بیماری‌های شایع در سیل

به گزارش گروه اخبار علمی ایرنا، عفونت‌های ناشی از آب آلوده بسیار خطرناك هستند. بنابراین نظارت بر آب آشامیدنی و غذای سالم افراد سیل زده باید در اولویت برنامه‌های بهداشتی باشد.
از طرفی وجود گل و لای و آب‌های ساكن نیز می‌تواند محل تجمع انواع باكتری، پشه، قارچ و ویروس باشد. معمولا بیماری‌های منتقله از پشه نیز در این شرایط به عنوان عامل خطر قلمداد می‌‌شود. استفاده از حشره‌‌كش‌های دوستدار محیط زیست برای جلوگیری از انتقال بیماری‌های ناشی از حشرات موثر است.
آشنایی با این بیماری‌ها و روش‌های تشخیص می‌تواند نقش موثری در موفقیت درمان مبتلایان داشته باشد.

- حصبه
حصبه یا تب تیفوئید (typhoid fever) یك بیماری عفونی است كه در اثر باكتری سالمونلا تیفی ایجاد می‌شود، این بیماری مسری بوده و از طریق آب و غذای آلوده منتقل می‌شود و معمولا با علائمی چون تب بالا، اسهال، بی‌اشتهایی و سردرد همراه است.
باكتری حصبه در آب‌های گل‌آلود تا یك‌ماه زنده می‌ماند و در اثر گرما بخصوص نور آفتاب به سرعت از بین می‌رود.

- وبا
وبا از طریق آب آلوده و یك باكتری به نام ویبریو كلرا ایجاد می‌شود. اسهال، استفراغ، كاهش ادرار، تغییر رنگ ادرار، احساس تشنگی زیاد، و گرفتگی عضلات از جمله مهمترین علائم وباست.

- تب شالیزار (leptospirosis)
این عفونت از نوعی باكتری به نام لپتوسژیرا ناشی می‌شود و با علائمی مانند سردرد، تب، درد عضله و خونریزی ریه همراه است.

- هپاتیت A
به التهاب كبد، هپاتیت گفته می شود. التهاب كبد می تواند به فیبروز، سیروز یا سرطان كبد منجر شود.
تاكنون پنج ویروس اصلی هپاتیت شناخته شده است كه به عنوان هپاتیت نوع A، B، C، D و E شناخته می‌شوند. احتمال سیروز كبدی و سرطان در دو نوع B و C بیشتر است. هپاتیت نوع A و E معمولا بر اثر مصرف آب و غذای آلوده ایجاد می‌شوند.

- مالاریا
مالاریا از طریق نیش پشه آلوده به انگل پلاسمودیم فالسیپاروم به انسان منتقل می‌شود. این انگل وارد جریان خون میزبان می‌شود و سلول‌های قرمز را تخریب می‌كند. زمانی كه گلبول‌های قرمز تسلیم این انگل می‌شوند، علائم این بیماری كه شامل سردرد، لرز، درد عضلانی، خستگی، تهوع، اسهال و استفراغ است، ظاهر می‌شود. این انگل همچنین سبب مشكلات تنفسی شدید، كاهش قندخون، كم خونی شدید و در نهایت بروز كما در بیمار می شود كه در صورت نبود درمان كشنده است. كودكان به دلیل ضعف سیستم ایمنی در مقابل این انگل تسلیم می شوند و از بین می‌روند.

- تب دانگ
دانگ (dengue) یك عفونت ویروسی است كه از طریق نیش پشه آلوده Aedes منتقل می‌شود. علائم این بیماری تب بالای 41 درجه سانتیگراد، سردرد شدید، درد مفاصل، عضلات و چشم ها، بثورات پوستی، استفراغ و تهوع است.
در صورتیكه این عفونت به موقع تشخیص و درمان نشود، منجر به مرگ بیمار می‌شود. برخی از پزشكان این بیماری دردناك را تب استخوان شكن (Breakbone fever) می‌نامند.
در بدن بیمار مبتلا به تب دانگ، آنتی بادی‌هایی تولید می‌شود كه می‌توانند منجر به تب خونریزی دهنده دانگ (DHF) یا سندرم شوك دانگ (DSS) شود.

- تب زرد (yellow fever)
تب زرد یك بیماری ویروسی است كه با نشانه‌هایی مانند تب، لرز، تهوع، كاهش اشتها، سردرد و درد عضلانی همراه است. دردهای شكمی و آسیب‌های كبدی نیز از دیگر علائم این بیماری هستند.

- بیماری‌های منتقل‌شده از اجساد
مداركی دال بر انتقال بیماری از جساد در دست نیست؛ چرا كه احتمال زنده ماندن عوامل بیماری‌زای شایع در سیل پس از مرگ وجود ندارد، به جز ویروس HIV‌ (ایدز) كه تا 6 روز پس از مرگ در بدن زنده می‌ماند.
با این حال به شدت توصیه می‌شود كه اجساد با استفاده از تجهیزات لازم منتقل و جابجا شوند و از تماس دست و پوست با جراحت‌های باز اجتناب شود. امكان انتقال عفونت‌های گوارشی از طریق مدفوع اجساد نیز وجود دارد، بنابراین باید كمترین تماس را داشت.
كاركنان بهداشت، پرستاران و پزشكان باید تمهیدات لازم برای جلوگیری از تماس با اجساد را اتخاذ كنند.

- مداوای سریع زخم‌های باز
زخم‌های باز مهمترین عامل ورود انواع عفونت به بدن هستند، بنابراین درمان و پانسمان این افراد در اولویت است و نباید كمبودی در زمینه تجهیزات پانسمان و ضدعفونی كننده وجود داشته باشد.

- عفونت‌های تنفسی
عفونت‌های تنفسی به دلیل عوامل بیماری‌زا و شرایط جوی ناشی از سیل و عدم وجود بهداشت كافی در شرایط پس از سیل بسیار شایع است.

- اسهال
اسهال یكی از شایع‌ترین اختلالات گوارشی در شرایط سیلاب است. این عارضه می‌تواند روزها به طول انجامد و باعث كم‌آبی بدن شود. علت اصلی اسهال عفونت روده‌هاست. عوامل ویروسی، باكتریایی و انگلی می‌توانند منجر به اسهال شوند. این آلودگی‌ها معمولا از طریق آب و غذای آلوده وارد بدن می‌شوند.
گزارش از سپیده كاشانی
علمی **9259** 1055