نوروز خوانی سنت مورد علاقه و اقبال مردم شمال ایران بویژه در استان گلستان است كه با حركت هنرمندان پیشكسوت در كوچه ها و خوانش اشعاری به زبان محلی در نوید بخشی رسیدن بهار، رنگ و بوی تغییر فصل را چند روز زودتر به خانه ها می فرستد.
خوانش اشعار بداهه متناسب با شغل، نام، تعداد و جنسیت فرزندان صاحبخانه از ویژگی های منحصر به فرد نوروزخوانی است كه این آیین را از دیگر مراسمات مشابه كه متكی به چند بیت شعر ثابت، مشخص و بدون قابلیت انعطاف پذیری است؛ جدا می كند.
پایه اصلی نوروزخوانی بر شادی آفرینی در كنار نوید بخشی رسیدن بهار است.
به گزارش خبرنگار ایرنا نوروزخوانان پس از ورود به منزل افراد و خواندن اشعار، تقاضای عیدی می كنند. اگر از صاحبخانه انعام بگیرند برای او چند بیت دعا می خوانند و اگر چیزی نگیرند، با خواندن اشعاری گلایه آمیز و البته طنازانه به خانه دیگری می روند.
البته اغلب صاحبخانه به پاس آنكه نوروزخوانان آمدن بهار و سرزندگی را به خانواده آنان مژده داده و شادی را با خود به خانه میزبان ارمغان آورده؛ مقداری میوه، شیرینی، تخم مرغ، برنج، پول یا هر چیز باارزش دیگری را به آنها مژدگانی یا انعام می دهد.
با احتمال قریب به یقین نوروزخوانی عمری همتراز با تاریخ ایران و ایرانیان دارد؛ هنر بداهه خوانی و بكری كه انگار آرام آرام ردپایش را یا باید در عكس ها و فیلم های قدیمی جست یا در قاب خاطرات پیرمردها و پیرزن ها رد و نشانی از آن یافت.
مناطق غربی گلستان به دلیل پیوند دیرینه و همزبانی و تطابق فرهنگی با شرق استان مازندران كه منطقه 'هزار جریب' را شامل می شود به عنوان یكی از مراكز اصلی نوروزخوانی ایران، همواره شاهد به راه افتادن كاروان های شاد نوروزخوانی بوده و هست، گروه هایی كه این روزها به جز یك نفر دیگر كسی برای ادامه دادن این جریان تاریخی و فرهنگی باقی نمانده است.
این آیین ناب و اصیل ایرانی كه در گذر زمان به سبب مواردی همچون توجه به صله رحم و ثناگویی ائمه اطهار (ع) با فرهنگ اسلامی آمیخته شده است، علاقمندان فراوانی در مناطق غربی استان گلستان دارد كه استقبال از تنها گروه نوروزخوان به راه افتاده در این مناطق، این ادعا را ثابت می كند.
استقبال و نشاطی كه ممكن است در آینده دور یا نزدیك به تاریخ بپیوندد و اگر همتی برای احیای آن صورت نگیرد، نسل آینده هیچ خاطره زنده و شفاهی از این آیین كهن نخواهد داشت.
گزارش تصویری نوروز خوانی توسط 'كوروش فرخی' هنرمند اهل شهرستان كردكوی استان گلستان در صفحه عكس ایرنا قابل دیدن است.
2729/3091
تاریخ انتشار: ۲۵ اسفند ۱۳۹۷ - ۱۷:۱۲
گرگان - ایرنا - ملودی های كهن، سنت های پیشین و خرده فرهنگ های خاطره انگیز یكی یكی و در تقابل نابرابر سنت و مدرنیته به فراموشی می رود كه یكی از آنها نوروزخوانی یا بهارخوانی است هرچند هنوز در برخی نقاط روستایی استان گلستان اثری كم سو از این آیین دیرین دیده می شود.