تاریخ انتشار: ۱۰ فروردین ۱۳۹۸ - ۱۱:۵۳

شهرري- ايرنا- «برج طغرل» آرامگاه موسس سلسله سلجوقيان در شرق ابن بابويه شهرري ابهت و شكوه خاصي را به اين منطقه بخشيده و همه ساله پذيراي گردشگران زيادي در جنوب پايتخت است.

به گزارش ايرنا، «برج طغرل» نگيني ارزشمند در شهرري و يكي از زيباترين آثار تاريخي با پيشينه‌اي برابر با 9 قرن است. اين بناي باشكوه و آجري از عمارات عهد سلجوقيان است كه در باغي زيبا و بهره‌ مند از گل‌ها و درختاني رنگارنگ و سرسبز قرار دارد.
مورخان و كارشناسان بر اين باور هستند كه «طغرل بيك سلجوقي»، موسس و نخستين پادشاه سلسله سلجوقيان در اين برج باشكوه و زيبا آرميده و همين امر سبب شده تا اين اثر ملي به نام «برج طغرل» شهرت يابد.
گروهي اين برج را محل دفن «خليل سلطان» از فرزندان «تيمور لنگ» و عده‌اي ديگر همچون محمد محيط طباطبايي اين بنا را محل دفن «خليل سلطان» و همسر وي «شادالملك» و حسن كريميان نيز برج را مدفن «فخرالدوله‌ ديلمي» مي‌پندارد.
در اين برج بزرگ، دو درب ورودي در قسمت‌هاي شمالي و جنوبي قرار دارد كه بازديدكنندگان مي‌توانند از طريق آن‌ها وارد محوطه برج شوند.
در بخش شمالي، حوض آب كوچكي قرار گرفته كه در ضلع غربي آن، قبري از سنگ مرمر قرار دارد كه متعلق به «مير سيد محمد محيط طباطبايي»، استاد بزرگ ادبيات و فرهنگ فارسي ايران است.
روي ديوار برج رديف‌هايي از روزنه مشاهده مي‌شود كه امروزه به لانه پرندگان مهمان برج تبديل شده است.
برج طغرل در سال 1310 با شماره 147 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده‌ است.

** تاريخچه برج طغرل
در حدود 900 سال پيش، بنايي آجري با معماري زيبا و قابل توجه كه بيانگر تمدن و فرهنگ عهد سلجوقي است، به اعتقاد برخي از محققان و كارشناسان، توسط «محمد امين معمارباشي»، احداث شده كه از آن به برج طغرل ياد مي‌شود.
طرح بناي آن استوانه‌اي است كه براي احداث آن از خشت و آجر استفاده شده است. ارتفاع برج حدود 20 متر و مساحت آن بيش از 48 متر مربع است.
با توجه به زلزله‌هاي مخرب و البته متعددي كه در طول تاريخ در اين منطقه از ايران ايجاد شده، پابرجايي اين برج كهن از شگفتي‌هاي معماري و استفاده از ساروج عنوان شده است.
از ويژگي‌هاي قابل توجه در برج طغرل، مي‌توان به سردر ورودي چوبي آن اشاره كرد كه با دو دق‌الباب مجزا براي آقايان و بانوان، به زيبايي و هنرمندي ساخته شده و از بخش‌هاي ديدني و جذاب برج به‌ شمار مي‌رود.

** ساعت زمانه
اين برج علاوه بر اين كه مدفن طغرل بيك سلجوقي است، از آن به عنوان مشخص شدن ساعت در شبانه ‌روز نيز بهره مي‌بردند.
براي انجام اين كار در ساخت آن 24 كنگره‌ بر بدنه‌ خارجي بنا ايجاد شده كه با تابش خورشيد بر هر كدام از آن‌ها، زمان را محاسبه مي‌كردند.

** منعكس‌ كننده صدا
ديواره‌هاي برج را به گونه‌اي ساخته‌اند كه صداي افراد را منعكس مي‌كند. درواقع خواننده يا واعظ اگر در مركز برج قرار گيرد، صدايش همانند ميكروفون به صورت اكووار در تمامي برج پژواك كرده و همگان مي‌توانند آن را بشنوند.

** راهنماي مسافران
شهرري در مسير جاده‌ي ابريشم قرار گرفته بود كه در دوران حياط و شكوه برج طغرل، بر روي آن آتش روشن كرده تا مسافران از راه دور با ديدن آتش بتوانند راه و مسير خود را بيابند.
درواقع مي‌توان برج را راهنمايي براي مسافراني كه از سمت خراسان به ري در حركت بوده‌اند، دانست.
برج طغرل در استان تهران، شهر ري، خيابان ابن بابويه و در مقابل سردر شرقي يكي ديگر از آثار ملي و جاذبه‌هاي تاريخي كشور، آرامگاه ابن بابويه قرار دارد.

** مرمت و بازسازي
برج طغرل براي نخستين بار در سال 1301 هجري قمري و در پايان 35 امين سال پادشاهي ناصرالدين شاه مرمت و بازسازي شد. اين مرمت به دستور شاه و به دست وزيرش امين السلطان و توسط ابوالحسن خان معمارباشي انجام گرفت و لوحه‌اي مرمر بر سردر بنا نصب گرديد. اين بازسازي بنا را از خطر نابودي نجات داد ولي ظرافت كاري‌هاي قديمي و بقعهٔ كتيبهٔ كوفي آن را از بين برد.
بعد از انقلاب 1357 سالها اين بنا متروك بود تا در اوايل دههٔ هفتاد بار ديگر مورد بازسازي قرار گرفت و بطور جدي در نيمهٔ سال 1377 آغاز و در زمستان 1379 به پايان رسيد.
در حال حاضر بازسازي بنا به دست منطقه 20 شهرداري تهران در محوطه‌اي به وسعت 2 هكتار و به منظور گسترش و ساختن فرهنگسرا، كتابخانه، موزه و رستوران در حال انجام است.
شهررستان ري با يك ميليون و 400 هزار نفر جمعيت در جنوب پايتخت واقع شده است.
1970/6003/1348