تهران- ايرنا- پرواز والكايري شركت كراتوس و طرحي كه چندي پيش بويينگ رونمايي كرد اولين نمونه‌ از نسل جديد پهپادها هستند كه ساخته مي‌شوند تا بيش از هرچيز، هواپيماهاي سرنشين‌دار را در ماموريت‌هاي رزمي همراهي كنند.

به گزارش روز جمعه خبرنگار علمي ايرنا، چند روز پيش اولين تصاوير از نخستين پرواز پهپاد والكايري (XQ-58) شركت كراتوس به رسانه‌ها رسيد. آن هم درست نزديك به يك هفته پس از آنكه شركت بويينگ هم از طرح مشابهي پرده برداشته بود. طرح بويينگ البته با همكاري شركت‌هاي استراليايي و فعلا خارج از آمريكا در دست توسعه قرار دارد. هدف از طرح والكايري شركت كراتوس كه با همكاري آزمايشگاه تحقيقات نيروي هوايي آمريكا در حال توسعه است، طرح شركت بويينگ و ديگر طرح‌هايي كه در آينده نزديك شاهد رونمايي آن‌ها خواهيم بود فقط توسعه يك پهپاد تهاجمي، پنهان‌كار يا هر چيز ديگر نيست. اين پهپادها در درجه اول به عنوان مكملي براي هواپيماهاي سرنشين‌دار توسعه پيدا مي‌كنند.

** وينگمن وفادار
اين طرح را اين روزها «وينگمن وفادار» (وينگمن به معني پرنده‌اي كه هم‌بال پرنده ديگر او را همراهي مي‌كند) صدا مي‌كنند. طرحي كه بر اساس ايده آن حداقل روي كاغذ، هواپيماهاي جنگنده در آينده مي‌توانند با استفاده از پهپادهايي كه همراه خود دارند طيف گسترده‌تري از عمليات‌ها را عهده‌دار شوند. به اين ترتيب حتي در صورت نياز به پرواز هواپيماهاي سرنشين‌دار نيازي نيست كه خلبان هواپيماهاي جنگنده مستقيما خود را به خطر اندازند و مي‌توانند در صورت لزوم از پهپادهاي همراه خود كمك بگيرند. به علاوه براي انجام ماموريت به تعداد هواپيماي سرنشين‌دار كمتري هم نياز خواهد بود. اين پهپادها تا حد زيادي خودكار طراحي مي‌شوند اما در نهايت كنترل مركزي نقشي كه ايفا مي‌كنند مي‌تواند در اختيار خلبان هواپيماي همراه آن‌ها باشد. يا اينكه بر اساس واكنش خلبان در شرايط مختلف رزمي به صورت خودكار عكس‌العمل نشان دهند. به علاوه مي‌توانند سوخت يا تسليحات اضافي مورد نياز هواپيماهاي سرنشين‌دار را نيز با خود حمل كرده و به عنوان پلت‌فرمي مستقل براي سوخت‌رساني هوايي يا پرتاب موشكي كه توسط جنگنده سرنشين‌دار هدايت مي‌شود، استفاده شوند.

** پهپادهاي ارزان‌قيمت
با توجه به ماموريت‌هاي تعريف شده طبيعتا انتظار نمي‌رود كه اين وينگمن‌هاي وفادار لزوما بُرد رزمي يا سرعتي فراتر از هواپيماهاي سرنشين‌دار داشته باشند. در اين حالت حتي پيچيدگي خود پهپاد هم ديگر خيلي مسئله نيست. همانطور كه طرح XQ-58 شركت كراتوس كه اتفاقا شباهت زيادي هم به پهپاد آلماني باراكودا (Barracuda) دارد نيز هواپيماي بدون سرنشين چندان پيچيده يا آنقدرها گران به نظر نمي‌رسد. قيمت تمام شده اين پهپاد قرار است چيزي بين 2 تا 3 ميليون دلار باشد. اين يعني هر نيروي هوايي مي‌تواند با قيمت تمام شده يك جنگنده سرنشين‌دار صاحب ناوگان بزرگي از اين پهپادها براي پرواز با تعداد كمتري هواپيماي جنگنده سرنشين‌دار باشد. يك هواپيماي جنگنده پيشرفته اين روزها به راحتي بين 70 تا بيش از 100 ميليون دلار قيمت دارد، به علاوه هزينه‌هاي نگهداري و آموزش خلبان را نيز نبايد فراموش كرد.

** رقابت جديد
رقابت براي ساخت پهپادهاي پيشرفته بين شركت‌ها و كشورهاي مختلف همين حالا هم بسيار داغ است. چين در نمايشگاه ژوهاي نمايش مفصلي از پهپادهاي بزرگ خود را به نمايش گذاشت. روسيه هم همين چند وقت پيش اولين پهپاد پنهان‌كار خود را براي آزمايش ميداني روي باند كشاند. اروپايي‌ها همين حالا هم درگير توسعه نمونه‌هاي مختلفي هستند. خود آمريكايي‌ها نيز چندين پروژه مفصل در دست توسعه دارند. كشورهاي ديگر هم خيلي عقب نيستند. با اين حال بيشتر اين طرح‌ها با هدف متفاوتي ساخته مي‌شوند و هزينه تمام شده بالايي هم دارند. به همين خاطر هم ايده توسعه يك پهپاد كم‌هزينه كه بيش از هر چيز قرار است فقط يك همراه وفادار باشد اين روزها به سرعت در حال جلب توجه است.
گزارش: محمدحسين جهان‌پناه
علمي**9224**1883