تاریخ انتشار: ۱۰ فروردین ۱۳۹۸ - ۱۱:۳۲

شهرری- ایرنا- «برج طغرل» آرامگاه موسس سلسله سلجوقیان در شرق ابن بابویه شهرری ابهت و شكوه خاصی را به این منطقه بخشیده و همه ساله پذیرای گردشگران زیادی در جنوب پایتخت است.

به گزارش ایرنا، «برج طغرل» نگینی ارزشمند در شهرری و یكی از زیباترین آثار تاریخی با پیشینه‌ای برابر با 9 قرن است. این بنای باشكوه و آجری از عمارات عهد سلجوقیان است كه در باغی زیبا و بهره‌ مند از گل‌ها و درختانی رنگارنگ و سرسبز قرار دارد.
مورخان و كارشناسان بر این باور هستند كه «طغرل بیك سلجوقی»، موسس و نخستین پادشاه سلسله سلجوقیان در این برج باشكوه و زیبا آرمیده و همین امر سبب شده تا این اثر ملی به نام «برج طغرل» شهرت یابد.
گروهی این برج را محل دفن «خلیل سلطان» از فرزندان «تیمور لنگ» و عده‌ای دیگر همچون محمد محیط طباطبایی این بنا را محل دفن «خلیل سلطان» و همسر وی «شادالملك» و حسن كریمیان نیز برج را مدفن «فخرالدوله‌ دیلمی» می‌پندارد.
در این برج بزرگ، دو درب ورودی در قسمت‌های شمالی و جنوبی قرار دارد كه بازدیدكنندگان می‌توانند از طریق آن‌ها وارد محوطه برج شوند.
در بخش شمالی، حوض آب كوچكی قرار گرفته كه در ضلع غربی آن، قبری از سنگ مرمر قرار دارد كه متعلق به «میر سید محمد محیط طباطبایی»، استاد بزرگ ادبیات و فرهنگ فارسی ایران است.
روی دیوار برج ردیف‌هایی از روزنه مشاهده می‌شود كه امروزه به لانه پرندگان مهمان برج تبدیل شده است.
برج طغرل در سال 1310 با شماره 147 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌ است.

** تاریخچه برج طغرل
در حدود 900 سال پیش، بنایی آجری با معماری زیبا و قابل توجه كه بیانگر تمدن و فرهنگ عهد سلجوقی است، به اعتقاد برخی از محققان و كارشناسان، توسط «محمد امین معمارباشی»، احداث شده كه از آن به برج طغرل یاد می‌شود.
طرح بنای آن استوانه‌ای است كه برای احداث آن از خشت و آجر استفاده شده است. ارتفاع برج حدود 20 متر و مساحت آن بیش از 48 متر مربع است.
با توجه به زلزله‌های مخرب و البته متعددی كه در طول تاریخ در این منطقه از ایران ایجاد شده، پابرجایی این برج كهن از شگفتی‌های معماری و استفاده از ساروج عنوان شده است.
از ویژگی‌های قابل توجه در برج طغرل، می‌توان به سردر ورودی چوبی آن اشاره كرد كه با دو دق‌الباب مجزا برای آقایان و بانوان، به زیبایی و هنرمندی ساخته شده و از بخش‌های دیدنی و جذاب برج به‌ شمار می‌رود.

** ساعت زمانه
این برج علاوه بر این كه مدفن طغرل بیك سلجوقی است، از آن به عنوان مشخص شدن ساعت در شبانه ‌روز نیز بهره می‌بردند.
برای انجام این كار در ساخت آن 24 كنگره‌ بر بدنه‌ خارجی بنا ایجاد شده كه با تابش خورشید بر هر كدام از آن‌ها، زمان را محاسبه می‌كردند.

** منعكس‌ كننده صدا
دیواره‌های برج را به گونه‌ای ساخته‌اند كه صدای افراد را منعكس می‌كند. درواقع خواننده یا واعظ اگر در مركز برج قرار گیرد، صدایش همانند میكروفون به صورت اكووار در تمامی برج پژواك كرده و همگان می‌توانند آن را بشنوند.

** راهنمای مسافران
شهرری در مسیر جاده‌ی ابریشم قرار گرفته بود كه در دوران حیاط و شكوه برج طغرل، بر روی آن آتش روشن كرده تا مسافران از راه دور با دیدن آتش بتوانند راه و مسیر خود را بیابند.
درواقع می‌توان برج را راهنمایی برای مسافرانی كه از سمت خراسان به ری در حركت بوده‌اند، دانست.
برج طغرل در استان تهران، شهر ری، خیابان ابن بابویه و در مقابل سردر شرقی یكی دیگر از آثار ملی و جاذبه‌های تاریخی كشور، آرامگاه ابن بابویه قرار دارد.

** مرمت و بازسازی
برج طغرل برای نخستین بار در سال ۱۳۰۱ هجری قمری و در پایان ۳۵ امین سال پادشاهی ناصرالدین شاه مرمت و بازسازی شد. این مرمت به دستور شاه و به دست وزیرش امین السلطان و توسط ابوالحسن خان معمارباشی انجام گرفت و لوحه‌ای مرمر بر سردر بنا نصب گردید. این بازسازی بنا را از خطر نابودی نجات داد ولی ظرافت كاری‌های قدیمی و بقعهٔ كتیبهٔ كوفی آن را از بین برد.
بعد از انقلاب ۱۳۵۷ سالها این بنا متروك بود تا در اوایل دههٔ هفتاد بار دیگر مورد بازسازی قرار گرفت و بطور جدی در نیمهٔ سال ۱۳۷۷ آغاز و در زمستان ۱۳۷۹ به پایان رسید.
در حال حاضر بازسازی بنا به دست منطقه ۲۰ شهرداری تهران در محوطه‌ای به وسعت ۲ هكتار و به منظور گسترش و ساختن فرهنگسرا، كتابخانه، موزه و رستوران در حال انجام است.
شهررستان ری با یك میلیون و 400 هزار نفر جمعیت در جنوب پایتخت واقع شده است.
1970/6003/1348