مرز بر مدار توسعه

به گزارش ايرنا، ايران از جمله كشورهايي است كه به لحاظ قرار گرفتن در موقعيت جغرافيايي بسيار مناسب و همسايگي با 15 كشور جهان از لحاظ مرزهاي آبي و خاكي به عنوان پل ارتباطي از مزاياي خوبي بهره مند است و با بازكردن مرزها و ارتباط مطمئن و كارآمد مي تواند از مزاياي آن به نحو مطلوب استفاده كرد.
افغانستان در ميان كشورهاي همسايه بزرگترين شريك تجاري ايران بوده و علاوه بر ويژگي هم مرز بودن داراي اشتراكات فرهنگي، زباني، قومي و مذهبي است كه با استفاده از مناسبات بين دو كشور مي توان بخش قابل توجهي از فشارهاي ناشي از تحريم هاي اقتصادي را به حداقل رساند.
استان خراسان جنوبي از ظرفيت هاي متعددي براي رفع محروميت ها و توسعه اقتصادي برخوردار است كه يكي از اين ظرفيت ها دارا بودن مرز مشترك با افغانستان از طريق چهار شهرستان سربيشه، درميان، نهبندان و زيركوه است اين در حاليست كه يكي از امن ترين مرزهاي كشور را اين استان به خود اختصاص داده است.
25 شهريور تا 14 آذر ماه امسال دولت افغانستان براي چهار قلم كالاي اساسي از جمله آهن آلات، كاشي و سراميك، سيمان و مشتقات نفتي كه بخش اعظمي از صادرات استان را شامل مي شود محدوديت صادراتي ايجاد كرد.
يكم دي ماه نيز بدون اطلاع قبلي مرز ماهيرود براي بار دوم از طرف كشور افغانستان بر روي چهار قلم كالاي مذكور بسته شد و دولت افغانستان علت تعطيلي را پرداخت نكردن عوارض گمركي توسط تجار خود عنوان كرده اند و براي بازگشايي مرز در كمتر از يك هفته قول مساعد داد.
استاندار خراسان جنوبي 15 دي ماه با سفر به هرات افغانستان و ديدار با سرپرست وزارت صنعت و تجارت افغانستان، بر توسعه روابط دوجانبه و افزايش سطح مبادلات تجاري به ويژه از مسير خراسان جنوبي تاكيد كرد.
محمدصادق معتمديان از آمادگي مقامات استان و فعالان بخش خصوصي براي فراهم كردن بستر لازم براي توسعه تجارت فيمابين خبر داد و گفت: ايجاد شركت هاي مشترك فرآوري و صادرات، واردات برخي كالاهاي افغانستان به ايران يا ترانزيت با هدف صادرات به كشورهاي ثالث مي تواند نقش مهمي در توسعه روابط دوجانبه داشته باشد.
كامله صديقي سرپرست وزارت صنعت و تجارت افغانستان نيز بر خواست طرف كشور افغانستان براي توازن تجارت و توسعه آن تاكيد و آمادگي طرف افغان براي همكاري نزديك در جهت تحقق برنامه هاي پيش بيني و تفاهم شده را اعلام كرد.
استاندار خراسان جنوبي در اين ديدار با دعوت از هيات منتخب از وزارت صنعت و تجارت افغانستان و ديگر مراجع براي سفر به ايران و بررسي مشكلات و يافتن راه هاي رفع موانع و توسعه همكاري با استان خراسان جنوبي، به منظور بازديد از ظرفيت هاي مرزي، بازارچه ها و منطقه ويژه اقتصادي دعوت كرد.
سرپرست وزارت صنعت و تجارت جمهوري اسلامي افغانستان نيز ضمن استقبال از اين دعوت، دستورات لازم در خصوص طرح هاي عملياتي براي توسعه روابط كه قابليت اجرا و عينيت كمي داشته باشد را صادر كرد.
در اين ديدار سيد سعيد حسيني معاون سفير و محمدرضا كريم زاده رايزن بازرگاني سفارت جمهوري اسلامي ايران و ميرسعيد سعيدي رييس عمومي تجارت بين المللي وزارت صنعت و تجارت جمهوري اسلامي افغانستان نيز حضور داشتند.
استاندار خراسان جنوبي در ادامه سفر يك روزه به كابل، با سرپرست و معاون مالي وزارت ماليه جمهوري اسلامي افغانستان ديدار و گفت و گو كرد.
معتمديان در تشريح اهميت اين ديدار گفت: اين ديدار با هدف بررسي مشكلات و موانع پيش روي فعاليت بازارچه هاي مرزي استان و همچنين گسترش همكاري هاي متقابل تجاري برگزار شد.
وي با اشاره به ظرفيت هاي استان در حوزه هاي تجاري، ظرفيت هاي ترانزيتي و زيرساخت هاي موجود در مناطق مشترك مرزي؛ محدوديت اعمال شده براي صادرات چهار قلم كالا از طريق مرز ماهيرود (ميل 78) را به عنوان چالش پيش رو مطرح و بر لزوم وجود ثبات در قوانين و جلوگيري از بروز وقفه هاي از اين دست كه بر تجارت فيمابين تاثير منفي دارد، تاكيد كرد.
در اين ديدار ،همدرد سرپرست وزارت و معاون مالي وزارت ماليه جمهوري اسلامي افغانستان، ضمن اعلام دستور بررسي ويژه براي رفع محدوديت چهار قلم كالاي منع شده در مرز فراه، از پيشنهاد نماينده عالي دولت جمهوري اسلامي ايران مبني بر حضور تيم تجاري در مرز خراسان جنوبي استقبال كرد.
در مدت اعمال محدوديت هاي صادراتي از جانب افغانستان، خراسان جنوبي كه بيش از 30 درصد صادرات ايران به اين كشور را به خود اختصاص داده دچار ضرر و زيان هاي فراواني شد.
نخستين ضرر مسدود شدن مرز براي تجار دو طرف، سلب اطمينان از دريافت خدمات در مرز است كه در اين مدت دو كشور دچار ضررهاي سنگيني شدند.
همچنين نه تنها تجار، بازرگانان، صادركنندگان و ساير فعالان اقتصادي كه مرزنشينان اين استان با مشكلاتي از جمله بيكاري و نبود شغل مواجه شدند.
بر اساس آمار رسمي منتشر شده، مجموع كالاهاي صادراتي خروجي از طريق گمركات استان در سال جاري از نظر ارزش 580 ميليون دلار و از نظر وزن 2 ميليون و 420 تن بوده است كه اين ميزان صادرات نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ ارزش 6 درصد و از لحاظ وزن 14 درصد كاهش داشته است.
ميزان صادرات قطعي استان نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر تعداد اظهارنامه 34 درصد، ارزش 9 درصد و از نظر وزن هشت درصد كاهش داشت.
به گفته استاندار خراسان جنوبي با توجه به آمار سال گذشته يك ميليارد دلار صادرات از اين مرز انجام شده و در مقابل آمار واردات از اين مرز كم بوده است.
بعد از گذشت 2 ماه از پيگيري ها و مكاتبات مكرر استاندار خراسان جنوبي و ساير مسئولان مربوط در نهايت معاون هماهنگي امور اقتصادي و توسعه منابع استاندار 15 اسفندماه از بازگشايي مرز ماهيرود خبر داد.
مشيرالحق عابدي گفت: با پيگيري هاي مجدانه استاندار و همكاران حوزه اقتصادي بازارچه ماهيرود بازگشايي و صادرات چهار قلم مواد سوختي، سيمان، آهن و ميلگرد به كشور افغانستان رفع ممنوعيت شد.
وي افزود: حاصل رايزني و پيگيري هاي استاندار، مكاتبه اي از جانب دولت افغانستان است كه براي رفع ممنوعيت صادرات چهار قلم ذكر شده و 15 اسفند ماه تحويل استانداري خراسان جنوبي شد.
معاون هماهنگي امور اقتصادي و توسعه منابع استاندار خراسان جنوبي تصريح كرد: پيگيري هاي صورت گرفته در ماه هاي اخير منجر به بازگشايي بازارچه هاي يزدان و گلورده استان شد و فرصتي مناسب براي اقدامات تجاري در چهارچوب قوانين موضوعه است.
وي از دائمي شدن ترانزيت خارجي از مرز ماهيرود و موافقت مقدماتي براي احداث 40 واحد سازماني براي كاركنان گمرك ماهيرود خبر داد و اظهار داشت: اميدواريم با توجه به مشكلات مربوط به تردد كاركنان اين گمرك بتوانيم به زودي شاهد احداث منازل سازماني براي كاركنان گمرك باشيم.
مديركل گمركات خراسان جنوبي در اين زمينه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا گفت: در طول دو دوره ممنوعيت صادرات چهار قلم كالاي اساسي به افغانستان كارخانجات سيمان و كاشي و سراميك استان با محدوديت هاي جدي مواجه كرده و هزينه تمام شده براي خروج از ساير مرزها را بالا برده بود.
محمدعلي خاشي ادامه داد: همچنين محدوديت صادرات، خطوط توليد و ساعات كاري اين كارخانجات را تحت تاثير قرار داده و براي كارگران نيز مشكل ساز شده بود.
وي بيان كرد: بدون شك اگر تلاش و پيگيري هاي استاندار و سفر وي به افغانستان، وزارت امور خارجه، مرزباني و گمرك نمي بود شايد به اين زودي مرز باز نمي شد.
مديركل گمركات خراسان جنوبي اظهار داشت: در مرحله دوم ممنوعيت صادرات كالا در مرز ماهيرود 50 هزار تن كالا در مرز دپو شده بود كه اكنون همه در حال خروج از مرز است.
رئيس نمايندگي وزارت امور خارجه در خراسان جنوبي نيز در گفت و گو با ايرنا گفت: هفته گذشته پيگيري هاي مستمر سفارت در كابل به اين منتهي شد كه رئيس گمركات افغانستان در خصوص واردات چهار قلم كالا به اين كشور مجوز صادر كرد.
محمد عجم افزود: وزارت خارجه همچنان پيگير است تا اين محدود به چند قلم كالاي خاص نباشد اينكه تنها چهار قلم كالا مجوز ورود داده شود يك نوع گريز از مسئوليت يا سر و كار گذاشتن است كه ما به آن قانع نيستيم.
وي بيان كرد: وزارت امور خارجه پيگير است مرزهاي استان به ويژه يزدان و ماهيرود به مرزهايي مانند دوقارون و مرزهاي بين المللي تبديل شود تا هيچگونه محدوديتي براي واردات و صادرات كالاهاي قانوني وجود نداشته باشد.
رئيس نمايندگي وزارت امور خارجه در خراسان جنوبي اظهار داشت: اكنون چون افغانستان در حال يك حالت انتقالي به سر مي برد و انتخابات و گفت و گوهاي صلح در حال انجام است به ويژه فراه كه طالبان حضور فعال دارند، بسياري از تصميمات اين دولت مقداري معطل مانده است كه اميد است هر چه زودتر اين مذاكرات به يك مسير مطلوبي براي صلح رسانده شود.
وي عنوان كرد: در باز يا بسته بودن مرز ماهيرود، ما 50 درصد مجري هستيم در هفته هاي اخير پيگيري هاي وزارت امور خارجه، استاندار، نمايندگان و ساير خيلي جدي بوده تا مرزهاي استان به جايگاهي در حد دوقارون ارتقا يابد.
عجم ادامه داد: با فعال شدن كريدور شرق كشور ميزان مبادلات تجاري از دوقارون هم بيشتر افزايش خواهد داشت هنوز زيرساخت ها در افغانستان فراهم نيست يا اينكه اين بهانه وجود دارد و گفته شده تا اين زيرساخت ها فراهم نشود نمي توانيم خواسته هاي ايران را بپذيريم.
وي يادآور شد: نسبت به دوقارون كه مركز اصلي تجارت بين ايران و افغانستان است با فعال شدن كريدور شرق (چابهار) تردد از مرزهاي يزدان و ماهيرود سبب سهولت جاده اي براي تجار افغان خواهد شد.
استاندار خراسان جنوبي 19 بهمن ماه از چندين واحد صنعتي كاشي و سراميك و تايرسازي استان بازديد و از نزديك در جريان مشكلات، موانع توليد و نيز توانمندي هاي واحدهاي صنعتي در بحث توليد، اشتغال و صادرات قرار گرفت.
محمدصادق معتمديان در گفت و ‌گويي صميمي با كارگران اين واحدهاي توليدي و گفت و گو با آنان، از نزديك در جريان مشكلات و مسايل كارگران نيز قرار گرفت.
ماهيرود يكي از مرزهاي راهبردي و مهم خراسان جنوبي است كه نقش كليدي و حياتي در جذب بازار كشور همسايه دارد و بيش از 30 درصد حجم كالاهاي صادراتي كشور به افغانستان از طريق اين مرز انجام مي شود.
توسعه مناطق مرزي و باز شدن مرزها سبب تحولات عظيم در بخش هاي مختلف كشور، استان و منطقه مي شود.
همچنين باز شدن مرزها بر امنيت منطقه تاثيرگذار بوده و گسترش و وجود امنيت خود عامل رشد و رونق است كه خراسان جنوبي امن ترين مرزهاي منطقه را به خود اختصاص داده است.
باز شدن مرزها به شرط تجهيز امكانات و زيرساخت ها علاوه بر رشد و رونق بخش هاي اقتصادي، تجاري، توسعه يافتگي و پيشرفت سبب عدم مهاجرت از روستا به شهر، توسعه شهرهاي مرزي، رشد معيشت مردم و رشد اشتغال نيز مي شود.
خراسان جنوبي داراي چهار بازارچه مرزي يزدان، گلورده (ميل 73)، ماهيرود (ميل 78) و دوكوهانه و 2 گمرك بيرجند و ماهيرود است.
7557 / 6054