هزارچشم تا مریوان

به گزارش خبرنگار ایرنا، سفرهای نوروز98 آغاز شده و بخشی از مسافران و گردشگران ایرانی چمدان های خود را بستند و مقصدشان را هم تعیین كردند و در این بین عده ای از این مسافران دیدن مناظر بكر غرب كشور به ویژه كردستان را انتخاب كردند.
كردستان از ظرفیت های گردشگری اعم از تاریخی، مذهبی و طبیعی فراوانی برخودار است و هر یك از شهرهای آن جاذبه های خاص خود را دارد كه چشم هر رهگذری را به خود خیره می كند.
مریوان، نگین گردشگری كردستان است كه از سنندج مركز استان باید 130 كیلومتر مسافت را به سمت غرب طی كنید تا به این شهر مملو از زیبایی های خدادادی برسید.
اگر برای نخستین بار است با خودروی شخصی وارد جاده پرپیچ و خم محور سنندج - مریوان می شوید زیاد محو تابلوی طبیعت در این مسیر نشوید و دین مناظر این مسیر را به زمان برگشت خود از این شهر اختصاص دهید.
محو زیبایی طبیعت شدن در این مسیر كه یكی از محورهای حادثه خیز كشور محسوب می شود بی شك عواقب خوبی به دنبال ندارد و یك لحظه غفلت می تواند عامل برخورد با وسیله نقلیه روبه رو ، انحراف از جاده و یا پرت شدن در دره های عمیق این مسیر شود.

**شهرجهانی كلاش
مریوان از اوایل سال 96 به عنوان شهر جهانی كلاش مطرح و جشن جهانی شدن آن همان سال برگزار شد و این مسئله نویدبخش حضور گردشگران خارجی بیشتری در این شهر بود.
نخستین نشانه شهر جهانی كلاش را به محض ورود به مریوان با دیدن المان كلاش در میدان ورودی آن نظاره می كنیم و سپس وجود خیابانی به نام كلاش كه بیش از 50 باب مغازه تولید و فروش این پاافزار كُردی در آن قرار دارد از دیگر علائم مشهود شهر كلاش است.
علاوه براین مغازه ها در فروشگاه ها و مجتمع های تجاری سطح شهر هم كلاش به فروش می رسد به عبارتی هر نقطه از مریوان را كه بگردید نشانه ای از این پای افزار را خواهید دید حالا چه پشت ویترین ها و چه در پای مردم.
قدمت ساخت كلاش در كردستان به 800 سال پیش بر می گردد و نمونه كلاش پیرشالیار كه در مرقد این عالم بزرگوار در هورامان وجود دارد، گویای این قدمت و تاریخ كهن تولید این نوع كفش است.
این پای افزار از مواد طبیعی موجود منطقه مانند نخ و چرم تولید می شود و از اواسط فصل بهار تا اواخر تابستان كه دیگر بارندگی را شاهد نیستیم مورد استفاده قرار می گیرد.
كلاش تنها پای افزاری است كه پوشیدن لنگه های چپ و راست آن با هم تفاوتی ندارد و برای حفظ فُرم آن هم باید هر چند مدت آنرا راست و چپ و یا چپ و راست به پا كرد.
یكی از شاخص های ممتاز و حائز اهمیت این پای افزار این است كه چه در زمان تولید و چه بعد از مصرف هیچ نوع آلودگی محیط زیستی به دنبال ندارد چراكه مواد مصرفی آن كاملا طبیعی است و ساخت آن هم توسط مردان و زنان سختكوش كُرد انجام می شود.
مواد اولیه مورد نیاز برای تولید كلاش شامل پارچه نخی مانند متقال، چلوار، نخ تابیده شده نمره، لایه، لایه پوست، یا چرم گاو است.
كلاش صنعت دست اهالی مناطق كُردنشین است كه بیشترین بافنده های این صنعت كه بیش از 11 هزار نفر می شوند در شهر مریوان هستند و از این تعداد برای بیش از چهار هزار و 500 نفر پروانه كسب صادر شده است.

** تالاب بین المللی زریبار
این تالاب در فاصله‌ سه كیلومتری شمال‌غربی شهر مریوان، در ارتفاع 1250 متری از سطح دریا قرار گرفته است و آب آن از تعدادی چشمه‌های كف‌جوش و همچنین نزولات جوی تامین می شود.
این تالاب بزرگترین و زیباترین دریاچه آب شیرین غرب ایران و یكی از منحصر بفردترین دریاچه‌های آب شیرین جهان به شمار می‌رود.
طول این دریاچه حدود پنج كیلومتر و عرض آن حدود 1.6 كیلومتر، وسعت تالاب بدلیل تغییرات حجم آبی در فصول مختلف متغیر و حداقل و حداكثر عمق آن به ترتیب 2 و 6 متر است.
زریبار در یك دره طولی وسیع قرار دارد و از 2 طرف غرب و شرق با كوه های پوشیده از جنگل احاطه شده و پوشش غالب اراضی منطقه را جنگل و بیشه زارهای نیمه انبوه تشكیل می دهد كه گونه غالب جنگلی آن بلوط ایرانی است.
تاكنون 97 نوع پرنده، 31 گونه پستاندار، 13 گونه خزنده، 11 نوع ماهی یك گونه مارماهی، پنج گونه فیتوپلانكتون و 17 گونه زئوپلانكتون در تالاب بین المللی زریبار شناسایی شده است.
پوشش گیاهی این تالاب متشكل از گیاهان شناوری چون سراتوفیلیوم، سریوفیلیوم و گونه هایی از گیاهان خاردار و گونه های نی، هزارنی، بارهنگ آبی، نیلوفر آبی، علف هفت بند، پیچك ها، لویی، بزواش، جگن و نعناع است.
سیاه ماهی خالدار، سیاه ماهی معمولی، عروس ماهی و ماهی گامبوزیا از جمله گونه های بومی و ماهی آمور سفید، كپور آیینه ای، كپور معمولی، كپور سرگنده (بیگ هد) و فیتوفاك از جمله گونه های غیربومی این دریاچه است.
وجود فضاهای تفریحی، ورزشی، اقامتی و پذیرائی در قسمت‌ شمالی دریاچه سبب خلق مناظر زیبائی در مسیر دریاچه شده است.
این دریاچه به عنوان یكصد و دومین اثر طبیعی در 20 بهمن 1389 در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت و 13 بهمن سال 97 همزمان با روز جهانی تالاب ها بعد از گذشت یك دهه از آغاز فرآیند ثبت تالاب زریبار در كنوانسیون بین المللی رامسر، به عنوان بیست و پنجمین تالاب ایران در فهرست این كنواسیون ثبت شد.
روستاهای حاشیه زریبار هم چون روستای ده رتفی از دیگر جاذبه های گردشگری مریوان است، این روستا در حوزه پرنده نگری شناخته شده است و مردم آن با ساخت لانه هایی برای گونه های مختلف پرندگان علاوه بر ایجاد شرایط مطلوب برای حضور پرندگان منجر به مهیاكردن بسترجذب گردشگران هم شدند.

** جاده مریوان ـ باشماق (بازارچه‌ مرزی)
بازارچه‌ مرزی باشماق در فاصله 16 كیلومتری دریاچه زریوار واقع شده كه تعداد زیادی تجار، بازرگان خارجی و داخلی و پیله ور محلی و شركت‌های حمل و نقل ترانزیتی كالا در آن فعالیت دارند.
این جاده در حال حاضر بدلیل ایجاد ارتباط بین شهر مریوان با بازارچه دارای عملكرد ترانزیت كالا بوده و جدا از آن مردم برای دیدن بازارچه‌ مرزی و آثار هشت سال دفاع مقدس نیز از آن استفاده می‌ كنند.

** دشت بیلو
دشت بیلو در 15 كیلومتری شهر مریوان قرار دارد و با پوشش گیاهی مناسب و چشمه‌های آب و همچنین جنگل های اطراف آن پذیرای تعداد زیادی از اهالی شهر و روستاهای اطراف است.
مردم در دامن طبیعت زیبا و سرسبز این دشت بویژه در طول روز و ایام تعطیلات ساعت ها وقت خود را به تفرج در آنجا سپری می‌كنند، زمین های اطراف این دشت در گذشته بدلیل حاصلخیزی برای برنج‌ كاری مورد استفاده قرار می گرفت.

** قلعه امام (قلعهٔ هلوخان)
قلعه تاریخی امام یا هلو خان در سه كیلومتری جنوب شرقی مریوان قرار دارد كه بر اساس اطلاعات تاریخی در قرن هشتم ه.ش در زمان حكمرانی اردلان‌ها در دوران صفوی برروی كوهی با نام كوه امام به ارتفاع 1600 متر كه مشرف و مسلط به دشت و شهر فعلی مریوان است قرار دارد.
این قلعه توسط امیر حمزه بابان در سال 752 (ه.ش) بنیاد نهاده شد و سپس سرخاب بیگ اردلان نیز در سال 902 (ه. ش) آن را از نو ساخت.
قلعه امام بعدها به قلعه مریوان معروف شد و به مدت سه قرن مقر اصلی حكومت‌های محلی بابان و اردلان‌ها بود.
قلعه مریوان یكی از آثار دیرین این سرزمین كهن است كه بسیاری از آثار تاریخی، فرهنگی و هنری مردم این مرز و بوم در آن ثبت شده است.

**دشت ناوطاق گاران
ناوطاق گاران در 40 كیلومتری شهر مریوان و مابین بخش‌های سرشیو و مركزی قرار دارد، این دشت در فصل بهار به واسطه سرسبزی و طبیعت زیبا و چشمه‌های آب، پذیرای گردشگران زیادی است؛ در اطراف این دشت كوه‌های بلندی سر به فلك كشیده‌ زیبایی خاصی به این منطقه داده اند.
در این دشت گیاهان خوراكی زیادی مانند ریواس، پیچك، كنگر و قارچ خوراكی وجود دارد كه در فصل بهار روزانه تعداد قابل ملاحظه‌ای از اهالی روستاهای اطراف برای جمع آوری گیاهان سنتی و محلی به آنجا مراجعه می كنند.

** منطقه ملاقوبی
ملاقوبی در سه كیلومتری مریوان در شمال اراضی روستاهای هجرت و جنوب شرقی روستای برقلعه قرار گرفته و از قدیم‌ الایام به عنوان زیارتگاه و تفریحگاه مردم منطقه بوده است.
نام این محل به واسطه وجود زیارتگاه شخصی به نام ملا قوبی نامگذاری شده و علاوه بر آن بدلیل وجود طبیعت سرسبز و چشمه‌های آب و درختان جنگلی از مناطق دیدنی مریوان است.
پل گاران در 15 كیلومتری شرق مریوان و مسجد سور(سرخ) در محدوده روستای برقلعه از آثار تاریخی منحصر بفرد در شهرستان مریوان هستند كه قدمت ساخت آنها به دوره صفویه بر می گردد.
تا كنون 51 اثر تاریخی مریوان در فهرست آثار باستانی كشور به ثبت رسیده است، علاوه بر آن این شهرستان دارای 135 اثر باستانی شناسایی از دوره های مختلف تاریخی از هزاره سوم قبل از میلاد تا دوره های مختلف معاصر است كه 50 درصد این آثار قابلیت ثبت در فهرست آثار باستانی كشور را دارند.
مریوان این روزها دیگر زیاد نیازی به معرفی ندارد چراكه امروز شهری شناخته شده هم در ایران و هم خارج از كشور است و از این پس می طلبد مردم و مسئولان در كنار هم برای ارتقای زیرساخت های آن در حوزه های مختلف به ویژه گردشگری تلاش كنند.
استان كردستان دارای یك هزار و 519 اثر تاریخی شناسایی شده شامل آثار باستانی، غارهای طبیعی، درختان كهنسال، میراث منقول، قنات و مكان های طبیعی است و هم اكنون 828 مورد از این تعداد شامل 763 اثر تاریخی، هشت مورد میراث طبیعی، 49 مورد میراث معنوی و هشت مورد میراث منقول است.
9936 / 3034 /1484