سیل و زیرساختهای آسیب پذیر شهرستان كلات

شهرستان كلات با سه هزار و 276 كیلومتر مربع وسعت از شرق به سرخس، از غرب به درگز، از شمال به كشور جمهوری تركمنستان و از جنوب به شهرستانهای مشهد و چناران محدود است. كلات در میان هزارمسجد قرار گرفته و همین رشته كوه از سمت جنوب غرب حائلی طبیعی می باشد كه این شهرستان را از مشهد و چناران جدا كرده است.
آب و هوای كلات معتدل كوهستانی و ارتفاع آن از سطح دریا در برخی نقاط بیش از دو هزار متر است. بارانهای مستمر بهاری و پاییزی علاوه بر اینكه موجب پرآبی رودخانه های شهرستان شامل ارچنگان، ایده لیك، لایین كهنه، ارتكند و قره سو شده، دامنه و كوهپایه های سرسبزی را برای گله داری و دامداری در این خطه ایجاد كرده است.
بارشهای بهاری همه ساله در كلات به نسبت سایر شهرستاهای خراسان رضوی از شدت بیشتری برخوردار است كه شیب تند این منطقه و شدت گرفتن حركت روان آبها موجب بروز سیلابهای تند در این شهرستان می شود بطوریكه بارندگی و سیل بهار پارسال در برخی روستاهای شهرستان كلات خسارت و تلفات انسانی به جا گذاشت.
فرماندار كلات در باره آمادگی و وضعیت این شهرستان در برابر سیلابهای فصل جاری به خبرنگار ایرنا گفت: كلات منطقه ای سخت گذر با آبادی های گسترده است و با توجه به اینكه بودجه های سالانه بر اساس جمعیت شهرستانها توزیع می شود، این شهرستان اعتبارات كافی دریافت نمی كند.
مهدی ناصری افزود: كاهش اعتبارات موجب شده شاخص دسترسی مردم این شهرستان به راه 23 درصد باشد در حالی كه این شاخص به طور متوسط در سایر شهرستانهای استان بیش از 50 درصد است.
وی به 145 كیلومتر مرز مشترك این شهرستان با كشور تركمنستان اشاره كرد و اظهار داشت: كمبودها منجر به بیكاری و مهاجرت جمعیت به حاشیه شهر مشهد شده كه می تواند مولفه های امنیتی در مرز را تضعیف كند.

* ساخت 70 كیلومتر راه جدید
فرماندار كلات با اشاره به سفر اخیر استاندار خراسان رضوی به این شهرستان گفت: در حال حاضر ساخت 50 كیلومتر راه در این شهرستان در دست اقدام است كه با افزودن 20 كیلومتر دیگر در قالب مصوبات سفر استاندار و تكمیل 70 كیلومتر راه وضعیت كلات از نظر شاخص های دسترسی به راه افزایش می یابد.
وی به بارانهای چند روز گذشته اشاره كرد و افزود: با اندك بارانی راههای روستایی شهرستان دچار مشكل می شود بطوریكه در بارش های اخیر راه های روستایی قره تیكان به قلیچ آباد و ژرف - آبكمه - باغكند و ارتكند و راه های روستاهای سنگدیوار، چهارراه، لایین كهنه، قله زو و آقداش به دلیل بروز سیلاب، تخریب و مسدود شد.
وی اظهار داشت: آب سد چهچه در پی بارشهای اخیر بالا آمد و تنها راه دسترسی روستای سرجنگل با 67 خانوار جمعیت را كه در بالادست این سد قرار دارد مسدود كرد.

* تعطیلی مدارس روستایی
فرماندار كلات از تعطیلی مدارس در روستاهای سنگ دیوار ، ایدلیك ، قله زو، حمام قلعه و آقداش به دلیل مشكلات راه ارتباطی خبر داد و گفت: این شهرستان از امكانات لجستیكی كافی برای رفع مشكلات راه برخوردار نیست و این امر كمك رسانی سریع به مناطق سیل زده را مشكل كرده است.
وی افزود: حتی در بازگشایی برخی راه های روستایی ناچاریم از ناوگان بخش خصوصی و دیگر بخشهای دولتی كمك بگیریم.
وی از آسیب پذیری زیرساختهای شهرستان در پی بارش باران خبر داد و اظهار داشت: براثر باران چند روز پیش زیرساختهای برق و به تبع آن مخابرات شهرستان نیز قطع شد.

* قطع مخابرات در زمان سیل عواقب ناخوشایندی دارد
ناصری گفت: در پی سیل دو سال گذشته كلات، قطع تلفن موجب شد اطلاع رسانی در زمینه حركت سیلاب در برخی روستاها به كندی انجام شود كه عواقب ناخوشایندی به همراه داشت.
مدیر برق شهرستان كلات نیز به خبرنگار ایرنا گفت: روز شنبه 17 فروردین ماه به دلیل بارندگی شدید و رعد و برق ، پست توزیع نیروی برق شهرستان از ساعت 20 و 48 دقیقه از مدار خارج و موجب بروز خاموشی گردید كه با تلاش فراوان در ساعت 21 و 25 دقیقه برق شهروندان وصل شد.
حسن رحیمی بدون ارائه توضیح بیشتر افزود: شهرستان كلات 15 هزار مشترك برق دارد.

* باطری تاسیسات مخابراتی كلات فرسوده است
سرپرست اداره مخابرات شهرستان كلات نیز گفت: به دلیل فرسوده بودن باطری های تاسیسات مخابراتی این شهرستان در صورت قطع برق امكان ذخیره نیرو برای بیش از چند ساعت میسر نیست لذا در پی قطع برق خدمات مخابراتی شهرستان نیز مختل می شود.
مازیار حمیدی افزود: در بارندگی اخیر سه مركز تلفن ثابت به نام های ژرف ، چهچهه و شهید هنرمند (قلیچ آباد) به دلیل قطع برق و پست بی.تی.اس جاده ای بابا فرجی به دلیل آسیب دیدگی فیبر نوری زمینی آن قطع شد.
وی به حضور مسئولان اداره مخابرات در جلسات ستاد مدیریت بحران شهرستان اشاره كرد و اظهار داشت: با توجه به احتمال قطع برق ، برای تامین نیروی برق نقاط حساس از جمله شهر كلات موتور دیزل و باطری مناسب در نظر گرفته شده است.

* بسیاری از راههای روستایی از بستر رودها می گذرد
معاون راهداری اداره كل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی، كمبود ماشین آلات در بازگشایی جاده های روستایی كلات را رد كرد و گفت: بسیاری از راه های روستایی استان از بستر رودخانه ها عبور می كند و یا در اصطلاح دارای آبنما هستند كه در شهرستانهایی مانند كلات كه بارشها زیاد است آبگرفتگی بیشتری در این مسیرها رخ می دهد.
علیرضا خجسته افزود: راه های یاد شده تردد كمتر دارند و ایجاد ابنیه فنی خاص مانند پل بر روی آنها توجیه اقتصادی ندارد لذا این نوع آسیب دیدگی در راه های روستایی اجتناب ناپذیر است.
وی اظهار داشت: بازگشایی این راه ها منوط به فروكش كردن سیلاب است كه اگر زیرسازی های راه در بستر این رودخانه های فصلی آسیب دیده باشد در برخی موارد بازگشایی این مسیرها زمان بر خواهد بود.
وی گفت: برخی مطالبات مبنی بر بازگشایی راهها مربوط به راه های خارج از حوزه عملكرد اداره كل راهداری است در حالی كه بازگشایی راه ها در حوزه عملكرد راهداری نیز بر اساس اولویت ها انجام می شود.

* بازگشایی راه های عشایری بر عهده جهاد كشاورزی است
خجسته افزود: ابتدا آزادراه ها و بزرگراه ها بازگشایی می شود و سپس جاده های اصلی و فرعی و بعد جاده های روستایی در اولویت اقدامات این اداره كل قرار دارند.
وی اظهار داشت: خراسان رضوی 20 هزار و 575 كیلومتر راه دارد كه 6 هزار و 422 كیلومتر آن بین شهری و 14 هزار و 152 كیلومتر آن راه روستایی است.
وی گفت: از 14 هزار كیلومتر راه روستایی استان نیز حدودی نیمی از آن آسفالته و بقیه شوسه و خاكی است و در رفع انسداد این مسیرها بر اساس اولویت تردد و اهمیت و نوع جاده اقدام می شود.
خجسته افزود: در شهرستانهای مختلف از جمله كلات بخشی از راه ها عشایری یا مربوط به تردد روستائیان در بین مزارع است كه این اداره تعهدی برای بازگشایی آن ندارد زیرا راه های عشایری در حوزه فعالیت سازمان جهاد كشاورزی قراردارد.
بر اساس اعلام اداره كل امور عشایری جهاد كشاورزی خراسان رضوی طی بارشهای شدید چند روز گذشته بیشترین خسارت وارده به عشایر به میزان 40 میلیارد ریال مربوط به راههای دسترسی آنان بود.
دیگر خسارت وارد شده نیز شامل تلف شدن دام، از بین رفتن سرپناه، تخریب اماكن دامی، اسباب زندگی، تاسیسات زیربنایی و بناهای فنی بود.
مركز شهرستان 38 هزار نفری كلات در 155 كیلومتری شمال شرق مشهد واقع است.
كلات با 2 بخش مركزی و زاوین 68 روستا دارد و 27 هزار نفر از جمعیت این شهرستان ساكن روستاها هستند. .
در اثر سیل مرداد ماه سال 96 در شمال خراسان رضوی 9 نفر جان باختند كه پنج نفر در شهرستان كلات بود.
3221 / 6053