تهران- ايرنا- مات و مبهوت، خيره تو چشمام نگاه مي كرد. انگار مي خواست مطلبي را بگويد، فكر كردم از مساله اي ناراحت است، اسمش را پرسيدم. گفتم چيزي مي خواهي پسرم؟ سرش را انداخت پائين، خواستم كاري كنم. لبخندي روي لبهايش بنشيند، چند لحظه نگذشته بود كه خانمي آمد، دستش را گرفت و برد.

به گزارش خبرنگار اجتماعي ايرنا، اوتيسم به عنوان يكي از اختلالات عصبي رشدي، جنبه مختلف توانمندي هاي فرد مبتلا شامل مهارت هاي شناختي، اجتماعي و ارتباطي شخصي را تحت تاثير قرار مي دهد و عدم تشخيص به موقع آن مشكلات بسيار زيادي را براي مبتلايان و خانواده اين افراد به وجود مي آورد.
اوتيسم يك اختلال پيچيده نوروبيولوژيك است كه معمولا تا پايان عمر يك فرد طول مي كشد. اوتيسم در تمام گروههاي نژادي، قومي و اجتماعي رخ مي دهد و احتمال ابتلاي پسران چهار برابر بيشتر دختران است.
اوتيسم توانايي فرد در برقراري ارتباط با ديگران را تضعيف مي كند. همچنين با رفتارهاي تكراري و روتين در ارتباط است مانند وسواس در چيدمان اشياء يا دنبال كردن كارهاي روتين خاص و از طرفي اين علائم مي توانند از خفيف تا خيلي شديد باشد.

* نشانه هاي هشدار دهنده اوتيسم
هشدار اوتيسم براي يك كودك را بايد به خوبي شناخت تا مطمئن شد كه فرزند در مسير رشد صحيح قرار دارد. اگر كودك داراي هر يك از نشانه هاي اختلال رفتاري اوتيسم است، هرچه سريعتر از پزشك بخواهيد فوري اين علائم را در كودك بررسي كند.

* علائم اوتيسم
در كودكان دچار اوتيسم تا شش ماهگي يا بعد از آن لبخندهاي عميق يا حالت هاي شاد و گرم وجود ندارد. در نه ماهگي يا بعد از آن هيچ عكس العملي نسبت به صداها، لبخند يا ديگر حالات چهره را نشان نمي دهد. 10 ماهگي هيچ واكنشي نسبت به اسمش نشان نمي دهد. 12 ماهگي توانايي اشاره كردن، نشان دادن، رسيدن به اشياء يا باي باي كردن را ندارد. تا 16 ماهگي كودك هيچ لغتي را نمي گويد. 24 ماهگي هيچ عبارت دو كلمه اي معني دار تكراري تا تقليدي را نمي تواند توليد كند و تا حدود 36 ماهگي در صحبت كردن، آواسازي و مهارت هاي ارتباطي - اجتماعي داراي نقص است.
تشخيص به موقع مي تواند از شدت علام اين بيماري كاسته و در بسياري از موارد باعث رفع نشانه ها و تبديل فرد به عضوي مستقل و مفيد براي جامعه شود. امروز از هر 100 كودك يك نفر تحت تاثير گروه اختلالات طيف اوتيسم قرار مي گيرد. اين اختلالات كه در چند سال اخير مورد توجه قرار گرفته همچنان داراي زواياي پنهان است كه نياز به توجه بيشتر مجامع علمي و دست اندركاران فعال در حوزه اوتيسم دارد.
فاطمه هاشمي، رئيس بنياد امور بيماري هاي خاص در گفت و گو با خبرنگار ايرنا اظهارداشت: توانبخشي و آموزش يكي از مهمترين عوامل درمان و ارتقاء سلامت جسمي و رواني مبتلايان به اختلال طيف اوتيسم است و در اين فرايند يكي از اركان مهم نيروي انساني متخصص آموزش ديده است.
وي گفت: با توجه به اهميت بسيار بالاي آموزش و ارتقاء توان علمي و عملي نيروي انساني براي كنترل اوتيسم، بايد خانواده ها را در اين مورد آموزش دهيم و پيگيري كنيم كه اين آموزش ها به صورت فراگير در بين مردم گستترش يابد تا بخشي از خلاء موجود در كشور را مرتفع سازد.
علي مفيدي، متخصص اعصاب و روان گفت: كمتر از يك درصد و حدود 67 ميليون نفر از جمعيت دنيا به اوتيسم مبتلا هستند و اين بيماري رفتاري كه موجب ناتواني رشد در افراد مبتلا مي شود، به سرعت در حال افزايش است.
وي افزود: در حال حاضر در مقايسه با ابتلاي كودكان به ديابت، سرطان و ايدز، كودكان بيشتري به اوتيسم مبتلا هستند. پسران چهار برابر بيشتر از دختران به اين اختلال رفتاري مبتلا هستند و تا كنون هيچ تشخيص پزشكي يا درماني قطعي براي اوتيسم اتفاق نيفتاده ولي تشخيص اوليه و مداخله خانواده ها در مراحل اوليه بيماري مي تواند تا حدودي روند ابتلا به اوتيسم و بهبودي آن را رقم زند.
خانواده هاي افراد مبتلا به اوتيسم رسيدگي مراكز درماني و كلينيك هاي تخصصي به فرزندان خود را بسيار ضعيف مي دانند يا مراحل تشخيص را بسيار كند مي دانند و ضمن گلايه از بالا بودن هزينه هاي درماني، از مسئولان و دست اندركاران وزارت بهداشت و بهزيستي به عنوان متوليان اين امر خواستار رسيدگي مستمر و عاجل در مراحل تشخيص و درمان بيماران مبتلا به اوتيسم هستند.
به گفته متخصصان علوم رفتاري كودك و نوجوان طيف اختلال اوتيسم معمولا تا سه سالگي شناسايي مي شوند، در حالي كه تشخيص اوليه بايد حدود 24 - 18 ماهگي كودك اتفاق بيفتد. والدين معمولا در ابتدا به رفتارهاي غير معمول در فرزند خود يا عدم موفقيت كودك در پشت سرگذاشتن مراحل رشد مناسب توجه مي كنند.
برخي والدين اين گونه مطرح مي كنند كه به نظر مي رسد كودك مبتلا از بدو تولد متفاوت است در حالي كه والدين ديگر مي گويند كه فرزندشان به طور طبيعي رشد مي كرد و بعدا مهارت هاي خود را از دست داد. ممكن است در ابتدا پزشكان علائم اوتيسم را تشخيص ندهند، آنها تصور مي كنند كه يك كودك خود را به كودكان ديگر مي رساند و به والدين توصيه مي كنند كه منتظر باشند.
تحقيقات جديد نشان مي دهد كه زماني كه والدين احساس مي كنند چيزي در مورد كودكشان اشتباه است، معمولا درست تصور مي كنند. اگر در مورد رشد كودك خود نگراني هايي داريد منتظر نمانيد، با پزشك در خصوص غربالگري براي ابتلا به اوتيسم صحبت كنيد.
اگر چه والدين نگراني هايي دارند در مورد اينكه به كودك خردسالشان برچسب اوتيسم زده مي شود اما زماني كه تشخيص اوليه انجام مي شود، مداخلات اوليه مي تواند سرآغاز شود. در حال حاضر هيج ابزار موثري براي پيشگيري از اوتيسم وجود ندارد، همچنين هيچ درمان موثر واحد و شناخته شده اي موجود نيست. اما هر مداخله رفتاري منجر به بهبود قابل توجهي مي شود.
به گفته متخصصان روانشناس مداخله رفتاري اوليه به مدت حداقل دو سال در طول دوران پيش از مدرسه مي تواند منجر به بهبودي قابل توجه در اي كيو و توانايي كلامي بسياري از كودكان مبتلا به طيف اختلال اوتيسم شود. برنامه موثر بر روي مهارت هاي ارتباطي، اجتماعي و شناختي تمركز مي كنند.
بر همين اساس در بسياري از كشورها اوتيسم به عنوان اختلال شناخته نمي شود، در اين صورت تشخيص آن دشوار است. كشورها بايد متعهد شوند تا ظرفيت لازم براي تشخيص كودكان در خطر در دسترس است. يك چنين غربالگري مي تواند در طول چكاپ منظم براي سالم بودن فرزند انجام شود. موثرترين درمان ها، مداخلات رفتاري اوليه و مبتني بر شواهد است. بسياري از كودكان از گفتار درماني و كار درماني بهره مي برند.
گزارش از سيدمهدي حسيني
اجتمام * 1417 * 3063