زنان كارگر؛ سقوط از ارتفاع پاكيزگي

قرانك مي گويد؛ دقيقا يكسال پيش كه مشغول خانه تكاني در منزلي بودم همه كارهاي نظافت را انجام داده و در لحظه آخر كه منتظر دستمزد بودم وخوشحال از اينكه امروز يكجا درآمد خوبي دارم زن صاحب خانه گفت ؛ سقف شيرواني طبقه دوم نماي بيرونيش لكه دارد از نردبان بالا رفتم به سقف شيروني رسيدم و شروع به دستمال كشيدن كردم.
وي ادامه مي دهد؛ در كمتر از آني سرم سياهي رفت و زماني چشمانم باز شد خود را در بيمارستان ديدم ، پاهايم حس نداشت و حالا يكسال گذشته و هيچ بهبودي در وضعيت جسماني ام حاصل نشده و كارهاي شخصي و نظافت و پختن غذا را هم قادر به انجامش نيستم.
فرانك زني 45 ساله كه بعنوان سرپرست خانوار به كارهايي همچون پرستاري كودك و كار در منازل روزگار سپري مي كرد، 2 فرزند دارد و حالا ديگر يك سال است كه بر اثر سقوط از ارتفاع حين نظافت موسم عيد از كمر به پايين فلج شده و بر روي تختي در گوشه اي از اتاق به سقف خيره شده است.
اين زن ميانسال سرپرست خانوار مي گويد؛ بعد از مدتها دنبال شغل گشتن به پيشنهاد يكي از زنان همسايه تصميم گرفتم به عنوان كودك يار ونظافتچي در منزل مردم كار كنم بعد از اين اتفاق صاحبخانه هم خود را از اين حادثه مبرا كرد ولي با پيگيري حقوقي مراحل پاياني راي دادگاه جهت پرداخت ديه در حال انجام است.
در هياهوي عيد بوي سبزه بوي عنبر و بازار و خريد و تلاطم نسيم بهاري در نيمه دوم اسفند نقش و زحمت زنان بيشتر از هر فصل و روزي از سال است كه در اين ميان زنان كار يا خدماتچي منازل هم تقاضاي كار بيشتري را دارند.
اما تا چه ميزان كارگران زن و صاحب خانه ها با مسئوليت مدني و تعهدات الزام آور اين عقود به ظاهر ساده آشنايي دارند.
ميرزا عباس محمودي كارشناس حقوقي در خصوص مسئوليت مدني در ارتباط با حوادث ناشي از اين نوع قرارداد مي گويد: به استناد قوانين و مقررات، قواعد فقهي مربوطه در رابطه با كارگران منازل كه به هر نحوي با درخواست صاحب خانه اقداماتي انجام مي دهند در صورت بروز حادثه ناشي از كار و عدم رعايت الزامات فني دستور دهنده مقصر شناخته مي شود.
وي افزود: در مورد اتفاقي كه براي اين زن افتاده است؛ صاحبخانه با صدور دستور مبني بر بالارفتن از راپله ها و قرارگرفتن در سقف پشت بام منزل و نهايتا انجام نظافت فضاي مورد نظر موجب ورود آسيب به ايشان را فراهم آورده است.
اين كارشناس حقوقي اظهار داشت:بنابر مواد 1 ، 3، و 5 قانون مسئوليت مدني؛ هركس بدون مجوز قانوني عمدا يا در نتيجه بي احتياطي به جان يا سلامتي يامال يا آزادي يا حيثيت يا شهرت يا به هر حق ديگر كه به موجب قانون براي افراد ايجاد گرديده لطمه اي وارد نمايدكه موجب ضرر مادي يا معنوي ديگري شود، مسئول جبران خسارت ناشي از عمل خود است.
وي با اشاره به ماده 85 قانون كار نيزگفت: به موجب اين ماده براي صيانت نيروي انساني و منابع مادي كشور رعايت دستور العمل هايي كه از طريق شوراي عالي حفاظت فني جهت تامين حفاظت فني و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي (جهت تأمين بهداشت كار و كارگر و محيط كار ) تدوين مي شود، براي كليه كارگاه ها، كارفرمايان و كار آموزان الزامي است و تبصره ي ذيل اين ماده ادامه مي دهد كارگاه هاي خانوادگي نيز مشمول مقررات اين فصل بوده ومكلف به رعايت اصول فني و بهداشت كار هستند.
رئيس اداره حقوقي كميته امداد امام (ره) لرستان در ادامه با استناد به ماده 91 قانون كار اضافه كرد: كارفرمايان و مسئولان تمامي واحدهاي موضوع ماده 85 اين قانون مكلفند بر اساس مصوبات شوراي عالي حفاظت فني براي تأمين حفاظت و سلامت و بهداشت كارگران در محيط كار، وسايل و امكانات لازم را تهيه و در اختيار آنان قرار دهند و چگونگي كاربرد وسايل فوق الذكر را به آنان بياموزند و درخصوص رعايت مقررات حفاظتي و بهداشتي نظارت كنند.
وي يادآور شد: در مورد اتفاقي كه براي اين خانم افتاده است فرد مورد شكايت (صاحب خانه) مي بايستي با توجه به ماهيت محيط تا پايان كار نظافت، نظارت اوليه را اعمال مي كرد.
محمودي تصريح كرد: بنابر ماده 95 قانون كار؛ مسئوليت اجراي مقررات و ضوابط فني وبهداشت كار بر عهده كارفرما است و هرگاه بر اثر عدم رعايت مقررات مذكور از سوي كارفرما يا مسئولين واحد، حادثه اي رخ دهد شخص كارفرما يا مسئول مذكور از نظر كيفري و حقوقي ونيز مجازات هاي مندرج در اين قانون مسئول است.
اين كارشناس حقوقي يادآور شد: بنا بر مواد صريح قانوني در صورت عدم رعايت مقررات مربوط به كار و وقوع حوادث صاحب خانه ويا فردي كه اقدام به اجراي رابطه كاري نموده مقصر حادثه و خسارت مادي و معنوي بعهده وي است.

**توصيه هاي لازم در گرفتن نيروي كار
زنان شاغل و افرادي كه بنابه هر دليلي فرصت و زمان كافي براي صرف نظافت پايان سال را ندارند و اقدام به گرفتن نيروي كارگر در اين خصوص مي گيرند بايد نكاتي را مورد توجه قرار داد تا در صورت بروز حوادث مشابهي مانند آنچه كه در اين روايت آورده شده است به مسائل حقوقي آن واقف باشند.
علي نادري كارشناس مسئول روابط كار در اين زمينه مي گويد: مناسب ترين راه، برقراري تماس با شركت هاي خدمات منازل داراي مجوز از مراجع ذيصلاح است با دقت در اين موضوع كه از مديران شركت سئوال شود آيا نيروي خدماتي از بيمه حوادث برخوردار هستند يا خير.
وي با بيان اينكه شركت هاي خدماتي موظف به تامين ابزار كار استاندارد ( نردبان دوطرفه) نيروهاي خدماتي هستند گفت: صاحب خانه به هيچ عنوان نبايد وسيله و ابزار كار در اختيار نيروي خدماتي قرار دهد.
نادري با بيان اينكه قانون وظايفي را براي صاحب خانه معين كرده است اظهار داشت:مالك خانه به عنوان كارفرما بايد بر نحوه فعاليت كارگر نظارت داشته باشد و بطور كامل وظيفه و مسئوليت اجراي كار را مشخص كند.
به هر روي در شرايط فعلي كه مشكلات اقتصادي بر زنان سرپرست خانوار فشار بيشتري تحميل مي كند و آنگاه كه چرخ اقتصاد خانواده بسختي مي چرخد زنان مسئوليت پذير آستين همت را بالا زده و دست بكار مي شوند و ساده ترين شغل بدون سرمايه كار در منزل به عنوان خدمات ونظافتي است تا آهنگ قوام خانواده مستحكم بماند.
6060/1920