به گزارش ایرنا، بناهای تاریخی متعددی در اصفهان وجود دارد كه شماری از آنها به عنوان میراث تاریخی در یونسكو به ثبت رسید، میدان نقش جهان یكی از بزرگترین میدان های دنیاست و نمونه برجسته ای از معماری اسلامی است كه توسط یونسكو به عنوان میراث جهانی ثبت شده است.
اصفهان در سال 2006 به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام و در سال 1388 به عنوان پایتخت فرهنگ و تمدن ایران اسلامی و همین طور به عنوان پایتخت صنعتی ایران بعد از تهران انتخاب شده است.
همچنین این شهر در آذرماه 1394 به همراه رشت به عنوان نخستین شهرهای ایران، به شبكه شهرهای خلاق جهان زیر نظر یونسكو پیوست.
**مسجد جامع هفتشویه
در شمال شرقی اصفهان به طرف شهرنایین در روستای هفتشویه این مسجد تاریخی بسیار زیبا در دل تاریخ فرو رفته است.
محراب مسجد جامع هفتشویه؛ یكی از زیباترین و پیچیده ترین گچبری های عهد ایلخانی است كه به خط ثلث، خطی از بسم الله الرحمن الرحیم و آیه پرمعنای آیه الكرسی را در دل خود به روایت دارد.
تنها محرابی منقش به تزیینات گل و بوته كه عاشقانه در آغوش یكدیگرِ٬ گلستانی ایستاده را به نمایش گذاشته‌است.
این مسجددر تاریخ 5/12/41 با شماره430 در فهرست آثارتاریخی ایرانی به ثبت رسید.
**خانه شیخ الاسلام
خانه شیخ الاسلام، از آثار دوره معماری صفوی و قاجاری است كه به یكی از زیباترین بناهای تاریخی اصفهان بدل شده است.
ساخت اولیه بنا درزمان صفویه انجام شده و هدیه شاه عباس به دخترش 'سرو قدخانوم 'و دامادش ' محقق سبزواری' از علمای بزرگ دوره صفوی است.
در این مكان كه متعلق به شیخ الاسلام اصفهان بود و مراسم مذهبی نظیر سوگواری ایام شهادت امام حسین (ع) در آن برگزار می شد.
**مسجد سید اصفهان
مسجد سید بزرگترین و مشهورترین مسجد اصفهان از قرن سیزدهم هجری است كه به دستور حجت الاسلام حاج سیدباقر شفتی از علمای بزرگ امامیه كه در دوره سلطنت محمدشاه قاجار می زیسته بنا شده است.
در تزئینات كاشیكاری با طرح گلدان و منظره هائی كه نمایش داده شده است، رنگ قرمز روشن نقش عمده ای دارد و این همان رنگی است كه در مساجد دیگر دوره قاجار مانند مسجد رحیم خان و مسجد ركن الملك نیز مشاهده می شود.
آرامگاه سید حجة الاسلام كه بسیار مجلل و باشكوه بنا شده است، در گوشه شمال شرقی صحن مسجد قرار دارد.
تزئینات داخل گنبد آرامگاه، از نوع تزئینات گچبری، آینه كاری و طلاكاری است كه به همراه ضریح نقره و طلاكوب آن با خطوط بسیار زیبا از قسمتهای تماشائی این مسجد می باشد.
**خانه نیلفروشان
خانه محمدباقر نیلفروشان مربوط به دوره قاجار است و در اصفهان، محله دردشت واقع شده و این اثر در تاریخ 29 شهریور 1353 با شمارهٔ ثبت 1001 به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
**بازار اصفهان
بازار اصفهان كه متعلق به دوره صفوی است، یكی از قدیمی ترین و بزرگترین بازارهای خاورمیانه می باشد، در بین شهرهای بزرگ و سنتی ایران، كمتر شهری بازاری به با شكوهی بازار اصفهان دارد.
در این بازار دكان هایی وجود دارد كه از چهارصد سال قبل تا امروز به عرضه تنها یك نوع كالا مبادرت نموده اند.
مهمترین بازار اصفهان بازار قیصریه است، علاوه بر بازار قیصریه و بازارهای منشعب از آن بازارهای دیگری هم در اصفهان وجود داشتند كه معروف ترین آنها بازار شاهی یا بازارچه بلند است كه در سال 1118 هجری برابر با 1706 میلادی به همراه مدرسه و سرای فتحیه در زمان شاه سلطان حسین آخرین حكمران صفویه ساخته شد.
**كاخ هشت بهشت
عمارت تاریخ «هشت بهشت» نمونه اي از كاخهاي محل سكونت آخرین سلاطین دوره صفویه است كه در دوره شاه سلیمان در سال 1080 هجري كاخ آن بنا شد. كاشی كاری هایی كه انواع حیوانات پرنده، درنده و خزنده برروی آن نقش بسته، از آثار این كاخ بشمار می‌آیند .
ساختمان كاخ دو طبقه و داراي شاه نشین و غلام گردش هاي زیبا و نقوش گوناگون طلائي و تزیینات جالب و پشت بغل هاي كاشي بي نظیر و نقوش و حوش و طیور و آئینه كاري بسیار ممتاز و در واقع از قصور ممتاز دوره صفویه است.
كاخ هشت‌بهشت یكی از بناهای فاخر در زمان خود بوده كه مورد ستایش جهانگردان اروپایی قرار می‌گرفته است.
**سی و سه پل
سی و سه پل یكی از شاه كارهای معماری و مهندسی تاریخ ایران بوده و درازترین پل زاینده رود است.
سی‌وسه‌پل یا پل الله‌وردی خان بر روی زاینده‌رود در شهر اصفهان و همزمان با حكومت شاه عباس صفوی ساخته شده و محل برگزاری مراسم جشن آب پاشان و همچنین مراسم خاج‌شویان ارامنهٔ اصفهان در دورهٔ صفویه بوده است.
این پل توسط اكثر سیاحان و جهانگردان توصیف شد.
اندیشهٔ بنای سی و سه پل در سال 1008 هجری قمری و در دوازدهمین سال سلطنت شاه عباس یكم به وجود آمد و در سال 1011 هجری قمری، الله وردی خان سردار مشهور او مأمور اتمام ساختمان پل گردید.
**آتشگاه اصفهان
قدیمی ترین اثری كه از گذشته های دور اصفهان در این شهر وجود دارد بنائی موسوم به آتشگاه است كه در جاده اصفهان به نجف آباد در نزدیكی منارجنبان بر فراز یك تپه سنگی قرار گرفته است.
اكثر مورخین اسلامی از جمله ابن خردادبه و حمداله مستوفی و ابن حوقل از این بنا نام برده و آن را آتشكده معرفی كرده اند و دانشمندان خارجی نیز درباره آتشگاه پژوهش و بررسی كرده اند كه از جمله آنها ماكسیم سیرو و آندره گدار فرانسوی هستند.
آنچه از ویژگیهای این بنا مهم است خشت های تشكیل دهنده ویرانه های فعلی آتشگاه است كه از نظر اندازه كمتر اثری دارای اینچنین خشت هائی است. به گفته كارشناسان این خشت ها از ملات همراه گل با ریگ ریزه هائی است كه نی های حاشیه زاینده رود را نیز به آن اضافه می كرده اند تا استحكام بیشتری داشته باشد.
این نظر را مطالعات و پژوهش های انجام شده بر روی آتشكده های بر جای مانده از دوران ساسانی در نطنز و كاشان و یزد و آذربایجان و نائین تأیید می كنند چرا كه در آن روزگاران آتشكده ها را بر روی كوه یا بر فراز تپه نمی ساختند بلكه آتشكده ها در مكان هایی احداث می شدند كه دسترسی به آن ها آسان باشد بنابراین می توان با قاطعیت آتشگاه اصفهان را نشانه ای از حضور تمدن های قدیم تر از ساسانی و سلسله های قبل از آن به شمار آورد.
**خانه شیخ بهایی
سوم اردیبهشت ماه در تقویم های امروزی به نام شیخ بهایی به ثبت رسیده است. دانشمندی كه ردپای نبوغ معماری اش در تمام بناهای ماندگار دوران صفوی به چشم می خورد و حالا زنده ترین یادگار او خانه ای است كه در اصفهان و نزدیكی مسجد جامع این شهر از او باقی مانده است و قدمت آن به دوره سلجوقی باز می‌گردد.
خانه شیخ بهایی متعلق به منزل عمه شاه عباس (مریم سلطان بیگم) بوده كه پس از آن، شاه عباس این بنا را به شیخ بهایی واگذار می‌كند و تاریخچه این خانه در كتاب زندگی شاه‌عباس تألیف دكتر نصرالله فلسفی نیز آمده است.
خانه شیخ در سال 1357 ش در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و در سال 1378 از سوی سازمان میراث فرهنگی به عنوان زیباترین خانه تاریخی آسیا و اقیانوسیه معرفی شد.
**آرامگاه صائب تبریزی
میرزا محمّدعلی صائب تبریزی (زادهٔ 1000 هجری/1592 میلادی تبریز درگذشتهٔ 7–1086 هجری/1676 میلادی اصفهان) بزرگترین غزل‌سرای سده یازدهم هجری و نامدارترین شاعر زمان صفویه است.
وی در سال 1081 - 1087 ه.ق در اصفهان درگذشت و در محلهٔ لنبان (lanban) دفن شده‌است. قبر صائب در باغچه‌ای در اصفهان در خیابانی كه به نام او نامگذاری شده‌است قرار دارد.
**آرامگاه خواجه نظام الملك
آرامگاه خواجه نظام الملك طوسی، مرد بزرگ علم و ادب و سیاست ایران در سالهای 465 و 485 هجری قمری، در محله دارالبطیخ اصفهان كه امروز محله احمد آباد است واقع شده است.
آرامگاه خواجه در كنار قبور چند تن از شاهان سلجوقی قرار گرفته و به نظر بسیاری از محققین و كارشناسان در گذشته بنای مناسبی نیز بر این قبور وجود داشته است.
ابوعلی حسن پسر علی پسر اسحاق طوسی شناخته شده به خواجه نظام‌الملك طوسی (396 شمسی - 28 مهر 471 شمسی؛ 408 قمری - 10 رمضان 485 قمری؛ 1018 میلادی - 14 اكتبر 1092 میلادی) (متولد طوس كشته شده در بروجرد و دفن شده در اصفهان) وزیر نیرومند دو تن از شاهان دوره سلجوقیان در ایران بود.
وی نیرومندترین وزیر در دودمان سلجوقی بود و سلجوقیان نیز در زمان وی به اوج نیرومندی رسیدند.
**مسجد امام اصفهان
مسجد شاه كه به نامهای مسجد جامع، مسجد سلطانی و مسجد امام نیز شهرت دارد، یكی از مساجد میدان نقش جهان در اصفهان است كه در طی دوران صفوی ساخته شد و از بناهای مهم معماری اسلامی ایران به شمار میرود. این بنا شاهكاری جاویدان از معماری، كاشی كاری و نجاری در قرن یازدهم هجری است. مسجدِشاه در تاریخ 15 دی 1310 با شمارهٔ ثبت 107 به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مسجد امام در ضلع جنوبی میدان نقش جهان واقع گردیده و از نظر ویژگی های معماری، تزیینات غنیّ و آثار نفیس دیگر از برجسته ترین آثار معماری ایران است و چنانكه از مآخذ برمی آید، بنای آن در سوّمین مرحله از اجرای طرح میدان نقش جهان به فرمان شاه عبّاس بزرگ (سال 996–1038ق/ 1588–1629م) آغاز گردیده و در دورة شاه صفی (سال 1038–1052ق/ 1629–1642م) به پایان رسیده است.
مسأله ای كه در مسجد امام جلب توجه می كند و اكثر سیاحان و جهانگردان نیز به آن اشاره كرده اند و معماران و مهندسین نیز آن را یكی از استادانه ترین شگردهای معماری به حساب آورده اند مسأله رعایت جهت قبله در مسجد است.
در حقیقت معمار برجسته این اثر با یك زاویه 45 درجه مسجد را در جهت قبله قرار داده است.
به طور كلی مسجد امام اصفهان با مناره های رفیع و ایوان های سر به فلك كشیده و شبستان های عالی و محراب های نفیس و همچنین با طرح یكپارچه و متوازن خود از شاهكارهای بی نظیر و مسلم معماری زمان صفویه است. مسجدی كه در عصر خود از عجایب زمان بوده و در حقیقت نیز به دلیل زیبائی طرح، عظمت، ابعاد و شكوه و جلال كاشیكاری هایش ستاره درخشان هنر عصر صفوی است.
**مسجد جامع اصفهان
مسجد جمعه یا مسجد جامع اصفهان از مهمترین و قدیمی‌ترین ابنیه مذهبی ایران است. این مسجد مجموعه تاریخی وسیعی را به ابعاد 170 در 140 متر در شمال شرقی اصفهان و كنار میدان كهنه نشان میدهد و امروز شامل قسمت های مختلفی است از قبیل گنبد نظام الملك، گنبد تاج الملك، حیاط چهار ایوانی و شبستان های گرد آن، مدرسه مظفری، محراب الجایتو كه هر یك نمایانگر سیر هنر معماری اسلامی در دوره ای خاص هستند.
هنر معماری این مسجد تحسین برانگیز بوده و دارای محرابی بی نظیر است. بنا بر شواهد تاریخی، مسجد جامع اصفهان بر روی ویرانه های مسجد قدیمی تری ساخته شده كه اعراب ساكن قریه طهران در اصفهان در قرن دوم هجری در یهودیه بنا كرده بودند. مسجد اولی بر خرابه های ابنیه ای مربوط به اواخر دوره ساسانی برپا شده بود.
**كاخ عالی قاپو
در غرب میدان امام و روبروی مسجد شیخ لطف الله عمارتی سر بر افراشته كه به عنوان یكی از مهمترین شاهكارهای معماری اوائل قرن یازدهم هجری از شهرتی عالمگیر برخوردار است.
با بررسیهای انجام شده چنین استنباط می گردد كه كاخ عالی قاپو دروازه مركزی و مدخل كلیه قصرهائی است كه در دوران صفویه در محدوده میدان امام احداث شده اند. كاخ عالی قاپو كه نمونه منحصر به فردی از معماری كاخهای عهد صفوی است، در اوایل قرن یازدهم هجری ( بین سالهای 971 تا 977 خورشیدی ) پس از انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان به فرمان شاه عباس اول در اصفهان ساخته شد و شاه صفوی سفرا و شخصیت های عالیقدر را در عالی قاپو به حضور میپذیرفته است.
آنچه باعث گردیده است عالی قاپو در زمره آثار باشكوه و بسیار نفیس عصر صفوی قرار گیرد، مینیاتورهایی هست كه كار هنرمند معروف عصر صفوی رضا عباسی است و همچنین گچبری‌های ماهرانه آخرین طبقه كاخ عالی قاپو است كه تالار آن «اتاق موسیقی» یا «اتاق صوت» نیز نامیده میشود.
**منارجنبان اصفهان
یكی از بناهای با ارزش و منحصر به فرد اصفهان، بنای تاریخی منارجنبان است. این بنا مربوط به سال 716 هجری قمری است كه زیر ساختمان و بالای مقبره نصب شده است. این بنا از یك ایوان با دو مناره و صحن پیرامون تشكیل شده است كه بر روی مقبره یكی از عرفای قرن هشتم هجری قمری به نام عمو عبد الله كارلادانی ساخته شده است.
این بنای ارزشمند به شماره 349 در سال 1321 هجری در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
منارجنبان یا همان آرامگاه شیخ عبدالله گارلادانی در شش كیلومتری باختر شهر اصفهان (جاده نجف آباد) قرار گرفته كه البته پیش از این روستایی به نام كاردالان بوده كه اكنون بدلیل گسترش شهر٬ جزء اصفهان به حساب می آید.
سنگ نبشته سنگ قبر آن سال 716 هجری را نشان می دهد كه تاریخ بنا نیز مربوط به همین سال است، لیكن مناره های بنا در ابتدای سده دوازده هجری (پایان دوره صفویه) بر آن افزوده شده است.
شهرت بنا به دلیل نوسانی است كه هنگام تكان دادن یكی از مناره ها در سازه بنا ایجاد می شود. در واقع با تكان دادن مناره٬ مناره به نوسان درمی آید و هم زمان با آن مناره دیگر و در نتیجه كل ساختمان به نوسان می افتد. (حتی خود سنگ قبر كه اگر روی آن ظرف آبی قرار دهید لرزش آب داخل آن را به موقع تكان دادن مناره ها مشاهده خواهید كرد.)
یكی از دلایل این نوسان را می توان در سازه مناره جستجو كرد و می توان بیان كرد كه مناره ها را به گونه ای ساخته اند تا مقاومت لازم را در برابر بارگذاری جنبشی ناشی از تكان دادن مناره داشته باشند.
**مسجد شیخ لطف الله
مسجد شیخ لطف الله یكی از مكانهای دیدنی و تاریخی اصفهان دوره صفوی است كه شاهكار كم نظیری از كاشی كاری و معماری استادانه است.
نقوش و رنگهای به كار رفته در كاشیكاری استادانه گنبد مسجد شیخ لطف الله، از زیباترین كاشیكاری های موجود در معماری ایران است.
نور درون مسجد از پنجره های مشبكی كه در جوانب گوناگون ساقه گنبد ساخته شده اند تامین میشود. از شاهكارهای بی نظیر معماری را در محراب مسجدشیخ لطف الله می توان مشاهده كرد.
از ویژگی های خاص این مسجد نداشتن صحن و مناره (كه در تمامی مساجد اسلامی جزء لاینفك بنا محسوب میشود)، چرخش 45 درجه ای كه از محور شمال به جنوب نسبت به محور قبله دارد، گنبد كم ارتفاع مسجد، محراب بی بدیل مسجد و كتیبه های نفیس و طره های سر در كه درون گلدان مرمرین جای گرفته اند، میتوان برشمرد.
**میدان نقش جهان
میدان نقش جهان میدان بزرگ مستطیل شكلی در شهر اصفهان ایران است كه به وسیلهٔ بناهایی از دورهٔ صفوی محصور شده است. میدان نقش جهان به شكل امروزین در دوره سلطنت شاه عباس صفوی پایه‌گذاری شده‌است. بناهای تاریخی موجود در میدان نقش جهان شامل كاخ عالی قاپو، مسجد امام ، مسجد شیخ لطف الله و سردر قیصریه است. علاوه بر این بناها دویست حجره دو طبقه پیرامون میدان واقع شده‌است كه عموماً جایگاه عرضهٔ صنایع دستی اصفهان می‌باشند.
در قیاس با میدان كنكورد پاریس، میدان نقش جهان از دیدگاه تاریخی برتری دارد و پس از میدان تیان آنكمن در پكن دومین میدان بزرگ جهان به شمار می رود. این میدان با اندازه ها و هماهنگی كه در ساخت و ساز آن شكل گرفته است در طی سده ها شگفتی اروپاییان را بر انگیخته است.
میدان نقش جهان در تاریخ 8 بهمن 1313 به شماره 102 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و در اردیبهشت 1358 به شماره 115 جزء نخستین آثار ایرانی بود كه بعنوان میراث جهانی یونسكو نیز به ثبت جهانی رسید.
**كاخ چهلستون اصفهان
ازبرنامه های شهری شاه عباس اول صفوی و پس ازانتخاب اصفهان بعنوان پایتخت، احداث خیابان زیبای چهارباغ وباغهای متعدد دراطراف آن بود كه طرح آن توسط شیخ بهایی در محوطه بسیار وسیعی كه دولتخانه نامیده میشد ریخته شد. از جمله این بناها ساختمان كوچكی بود كه شاه عباس اول در باغ جهان نما به صورت كوشك یا كلاه فرنگی احداث كرد و در زمان شاه عباس دوم توسعه یافت و چهلستون نامیده شد.
از ویژگیهای بسیار مهم كاخ چهلستون میتوان به نقاشیهای بسیار زیبای هنرمند عصر صفوی رضا عباسی اشاره كرد كه به سبك مینیاتور ایرانی دیوارهای كاخ راتزیین كرده است كه هر كدام ازاین نقاشیها بیانگر دوره ای از حوادث تاریخی در دوران صفویه وافشاریه است. كارهای هنری این مكان اعم از آینه كاری، نقاشی، كارهایی كه با چوب انجام گرفته بیانگر هنر استادانه هنرمندان ایران زمین است.
**كلیسای وانك اصفهان
كلیسای آمناپركیچ یا وانك از كلیساهای تاریخی ارمنیان اصفهان می باشد و در زمان شاه عباس دوم در سال 1655 میلادی ساخته شده است. گنبد كلیساهای كهن ارمنی مخروطی شكل است، ولی گنبد كلیسای وانك شبیه گنبد مساجد ایرانی عصر صفوی ساخته شده است.
این كلیسا از حیث طلاكاری و تذهیب در میان كلیساهای ارمنیان منحصر به فرد است.
**حمام شیخ بهایی
شیخ بهایی از بزرگ ترین دانشمندان عصر صفوی است كه در علوم فلسفه، منطق، هیئت و ریاضیات تبحر داشت و مجموعه تالیفاتی كه از او بر جای مانده در حدود 88 كتاب و رساله است.
وی كه بنا بر وصیت خود در جوار مرقد مطهر حضرت علی بن موسی الرضا (ع) دفن شده، در میان عموم مردم به مهارت در ریاضی و معماری و مهندسی معروف بوده است.
معماری مسجد امام اصفهان و مهندسی حصار نجف، ساخت ساعت آفتابی در حرم امام رضا (ع) و مهم‌تر از همه ساخت حمامی كه سالها ذهن ایرانیان و جهانیان را مشغول كرد از شاخص ترین اقدامات مهندسی و معماری است كه به شیخ بهایی نسبت داده اند.
این حمام در شعاع 100 متری جنوب گنبد نظام الملك (جنوب مسجد جامع عتیق) در محله 'در دست' قرار دارد و گرچه از نظر معماری دارای ویژگیهای حمام های دوره صفویه است اما در اقوال تاریخی از آن با عنوان حمام اسرار آمیز نام برده شده است زیرا آب خزینه ای آن بدون مصرف انرژی مستقیم گرم می‌شده؛ به عبارتی سیستم گرمایی این حمام از شاهكارهای مهندسی با استفاده از قوانین فیزیك و شیمی محسوب میشود.
**مسجد حكیم اصفهان
مسجد حكیم اصفهان در انتهای بازار رنگرزان واقع شده است و در دورهٔ شاه عباس دوم به دست پزشك او حكیم محمد داوود در محل ویرانه‌های مسجد جامع دیلمی جورجیر یا مسجد صاحب اسماعیل بن عباد از قرن چهارم هجری بنا شده است.
كتیبه‌های سردرها و ایوانهای داخل این مسجد به سالهای 1067 تا 1073 هجری قمری مورخ است و آنها را محمدرضا امامی خوشنویس معروف عصر صفویه نوشته است.
سردر مسجد جوجیر در شمال غربی این مسجد قرار دارد. مسجد دیلمی جورجیر «مسجد جامع صغیر» نام داشته و در نیمهٔ دوم قرن چهارم هجری مسجدی زیبا و باشكوه بوده است.
**حمام علیقلی آقا
علی‌قلی‌آقا، از درباریان و شاهزادگان دربار شاه سلیمـان و شاه سلطان حسیـن صفـوی در اوایل قرن دوازدهم هجری، بانی ساخت مجموعه ای متشكل از بازار، چهارسوق، مسجد، سرا و حمام شد كه با زیبایی‌های منحصر‌به فرد خود، به‌گونه‌ای موزه معماری است.
بنای حمام با مساحتی نزدیك به 1200 متر‌مربع از دو مجموعه با نامهای حمام بزرگ و حمام كوچك تشكیل شده است. فضاهای حمام كوچك و بزرگ شامل: بینه‌های هشت‌گوش و مربع‌شكل، گرمخانه‌ها، خلوت و چال‌حوض كه از شاخص‌ترین عناصر فضایی این حمام است،می‌باشد. از ویژگیهای خاص و معمارانه این حمام تزئیناتی زیبا است كه در سه دوره‌ی صفوی، قاجار و پهلوی شكل گرفته و اكنون جزئی از این بناست. با اتمام احیا و مرمت این بنا در سال 1383، حمام علی‌قلی‌آقا، فعالیت موزه‌ای خود را در نوروز 84 آغاز كرد.
**موزه هنرهای تزئینی اصفهان
گنجینهٔ هنرهای تزئینی اصفهان و موزه هنرهای معاصر اصفهان دو موزه كنار هم در اصفهان هستند.
این موزه شامل مجموعه ای از آثار هنری در زمینه های متفاوت است كه امروزه در عمارت ركیب خانه (كه در قدیم الایام كاخ چهارباغ در آن مستقر بود) نگهداری می شود و نمایشگاه های مختلفی نیز به مناسبت های گوناگون در موزه برگزار میشود كه اكثر آنها در زمینهٔ هنرهای اسلامی همچون خوشنویسی و نقاشی قهوه خانه ای و... هستند.
بخشهای هفت گانه موزه شامل خط و كتابت، آثار لاكی و روغنی، دست بافته ها و رو دوزی های سنتی، نگارگری، آبگینه فلزی، آثار چوبی، بخش آبگینه می باشد.
این موزه ها در خیابان استانداری قرار دارند.
**موزه عصارخانه شاهی اصفهان
عصارخانه به نوعی كارخانه قدیم روغن گیری است. روغن تهیه شده در عصارخانه ها بیشتر برای تأمین روشنایی شهر استفاده می شد. در عصارخانه شاهی واقع در میدان نقش جهان اصفهان كه در دوره شاه عباس صفوی ساخته شد، روغن مورد نیاز برای روشنایی میدان، مساجد، دربار و سایر نقاط شهر به كار برده می شد. ساختمان باقی مانده عصارخانه امروز از سه بخش تیر خانه، گرم خانه و انبار تشكیل شده است.
عصارخانه شاهی علاوه بر آنكه بنایی بی نظیر برای بازدید به شمار می رود، مركز مطالعات فرهنگ عامه اصفهان نیز بشمار می رود. در این مركز مطالعاتی مربوط به آداب و رسوم مردم اصفهان و مشاغل سنتی صورت می گیرد. حمایت از پژوهش های تاریخ شفاهی نیز از فعالیت های این مجموعه می باشد.
موزه عصارخانه شاهی در سال 2017 به عنوان برترین موزه كوچك كشور، نشان جهانی ایكوم (كمیته ملی موزه‌های ایران) را دریافت نمود.
**خانه سرهنگ بخردی
خانه سرهنگ بخردی مربوط به دوره قاجار است كه در تاریخ 5 دی 1375 با شمارهٔ ثبت 1819 به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
گفتنی است كه در حال حاضر سه خانه در اصفهان با نام خانه بخردی شناخته می‌شوند كه اولی در خیابان ابن سینا و محله سنبلستان قرار دارد و توسط آخرین مالكش مهندس مرتضی بخردی مرمت شده است كه به عنوان اقامتگاه سنتی گردشگران خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دومی هم در سبزه میدان قرار دارد و توسط مهندس بخردی در دست مرمت است و سومی همین خانه مورد بحث در این نوشتار است كه در چهارباغ پایین و كوچه بحرینی ها قرار دارد و آخرین مالكش سرهنگ بخردی بوده است.
**پل مارنان
پل مارنان یكی از قدیمی ترین پل های اصفهان و هم سطح پل های جی و شهرستان است كه هنوز هم زمان دقیقی از ساخت آن انتشار نیافته ولی برخی شالوده های پل را به دوره ی ساسانیان نسبت می دهند.این پل هم اكنون دارای 17 دهانه می باشد كه به گفته ی مورخان قبلا بیش از این تعداد دهانه داشته است.
این پل را پل سرفراز هم نامیده اند و وجه تسمیه اش را چنین بیان كرده اند كه در زمان شاه سلیمان صفوي یكي از ثروتمندان اقلیت دینی آن را ساخت و یا تعمیر كرد و به لقب سرفراز نائل گردید و مدتي هم به همان نام سرفراز مشهور بود.
**سردر جورجیر
این سردر به مسجد «كافي‌‌الكفاه» (صاحب اسماعیل‌بن عباد از وزراي مشهور پادشاهان دیلمي در قرن چهارم هجري قمری) تعلق دارد كه در مردادماه 1335 از لابه‌لاي دیواره‌هاي گلي خارج و تعمیر شده است.
این سردر از نظر تاریخي و مذهبي ارزش فوق‌‌العاده‌اي دارد؛ زیرا تنها اثر موجود از دوره‌اي است كه اصفهان پایتخت پادشاهان آل‌بویه بوده است.
این سردر كه در قسمت شمال غربي مسجد حكیم واقع شده است، از نمونه‌هاي بسیار قدیمي و عالي هنر آجركاري و گچ‌بري در اصفهان به شمار مي‌رود.
**مسجد جامع ورزنه
از آثار بدست آمده مشخص است كه بنای اولیه مسجد جامع ورزنه بر روی بقایای آتشكده ای مربوط به زمان ساسانیان ساخته شده است، اما معماری مسجد جامع به صورت كنونی آن به زمان تیموریان بر می گردد كه می توان از روی كاشی كاریهای محراب و سر در مسجد جامع به خوبی این مطلب را دریافت. در دوره های بعد تعمیراتی در آن صورت گرفته است. نقشه بنای مسجد به صورت دو ایوانه دارای سر در، هشتی بزرگ گنبد دار، ایوان های شمالی و جنوبی، رواق های آجری اطراف صحن و شبستان های شرقی و غربی است.
بنا با كاشی های نفیس معرق و كتیبه های زیبایی تزیین شده است.
اهالی شهر ورزنه در گذشته های دور خانه های خود را گرداگرد مسجد جامع بنا می كردند. بر اساس نقشه ها مسجد جامع تقریباً در وسط كاربری های مسكونی قرار داشته است.
**چاه گاو ورزنه
مردم نواحی خشك ایران قرن ها با دشواری های زیادی در تامین آب كشاورزی مواجه بوده اند كه ایجاد قنوات یكی از این راهكارهای غلبه بر این مشكلات است، اما در سرزمین رودشت (یا رودشتین) و به ویژه در مزارع شهر كهن ورزنه كه در آخر مسیر زنده رود قرار دارد به دلیل شرایط خاص زمین، در طول تاریخ از “چاهِ گاو” برای جبران كمبود آب كشاورزی استفاده می شد كه كار كردن با آن سختی های زیادی برای مردم داشت، البته با ورود موتورهای دیزلی آبكش در چند دهه گذشته، این سازه قدیمی آبیاری به تدریج از بین رفت، اما در سال های اخیر با احیای “چاهِ گاو” ها، یك جاذبه فرهنگی–توریستی برای این منطقه بوجود آمده كه مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته است.
تپه های ماسه ای سایت واحه و سایت شهرداری، گاو چاه حیدری، گاو چاه صادق زاده، گاوگرد، آسیاب شتر، برج كبوتر خانه، آسیاب آبی، رباط عباسی، آب انبار، موزه مردم شناسی، سفرخانه ارگ كویر، مسجد جامع شهر ورزنه، قلعه تاریخی قورتان و تالاب بین المللی گاوخونی از جاذبه های گردشگری در بخش بن رود و شهر ورزنه می باشد.
به گزارش ایرنا در استان اصفهان بیش از 600 خانه تاریخی وجود دارد كه بیش از نیمی از آنها در شهر اصفهان قرار دارد.
استان اصفهان با بیش از 22 هزار بنا و اثر تاریخی كه یكهزار و 850 مورد آن به ثبت ملی و هفت اثر آن به نام های میدان نقش جهان، كاخ چهلستون، باغ فین كاشان و مسجد جامع و سه قنات به نام های وزوان، مزد آباد و مون به ثبت جهانی رسیده، كانون توجه گردشگران خارجی و داخلی بویژه در تعطیلات نوروز است.
بر اساس آمار موجود در تعطیلات نوروزی سال گذشته 2 میلیون و 500 هزار نفر به استان اصفهان سفر كردند.
/6026/7135
تاریخ انتشار: ۱ فروردین ۱۳۹۸ - ۱۷:۱۵
اصفهان- ایرنا- اصفهان با آثار تاریخی باشكوه و آب و هوایی چهارفصل واقع در مركز ایران همه ایام به ویژه در تعطیلات نوروزی مقصد بسیاری از گردشگران است.