اجرا شد.
باقري فرد تصريح كرد: تغيير اقليم، خشكسالي‌هاي پي‌درپي و بروز بيماري‌ها و حمله آفات ازجمله خشكيدگي بلوط و شيوع آفت برگ خوار بلوط سبب كاهش و تنك شدن بخشي از جنگل‌هاي بلوط اين استان در سال هاي گذشته شده كه نيازمند مشاركت مردم و مسئولان براي احيا است.
وي عوامل تهديد كننده منابع طبيعي را استفاده از درختان به عنوان سوخت، پراكنش روستاها در قلب مناطق جنگلي، عدم اجازه زادآوري جنگل به علت بالا بودن آمار دام، توسعه شهرها و شهرك‌ها، طرح هاي عمراني، بوته كني گياهان خوراكي، آتش سوزي، خشكسالي، دام مازاد و تخريب جنگل و مرتع و تبديل به اراضي كشاورزي ذكر كرد.
باقري فرد تصريح كرد: تدوين يك برنامه كوتاه مدت ، ميان مدت و بلند مدت، حفاظت از جنگل ها، نظارت بيشتر بر ميزان برداشت از سفره هاي زيرزميني و آب هاي سطحي در كنار تخصيص رديف اعتباري براي كاشت جنگل از راهكارهاي گره گشا براي تداوم حيات جنگل ها در اين استان است.
بيش از يك ميليون و 300 هزار هكتار از وسعت كهگيلويه و بويراحمد را جنگل و مرتع تشكيل داده است.
36 هزار هكتار جنگل دست كاشت در مناطق مختلف اين استان وجود دارد.
كهگيلويه و بويراحمد با بيش از 15 هزار كيلومتر مربع مساحت در جنوب غربي ايران قرار دارد و 30 درصد كل گونه‌هاي گياهي كشور را در خود جاي داده است.
اين استان با حدود 720 هزار نفر جمعيت داراي يك درصد مساحت و يك درصد جمعيت كشور است.
كهگيلويه و بويراحمد با 2 اقليم متفاوت و مناظر بكر و طبيعي و موقعيت خاص گردشگري داراي هشت شهرستان، 17 شهر و يك هزار و 676 روستاي داراي سكنه است.
9928/6110