تهران - بغداد؛ روابطی كه الگوی منطقه شد

به گزارش ایرنا، اگرچه سفر روحانی در اواخر 97 به عراق، حُسن ختامی بر موفقیت های متقابل دو دولت ایران و عراق در این سال در زمینه توسعه روابط و ایجاد ثبات و امنیت در منطقه (در سال 97) بود، بی شك سفر عبدالمهدی در آغاز سال 98 را به تهران، باید جهشی تازه در این مناسبات راهبردی بین دو كشور قلمداد كرد.
«ایرج مسجدی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق در یادداشتی اختصاصی كه امروز (شنبه) در ایرنا منتشر شد، از سفر روحانی به بغداد به عنوان «نقطه عطف تاریخی در روابط دو كشور» یاد كرده كه پیش از این «برهم صالح» رییس جمهوری عراق در جریان سفر روحانی به بغداد همین عبارت را نیز به كار برده بود.
مسجدی عبدالمهدی را «میهمانی عزیز»، «شخصیتی مهم» و «شخصیتی ممتاز» توصیف كرده كه بی شك اینگونه خطاب كردن ها را نباید تعارفات سیاسی و دیپلماتیك صرف تلقی كرد بلكه باید ناظر به جایگاهی دانست كه این مقام عراقی در جهش و توسعه روابط دو جانبه و روابط این دو كشور با كشورهای دیگر منطقه داشته و دارد.
آنچه در سفر دو روزه عبدالمهدی به تهران حائز اهمیت است و سفیر جمهوری اسلامی ایران در بغداد نیز بر آن انگشت گذاشته است اینكه این سفر علیه هیچ كشور ثالث در منطقه و خارج از آن نیست بلكه بالعكس مناسبات ایران و عراق در طول 16 سال گذشته ثابت كرده است كه در راستای تثبیت امنیت و ثبات و پیشرفت و شكوفایی در منطقه بوده است.
نزدیكی دیدگاه های رهبران عراق و جمهوری اسلامی ایران در خصوص چالش های منطقه و راهكارهای حل آن، باعث شده است كه دو كشور بیش از پیش به همدیگر نزدیك شوند و الگویی كه در روابط منطقه ای تاكنون ارائه كرده اند، دیدگاه آنها را در تحولات منطقه نیز به اثبات رسانده است.
همین امر باعث شده است كه به اعتقاد كارشناسان، كشورهای عربی بعد از سال ها قطع یا سردی روابط با عراق بعد از سقوط رژیم صدام، اكنون به باور مشترك ایران – عراق در خصوص ضرورت جایگزین كردن منافع مشترك به جای دشمنی ها و كدورت ها در روابط منطقه ای برسند.
كشورهای عربی مانند عربستان سعودی، اردن، مصر، قطر، امارات و كویت بعد از سال ها سردی و بعضا قطع روابط و در مواردی حتی خصومت و دشمنی، امروز به طور كم سابقه ای درصدد گسترش روابط با عراق بر آمده اند و برخی از آنها به یمن از سرگیری این روابط درصدد اعطای طرح های هدیه ای به عراق هستند كه در قالب ورزشگاه، شهر ورزشی، كمك نقدی و كالایی یا طرح بازسازی قرار است ارائه شود.
جمهوری اسلامی ایران همواره از گسترش روابط كشورهای دیگر با عراق به گرمی استقبال كرده و امروز هم نه تنها هجوم بی سابقه اعراب به عراق را برای عادی سازی روابط به عنوان پیامی خصمانه علیه خود نمی داند، بلكه همان گونه كه رهبران عراق گفته اند، شاید از سرگیری این روابط، عراق را به صحنه تلاقی كشورهای مختلف تبدیل كند امری كه بی تردید به نفع ثبات و امنیت منطقه خواهد بود.
كارشناسان امیدوارند كه عراق بتواند در توسعه متوازان مناسبات خود با همه كشورهای منطقه، صحنه پایان دادن به كدورت ها باشد و در عین حال گسترش مناسبات دو جانبه «عراق و اعراب» و «عراق و ایران»، زمینه پیوند منافع اقتصادی و تبادلات تجاری منطقه ای را در بلند مدت تامین كند.
همراهی وزیران نفت، برق، تجارت، منابع آبی، امور خارجه، دارایی و برنامه ریزی به علاوه مشاور امنیت ملی عراق و هیاتی از فعالان اقتصادی در سفر عبدالمهدی به تهران نشان می هد كه این سفر علاوه بر دستاوردهای سیاسی دارای ابعاد اقتصادی مهمی نیز هست.
در این سفر همچنین عبدالمهدی درصدد بررسی مسئله سیلاب های اخیر جاری در ایران است كه بخش شرقی عراق را نیز تحت تاثیر قرار داده است.
آنچه در تحولات عراق در دوره دولت جدید این كشور بعد از انتخابات 22 اردیبهشت ماه 97 حائز اهمیت است اینكه دولتمردان عراق بعد از سال ها چالش و مشكلات داخلی، بالاخره توانسته اند، راهبردهای اساسی خود را در سیاست داخلی و خارجی تعریف كنند.
خودداری از ورود به قطب بندی های منطقه ای كه آمریكا می كوشد در راستای خصومت انگیزی در منطقه بر كشورهای خاورمیانه تحمیل كند و داشتن روابط متوازن با همه كشورهای منطقه و تاكید بر جایگزین كردن منافع مشترك به جای خصومت و كدورت مهمترین راهبردهای عمومی عراق در سیاست خارجی است.
در بعد داخلی نیز تاكید بر وحدت ملت و تمامیت ارضی و زندگی مسالمت آمیز همه بافت های قومی و دینی و توزیع عادلانه ثروت و انتقال مسالمت آمیز قدرت از مهمترین رویكردهای داخلی عراق به شمار می رود.
این رویكردهای عمومی داخلی و خارجی كه عراق بعد از سال ها چالش و جنگ داخلی و هجمه تروریسم و اشغال نیروهای خارجی به آن رسیده سبب شده است كه در توسعه روابط راهبردی با جمهوری اسلامی ایران نقش بسزایی بازی كند.
بر همین اساس كارشناسان معتقدند كه باید در روابط راهبردی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق به رغم همه فشارهایی كه ممكن است برخی قدرت ها از جمله آمریكا برای تضعیف آن تلاش می كنند، شاهد افق های جدیدی بود كه بی شك سفر عبدالمهدی به آن شتاب و عمق بیشتر خواهد داد.
اكنون و در حالی كه عبدالمهدی نخست وزیر عراق در سفر رسمی دو روزه در تهران بسر می برد، روابط راهبردی تهران - بغداد عملا به یك الگو در سطح منطقه تبدیل شده است و شاهد آن مسابقه ای است كه پس از سفر روحانی به بغداد، رهبران و هیات های بلندپایه عربی منطقه برای سفر به عراق و توسعه همكاری ها و روابط اقتصادی و سیاسی آغاز كرده اند.
بررسی كم و كیف و سطح هیات هایی كه طی یك ماه گذشته پس از سفر موفقیت آمیز روحانی به عراق، به این كشور آمده اند به خوبی نشانگر آن است كه ایران و عراق با عبور از شرایط بسیار دشوار و فشارهای منطقه ای و بین المللی سرانجام موفق شدند روابط خود را بعنوان یك الگو در منطقه جا بیاندازند.
بر این اساس و به باور بسیاری از ناظران، سفر عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق به تهران و تقویت روابط میان دو كشور از یكسو و مسابقه كشورهای عربی برای عادی سازی روابط با بغداد از سوی دیگر در یك راستا و آن تقویت همكاری ها و افزایش ثبات و امنیت منطقه ای تفسیر می شود.
خاورم *10*353*380*